واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: شناختنامه شیطان(8)در هر شماره از سلسله مقالات شیطان شناسی، که آهسته و پیوسته پیش کش حضورتان می گردد، مبحثی از مباحث مرتبط با موضوع شیطان، طرح و کاویده می شود.
سگ تربیت شده خداعده اى از بزرگان اهل تصوف و عرفان مى گویند: شیطان سگ خدا است ، پروردگار عالم آن را خلق و تربیت كرد كه به موقع به دشمنان خدا حمله كند. مانند سگى كه صاحبش آن را تربیت مى كند كه به موقع به دشمن حمله كند. اموال و ثروت صاحبش را از گزند غارت گران حفظ نماید و دشمنان را از در خانه او براند و دور كند.آرى ، خداوند متعال شیطان را آفرید تا هر كس از زیر فرمانش خارج شود، شیطان همچون سگ تعلیمى او را برباید و به زیر فرمان خود ببرد. از همین رو است كه هر كس از ولایت الهى و حزب خدا بیرون رود بى شك داخل در ولایت كفر و شیطان و حزب او شده در قرآن كریم هم ، فقط از این دو حزب نام برده شده است .(1)وقتى بنده اى بر گناه اصرار ورزد خداوند ولایت خود را از او بر مى دارد، سپس آن بنده اسیر دست شیطان گردیده و در ضلالت و گمراهى فرو مى رود. از این رو در قرآن كریم آمده : فیضل الله من یشاء و یهدى من یشاء و هو العزیز الحكیم .(آنگاه خداوند هر كس را بخواهد به ضلالت وا مى گذارد و هر كس را بخواهد به مقام هدایت مى رساند و او خداى مقتدر و داناست.)(2)صاحب سگ هنگامى كه مهمان داشته باشد سگ خود را مى بندد كه مهمان را اذیت نكند. خداوند هم چون در ماه مبارك رمضان بندگان خود را به مهمانى دعوت كرده ، شیطان را نیز به غل و زنجیر مى كشد تا آنان را اذیت و آزار نكند.این دو موجود در بعضى از صفات با هم اختلاف دارند و در بعضى ویژگى ها متحداند. موارد اختلافشان از این قرار است :1- سگ ها در روز مى خوابند و شب ها براى پاسدارى از اموال صاحبشان بیدار مى مانند. اما شیطان نه روز مى خوابد و نه شب؟! او در تمام اوقات كارش سر راه گرفتن و حمله كردن به مردم مى باشد، آنان را از راه مستقیم منحرف نمودن است .2- سگ ها میان دشمنان و دوستان صاحبانشان فرق مى گذارند. به دوستان صاحب خود حمله نمى كنند، جلوى آنها را نمى گیرند، حمله آنها فقط به دشمنان است ، ولى شیطان به دوست و دشمن حمله مى كند، هر دو را اذیت مى نماید و راه را بر هر دو مى بندد.3- سگ ها به اهل خانه و صاحب خود حمله نمى كنند، به خلاف شیطان كه به اهل خانه هم حمله مى كند!؟ پیامبران الهى اهل خانه اند كه اگر بتواند حمله مى كند و ایشان را از اوج عزت پایین مى آورد. نمونه آن حضرت آدم و حوا پدر و مادر آدمیان است . به قول شاعر:آن عدوئى كز پدرتان كین كشیدسوى زندانش ز علیین كشیدمادر و باباى ما را آن حسودتاج و پیرایه به چالاكى ربودكردشان آن جا برهنه خوار و زارسالها بگریست آدم زار زاربا خدا گفتى شنیدى رو به رومن كیم در پیش مكر آن عدوخدایا در كف شیطان زبونمزحیرت من نمى دانم كه چونمزچنگ این سگم آزاد گردانبه آزادى دلم را شاد گردانشیطان حتى به صاحب خانه (خدا) هم حمله مى كند و در برابر او فریاد مى زند. و به فرموده قرآن مجید، آن ملعون مى گوید: رب بما اغویتنى لازینن لهم فى الارض و لاغوینهم اجمعین شیطان آن گاه كه مهلت یافت ، به مبارزه با خدا برخاست و - گفت : (خدایا حالا كه مرا گمراه نمودى ، من هم در زمین - همه چیز را - در نظر فرزندان آدم آراسته مى كنم كه از یاد تو غافل شوند و همه آنان را گمراه خواهم كرد).