واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نقش طلاب جوان در تحول حوزه
ویژگیهایی که طلاب جوان حوزه دارند، ویژگیهای جوانان یک نهاد اجتماعی حساس است. در هر جامعهای، جوانان را به عنوان سرمایههای اصلی آن تلقّی میکنند؛ چرا که اینها همان نسلی هستند که قرار است حرکت آن جامعه در آینده به دست آنها راهبری شود. «حوزه به مثابة یک کل، که دارای ابعادی و اجزایی است، یک موجود زنده است؛ یعنی رشد دارد، نُکس دارد، تحّرک و نشاط دارد، جمود و رکود دارد، حیات دارد، ممات دارد، یک موجود زنده است.»این جملات ممکن است برای یک جوان حوزوی این پرسش را ایجاد کند که من چه بعد و چه جزء از این موجود زنده را تشکیل میدهم؟ جایگاه و جغرافیای من در نقشة جامع حوزه کجاست؟ چه صفتها و ویژگیهای حوزه را من تقویت میکنم و بالاخره برای رشد این موجود زنده، چگونه باید نقش خود را ایفا کنم؟ویژگیهایی که طلاب جوان حوزه دارند، ویژگیهای جوانان یک نهاد اجتماعی حساس است. در هر جامعهای، جوانان را به عنوان سرمایههای اصلی آن تلقّی میکنند؛ چرا که اینها همان نسلی هستند که قرار است حرکت آن جامعه در آینده به دست آنها راهبری شود.به دو کلید واژة «سرمایه» و «آینده» توجه کنید! در همةبحثهای مربوط به جوانان، این دو واژه زیاد به گوش میخورد؛ طبیعی هم هست؛ علاوه بر این، میتوان به لحاظ زمان حال نیز جوانان را مظهر «انگیزش و نشاط» اجتماعی به حساب آورد؛جوان پر از انگیزه است؛ اوست که هوای مطلوبیتها را بیش از هرکس دیگری در سر دارد. به تعبیر رهبر انقلاب، او «آرمانگرا» است. از کنار این ویژگی نمیتوان به سادگی گذشت. انگیزش و نشاط در واقع پیوند عمیقی با مسئلة «امید» دارد و اینها همان ویژگیهای موتور اصلی حرکت و رشد در هر موجود زندهای است.جوان مرزشکن است؛ اوست که بیش از هر کس دیگری اهل «خلاقیّت» است، و خلاقیّت، یعنی خط شکنی در حیطة اندیشه؛ یعنی جلو بردن یک جامعه در حیطة نظر.البته قطعاً یک جوان ویژگیهایی را هم ندارد و یا کم دارد؛ مثلاً مصلحت اندیشی، تجربه و دقت، بیشتر در دنیا دیدهها و باتجربه هاست؛ همچنین دانش و آگاهی بیشتر در اساتید و بزرگان وجود دارد. مجموعة ویژگیهای جوانان، نقش آنها را در هر جامعهای میتواند ترسیم نماید؛ اما این نقش در حوزة علمیه به طور خاص چطور؟ مشکل اصلی برای تحول در حوزه چیست؟بررسی بیات رهبر انقلاب میتواند راهگشا باشد؛ به عقیدة ایشان، مشکل اصلی حوزه، مسئلة مدیریّت در حوزه است؛ اما نه به عنوان یک سری روشها، بلکه به مثابة یک مسئله اعتقادی و فرهنگی! اگر به نکاتی که ایشان در جمع فضلا و اساتید حوزة علمیه در سال 1386 بیان نمودند دقت کنیم، به خوبی میتوانیم به چنین تلقی دست پیدا کنیم. بعضی از نکاتی که ایشان بیان فرمودند به این شرح است:" در زمینة تربیت نیروی انسانی کار زیادی انجام نشده است." مسئله آینده نگری در ذهن مدیران، مراجع و بزرگان حوزه، نهادینه نشده است." بسیاری از مدیران، صاحبنظران و فضلای حوزه، از تحول میگریزند." نهاد مدیریّت ناقص است." مدیران فرصت کافی