واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: در حالي كه مسئولان هسته اي ژاپن در مقابله با خطر انتشار تشعشعات راديو اكتيو از تاسيسات و راكتورهاي هسته اي اين كشور، به ياري نيروهاي نظامي آمريكايي حاضر در مناطق صدمه ديده چشم دوخته بودند، ناوگان هفتم نيروي دريايي آمريكا، در 23 اسفند ماه در بيانيه اي اعلام كرد كه به دليل انتشار خفيف پرتوهاي اتمي از نيروگاه هسته اي فوكوشيما بطور موقت كشتي هاي جنگي و هواپيماهاي خود را از منطقه خارج خواهد كرد. اين مساله در كنار بي تفاوتي نظاميان آمريكايي در كمك رساني به قربانيان زلزله و سونامي ژاپن اين سوال را مطرح مي سازد كه با وجود هزينه هاي بالاي امنيتي، سياسي، اقتصادي و حتي فرهنگي-اجتماعي، استقرار نيروهاي نظامي آمريكا در پايگاه هاي نظامي متعدد در ژاپن چه سودي براي دولت و ملت اين كشور خواهد داشت. ** آمريكا و استراتژي گسترش پايگاه هاي نظامي در سراسر جهان .............................................................................................. ايالات متحده آمريكا و رقيب ابرقدرت آن در دوران جنگ سرد در جهت دستيابي به اهداف و منافع خود، سراسر جهان را به عرصه رقابت و هماوردي هاي آشكار و پنهان خود تبديل كردند. اين مساله سبب شد تا علاوه بر تلاش براي توسعه دامنه نفوذ اين دو ابرقدرت در نقاط مختلف جهان، رقابت هاي تسليحاتي دو بلوك شرق و غرب به يكي از ويژگي هاي مهم دوران جنگ سرد تبديل شود و در اختيار گرفتن پايگاه نظامي در نقاط مهم و استراتژيك جهان در راس اولويت هاي راهبرد امنيتي و نظامي آمريكا و شوروي قرار گيرد. اگرچه با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي، بسياري از پايگاه هاي نظامي اين كشور در سطح جهان برچيده شد، اما واشنگتن تلاش كرد تا براي تثبيت هژموني خود علاوه بر حفظ حضور نظامي در پايگاه هاي پيشين، عرصه فعاليت هاي نظامي و امنيتي خود را توسعه دهد. داشتن پايگاه هاي نظامي متعدد در نقاط مهم و استراتژيك جهان، آمريكا را به گسترش حوزه منافع راهبردي قادر مي كرد و به حفظ برتري هاي سياسي، اقتصادي و نظامي واشنگتن ياري مي رساند. يكي از مهمترين كاركردهاي اين پايگاه هاي نظامي در راستاي حفظ منافع ايالات متحده، براندازي دولت هاي سركش و استقرار حكومت هاي دست نشانده مورد نظر بوده است، اما به جز دولت هاي سركش و ناهمسو با خواست هاي كاخ سفيد، متحدان منطقه اي آمريكا نيز از نتايج نامطلوب حضور گسترده نظاميان اين كشور بي نصيب نبوده اند. ** ژاپن و نتايج نامطلوب استقرار پايگاه هاي آمريكايي ........................................................................... دولت ژاپن با پايان جنگ جهاني دوم در زمره شركاي راهبردي آمريكا قرار گرفت. اشغال ژاپن توسط نيروهاي آمريكايي در دوران اين جنگ باعث شد تا با وجود كشتار نزديك به 140 هزار ژاپني در بمباران اتمي هيروشيما در سال 1324، پايه هاي نفوذ و حضور مهاجمان اشغالگر در اين مجمع الجزاير بزرگ شرق آسيا مستحكم شود. بدين ترتيب سراسر خاك ژاپن در سال هاي بعد از جنگ جهاني دوم به صحنه حضور و فعاليت نيروهاي آمريكايي تبديل شد و حتي پس از خروج اشغالگران، نتايج اشغال تا زمان حاضر پابرجا باقي مانده است . حضور مستمر نزديك به 47 هزار نظامي آمريكايي در 14 پايگاه نظامي در خاك ژاپن، موضوعي است كه طي سال هاي متمادي بر پس زمينه ذهني بسياري از مردم اين كشور سنگيني مي كند. با گذشت اين سال ها موضوع حضور نظاميان و فعاليت پايگاه هاي آنان به ويژه پايگاه بزرگ فوتنما در مجموعه جزاير اوكيناوا تا حدي در افكار عمومي مردم ژاپن اهميت داشته كه يوكيو هاتوياما نامزد حزب دموكراتيك ژاپن را با شعار اخراج نظاميان آمريكايي در سال گذشته به قدرت رساند و به حاكميت پنجاه ساله حزب محافظه كار ليبرال دموكرات پايان داد. در خصوص تاثيرات استقرار نظاميان آمريكايي در ژاپن مي توان گفت كه با وجود قرار گرفتن توكيو زير چتر امنيتي واشنگتن در