نگاهي به پديده فرزندسالاري ، فرماندهان يك وجبي

واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اصطلاح فرزندسالاري بار معنايي منفي دارد و از آن، حكومت فرزندان در خانواده، برنده شدن فرزندان در رويارويي با والدين، حرف شنوي نداشتن فرزندان از والدين و امثال آنها برداشت مي شود. فرزندسالاري، به معني برآورده كردن زياده از حد خواسته هاي فرزندان يا به اصطلاح، وقف كودكان شدن است و در حالت افراطي به صورت سلطه مستقيم و ديكتاتوري فرزندان در خانه آشكار مي شود. فرزند سالاري معمولا در سنين كودكي (سنين دبستان و راهنمايي) رايج است و اين پديده معمولا به صورت لوس بازي، زياده خواهي، بي ادبي و بي نظمي بروز مي يابد. در سنين نوجواني و جواني (سنين دبيرستان، دانشگاه و بالاتر) هم فرزند سالاري قابل مشاهده و با تحكم، زورگويي و قلدري فرزندان در خانه همراه است. يك تحقيقات دانشگاهي نشان مي دهد 70 درصد خانواده هاي ايراني فرزندسالارند و اين پديده در خانواده هاي متوسط و بالاي شهري ايجاد شده و در حال حاضر افزايش يافته است. در اين خانواده ها تامين انتظارات و نيازهاي فرزندان مقدم بر تمامي فعاليت هاي خانواده قرار دارد و پس از گذشت مدتي فرزند، خود را محور و مركز تمامي فعل و انفعالات خانواده مي داند و براين اساس خواسته هاي خود را اولويت خانواده تلقي مي كند و خانواده‌ با ‌هر ‌مشكلي كه دارد سعي مي كند آن ها را برآورده كند. خانواده آقاي حكيمي يكي از اين خانواده هاست. در اين خانواده همه چيز بر مبناي خواسته هاي دختر كوچك خانوده مهسا شكل مي گيرد، خانواده كجا برود، چه غذايي بخورد، كي مهماني بدهد و ... تصميماتي است كه در نهايت بايد با نظر مهسا گرفته شود همچنين همه نيازهاي اقتصادي مهسا مثل انواع كتاب ها، بازي ها، كلاس هاي تفريحي و آموزشي او هم بايد تامين شود. با اينكه شايد زندگي در محيط خانواده به مهساي 9 ساله خيلي خوش مي گذرد ولي همه اقوام و دوستان او را دختري لوس ، بچه ننه و پر توقع مي دانند كه با كوچكترين ناملايمات در زندگي دست به دامن والدينش مي شوند تا هر طور شده آن را رفع كنند. شايد با خود بينديشيم كه والدين مهسا چه خطايي كرده اند كه دچار چنين مشكلاتي شده اند. ابوالقاسم صميمي كارشناس جامعه شناس معتقد است: بيشتر والديني كه هم اكنون در خانواده آنها فرزند سالاري حاكم است در كودكي در خانواده هاي پدرسالار رشد كرده اند و به همين دليل احساس مي كنند آن شيوه رفتاري را نبايد در مورد فرزندان خود داشته باشند و به نوعي سعي مي كنند فضاي لازم را براي تحقق خواسته هاي آنان فراهم كنند. صميمي افزود: كودكان خانواده هاي فرزندسالار همان انتظاري را كه از خانواده خود دارند از جامعه نيز دارند به همين دليل پس از ورود به جامعه چون به اصطلاح لي لي به لالاي آنها گذاشته نمي شود دچار ياس و نااميدي مي شوند ارتباط خود را با جامعه قطع مي كنند. مليحه ساجدي كارشناس روان شناسي هم خودخواهي، نامحتاط بودن و داشتن خواسته هاي بي شمار، بي حوصلگي،ناشكيبايي، استفاده از راههاي خشنونت بار براي تحقق خواسته ها و نپذيرفتن ناكامي را از خصوصيات اخلاقي كودكان خانواده هاي فرزند سالار مي داند و مي گويد: فرزندان خانواده هاي فرزند سالار معمولاً سست عنصر و بي اراده يا حداقل كم اراده اندو اين سالار بودن زمينه ساز بزهكاري در عرصه حيات اجتماعي كودكان مي شود. وي با بيان اينكه در خانواده هاي فرزند سالار روحيه اطاعت از قانون و احترام به مقررات اجتماعي و رعايت آداب اخلاقي به حداقل ممكن تنزل مي كند افزود: فرزندسالاري ظلم بزرگي به فرزندان است چون باعث مي شود كودكان به بلوغ اجتماعي نرسند و به دليل اين كه خواسته هايشان به سرعت برآورده مي شود، فرصت تمرين و تجربه اندوزي و كسب مهارت هاي زندگي را براي رسيدن به خواسته هايشان نمي يابند. اكثر افراد تأكيد دارند تقصير خود بزرگ ترهاست كه اين وضعيت به وجود آمده است. افراد طبقه متوسط تحصيل كرده شهري، كه بيشتر از سايرين الگوهاي غربي را جذب كرده اند و در حال دورشدن از سنت گرايي اند، تحت تاثير رسانه هاي همگاني درباره آموزش و تربيت فرزندان، براين باورند كه بچه ها را نبايد آزار داد، بلكه بايد آنها را درك كرد زيرا محروم كردن آنان از مواهب زندگي و آزار و اذيت بچه هاي معصوم، آثار منفي برروان آنان برجا مي گذارد و همين طور شرايط نامناسب زندگي به ايجاد عقده هاي رواني و در نتيجه نابهنجاري رفتاري در بزرگسالي مي انجامد. ساجدي كه رشته تخصصي او روان شناسي كودك است مي گويد: همين برداشت هاي ناقص و سطحي از توصيه هاي روان شناسان و اعمال بي رويه دستورالعمل هاي آنها باعث بروز چنين پديده اي شده است. روان شناسان هيچ گاه نگفته اند كه بگذاريد بچه هركاري دلش خواست بكند كه مبادا عقده اي شود؟ برعكس، معمولاً تأكيد براين است كه بين دادن آزادي بي حد و حصر به بچه و لوس بارآوردن او از يك طرف و اعمال نظم سفت و سخت و از بين بردن استقلال و خلاقيت هاي فردي وي از سوي ديگر بايد تعادلي برقرار كرد و همين تعادل در ابراز عطوفت است كه سرانجام در بچه ها نسبت به اعضاي خانواده ايجاد اعتماد مي كند. پديده فرزند سالاري نه تنها براي خود كودك مضر است بلكه باعث دور شدن والدين از يكديگر هم مي شود. صميمي كارشناس جامعه شناس معتقد است: والدين ناگزيزند براي تأمين نيازهاي خانواده و بچه هايي كه خواسته هايشان هر روز رو به فزوني است بيشتر از معمول كار كنند و احتمالاً چندين شغل داشته باشند كه يكي از پيامدهاي آن خستگي مفرط و نداشتن وقت كافي براي رسيدگي به امور مربوط به بچه ها و حتي همسران به يكديگر است. صميمي افزود: در خانواده هاي فرزند سالار فعاليت هاي پدر و مادر براي برآوردن نيازهاي فرزندان كوچك و بزرگ خود متمركز مي شود و تا آنجا پيش مي روند كه فراموش مي كنند خودشان هم در مقام زن و شوهر نيازهايي دارند. به گفته صميمي اين احساس ديده نشدن والدين در خانواده در دراز مدت به احساس تنفر پدر و مادر از فرزندان منجر مي شود. صميمي گفت: يكي ديگر از پيامدهاي منفي فرزندسالاري ايجاد خشم و نفرت در والدين نسبت به بچه هاست. والدين، ضمن دوست داشتن بچه ها، به طور ناخودآگاه تنفري نسبت به آنان پيدا مي كنند. پدر يا مادري كه اقتدارش را از دست داده، احساس مي كند نقشش در خانه از خدمتكار هم كمتر است چون دست كم از خدمتكار تشكر زباني مي شود ته دلش معترض است و به خود و به زمين و زمان و گاهي اوقات به بچه ها ناسزا مي گويد. در اين شرايط، آشيانه محبت به آشيانه تنفر بدل مي شود و خشونت يا دست كم سكوتي مرگبار برخانه و خانواده سايه مي افكند چنين مي شود كه از آنها مي شنويم: آرزو مي كنم بچه هايم، بچه هايي نصيبشان شود مثل خودشان تا ببينند من چه مي كشم. از نظر تعاليم اسلامي دوران هفت سال اول كودك، دوران سيادت و آقايي اوست، دوران هفت سال دوم، دوران اطاعت و هفت سال سوم، دوران وزارت است. معصومه خرم كارشناس مذهبي با بيان اينكه اشتباه در هفت سال اول عمر كودك منجر به ادامه وضعيت آقايي او در خانواده مي شود گفت: دوران سيادت به اين معنا نيست كه كودك بايد آزادي مطلق داشته باشد و هر كار خواست انجام دهد بلكه به اين معناست كه در اين هفت سال كه تكليف و مسووليتي ندارد، اگر از او درخواست كاري كرديد نبايد مورد مواخذه و سوال قرار گيرد. خرم افزود: والدين بايد مراتب دوران اطاعت و وزارت را نيز رعايت كنند يعني دوران هفت سال دوم بدين معنا نيست كه والدين مي توانند با ديكتاتوري مطلق همه چيز را بر او تحميل كنند. بلكه بايد با برهان با او سخن گفت. چرا كه كودك در اين دوران وارد مرحله برهان پذيري مي شود و استدلال هاي منطقي والدين و مربيان خود را درك نموده و آزادي اعمال و رفتارش حد و مرز پيدا مي كند. و دوران هفت سال سوم كه دوران وزارت ناميده شده است، بايد بر اساس تفاهم هر چه بيشتر بين والدين و فرزندان شكل گيرد و انس و صفا و خيرخواهي بر روابط بين آنها حكومت كند. زيرا شرايط اين دوره به گونه اي نيست كه بتوان بر او سخت گيري كرد و يا به گونه اي رفتار كرد كه فرزند احساس محدوديت و استبداد و ديكتاتوري كند كه در آن صورت به طغيان و ايستادگي در برابر والدين و يا فرار و گريز از خانواده منجر خواهد شد. اما به هر حال راهكار رفع پديده فرزند سالاري فقط در چارچوب نهاد خانواده و توصيه به والدين براي اصلاح رفتارها و تغيير الگوي تربيتي آن ها خلاصه نمي شود. بلكه بايد نهادهاي ديگر جامعه كه در بخش هاي اجتماعي، آموزشي، اقتصادي، فرهنگي و مذهبي با خانواده در ارتباط هستند نيز براي رفع آن وارد عمل شوند آنگاه بايد به سراغ نهاد خانواده رفت و به اصلاح رفتارهاي نادرست والدين پرداخت تا نهاد خانواده به تنهايي جور وظايف تمام نهادهاي اصلي جامعه را نكشد.ك/4 7340/599/608

