محبوبترینها
آشنایی با سایت قو ایران بهترین سایت آگهی و تبلیغات در کشور
بهترین شرکت‌های مهندسی در آلمان
صفر تا صد حق بیمه 1403! فرمول محاسبه حق بیمه
نقش هدایای سازمانی در افزایش انگیزه و تعهد کارکنان
کلینیک پروتز و ساخت اندام مصنوعی دکتر اجرائی
چگونه می‌توانیم با ترانسفر وایز پول جابجا کنیم؟
بهترین مدل‌های [صندلی گیمینگ] براساس نقد و بررسی کاربران
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
مشاوره حقوقی تلفنی با کمترین هزینه
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1803189230
قیام 15 خرداد به روایت اسناد
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
قیام 15 خرداد به روایت اسناد نويسنده: محمدرضا تمری چکیده: امام خمینی در عصر عاشورا سخنرانی شدیدالحن خود را ایراد نمود و در آن دستگاه حاكمه و رژیم صهیونیستی را زیر سؤال برد و آنها را به به نحوی غارت كننده و مفتخور قلمداد نمود و اعمال و رفتار شاه را ناشی از وابستگی وی دانست.به دنبال سخنرانی شدید و تند امام علیه شاه و اسرائیل در جمع هزاران نفر در مدرسه فیضیه، بامداد 15 خرداد و نیروهای رژیم شاه به منزل ایشان در قم حمله بردند و بعد از دستگیری ، ایشان را به تهران منتقل نمودند. همزمان با دستگیری امام علمای ویژی از شهرهای مختلف همچون آیت‌الله بهاءالدین محلاتی و آیت‌الله حسن قمی دستگیر شدند.در پی بازداشت امام در قم و تهران و سایر شهرها درگیری و تظاهرات برپا شد و رژیم با شقاوت هر چه تمام به سركوب مردم پرداخت و مبارزه مردم در روزهای بعد ادامه داشت و قیام 15 خرداد با شدت سركوب شد. مقدمه: شكل‌گیری نهضت امام خمینی حاصل تلاش‌های نظری و عملی است كه در پی آن نظام اسلامی جایگزین رژیم وابسته پهلوی شد.قیام 15 خرداد را نمی توان یک حادثه و اتفاق تصور نمود ، بلكه باید ریشه آن را در جریان‌های قبل از سال 1342 مورد بررسی قرار داد. از سال 1332 كه آمریكا با كودتای 28 مرداد ماه در صحنه سیاسی ایران صاحب نفوذ شده بود تصور نمی‌كردند كه ظرف 10 سال با جریانی مواجه شود كه رژیم وابسته به آنان را در سراشیبی سقوط قرار دهد و منافع آنان را به خطر اندازد، در واقع نهضت امام مسیر خود را با مخالفت با اجرای سیاست‌های جدید آمریكایی در ایران آغاز نمود. و با پیروزی انقلاب اسلامی به سیطره سیاسی، نظامی ـ اقتصادی ـ آنان خاتمه داد. نگاهی كوتاه به جریان دستگیری امام: ماه محرم از راه رسید و رژیم ترسید و تردید نداشت كه در این ماه سخنرانان مذهبی كه طرفدار امام خمینی هستند از جنایات دستگاه حاكمه و سلطنت سخن خواهند راند، لذا برای پیشگیری ـ از آنچه كه در وقوعش شكی نداشتند ـ جمعی از سخنرانان و وعاظ مذهبی را احضار و با تهدید و ارعاب به آنان اعلام كرد كه سه مطلب را رعایت كنند: الف: بر ضد شخص اول مملكت مطلبی نگویید ب: از اسرائیل و آنچه مربوط به اسرائیل است حرفی نزنید ج: اینقدر نگویید اسلام در خطر است(1). امام بعد از اطلاع از این امر، اقدام به صدور بیانیه‌ای نمودند كه در آن خطاب به وعاظ و گویندگان دینی چنین هشدار دادند كه این التزامات ارزش قانونی ندارد و مخالفت با آن هیچ اثری ندارد و در ضمن التزام گیرندگان مجرم و قابل تعقیب هستند .... سكوت در ای ایام، تأیید دستگاه جبار و كمك به دشمنان اسلام است. (2) امام خمینی در عصر عاشورا سخنرانی پر نور و شدیدالحن خود را ایراد نمود و در آن دستگاه حاكمه و رژیم صهیونیستی را زیر سؤال برد و آنها را به به نحوی غارت كننده و مفتخور قلمداد می‌كنند ، و اعمال و رفتار شاه را ناشی از عدم تفكر و وابستگی وی می‌دانست و در مورد درخواست‌های رژیم چنین می‌‌گویند: «اگر به این سه تا امر كار نداشته باشیم، دیگر چه بگوییم، ما هر چه گرفتاری داریم از سه تاست ...»