واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: خون ترکمانچای در رگهای روسها بدون اينکه با مرگ بر روسيه موافق باشم يا آرمانگرايانه آن را شريک راهبردي ايران بدانم، معتقدم موضوع روسيه نيازمند يک نقد جدي است . شفاف: رفتارهاي دوگانه و غير متعهدانه اخير روسيه در برابر جمهوري اسلامي ايران سبب واكنش برخي كارشناسان و نمايندگان مجلس شوراي اسلامي شده است . در همين زمينه دكتر حشمت ا... فلاحت پيشه عضو كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي در يادداشتي كه اخيراً منتشر كرده به شدت نسبت به رفتارهاي روسيه اعتراض كرده است. در اين يادداشت آمده است:از روسيه به عنوان شريک راهبردي» تا «مرگ بر روسيه» نوسان در رفتار سياسي روسها، نقطه نظرات متفاوتي را ميان سياسيون ايراني شکل داده است . به اعتقاد نگارنده ، هيچ کدام از دو نگرش فوق نمي تواند تمام جوانب روابط پيچيده روسيه با ايران را در برگيرد. لذا بدون اينکه با مرگ بر روسيه موافق باشم يا آرمانگرايانه آن را شريک راهبردي ايران بدانم، معتقدم موضوع روسيه نيازمند يک نقد جدي است .آنها در معادلات خود با آمريکا، ايران را خاکريزي مي دانند، که دست به دست شدن آن در يک بازي تاکتيکي ، توجيه راهبردي دارد. سياستي يادآور سياست خارجي تزاري که با جداسازي بخش هاي عمده اي از خاک ايران و تباني هاي متعدد با قدرتهاي غربي وقت، برگه هايي سياه از تاريخ ايران را رقم زد. اتفاق امروز اين است که روسيه بلافاصله پس از ديدار «مدودف» و «اوباما» اعلام کرد به دلايل فني نمي تواند نيروگاه هسته اي بوشهر را راه اندازي کند. طبق آخرين قول قطعي ! روسها قرار بود با ورود آخرين محموله سوخت هسته اي به بوشهر، نيروگاه تا پايان سال ميلادي جاري تکميل و تحويل شود. اما گويا امسال نيز تفاوتي با وعده سال1999 ميلادي ندارد. قرار بود سال پيش نيروگاه بوشهر تحويل ايران شود . عدم تحويل موشکهاي اس300 نيز ماجرايي مشابه دارد .البته ايراد فني نيز بهانه قابل قبولي نيست .ايراني ها که اکنون به همت جوانان دانشمند خويش در زمره کشورهاي داراي فناوري و علم هسته اي قرار گرفته اند، به خوبي مي دانند که راه اندازي نيروگاه دلايل فني دارد يا سياسي . و اصولا پس از تحويل سوخت يعني حساس ترين قسمت قرار دارد ، بهانه اي براي راه اندازي وجود ندارد.تباني بر سر حوزه هاي نفوذ تلاش جرج بوش رئيس جمهور سابق ايالات متحده اين بود که قدرتهاي ديگر را حول محور سياست «تنبيه» ايران متحد کند و اکنون نيز باراک اوباما به دنبال اين اجماع ، حول محور سياست ، «تحريم» ايران است. ضمن آنکه بعد از ترديد جدي ايرانيان در مورد طرح مبادله سوخت ، آمريکا براي وادار کردن ايران به پذيرش طرح، نيازمند ژست جدي روسيه و چين است . فارغ از اينکه برخلاف شعار تغيير اوباما ، مجموع سياست هاي خصمانه يک سال اول پيش از مجموع سياستهاي خصمانه يک سال آخر بوش عليه ايران بود، در اينجا روي سخن با روسيه است.روسها در قالب نظم، يک ، سه ، چند قطبي ، شرايط تک ابرقدرتي آمريکا را پذيرفته اند . براساس اين نظم کشورهاي کوچک و متوسط در نزديکي حوزه نفوذ هر قدرت ، در توافقات کلان آنها مورد تباني قرار مي گيرند . سير قهقرايي موضع گيري هاي تازه روسها از زماني آغاز شد که اوباما دستور داد طرح احداث سامانه هاي موشکي و راداري در چک و لهستان به حالت تعليق درآيد. و در موضوع خاص ايران نيز آمريکا در طرح تازه خواستار ارسال سوخت3/5 درصد ايران به روسيه است تا طرح بزرگتر انحصار کنسرسيوم هاي هسته اي را ابتدا از روسيه آغاز کند. براساس اين طرح در کشورهاي عضو باشگاه هسته اي (کشورهاي داراي فناوري ساخت سلاح هسته اي و توليد سوخت) کنسرسيوم هايي از کشورهاي طالب توليد و خريد سوخت هسته اي تشکيل مي شود و آنها موظفند سوخت موردنياز کشورهاي خارج از باشگاه را تامين کنند.به شرطي که اين کشورها قلب فناوري هسته اي يعني غني سازي سوخت را از چرخه فناوري و توليد خود حذف نمايند. بنابراين پاسخ سرد ايران به طرح اخير1 +5 با واکنش دو کشور روسيه و آمريکا مواجه شده است. البته گام بعدي اوباما ، سفر به چين بود . او اميدوار است که چين را نيز در سياست ضدايراني خود همراه سازد. به هر حال چيني ها نيز در دکترين سياست خارجي خود ، بنايي ندارند که تا سال2025 ميلادي وارد رقابت جدي با آمريکا شوند. نياز به تغييرات راهبردي در سياست خارجيايران دوست يا شريک راهبردي روسيه نيست . شراکت راهبردي در روابط بين الملل تحت تاثير سياستها و بازي هاي تاکتيکي قرار نمي گيرد .چون در عرصه سياسي و تاکتيکي تنها براساس محاسبه سود و زيان، رفتارها به شدت دچار نوسان مي شود . متاسفانه روسها نگاهي تاکتيکي به رابطه با ايران دارند. بنابراين ما نبايد راهبردهاي ثابت خودمان را به تاکتيکهاي متغير روسها پيوند زنيم.از طرفي ديگر روسها که همواره مشوق يک سري سياستهاي ضد يکجانبه گرايي ايران بوده اند ، ايران را در عرصه بين المللي يک کشور تنها و منزوي قلمداد مي کنند. در حالي که نبايد جمهوري اسلامي را با ديگر کشورهاي منطقه خاورميانه مقايسه کرد. به نظر مي رسد تقويت جنبه هاي تنش زدايانه سياست خارجي ايران ضروري است . ضمن آنکه ايران هم از لحاظ عمق استراتژيک ، فراگيري توان تاثيرگذاري بر تحولات منطقه، موقعيت جغرافياي اقتصادي، پشتوانه داخلي سياست خارجي و بويژه توان دسترسي بومي به فناوري هاي انحصاري موجود در دنيا ، از توان مانور بالايي در عرصه بين المللي برخوردار است . متاسفانه به نظر مي رسد برخي از مسئولان مرتبط، در نشان دادن واکنش جدي در قبال بازي جديد روسيه تعلل مي کنند. در حالي که افکار عمومي داخل کشور نسبت به منافع ملي حساس بوده و ضربه به اين منافع را از ناحيه هيچ کشور غربي يا شرقي نمي پذيرد. ضمن اينکه زماني که از پشتوانه داخلي سياست خارجي سخن مي گوييم ، حتما بدانيم که اين قدرت در رابطه متقابل حساسيت هاي ملي و مواضع رسمي شکل مي گيرد.دکتر حشمت الله فلاحت پيشه
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 246]