تبلیغات
تبلیغات متنی
محبوبترینها
سه برند برتر کلید و پریز خارجی، لگراند، ویکو و اشنایدر
مراحل قانونی انحصار وراثت در یک نگاه: از کجا شروع کنیم؟
چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکات کاربردی
راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق الزامات قانونی
آیا طلاق توافقی نیاز به وکیل دارد؟
چگونه ویزای آفریقای جنوبی را به آسانی دریافت کنیم؟ راهنمای قدم به قدم
همه چیز درباره ویزای آلمان و مراحل دریافت آن
چرا پاسارگاد به عنوان یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته میشود؟
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
خرید انواع خودکار و روان نویس شیک و ارزان
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1820536511
تأليفات در قضيه مهدويت:
واضح آرشیو وب فارسی:راسخون:
تأليفات در قضيه مهدويت: با مراجعه به کتب تراجم و رجل پي مي بريم که تأليف در قضيه ي مهدويت حرکتي بنيادين بوده که نه تنها قبل از ولادت امام مهدي عليه السلام در بين شيعه شروع شده، بلکه حرکتي مقدس نزد شيعه و سني از بعد وفات رسول خدا صلي الله عليه و آله بوده است. و اين به نوبه ي خود دليل بر آن است که اصل قضيه ي مهدويت از مسلمات مسائل اسلامي است، که مورد اتفاق بين مسلمين قرار گرفته است، و از مسايلي نيست که تنها بعد از عصر حيرت پديد آمده باشد، که جامعه ي شيعي بعد از شهادت امام حسن عسکري عليه السلام به آن مبتلا بوده است.شروع تأليف در مورد امام مهدي عليه السلام:به طور جزم مي توان گفت که شروع حرکت تأليف در قضيه ي مهدويت به ظهور حرکت تدوين حديث در تاريخ اسلامي؛ يعني اوايل قرن دوم هجري باز مي گردد؛ زيرا از کتب رجال استفاده مي شود که شروع تأليف در اين زمينه در جامعه ي شيعي در عصر امام صادق عليه السلام بوده است. شيخ طوسي رحمه الله در کتاب «الفهرست» نقل مي کند که علي بن يقطين بن موسي بغدادي اسدي کوفي الاصل کتابي در ملاحم تأليف نمود.روش هاي تأليف در موضوع مهدويت:در موضوع مهدويت با روش هاي گوناگون و متنوعي، بزرگان فريقين دست به تأليف و تصنيف زده اند. اينک به اشاره مي کنيم.يک- روش روايي:اين روش از قديمي ترين روش هاي تأليف در موضوع مهدويت است؛ و اين امري است طبيعي؛ زيرا بسياري از جزئيات قصه ي مهدويت از مصاديق بارز ايمان به غيب به حساب مي آيد که تنها راه رسيدن به آن سرچشمه هاي زلال وحي الهي يعني کتاب و سنت است.اين روش قوت و اعتبارش را از قوت و اعتبار مصادر وحي الهي که همان قرآن و حديث است اخذ مي کند، بعد از آنکه به دليل عقلي و اعجازي، مرجعيت و اعتبار اين مصادر به اثبات رسيده است.اين روش بر اقسامي تقسيم مي گردد:الف- احاديث تفسيري: يکي از روش هاي روايي در بحث از قضيه ي مهدويت جمع احاديثي است که مربوط به آيات مهدويت است، آياتي که در آن ها به گونه اي اشاره به قضيه ي مهدويت با تمام ابعاد گوناگونش شده است.اعتبار اين روش برگرفته از حجيت احاديث به عنوان مفسر و مبين قرآن است. زيرا مطابق نص قرآن کريم، رسول خدا صلي الله عليه و آله مبيّن حقيقي و واقعي قرآن است. و پر واضح است که در درجه ي اول مقصود تبيين تأويلات و بطون قرآن است که هر کس نمي تواند از ظاهر قرآن استفاده کند و اين پيامبر و ائمه ي معصومين عليهم السلام هستند که به کنه تأويل و باطن قرآن رسيده اند، و گرنه ظاهر قرآن بر هر انسان عاقل قابل فهم است، زيرا خداوند امر به تأويل و تدبر در آن نموده است.