(3). به دنبال سخنرانی شدید و تند امام علیه شاه و اسرائیل در جمع هزاران نفر در مدرسه فیضیه، بامداد 15 خرداد و نیروهای رژیم شاه به منزل ایشان در قم حمله بردند و بعد از دستگیری ، ایشان را به تهران منتقل نمودند. همزمان با دستگیری امام علمای ویژی از شهرهای مختلف همچون آیت‌الله بهاءالدین محلاتی و آیت‌الله حسن قمی دستگیر شدند، (4) در پی بازداشت امام در قم و تهران و سایر شهرها درگیری و تظاهرات برپا شد و رژیم با شقاوت هر چه تمام به سركوب مردم پرداخت و مبارزه مردم در روزهای بعد ادامه داشت و قیام 15 خرداد با شدت سركوب شد.(5) روایت دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی از قیام 15 خرداد: چهار روز قبل از شكل‌گیری قیام 15 خرداد 1342 ساواك در خصوص شایعات راجع به تصمیم طرفداران روحانیون و مخالفین دولت به برگزاری تظاهرات در تهران در روز عاشورا چنین اعلام می‌كند: «بطوری كه شایع است طرفداران روحانیت و مخالفین دولت در نظر دارند روز عاشورا ... وقایع 30 تیر را به وجود آورند.(6) ساواك جهت جلوگیری از قیام مساجد و كلیه بازارها را ـ كه این محل ما محل اجرای مراسم‌های عزاداری هستند و دسته‌های سینه‌زنی و سوگواری راه می‌اندازند ـ تحت كنترل و مراقبت شدید قرار داد.(7) به طوری كه در گزارشی از حركت عده‌ای از عزاداران تظاهرات كننده كه از كوچه آبشار به سمت شمال تهران در حركت هستند چنین آمده است: «هم اكنون دسته‌ای در قسمت شامل باار كفاش‌ها هستند و نوحه زیر را می‌خوانند، قم كشته كربلا ... فیضیه مثل قتل‌گاه است .... مولایم خمینی ، صاحب‌الاعصر . جمعیت آنان حدود 5000 نفر اعلام می‌دارد و پلاكاردی به همراه خود حركت می‌دهند كه بر روی آن نوشته شده اگر دین‌داری آزاده باشید». (8) پلیس تهران به واحدهای زیر امر كلانتری‌های مربوطه اعلام می‌دارد كه از ساعت 20 روز 13/3/42 ... كلانتری‌ها مخصوصا كلانتری‌هایی كه برنامه بیشتری داشته‌اند و با ابوالجمعی خود وعده اینكه از كلانتری‌ها كمك گرفته‌اند تا پایان برنامه عزاداری و مراسم سوگواری در مساجد و تكایا مراقبت لازمه را با توجه به دستورات صادره معمول در تمام مدت با هوشیاری كامل مراقب حفظ انتظامات و بخش مربوطه خود باشند».(9) سازمان اطلاعات و امنیت كشور در خصوص حركت دسته عزاداران مسجد ابوالفتح به طرف دانشگاه تهران و سردادن شعار در حمایت امام خمینی و شایعه حركت عده‌ای از تظاهرات كنندگان به سمت بازار و كاخ گلستان چنین گزارش می‌دهد : «از این ساعت دسته عزاداری مسجد جامع ابوالفتح كه عده آنان به 5000 بالغ گردیده به چهار راه كالج (میدان فردوسی) رسیده و هدف آنان عزیمت به طرف دانشگاه تهران است و شعارهای آنان ، شعارهایی است كه قبلا به عرض رسیده است. (10) در گزارشی دیگر تظاهرات كنندگان كه از مسجد ابوالفتح به طرف سرچشمه حركت نموده ... به میدان بهارستان رسیده و به علت ازدیاد جمعیت وبسته شدن راه وضع عبور و مرور را مختل كرده و با شعارهایی عابرین را دعوت به پیوستن به خود می‌كنند. (11) ساواك در گزارش‌هایی از سخنرانی یك فرد ناشناس كه در جلوی دانشگاه تهران كه عملكرد عاملان اسرائیل را در ایران محكوم نموده و نیز حمله به فیضیه و حركت تظاهرات كنندگان و تصمیم آنان مبنی بر ورود به كاخ سلطنتی اعلام می‌دارد : «سخنرانی جلوی دانشگاهتهرا ندرباره عمال اسرائیل در ایران و ابراز تنفر از موضوع مدرسه فیضیه و حمایت از آیت‌آلله خمینی بوده است، دسته دیگر جلوی دانشگاه تهران مدرسه فیضیه و حمایت از آیت‌آلله خمینی بوده است، دسته دیگر جلوی دانشگاهتهران بود بعد از نوحه×وانی از طرف باغ شاه ، چهار راه پهلوی .... به طرف كاخ آمدند و قصد ورود به كاخ داشتند ...