واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: حکايت اره نجاراصلاح مصرف يا اصلاح الگوي مصرف؟
تاريخ بشري در ملل گوناگون داراي نقاط درخشنده و برجسته اي است كه مبناي ايجاد آن عموما يك حركت جمعي براساس رهنمود يك حكيم دانشمند، سياستمدار تيزهوش و يا حاكم خردمند بوده است، موضوع الگوي مصرف مي تواند يكي از اين نوع تصميمات در هر ملتي باشد.تصميماتي كه براي جهش در مسير رشد عمومي كشور حياتي است و ضرورتا بايد از نگاه جزئي و يا گروهي بدان به شدت پرهيز كرد.با توجه به اهميت اين موضوع و درسالي كه ازسوي رهبر فرزانه انقلاب بدين نام، نامگذاري شده است، به چند نكته دراين رابطه اشاره مي شود. اميد است كه مورد عنايت اهل انديشه و دورانديشي قرارگيرد.مسئله استفاده بهينه از منابع يكي از اساسي ترين ستونهاي اقتصادي و فرهنگي جامعه ايده آل اسلامي است. البته اين مهم از يك نگاه جامع و عميق به مولفه هاي اساسي اين دين الهي حاصل خواهدشد و لذا اصلاح الگوي مصرف يك گام بلند در جهت اسلامي ترشدن جامعه و دستيابي به جامعه اي واجد حد بالايي از رفاه، رضايت عمومي، پيشرفت و عدالت مي باشد.اصلاح الگوي مصرف را نبايد به معناي رياضت اقتصادي يا صرفا صرفه جويي تفسير و تعبير كرد. زيرا تجربه بشري نشان دهنده اين واقعيت است كه در جوامعي كه نقشه صحيحي براي مصرف تدوين و عملياتي شده است سطح رفاه عمومي بسيار بالاتر از سايرين مي باشد. بنابراين هدف از اين سياست تامين رفاه بيشتر با مصرف كمتر منابع اساسي كه اغلب تجديدناپذير نيز مي باشند، است. به عنوان مثال استفاده از لامپ هايي با مصرف كمتر و قدرت روشنايي بخشي بيشتر، اصلاح سيستم هاي سوخت رساني خودروها، تعويض شبكه هاي فرسوده انتقال آب يا انرژي درشهرها و داخل منازل، دورنريختن اضافي غذاها بويژه در ميهماني هاي بزرگ، اصلاح روش هاي آبياري كشاورزي و برداشت محصولات؛ اصلاح مهندسي و مصالح ساختمانها و بسياري فعاليتهاي از اين قبيل عموما ممكن است چه رياضت يا سختي را براي افراد جامعه ايجاد كنند؟مشهور است نجاري در حالي كه عرق ريزان با اره كند مشغول بريدن درخت تنومندي بود، دانايي به او گفت: اي نجار! اره ات را تيز كن. اما نجار در پاسخ گفت: كارم عقب افتاده و فرصت اين كار را ندارم!مسئله صرفه جويي شايد جزء توابع اصلاح الگوي مصرف باشد ولي هرگز معادل دقيق آن نيست زيرا اساساً صرفه جويي مي بايست براساس يك الگوي مصرف تعريف شود تا با كمك آن و براساس الگوي مصرف به سوي وضعيت ايده آل حركت كرد و عملا طراحي الگوي مصرف يك گام قبل از صرفه جويي قرار دارد. صرفه جويي بدون تدوين يك الگوي مناسب مصرف، حتي ممكن است آسيب آفرين باشد به عنوان نمونه ممكن است براي كاهش و صرفه جويي هزينه ساختمان از پنجره هاي معمولي استفاده شود ولي يك الگوي مصرف صحيح ايجاب مي كند حتي در صورت هزينه بالاتر از پنجره هاي دوجداره با عايق بندي مناسب در ديوارها استفاده شود.همانطور كه اشاره شد رعايت الگوي مصرف هميشه كمتر هزينه كردن نيست و اين موضوع مي تواند پاشنه آشيل اين سياست باشد. لذا لازم است تا در تدوين روندهاي الگوهاي مصرف از كارشناسان خبره و اهل فن بهره گيري شود و از برخي كارهاي گزارشي، نمايشي يا غيراصولي به شدت پرهيز شود و مي بايست به اين نكته توجه كرد كه جريان اصلاح الگوي مصرف بيشتر بر طراحي مدل ها و روندهاي جديد استوار است تا امور سلبي و دستوري و ممنوعيت و محروميت، به هرحال عدم دقت كافي دراين مهم خيلي ممكن است شيريني و سودمندي عظيم اين سياست هوشمندانه را به تلخي برخوردهاي غيرعلمي و فني عوامل اجرايي حتي دست چندم بدل نمايد.مشهور است نجاري در حالي كه عرق ريزان با اره كند مشغول بريدن درخت تنومندي بود، دانايي به او گفت: اي نجار! اره ات را تيز كن. اما نجار در پاسخ گفت: كارم عقب افتاده و فرصت اين كار را ندارم!سياست اصلاح الگوي مصرف صرفا يك موضوع اقتصادي نيست بلكه هم فرهنگ در آن موثر و هم آن در فرهنگ جامعه موثر است. بايد دقت كرد كه در «اصلاح الگوي مصرف» كه با «اصلاح مصرف» تفاوت دارد- سخن از تدوين يك الگو و نقشه اي است كه اگر مصرف جامعه براساس آن الگوي ساماندهي شود، جامعه به همان ميزان مصرف نسبت به حالت قبل از سطح ثروت و رفاه چند برابري برخوردار شود، بنابراين بايد دستگاههاي فرهنگي وظايف خود را با شناخت كافي از جوانب انجام دهند.در پايان تاكيد مي شود كه سياست اصلاح الگوي مصرف را بايد درست فهميد، درست مديريت كرد، درست اجرا و پياده سازي نمود تا جامعه از ثمرات بسيار شيرين آن بهره مند شود و همچنين بايد دقت كرد يك سياست رياضتي نيست كه برخي مديران بخواهند عدم توان طراحي و نوآوري خود را درپوشش اجراي نمايشي اين سياست با تحميل نوعي فشار يا كاهش رفاه عمومي دربخش هاي مختلف به جامعه يا دستگاهها پنهان دارند. هدف يافتن راههاي افزايش رفاه و كارآمدي با مصرف منابع كمتر است. بايد همه با هر سليقه و عقيده اي دست به دست هم دهيم تا آينده اين كشور را در طليعه دهه چهارم انقلاب، دهه پيشرفت و عدالت بسازيم.منبع: کيهانتنظيم براي تبيان: عطاالله باباپور
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 470]