(3)باز آن ابلیس بحث آغاز كردكه بدم من سرخ رو كردیم زردرنگ رنگ توست صباغم توئىاصل جرم و آفت و داغم توئىهمچون آن ابلیس و ذریات اوبا خدا در جنگ و اندر گفت و گو4 - سگ ها متملق و متواضع اند، خود را از دیگران و هم نوعان خود برتر و بالاتر نمى دانند. اما شیطان ، به فرموده خداوند متعال متكبر است ، آن جا كه مى فرماید:ابى واستكبر و كان من الكافرین (وقتى فرشتگان به دستور خداوند به آدم سجده كردند مگر شیطان - ابا كرد و تكبر ورزید و از گروه كافرین گردید).(4)5 - سگ ها زیاد بچه مى زایند - دیده شده كه سگى 12 بچه زایید- بچه هاى آنها مى میرند یا كشته مى شوند. شیطان هم زیاد بچه مى زاید، تخم مى ریزد و از هر تخمى شیطانى بیرون مى آید - ولى آنها تا روز موعود سالم و باقى مى مانند! در روایتى وارد شده :نسبت یك انسان مؤمن با شیاطین ، نسبت لاشه گوشت است به زنبورهایى كه اطراف آن را گرفته اند. امام صادق علیه السلام در این باره مى فرماید: (قسم به خدایى ) كه محمد صلى الله علیه و آله را به حق مبعوث فرمود، شیاطینى كه بر یك مؤمن مسلط اند، زیادتراند از زنبورهایى كه اطراف لاشه گوشتى را گرفته اند).(5)و امام باقر علیه السلام درباره شمارش شیاطین در اطراف یك نفر مؤمن مى فرماید: (زمانى كه انسان مؤمن از دنیا برود به اندازه جمعیت ربیعه و مصر - كه دو طایفه بسیار پرجمعیتى بودند - آن مكان و همسایگان آن مؤمن را رها مى كنند و مى روند).(6)سگ ها در روز مى خوابند و شب ها براى پاسدارى از اموال صاحبشان بیدار مى مانند. اما شیطان نه روز مى خوابد و نه شب ؟! او در تمام اوقات كارش سر راه گرفتن و حمله كردن به مردم مى باشد، آنان را از راه مستقیم منحرف نمودن است .تمام این شیاطین ، در اطراف مؤمنان لانه كرده و ایشان را وسوسه مى كنند و از راه مستقیم مى گردانند. در روایتى آمده است :(اگر شیاطین بر قلوب بنى آدم احاطه نداشتند، هر آینه آنان مى توانستند به ملكوت آسمان ها راه یابند و آن جا را ببینند).(7)6 - اگر كسى به سگ ها نان دهد و با آنها مهربانى كند با او آشنا مى گردند، هر كجا او را ببینند تملق مى گویند، خود را به خاك مى اندازند و سر و دم مى جنبانند. اما شیطان را هر چه محبت كنى رام نمى شود! بلكه عداوتش بیشتر مى شود، قرآن در این باره مى فرماید:فمثله كمثل الكلب ان تحمل علیه یلهث او تتركه یلهث (مثل آن مثل سگى است كه اگر او را تعقیب كنى یا به حال خود واگذارى به سوى تو (عو عو) مى كند و حمله مى نماید).(8)كیست كار دست تو جامه اش پاره نیستآتشى از تو نسوزم چاره نیست7 - یورش بعضى از سگ ها ناگهانى است و از پشت سر افراد مى آیند و آنان را مى گیرند. شیطانى هم غافل گیر است . از پشت سر كمین مى كند، بر سر راه هاى مستقیم مى نشیند. قرآن در این باره چنین مى فرماید:قال فبما اغویتنى لاقعدن لهم صراط المستقیم (شیطان در برابر خدا ایستاد - و گفت : حال كه مرا گمراه نمودى ! من نیز بر سر راه بندگانت مى نشینم و آنان را از راه راست كه آیین شرع تو است منحرف و گمراه مى گردانم ).