(12) در جریان قیام 15 خرداد رژیم حتی به دانش‌آموزان و محصلین كم سن و سال رحم نكرد و اقدام به بازداشت و زندانی كردن آنان می‌نمود (13) مردم در روز 14 خرداد 1342 به مبارزه خود ادامه دادند به طوری كه گزارشی جریان واقعه را اینچنین بازگو می‌كند: «ساعت 11 روز 14/3/1342 اطلاع دادند كه عده‌ای به وزارت صنایع و معادن حمله كردند (14)...» در جریان مبارزه مردم پیرو دستور شماره 9، تمام واحدهای زیر امر پلیس كماكان تا اطلاع ثانوی در حال آماده باش بودند.(15) . خبر واقعه 15 خرداد به سرعت به شهرهای دیگر ایران سرایت نمود و به طوری كه در جریان مسافرت به تهران و بازگشت آنان به شهر خود جریان و ماجرای 15 خرداد را به شهر خود انتقال می‌دادند به طوری كه بر اساس گزارش ساواك نهاوند زد و خورد بین مأمورین و مردم تهران، سخن روز مردم شده است. و مسافرانی كه از تهران مراجعت می‌كنند اظهار می‌دارند كه اكثر بازارها تعطیل است و از اعلامیه‌هایی كه در تهران منتشر شده به همراه خود به شهرهای خود می‌آورند. (16) در گزارش مختلف ساواك اشاراتی به درگیری بین پلیس و مردم شد كه در این درگیری‌ها مردم به وسیله چوب و سنگ به مبارزه می‌پردازد و حضور دانشجویان نیز مشهود است و شعار تظاهرات كنندگان یا مرگ یا خمینی است. (17) ساواك شهرهای دیگر نیز از جریان قیام 15 خرداد در شهر خود گزارش می‌دهند به نحوی می‌توان گفت بسیاری از شهرهای ایران متأثر از قیام 15 خرداد بوده‌اند. و آماده حركت به سمت تهران شدند به عنوان مثال: در گزارشی كه از كاشان رسیده اعلام داشته كه: «طبق اطلاع واصله از كاشان ساعت 10:45 روز 15 خرداد جاری جمعیت قصد حمله به شهربانی داشته‌اند و یك ژاندارم از طرف جمعیت تیر خورده و مأمورین به جمعیت مسلح به چوب و سنگ حمله و دو نفر مجروح شده‌اند. (18) و در جریان مبارزه بین انقلابیون و پلیس بسیاری از اتومبیل‌های پلیس از بین رفتند . (19) سرانجام فرمانداری نظامی تهران در خصوص ممنوعیت عبور و مرور در شهر از ساعت 22 تا 5 بامداد ، ممنوعیت تشکیل اجتماعات ، ... اعلامیه 7 ماده ای به شرح ذیل اعلام نمود : چون به موجب تصویب نامه هیأت وزیران به منظور حفظ آرامش و امنیت عمومی اهالی محترم پایتخت و حومه و جلوگیری از اعمال سوء و اخلالگری عناصر مفسده جو مقرر است حکومت نظامی تهران و حومه برقرار می گردد و متن تصویب نامه دولت از رادیو به استحضار رسیده است ... انتظار دارد که در حفظ نظم و آرامش با مأمورین انتظامی درجه همکاری فرمایند : 1- از این تاریخ تا صدور اعلامیه ثانوی از ساعت 22 تا 5 صبح عبور و مرور در شهر و حومه مطلقا ممنوع است چنانکه به دستور توقف مأمورین انتظامی توجه ننمایند ، به سوی آنان تیراندازی خواهد شد . 2- اجتماعات به کلی قدغن است و افراد و اشخاص حق توقف و اجتماع در معابر ندارند و با اولین اخطار مأمورین انتظامی باید فورا متفرق شوند . 3- افرادی که شغل و کار آنان ایجاب می کند هنگام شب از خانه خارج شوند از قبیل اطباء ، داروسازان و غیره باید اجازه مخصوص از فرمانداری تحصیل نمایند . ُ 4- اشخاصی که عملا بر ضد دولت مشروطه و امنیت آسایش عمومی اقدام و خیانت آنها مدلل شده باشد محکوم به قتل خواهند شد . 5- اشخاصی که سوء ظن مخالفت با دولت مشروطه و امنیت و انتظام عمومی در حق آنان بشود قوه مجریه حق توقف آنان را خواهد داشت و پس از توقف به استنطاق آنان شروع خواهد شد . 6- مأمورینی که تأمین شهر به عهده آنان واگذار است در صورت سوء ظن حق دخول به منازل و اجرای تحقیقات را خواهند داشت و در صورت مخالفت و مقاومت جبرا می توانند داخل شوند ..... 