نمیگذارند و متفرقاند." سیاست گذاری و برنامه ریزی روشنی بر آینده حوزه وجود ندارد." برنامهها ناهمخوان است." سطوح مختلف برنامهها، غیر منعطف است." در حوزه یک مرکزیت منسجم، مدیر، متفکر، مسلط بر امور و مورد اعتماد همه وجود ندارد که خارج حوزه بتواند با او تعامل کند." بحث از آزاداندشی و از بین بردن فضای تکفیر، باید مدنظر بزرگان و و مدیران باشد." بسیاری از پیشنهادهای رهبری به مسئولین، مراجع و فضلا، تاکنون تحقق پیدا نکرده و یا نیمه کاره است. اگر به این پارامترها دقت کنیم خواهیم یافت که بسیاری از این مشکلات، مسائلی روشی یا صرفاً مربوط به عملکردهای مدیران نیست؛ بلکه ناشی از ریشههای فرهنگی و نظام ارزشی مسلط بر حوزه است.برای تغییر این نظام فرهنگی و ارزشی و هماهنگ کردن آن با نظام ارزشی که امام و انقلاب ترسیم مینمایند، چه باید کرد؟هر تغییری در فضای فرهنگی و ارزشی باید از طریق «تربیت» اتفاق بیفتد، تربیت نیروی جوان، مهمترین روش برای تغییر نظام فرهنگی و ارزشی حوزه است؛ از این رو، طلاب جوان، موضوع و محور اصلی تحول در حوزه هستند.البته همین طلاب در تغییر تعلیم و تربیت حوزه، نقش بسزایی دارند. اگر به بیانات رهبر انقلاب در جلسة مذکور دقت کنیم درخواهیم یافت که روشنترین و پرامیدترین نقطه حوزه در نظر ایشان، طلاب جوان و به تعبیر خودشان، «نسل بالنده» حوزه است.اما باید یک مسئله را یادآور شد و آن، فرآیند «تربیت» است؛ این امر، یک فرآیند دو طرفه است؛ هم تربیت کننده و هم تربیت شونده، هر دو در فرآیند تربیت، فعال و اثر گذارند و کسی نمیتواند نقش طلاب را در تربیت خودشان منکر شود. بیش از هر کس، این خود طلاب جوان هستند که باید به فکر تربیت و رشد خود متناسب با نظام ارزشی اسلام و انقلاب باشند، و این شاید مهمترین نقشی باشد که میتوانند در تحول حوزه ایفا کنند. اینکه این نظام ارزشی چیت و عناصر و نظام اولویتهای آن چه میباشد؟این مسائل، نیاز به کار جدی و دقیق دارد و باید جزء دغدغههای اصلی یک طلبة جوان باشد. جوابهای بسیط و ساده، نمی تواند به حل مسئله کمک کند. باید به یک کار جدی علمی گروهی دست زد و به مجموعهای از مشاورهها و مطالعات اقدام نمود. در نهایت، باید گفت مسئلة تحول حوزه متناسب بانظام ارزشی انقلاب اسلامی، باید مسئلة اساسی نسل جوان حوزه باشد. این امر مهم، همواره بایستی مدّ نظر حوزویان جوان ما باشد:«مسئلة اصلاح حوزه، چیزی نیست که در این زمان مطرح شده باشد؛ ریشة این قضایا در نجف و در زمان مرحوم آقا سیدابوالحسن اصفهانی است.... چرا تفکر و اندیشههایی که بیش از نیم قرن در حوزههای علمیه سابقه دارد، جامه تحقق نپوشیده است؟! یکی از کارهای مجمع نمایندگان طلاب، تحقق در این مسئله باشد».مطالب مرتبطتحول، یعنی زنده ماندن از پس امروز بود فردایی راهبردها و راه كارهای تحول از نگاه مقام معظم رهبری تحول و بالندگی حوزه های علمیه در چشم انداز مقام معظم رهبری(1) نویسنده:علی مهدیان تنظیم:مجید نقدی گروه حوزه علمیه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 504]