(9)آن ملعون نه این كه فقط از پشت حمله مى كند بلكه در چهار جهت كمین كرده و از هر چهار سو حمله را شروع مى كند. خداوند در این زمینه مى فرماید:ثم لاتینهم من بین ایدیهم و من خلفهم و عن ایمانهم و عن شمائلهم و لاتجد اكثرهم شاكرین (آن گاه من از پیش رو و از پشت سر، از طرف راست و چپ در مى آیم و به انحرافشان مى كشانم تا آنان شكر نعمتهاى تو را به جاى نیاورند).(10)8 - سگ حیوان نجس العین است . اما در چند مورد پاك مى شود، یكى در جایى كه استحاله شود؛ یعنى از حالت اول بیرون آید و به صورت چیز پاكى درآید، مانند سگى كه در نمك زار فرو رود و نمك شود.(11) دیگر این كه بدن سگ تبدیل به كرم شود. اما شیطان به هیچ عنوان پاك نمى شود، حتى در قیامت و آتشى كه از مطهرات است . اگر چیز نجسى را بسوزاند و خاكستر شود پاك مى گردد. اما اگر شیطان را بسوزاند پاك نمى شود.9 - سگ ها ظاهر و آشكاراند و مبارزه با آنان آسان ، اما شیطان ناپیدا و مبارزه با او بسى مشكل است .دشمن اگر ظاهر بود از وى توان كرد حذرلیك ، ایمن بودن از خصم نهانى مشكل است .10 - یكى دیگر از اختلاف هاى سگ و شیطان این كه : اگر سگى را نان و طعام دهى تا وقتى كه مشغول خوردن طعام خویش است تو در امان و آسایشى هستى و آزارى از آن نمى بینى . اما اگر خواسته شیطان را هم بر آورى و به اصطلاح طعامش دهى در همان لحظات هم از شر او در امان و آسایش نیستى و او به تو حمله ور است و لحظه اى آرام ندارد.(12)اما جاهایى كه سگ با شیطان با هم متحداند، از این قرار است :1 - مردم سگ ها را در كوچه و بازار سنگ مى زنند و آنها از دست مردم مى گریزند. شیطان را هم چه الان كه از دیدگان پنهان است و چه زمانى كه ظاهر و آشكار مى گردد، سنگ باران مى كنند. در زمانى كه مخفى است ، دو طایفه او را سنگ مى زنند، یكى مؤمنان كه با لعن و نفرین خود آن ملعون را هدف قرار مى دهند و بدنش را مجروح مى نمایند، این زخم او باقى مى ماند تا زمانى كه آن مؤمن از یاد خدا غافل شود در این صورت شیطان او را به معصیت مى كشاند! وقتى كه مؤمن گناهى مرتكب شد جراحتش بهبود پیدا مى كند.(13) دیگرى فرشتگان با تیرهاى شهابى . قرآن در این باره مى فرماید:الا من خطف الخطفة فاتبعه شهاب ثاقب (فرشتگان اطراف شیاطین را با قهر و غلبه مى گیرند و با تیرهاى شهابى فروزان آنان را مورد حمله قرار مى دهند و تیر باران مى كنند).(14)اما در زمان حضرت مهدى علیه السلام كه او آشكار مى شود، مردم از هر طرف او را سنگ باران مى كنند تا سرانجام به دست آن حضرت یا به دست جبرئیل به قتل مى رسد.چون نور رحمت در رسد شیطان چه سان تاب آوردخورشید چون گردد عیان شب را نهان باید شدن2 - صاحب سگ آن را علیه دشمنان خود تحریك مى كند تا به آنان حمله نماید. خداوند هم شیطان را علیه دشمنان خود - معصیت كاران ، كفار و مشركان ، فجار و بى دینان - تحریك مى كند و مى فرماید:(اى شیطان ! برو، تو و جمله لشكریانت ، سواره و پیاده نظامت ، بر آنان كه از تو پیروى كرده اند، محاصرشان كن و بر آنها بتاز).