(1)و نسبت به اهل بيت عليهم السلام نيز مي گوييم: خداوند از طرفي مي فرمايد: «لا يمسه الا المطهرون»(2) «به حقيقت قرآن نمي رسد و مسّ نمي کند آن را مگر کساني مه مطهر از هر رجس و پليدي اند» و از طرفي ديگر خداوند صغراي اين کبرا را اهل بيت پيامبر صلي الله عليه و آله معرفي کرده است آنجا که مي فرمايد: «انما يريد الله ليذهب عنکم الرجس اهل البيت و يطهرکم تطهيراً» (3) نتيجه اين است که اهل بيت عليهم السلام به حقيقت قرآن دست يافته اند و لذا بيانات آن بزرگواران در رابطه ي با آيات قرآن براي همگان حجت است.در اين زمينه کتابهايي تأليف شده است از قبيل: کتاب ابن عياش معروف به (ما نزل من القرآن في صاحب الزمان). و نيز از جمله کتاب هايي که جامع اين گونه روايات است کتاب (المحجه فيما نزل في القائم الحجه) از سيد هاشم بحراني است، و بر آن استدراکاتي اضافه شده که سيد بر آن اطلاع پيدا نکرده است، ايشان در آن کتاب حدود 130آيه را مورد بحث قرار مي دهد که در ذيل آن ها رواياتي وارد شده که تأويل به امام مهدي عليه السلام و خصوصيات قضيه ي ظهور او شده است.ب- احاديث موضوعي: قسمت ديگر باز کتبي که در مورد احاديث مهدويت است کتبي است مه در آن ها احاديث به طور مستقل در موضوع مهدويت جمع آوري شده است. اين روش نيز به نوبه ي خود بر چند بخش تقسيم مي شود.1- روش حديثي نزد اماميه: شيعه امامي شيعه امامي در تأليف احاديث موضوعي چند طريق را دنبال کرده است.الف- استناد به احاديث اماميه: در اين روش مؤلف تنها به احاديثي توجه دارد که از طريق اماميه، و از اهل بيت عليهم السلام يا پيامبر صلي الله عليه و آله نقل شده است. اين روش عملکرد قدماي از اصحاب ائمه عليهم السلام و منهج بيشتر مؤلفين در عصر غيبت صغري و اوايل غيبت کبري است. از باب نمونه مي توان به کتاب (تحقيق غيبه المنتظر و ما جاء فيها عن النبي و الأئمه و وجوب الايمان) از تاج العلي الأشرف بن الأعزّ بن هاشم العلوي الحسيني از علماي قرن هفتم هجري اشاره کرد.(4)همين روش را مرحوم ميرلوحي سبزواري از علماي قرن يازدهم هجري در کتاب «کفايه المهتدي في معرفه المهدي» و علامه ي مجلسي در «بحارالانوار» دنبال کرده است.ب- تقويت به روايات اهل سنت: نوع ديگر از روش هاي حديثي نزد اماميه در تأليف از موضوع مهدويت، تقويت احاديث شيعه ي اماميه به مرويات اهل سنت است. رواياتي که در اين باره بوده و به همان مضموني که شيعه نقل کرده در مصادر اهل سنت نيز وارد شده است.هدف از اين نوع تأليف عقيده ي اماميه با ادله اي است که الزام آور باري جميع مسلمين باشد. همانند تأليفي که از شيخ علي بن عيسي اربلي صاحب کتاب (کشف الغمه) به جاي مانده است. و نيز سيد بن طاووس در کتاب (الطرائف) و شيخ حرّ عاملي در (اثبات الهداه) و عده اي ديگر همين روش را در تأليفات خود درباره ي مهدويت دنبال کرده اند.ج- استناد به روايات اهل سنت: برخي ديگر از علماي شيعه که در اين موضوع قلم زده اند تنها به رواياتي استناد کرده اند که از طرق اهل سنت رسيده است. و اين به جهت اثبات عقيده ي مهدويت و احتياج با اهل سنت به روايات خود آنها است. از جمله کتاب هايي را که با اين روش مي توان نام برد کتاب (المهدي) از سيد صدرالدين صدر، و کتاب (المهدي الموعود المنتظر) از شيخ نجم الدين عسکري است.معلوم است که اين روش و منهج هرگز نمي تواند موضوع مهدويت را آن طور که مورد نظر اهل بيت عليهم السلام بوده ترسيم نمايد، گرچه از جهاتي براي احتجاج با مخالفين و تأييد روايات اماميه مفيد خواهد بود.روش حديثي نزد اهل سنت:اهل سنت نيز در موضوع مهدويت روش هاي مختلفي را در جانب احاديث اين موضوع در پيش گرفته اند که بارزترين آنها عبارت است از:الف- اکتفا بر احاديث از طريق اهل سنت: در اين روش مؤلفين تنها بر احاديث صحابه يا تابعين اکتفا نموده که از طريق خودشان رسيده است، و هرگز به احاديث شيعه ي اماميه در اين موضوع توجه نکرده اند.