منطقه شرق آسيا، تاثير مخرب وجود پايگاه هاي آمريكايي متعدد و تعاملات نظامي و امنيتي توكيو-واشنگتن بيش از هر عاملي باعث ايجاد تنش هاي مزمن در روابط خارجي ژاپن با همسايگاني مانند چين، روسيه و كره شمالي بوده است. بر هم خوردن نظم منطقه اي در شرق آسيا كه نتيجه فعاليت ها و حضور گسترده امنيتي و نظامي آمريكا است، نگاه و موضع گيري منفي چين، روسيه و كره شمالي در قبال متحدان منطقه اي آمريكا يعني ژاپن و كره جنوبي را در طول سال هاي گذشته برانگيخته است. در صحنه داخلي نيز هزينه هاي سنگين بي شماري متوجه دولت و ملت ژاپن بوده است. در سال 1374 پس از آنكه نظاميان آمريكايي مستقر در اوكيناوا اقدام به هتك حرمت يك دختر دانش آموز ژاپني نمودند، آتش خشم مردم شعله ور شد و مدت ها اين جزيره و برخي ديگر از نقاط ژاپن صحنه اعتراضات و تظاهرات مردمي بود. حضور ناوگان هفتم دريايي آمريكا در بسياري از مناطق ساحلي و رفت و آمد صدها هواپيماي نظامي در پايگاه هايي مانند كادنا و فوتنما بر دامنه نارضايتي ها افزوده است. ** دولت ژاپن و بحران هاي مداوم ناشي از حضور نظاميان آمريكايي ............................................................................................... در طول سال هاي پس از برقراري نظام جديد پارلماني در ژاپن، دولت هاي اين كشور همواره با مساله حضور نظاميان آمريكايي دست به گريبان بوده اند. به جز تاثيرات غير مستقيم روابط نظامي توكيو-واشنگتن در به وجود آمدن چالش هاي داخلي و منطقه اي براي نظام سياسي ژاپن، مساله پايگاه هاي نظامي هميشه براي دولت هاي اين كشور دردسر ساز بوده است. چنانكه گفته شد بي توجهي به خواست عمومي مردم در زمينه پايان دادن به فعاليت اين پايگاه ها، به سقوط حكومت 50 ساله حزب ليبرال دموكرات در اواسط سال گذشته منجر شد. در دوران حكومت دولت جديد چپ ميانه ژاپن از انعقاد توافق نامه هايي پنهان با آمريكا پرده برداشته شد. بر خلاف توافقات اوليه توكيو و واشنگتن در سال هاي ابتداي اشغال ژاپن، آمريكايي ها طي قراردادهايي محرمانه در سال هاي دهه 60 و 70 ميلادي اجازه يافته بودند تا از خاك ژاپن براي انتقال و نگهداري سلاح هاي هسته اي استفاده كنند. آشكار شدن نقض سياست عاري بودن ژاپن از جنگ افزار هاي اتمي و زير پا نهادن قانون ممنوعيت ورود سلاح هاي هسته اي توسط دولت هاي محافظه كار پيشين باعث شد تا خشم عمومي نسبت به حضور و فعاليت نظاميان آمريكايي در ژاپن شعله ور تر از گذشته شود تا جايي كه آتش خشم و نارضايتي عمومي حتي دامنگير دولت جديد اين كشور نيز شد. هاتوياما كه با شعار پايان دادن به حضور نظاميان آمريكايي توانسته بود قدرت را به دست گيرد پس از اوج گيري بحران در شبه جزيره كره و فشار آمريكايي ها در زمينه نگراني هاي نظامي و امنيتي، تنها با گذشت 9 ماه از تشكيل دولت با عقب نشيني از مواضع و شعارهاي انتخاباتي خود، توافق نامه اخير امنيتي توكيو-واشنگتن را كه در سال 1385 منعقد شده بود، معتبر خواند. بدين ترتيب نخست وزير ژاپن از يك سو با فشار افكار عمومي مبني بر اخراج نظاميان آمريكايي و از سوي ديگر فشار آمريكا در زمينه ادامه و گسترش فعاليت پايگاه ها در شرايط به وجود آمده در شرق آسيا، مجبور به استعفا شد و نائوتو كان پس از وي اداره كشور را در دست گرفت. در شرايط بحران هاي داخلي سياسي و اقتصادي-مالي، سرنوشت دولت نائوتو كان به سمت وضعيتي مبهم و نامطمئن به پيش مي رود. با توجه به اينكه سقوط و تشكيل دولت ها در ژاپن مساله اي دور از دسترس نيست، نوع كنش نيروهاي آمريكايي در تحولات پس از فاجعه طبيعي اخير، حساسيت بيشتري در زمينه حضور اين نيروها برانگيخته است تا جايي كه در آستانه نشست آتي پارلمان در فروردين ماه 1390 كه قرار است در زمينه تصويب يا رد لايحه بودجه سال 2011 ميلادي تشكيل شود، گرفتار شدن نائوتو كان به سرنوشت نخست وزير پيشين محتمل به نظر مي رسد. تحقيق**م.م.ك**1358
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]