واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در گذشته برگزاري مراسم سيزده بدر به لحاظ باور داشتن به نحسي عدد سيزده و براي دفع نحسي آن معمولا انجام مي دادند که امروز بيشتر به بازگشت فرزندان خاک به دامن مادر طبيعت و روز آشتي دوباره با طبيعت تشبيه مي شود. روز سيزده نوروز ، روز سپاس و شکرگزاري از خالق متعال و گرامي داشت آن چه خداوند متعال براي بندگانش خلق کرده است . بلحاظ تاريخي در کتاب آيين هاي نوروزي نوشته مرتضي هنري آمده است : بعضي را اعتقاد بر اين بوده که شناختن سيزده بدر به عنوان روز نحس از نخستين سال رصد زردشت بوده است ، بدين گونه که در آن سال ، سيزدهم فروردين ثابت بهاري با سيزدهم ماه قمري برابر افتاد و از اين رو در نزد منجمان روز نحس به شمار آمد. زيرا ستاره شناسان روز استقبال را که ماه و خورشيد روبروي هم قرار مي گرفتند ، نحس مي دانستند و معتقد بودند که بايد در اين روز دست از کارکشيد و از خانه بيرون شد . باور به نحسي عدد سيزده در ايران و بسياري از نقاط ديگر دنيا وجود دارد و در مواردي داراي جلوه هاي مشخص رفتاري و عملي است . نوشتن عدد 1+12 به جاي عدد سيزده و همچنين به کار بردن کلمه زياده در هنگام شمارش خرمن به جاي کلمه سيزده که درآن هم دفع نحسي سيزده را و هم افزوني و برکت را با کلمه زياده مي طلبند. اما در مورد سبب نحس دانستن روز سيزده برخي عقيده دارند که چون نخستين سال ستاره شناسان روز استقبال يعني روزي را که ماه و خورشيد مقابل هم قرار مي گيرند نحس مي دانستند و معتقد بودند که در روز نحس بايد دست از کار کشيد و از خانه بيرون رفت ، لذا روز سيزده در ان سال نحس شمرده شد و اعتقاد نحس بودن آن روز در سال هاي بعد نيز استقرار يافت . به نظر مي رسد مراسم سيزده به خاطر نحسي ، بلکه بازمانده اي از جشن تيرگان باشد که روزگاري در سيزدهم تيرماه ، يعني در تير روز از تيرماه در ايران قديم برگزار مي شد و در دوره اي از تاريخ که آغاز سال قرار مي گرفته است که با تغيير تقويم باز هم در سيزدهمين روز آغاز سال يعني در سيزدهم فروردين تداوم يافته است ، بنابراين جشن و مراسم روز سيزده به در ، جشن ستايش آب است نه مراسمي براي دفع نحسي . مردم گيلان نيز روز سيزده بدر را با سرور و شادي و دستجمعي در ميان سبزه زارها مي گذرانند، غذاهاي سبزي دار مي خورند، سبزه هاي نوروزي را به آب روان مي سپارند ، شب يا روز سيزده به کنار رودخانه مي روند و مقدار سه ، پنج تا هفت سنگ در آب مي اندازند. دختران گيلاني نيز، اگرچه به شوخي ، سبزه ها را گره مي زنند تا برايشان پيوند زندگي در پي داشته باشد و به خانه بخت بروند. در روز سيزده بدر بازار بازيهاي سنتي و محلي هم گرم است ، تاب بازي ، اسب دواني ، بندبازي ، کشتي گيله مردي و ديگر بازيها و نمايش ها ، از دير باز تفريح و سرگرمي مردم در اين روز بوده است و در کنار آن نواي ساز سرنانوازان و بانگ نقاره زنان ميدان کار گروههاي بند بازي و عرصه کشتي گيله مردي را گرم مي داشته است . در برخي نقاط گيلان سيزده بدر با رسم هاي ويژه اي همراه است ، از جمله در روستاي کيارمش اشکور رودسر تا چند سال پيش رسم بود که همه اهالي سفره هايشان را کنار هم پهن مي کردند و غذاهايشان را در همان سفره مي نهادند. به اين ترتيب همه با هم بر سر يک سفره مي نشستند و آخرين روز از مراسم نوروز را با يگانگي و همدلي بيشتر به پايان مي بردند. در برخي نقاط جنگلي گيلان نيز رسم بود که در روز سيزده بدر مردان دسته جمعي به شکار گراز که افت عمده شاليزارها و مزارع بود، مي رفتند. رسمي که برخاسته از شرايط اقليمي و فرهنگي خاص اين خطه بود و پايان نوروز را با آغاز کار و فعاليت کشاورزي مربوط مي ساخت. اين رسم در دو روستاي ديزبون لاهيجان و حاجي سراي لنگرود به اين ترتيب اجرا مي شد که از بامداد روز سيزده با نواختن بوق همه مردان و جوانان غذاي ناهار خود را به همراه برمي داشتند و با تفنگ ، داش و تبر و سگهاي شکاري در ميدان ده گرد مي آمدند و دسته جمعي به سوي بيشه هاي کنار روستا حرکت مي کرند و بيشه را تکه تکه محاصره مي کردند و سرو صدا و هياهو و شليک گلوله گرازها را از حوالي روستا فراري مي دادند و چند تايي را هم زخمي و شکار مي کردند. اما هم اکنون مردم مناطق مختلف استان گيلان با باور انس با طبيعت روز سيزده فروردين ماه هر سال را در دامن طبيعت بسر مي برند. سبزه هايي که به شوق آمدن بهار در خانه هاي خود سبز کردند هم اکنون که بهار به همه کوچه پس کوچه هاي شهرها و روستاها سر کشيده و نشانه هاي آمدن آن عيان است را به دل طبيعت مي برند و در کنار اعضاي خانواده و فاميل آن را به دست آب روان مي سپارند تا اگر جايي از آمدن بهار بي خبر است با ديدن اين سبزه ، جان تازه اي بگيرد و برويد و جوانه بزند. اما نکته اي که در اين خصوص بايد به ياد داشت اين است که طبيعت را در روز سيزده نوروز قرباني شادي ها و فرحبخشي لحظه اي خود نسازيم . بگفته کارشناسان محيط زيست هر ساله در روز سيزده نوروز بدليل هجوم يکباره مردم به دامن طبيعت و عدم توجه عده اي خسارت هاي زيادي به محيط طبيعي ما وارد مي شود. نچيدن گل هاي وحشي ، صدمه نزدن به درختان و درختچه ها ، روشن نکردن آتش خصوصا در مناطق جنگلي ، عدم شکار حيوانات وحشي و در نهايت نريختن زباله ها از جمله سفارش هاي اکيدي است که کارشناسان و دوستداران محيط زيست در روز سيزده عيد به هموطنانمان مي کنند. ک /4 605
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 248]