اين نوع تأليف، بيشتر تأليفات حديثي اهل سنت را در برمي گيرد، که از باب نمونه مي توان از کتاب (اخبار المهدي) از عبادين يعقوب رواجني (م250هجري)، و (مجمع الاحاديث الوارده في المهدي) از حافظ ابي بکر بن ابي خيثمه بن زهير نسائي (م279هجري) و ده ها کتاب ديگر نام برد.ب- نقل حديث از اهل بيت عليهم السلام عده اي ديگر از اهل سنت در تأليف خود توسعه اي داده و از اهل بيت عليهم السلام نيز در مصادر روايي مهدويت نقل روايت کرده اند، زيرا مشاهده نمودند که در مصادر شيعي احاديثي به تفصيل وجود دارد که در منابع خودشان هرگز يافت نمي شود. از باب نمونه مي توان از کتاب (الملاحم) نعيم بن حماد (ت228هجري) نام برد که روايات بسياري از امام باقر عليه السلام در شأن امام مهدي عليه السلام نقل مي کند. همين روش را نيز يوسف بن يحيي شافعي از علماي قرن هفتم هجري در کتاب (عقد الدرر في اخبار المنتظر)، و متقي هندي در کتاب (البرهان في علامات مهدي آخرالزمان) دنبال کرده اند. ولي آنها تنها به رواياتي از اهل بيت عليهم السلام تمسک کرده اند که مربوط به علائم ظهور امام مهدي عليه السلام است.ج- اثبات عقيده ي اماميه برخي ديگر از علماي اهل سنت در تأليفات خود در موضوع مهدويت درصدد اثبات عقيده ي شيعه ي اماميه از طريق روايات ائمه ي اهل بيت عليهم السلام برآمده اند.آنان در تمام موضوعات و قضاياي مهدويت از قبيل ولادت، غيبت و مسائل ديگر به روايات اهل بيت عليهم السلام يا رواياتي که از طرق آنها از رسول خدا صلي الله عليه و آله رسيده احتجاج کرده و آنها را به اثبات رسانده اند. از بارزترين اين گونه افراد مي توان قندوزي حنفي در کتاب ارزشمند خود (ينابيع الموده) نام برد. و همين روش را قبل از جويني شافعي در کتاب (فرائد السمطين) دنبال کرده است. گرچه اين دسته از مؤلفين درصدد برآمده اند که روايات شيعه را با مرويات اهل سنت تقويت نمايند.دو- روش کلامي و برهاني:در اين روش مؤلف در صدد عرضه کردن مباحث مهدويت به صورت استدلالي و برهاني است، روشي که در خود روايات اهل بيت عليهم السلام نيز به صورت گسترده وعميق وارد شده است.اين روش درصدد تثبيت ايمان در قلوب شيعيان و به طور عموم، مسلمانان و دفع شبهاتي است که در مورد موضوع مهدويت وارد شده است. روشي که مي توان حتي بر غير مسلمين نيز مطرح نمود، خصوصاً با در نظر گرفتن اين نکته که قضيه ي مهدويت و منجي بشريت قضيه اي عمومي و جهان شمولي است.در نتيجه ي اهتمام اهل بيت عليهم السلام به اين روش و اقتداي علماي اماميه به آن بزرگواران مطابق شرايط زماني تأليفات فراواني در اين زمينه به منصّه ي ظهور رسيد، که از جمله ي آنها مي توان به تأليفات شيخ مفيد و سيد مرتضي در اين موضوع اشاره کرد. شيخ مفيد رحمه الله در اين باره پنج ساله ي مستقل از خود به يادگار گذاشته است، اضافه بر مسايلي که در لابلاي کتابهاي خود در موضوع مهدويت و تقويت مباني کلامي آن آورده است. همچنين سيد مرتضي رحمه الله برخي از تأليفات خود را به اين موضوع مهم اختصاص داده که از آن جمله مي توان از (المقنع في الغيبه) و کتاب (الزياده المکمل بها کتاب المقنع) نام برد. و اين خط ادامه يافت تا اين برهه ي از زمان که مي توان به کتاب (بحث حول المهدي) و کتب هاي ديگر اشاره کرد.سه- روش مقارني:از جمله تأليفاتي را که در مورد قضيه ي مهدويت شاهد آن بوده و هستيم، روش بحث مقارني بين عقيده ي شيعه ي امامي و ديگر طوايف مسلمين در اين موضوع است. روشي که در آن، هر يک از فرق اسلامي ديدگاه خود را مطرح نموده و با ديدگاه ديگران مقارنه کرده و در آخر رأي خود را با دلايل گوناگون به اثبات رسانده است.