(15)این نهیب بانگ آن ملعون بودهیبت بانگ خدائى چون بود3 - صاحب سگ هنگامى كه مهمان داشته باشد سگ خود را مى بندد كه مهمان را اذیت نكند. خداوند هم چون در ماه مبارك رمضان بندگان خود را به مهمانى دعوت كرده ، شیطان را نیز به غل و زنجیر مى كشد تا آنان را اذیت و آزار نكند.(16)4 - صاحب سگ دوستان خود را به آن مى شناساند كه مزاحم شان نشود. خداوند هم دوستان خود را به شیطان معرفى مى نماید. قرآن درباره مى فرماید:(هرگز تو بر بندگان خالص من تسلطى ندارى ، بر دوستان مخلص من راهى ندارى و نمى توانى بر آنان دست پیدا كنى ، تو فقط بر مردم نادان و گمراه تسلط دارى ).(17)5 - اگر شخصى بخواهد بر طایفه یا ایلى وارد شود و سگشان مانع باشد، وى صاحب سگ را صدا مى زند، و او هم سگ خود را صدا مى زند تا حیوان ساكت شود و برگردد.تركمان را گر سگى باشد بدر(18)بر درش بنهاده باشد رو و سركودكان خانه دمش مى كشندباشد اندر دست طفلان خوارمندیا اگر بیگانه اى معبر كند(19)حمله بر وى همچو شیر نر كندكه اشداء على الكفار شدبا ولى ، گل (20) با عدو(21) چون خار شدامام صادق علیه السلام در این باره مى فرماید: (قسم به خدایى ) كه محمد صلى الله علیه و آله را به حق مبعوث فرمود، شیاطینى كه بر یك مؤمن مسلط اند، زیادتراند از زنبورهایى كه اطراف لاشه گوشتى را گرفته اند).مؤمن هم اگر بخواهد به درگاه خداوند روى آورد، شیطان از او جلوگیرى مى كند! پس نخست باید از شر شیطان به خدا پناه برد. قرآن در این رابطه مى فرماید:(اگر از طرف شیطان بخواهد در تو وسوسه اى ایجاد شود و جنبشى از آن پدید آید، باید از شر آن به خدا پناه برى ).(22)ملك ، ملك اوست فرمان ، آن اوستكمترین سگ بر در، آن شیطان اوستپس سگ شیطان كه حق هستش كنداندر او صد فكرت و حیلت تندبر در كهف الوهیت چو سگذره ذره امر جو بر جسته رگاین اعوذ آن است كه از لطف اى خدابانگ برزن بر سگت ره برگشاتا بیایم بر در خرگاه توحاجتى خواهم ز وجود و جاه تو(23)6 - وقتى سگ در مقابل انسان (عو عو) زوزه مى كند، باید آیه مباركه (وكلبهم باسط ذراعیه بالوصید)(24) را تلاوت نمود، كه سگ برمى گردد.و وقتى هم كه شیطان راه را بر بندگان بست و حمله كرد، باید (اعوذ بالله من الشیطان الرجیم ) را قرائت نمود تا فرار كند.(25)__________________1- حزب الله در مائده (5) آیه 55، و حزب شیطان در مجادله (58) آیه 18.2- ابراهیم (14) آیه 3.3- حجر (15) آیه 38.4- بقرة (2) آیه 33.5- سفینة البحار، ج 1، ص 99.6- سفینة البحار، ج 1، ص 700.7- بحار، ج 63.8- اعراف (17) آیه 175.9- اعراف (7) آیه 15.10- اعراف (7) آیه 16.11- رساله عملیه ، باب مطهرات .12- نقل از آیة الله جوادى آملى .13- مجمع النورین ، ج حیوان ، ص 673.14- صافات (37) آیه 9؛ و حجر (15) آیه 17.15- بنى اسرائیل (17) آیه 63.16- خطبه حضرت رسول صلى الله علیه و آله در جمعه آخر شعبان .17- حجر (15) آیه 42.18- سگ درنده .19- بیگانه اى گذر كند.20- با دوست همچو گل .21- با دشمن .22- اعراف (7) آیه 199.23- مثنوى .24- کهف(18)، 1825-شیطان در کمینگاه، صالحی نجف آبادیتنظیم برای تبیان: شکوری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1326]