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایرنا]

[مشاهده در: www.irna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 272]

اضافه شدن مطلب/حذف مطلب

صفحات پیشنهادی

نگاهي به پديده فرزندسالاري ، فرماندهان يك وجبي
نگاهي به پديده فرزندسالاري ، فرماندهان يك وجبي-اصطلاح فرزندسالاري بار معنايي منفي دارد و از آن، حكومت فرزندان در خانواده، برنده شدن فرزندان در رويارويي با والدين، ...

فرزند سالاری
نگاهي به پديده فرزندسالاري ، فرماندهان يك وجبي فرزند سالاري معمولا در سنين كودكي (سنين دبستان و راهنمايي) رايج است و اين پديده معمولا به صورت لوس بازي، زياده ...

گوناگون

چگونه برای دریافت ویزای ایران اقدام کنیم؟ مدارک لازم و نکا...

جاذبه‌های گردشگری ایران در هر فصل، بهترین مقاصد برای سفر

خشونت؛ انتخاب یا غریزه؟ نگاهی عمیق به ریشه‌های خشونت

تأثیر قوانین افشای اموال بر معاملات املاک و مستغلات

راهنمای خرید یو پی اس برای مراکز درمانی و بیمارستانی مطابق...

برترین برند های اسپیکر در بازار برای عاشقان موسیقی

نقش پسته در رژیم غذایی ورزشکاران

مناسب ترین آجیل برای چاقی صورت

طرز تهیه معجون ساده خانگی با طعم عالی

طرز تهیه کیک آجیلی خانگی لذیذ و خوشمزه

طرز تهیه حلوای زعفرانی: دسر مجلسی با عطر و طعم بی‌نظیر