واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آشنایی با فرآیندهای موجود در یك پالایشگاه(1)هر پالایشگاه ، دارای طرحهای تولید خاص خود است که بر اساس تجهیزات ، هزینههای عملیاتی و میزان تقاضا برای فراوردهها مشخص میشوند. طرح تولید بهینه برای هر پالایشگاه ، بر اساس ملاحظات اقتصادی مشخص میگردد و عملیات دو پالایشگاه هرگز کاملا مشابه یکدیگر نیستند.فراوردههای نفتی درحالیکه عموماَ این تصور بوجود می آید که شمار فراوردههای نفتی نظیر بنزین ، سوخت جت ، نفت سفید و غیره محدود است، ولی بررسیهایی که موسسه نفت آمریکا (API) در مورد پالایشگاههای نفت و کارخانههای پتروشیمی انجام داده است، نشان میدهد که بیش از ۲۰۰۰ فراورده نفتی با مشخصات منحصر بفرد تولید میشود که در 17گروه طبقهبندی میشوند و عبارتند از: گازهای سوختی - گازهای مایع - انواع بنزین - سوختهای توربین گازی (جت) - نفت سفید - فراورده های میان تقطیر (سوخت دیزل و نفت کوره های سبک) - نفت کوره باقیمانده ای - روغنهای روانساز - روغنهای سفید - فراورده های میان روغنهای ترانسفورماتور و کابل- گریس- مومها (واکس) - آسفالتها - ککها - دودهها - مواد شیمیایی ، حلالها . مواد خام پایه پالایشگاهها نفت خام است. اگر چه در بعضی موارد از نفتهای سنتزی حاصل از سایر منابع نیز استفاده میشود.
فرآیندهای پالایش در پالایشگاه 1- تقطیر نفت خام دستگاههای تقطیر نفت خام ، نخستین واحدهای پالایش عمده در پالایشگاه هستند. تفکیک نفت خام در دو مرحله صورت میگیرد، اول تفکیک جزء به جزء همه نفت خام در فشار اتمسفر و سپس ارسال باقیمانده دیر جوش این مرحله به دستگاه تفکیک دیگری که تحت خلاء شدید عمل میکند. بنابراین ، نفت خام پس از حرارت در کوره در برج تقطیر اتمسفری به گازهای سوختی ( که عمدتا شامل متان و اتان است ) ، گازهای سبکتر (شامل پروپان ، بوتان و همچنین متان و اتان است) ، نفتهای سبک تثبیت نشده ، نفتهای سنگین ، نفت سفید ، نفت گاز اتمسفری و باقیمانده خام برج تقطیر اتمسفری (ARC) تفکیک میشود. در برج تقطیر در خلاء نیز باقیمانده برج تقطیر اتمسفری به جریان نفت گاز خلاء و باقیمانده برج تقطیر در خلاء (VRC) تفکیک میشود. نفت گاز اتمسفری و نفت گاز خلاء را غالبا برای تولید بنزین ، سوخت هواپیما و سوخت دیزل به واحد هیدروکراکینگ یا کراکینگ کاتالیستی میفرستند.باقیمانده برج خلاء را نیز میتوان در واحدهای گرانروی شکن ، کمکسازی و یا آسفالتزدایی برای تولید نفت کوره سنیگن و یا خوراک واحد کراکینگ و یا مواد خام روغن روانسازی پالایش کرد. باقیمانده نفت خامهای آسفالتی را میتوان برای تولید آسفالت جاده سازی و یا پشت بام ، مورد عملیات یا پالایش دیگری قرار داد. 2- فرایندهای کک سازی و گرمایی باقیمانده خام برج تقطیر در خلاء در واحد کک سازی به کمک گرما شکسته میشود و در نتیجه بنزین واحد کک سازی ، نفت گاز واحد کک سازی و کک تولید میشود. در واقع ، در کک بدست آمده مواد فرار و یا با نقطه جوش بالا وجود دارد. برای حذف اغلب مواد فرار از کک نفتی ، باید آن را در دمای 2000 تا 2300 درجه فارنهایت در معرض حرارت قرار داد. موارد استفاده اصلی از کک نفتی شامل سوخت انواع کورهها ، ساخت آند ها برای کاهش سلول الکترولیتی آلومین ، استفاده مستقیم از آن به عنوان منبع کربن شیمیایی برای تولید فسفر عنصری ، کلسیم کاربید و سیلیسیم کاربید ، ساخت الکترود برای بکارگیری در کوره الکتریکی تولید فسفر عنصری ، تیتان دی اکسید ، کلسیم کاریبد و سیلیسیم کاربید ، تولید گرافیت می باشد.3- کراکینگ و هیدروکراکینگ کاتالیزی نفت گاز حاصل از واحدهای تقطیر اتمسفری و تقطیر در خلاء و کک سازی به عنوان خوراک واحدهای کراکینگ کاتالیزوری و یا هیدروکراکینگ بکار میرود. این واحدها مولکولهای سنگین را شکسته و آنها را به مواد با ارزشتری مانند بنزین ، سوخت جت و نفت کوره سبک تبدیل میکنند. فراورده های سیر نشده واحد کراکینگ ، نخست سیر میشوند و سپس در واحد تبدیل و یا واحد پالایش با هیدروژن ، کیفیت بهتری پیدا میکنند. فراورده های واحد هیدروکراکینگ ، سیر شده هستند.
4- رفرمینگ کاتالیستی نیاز اتومبیلهای امروزی به بنزینهای با عدد اکتان بالا ، محرکی برای استفاده رفرمینگ کاتالیستی شد. در رفرمینگ کاتالیستی ، تغییر در نقطه جوش مادهای که از این واحد میگذرد، نسبتا کم است، زیرا مولکولهای هیدروکربن ، شکسته نمیشوند، بلکه ساختارهای آنها بازآرایی میشوند تا آروماتیکهای با عدد اکتان بالا تولید شوند. منابع خوراک واحد رفرمینگ کاتالیستی شامل بنزینهای سنگن تقطیر مستقیم (HSR) و نفت سنگین حاصل از واحدهای برج تقطیر نفت خام ، کک سازی و کراکینگ می باشد. فراوده های حاصل تبدیل کاتالیستی برای فروش به عنوان بنزین معمولی و بنزین سوپر با هم مخلوط میشوند.عدد اکتان نفتهای سبک (LSR) را میتوان با استفاده از فرایند همپارش که طی آن پارافینهای نرمال (راست زنجیر) به همپارهایشان تبدیل میشوند، بهبود بخشید.5- بازیابی بخار (واحد صنعتی گاز)جریانهای گاز تر حاصل از واحد تقطیر نفت خام ، کک سازی و واحدهای کراکینگ در بخش بازیابی بخار، به گاز سوختی ، گاز نفتی مایع(LPG) ، هیدروکربنهای سیر نشده(پروپیلن، انواع بوتیلن و پنتن )، نرمال بوتان و ایزوبوتان تفکیک میشوند. گاز سوختی در کورههای پالایشگاه سوزانده میشود و nبوتان با بنزین و یا LPG مخلوط میشود. هیدروکربنهای سیر نشده و ایزوبوتان بمنظور فراورش ، به واحدهای آلکیل دار شدن فرستاده میشوند. ادامه دارد...تدوین و گردآوری: حامد امینی
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1786]