از شواهد و قراين استفاده مي شود که اين روش به عصر قديم باز مي گردد، و لذا با اين روش تأليفي را در کتب بزرگان از قدماي اماميه از قبيل شيخ مفيد و سيد مرتضي و شيخ طوسي در فصولي از تأليفاتشان مي يابيم.از جمله کتابهايي که مي توان به در اين زمينه نام برد که به طور مفصل نوشته شده کتاب (بيان الاشکال فيما حکي من امر المهدي من الأقوال) از ابوعبد الله حميدان بن يحيي القاسمي حسني از علماي قرن هفتم است.و نيز کتاب (المهدي الموعود المنتظر عند علماء اهل السنه و الاماميه) از نجم الدين عسگري را مي توان در اين زمينه نام برد. در اين برهه از زمان نيز مي توان از تأليفات ارزشمندي نام برد که در اين زمينه به چاپ رسيده است که از جمله مي توان به کتاب (مع المهدي المنتظر عليه السلام في دراسه منهجيه مقارنه بين الفکر الشيعي و السني) از شيخ مهدي فتلاوي نام برد.چهار- روش تحليلي تاريخي:يکي ديگر از روش هاي تأليف در موضوع مهدويت که در زمان هاي اخير پديد آمده، بحث بتحليل تاريخي در اين موضوع است، روشي که در آن مؤلفان در صدد ترسيم قضيه ي مهدويت از ابعاد گوناگون تاريخي آن مي باشند، که مي توان از بارزترين اين نوع تأليف، به سه جلد کتاب سيد محمد صدر يعني (تاريخ الغيبه الصغري، تاريخ الغيبه الکبري، و تاريخ ما بعد الظهور) اشاره کرد.پنج - روش مقارني بين اديان:برخي ديگر درصدد عرض موضوع مهدويت در محدوده اي وسيع تر از بمذاهب اسلامي برآمده و مسأله ي نجات و منجي بشريت را در آخرالزمان گسترش داده و با ديدگاهي وسيع، بآراء اديان مختلف را در اين موضوع مهم، مورد بررسي قرار داده اند. خصوصاً آنکه در تورات و انجيل مشاهده مي شود که به اين موضوع زياد پرداخته شده، و بشارات فراواني در مورد منجي و نجات بخش در آخر الزمان در آن کتاب ها وارد شده است. از آن جمله تأليفات مي توان از (بشارت العهدين) از دکتر صادقي و (المسيح الدجال) از سعيد ايوب نام برد.و برخي از مؤلفين پا را از اين فراتر گذاشته دامنه ي بحث را نه تنها به اديان آسماني گسترش داده اند بلکه به اديان غير آسماني از قبيل هندونيسم و بوديسم نيز تعميم داده اند. و نيز از اين هم فراتر رفته موضوع را به مکاتب فلسفي عالم نيز سرايت داده اند که در اين عصر و زمان در اين نوع بحث، کاب هاي بسياري به زبان هاي مختلف تأليف شده است.شش- روش تحليل فلسفه ي تاريخ:برخي ديگر از مؤلفات درباره ي مهدويت، بحث خود را در زمينه ي فلسفه ي تاريخ يا به تعبيري ديگر تکامل تاريخ، که از جهتي مربوط به قضيه مهدويت و نجات است، کشانده و به اين مسأله ي مهم از زواياي گوناگون آن پرداخته اند.توجيه تکامل تاريخ با دو شيوه ي مختلف صورت مي گيرد: يکي شيوه ي ابزاري و از نظر ديالکتيکي، و شيوه ي ديگر (انساني يا فطري) است.به عبارت ديگر: درباره ي تکامل تاريخ دو گونه بينش و دوگونه طرز تفکر «انتظار بزرگ» شکل و صورت و بلکه ماهيت خاص پيدا کند. برخي از مؤلفان مهدويت از ديدگاه جامعه شناسي و فلسفه ي تاريخ به اين موضوع پرداخته و نظر اسلام را بررسي کرده و امتيازاتش را بر نظر ديگر مکاتب فلسفي بيان داشته اند.پی نوشت ها: 1- قرآن در اسلام، ص35-39.2- سوره ي واقعه،آيه ي 79.3- سوره ي احزاب، آيه ي 33.4- اعيان الشيعه، ج3، ص461، الذريعة ، ج16، ص75.منبع:کتاب دفاع از مهدويت
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: راسخون]
[مشاهده در: www.rasekhoon.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 214]
-
گوناگون
پربازدیدترینها