7- اجتماعات انجمن ها در مدت حکومت نظامی باید به کلی موقوف و متروک گردد. (20) در جریان قیام 15 خرداد 1342 جمعیت کثیری از مردم شهید شدند و رژیم با خشونت به سرکوب تظاهرات کنندگان پرداخت و آمار دقیقی از تعداد مقتولین را اعلام نکرده است و در یکی از گزارش ها فهرستی از 186 نفر از شهداء این جریان را اعلام کرده است (21) ، حال آنکه که اگر تمام گزارش موجود بود – آن وقت می توانستیم بیشتر به جنایات و کشتار رژیم در جریان قیام 15 خرداد پی ببریم . رژیم پهلوی آنقدر احساس ترس و هراس شده بود که تا 50 روز بعد از قیام بر اساس تصویب هیأت وزیران در تهران و حومه حکومت نظام اعلام نمود. نتیجه : از مظالم اسناد فوق نکات زیر قابل توجه است 1- وقایع عاشورای سال 42 همانند وقایع 30 تیر به رهبری آیت الله کاشانی را در ذهن رژیم تداعی می نمود به طوری که در سندی به صراحت به آن اشاره نموده اند . 2- مسجد به عنوان پایگاهی جهت سازماندهی مبارزه علیه رژیم. 3- مبارزه با نفوذ عمال اسرائیل . 4- مردمی بودن و حضور فعال اقشار مختلف آنان در این قیام . 5- اسلامی بودن قیام . 6- عدم وابستگی قیام 15 خرداد به حزب و گروه خاص . 7- ارتباط نزدیک بین روحانیت و مردم ، حمایت مردم از روحانیت در جریان قیام به طوری که در شعارهای آنان این مسأله نمایان است . 8- عدم اتکای قیام کنندگان به بیگانگان . 9- قیام 15 خرداد تنها مختص به قم و تهران نبود بلکه به شهرهای دیگر نیز سرایت نمود و به نحوی فراگیر بود . 10- وسایل دفاع انقلابیون بیشتر چوب و سنگ و در مقابل رژیم مجهز به توپ و تانک و سلاح های گرم بود . 11- کنترل و مراقبت های شدید امنیتی و سرکوب و کشتار مردم بی گناه 12- ترس و وحشت رژیم و اعلام حکومت نظامی از طرف هیأت و دولت تا 50 روز پس از قیام . پي‌نوشت‌ها: 1ـ قیام پانزده خرداد به روایت اسناد ، مركز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات ، تهران ، 1378 ، ص 24 2ـ همان ، صص 24 و 25 3ـ صحیفه نور ، جلد اول ، صص 2246-245 4ـ روحبخش ، حریم ، نقش بازار در قیام 15 خرداد ، مركز اسناد انقلاب اسلامی ، تهران 1381 ، ص 46 5ـقیام پانزده خرداد به روایت اسناد ، پیشین ، ص 25 6ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 118 ، ص 233 7ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 118 ، ص 91 8ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 118، صص 103 و 95 9ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 290 ، ص 93 10ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 118 ، ص 147 ( تاریخ گزارش 13/3/42 می‌باشد) 11ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 118 ، ص 100 (تاریخ گزارش 13/3/42 می‌باشد) 12ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 118 ، ص 134 13ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 112 ، ص 8 14ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 290 ، ص 103 15ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 390، ص 106 16ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 114 ، ص 208 17ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 291 ، صص 138 ، 142 ، 134 ، 133 ، 126 18ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 116 ص 44 19ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 291 ، ص 134 20ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 291 ، ص 72 21ـ آرشیو مركز اسناد انقلاب اسلامی ، شماره بازیابی 291 ، ص 102-93
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 411]
-
گوناگون
پربازدیدترینها