واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: اقيانوس فضايي !
ماه گذشته دو مقاله در مجلهي Nature، در پاسخ به اين پرسش که آيا قمر زحل، انسلادوس، داراي اقيانوس شور و مايع ميباشد، مواضع مخالفي نسبت به هم گرفتند. يک گروه تحقيق از اروپا ميگويد ستونهاي عظيم آب که به صورت فوارههاي غول پيکر از قطب جنوب اين قمر جاري ميشوند، از يک اقيانوس شور سرچشمه ميگيرند. گروه ديگر، از دانشگاه کلرادو، اظهار ميدارد که اين آبفشانهاي مفروض براي حاصل شدن از يک اقيانوس، از سديم کافي برخوردار نيستند. حقيقت ممکن است به جستجوي حيات فرازميني و همچنين به درک ما از نحوهي شکل گيري اقمار سيارهاي بستگي داشته باشد.ابتدا فضاپيماي کاسيني اين ستون آب را در کاوش خود از سيارهي حلقهدار بسيار بزرگ در سال 1384/ 2005 کشف کرد. انسلادوس بخار آب، گاز و خردهريزهاي يخ را به فضا، به ارتفاعي در حدود صدها کيلومتر بالاتر از سطح قمر، پرتاب ميکند.اين قمر، که در خارجيترين حلقهي E زحل در گردش است، يکي از سه جرم خارجي منظومه شمسي است که فورانهاي فعالي از گرد و غبار و بخار توليد ميکند. علاوه براين، گذشته از زمين و مريخ و قمر مشتري، اروپا، انسلادوس يکي از مکانهايي در منظومه شمسي است که ستارهشناسان داراي شواهد مستقيمي از وجود آب در آن ناحيه هستند.
محققان اروپايي، به سرپرستي فرانک پستبرگ (Frank Postberg) از دانشگاه هيدلبرگ در آلمان، از کشف نمکهاي سديم در ميان گرد و غبار خارج شده از ستونهاي آب انسلادوس گزارش دادند. پستبرگ و همکارانش دادهها را، که از تحليلگر غبار کيهانيCosmic Dust Analyzer (CDA) متصل به فضاپيماي کاسيني به دست آمده، مطالعه کردهاند و با اطلاعات حاصل از تجربيات آزمايشگاهي تلفيق نمودهاند.آنها ميگويند دانههاي يخي در آبفشان انسلادوس داراي مقدار قابل توجهي از نمکهاي سديم ميباشند که نشاندهندهي اقيانوس شور در اعماق بسيار پايين هستند.نتايج مطالعهي آنها بر اين مطلب دلالت ميکند که غلظت نمک طعام در اين اقيانوس ميتواند همانند اقيانوسهاي زمين و در حدود 3/0-1 مول نمک در هر کيلوگرم از آب باشد.ولي مطالعات کلرادو تعبير متفاوتي را ارائه ميکند. نيکلاس اشنايدر (Nicholas Schneider)، از آزمايشگاه بولدر ( مربوط به فيزيک جو و فضا) و همکارانش ميگويند مقدار زياد سديم در اين آبفشان بايد همان ميزان نور زرد ساطع کند که از چراغهاي خيابان حاصل ميشود و بهترين تلسکوپهاي دنيا ميتوانند حتي تعداد کمي از اتمهاي سديم چرخان به دور زحل را شناسايي کنند."اينها همه فرضيه هستند ولي ما نميتوانيم با نتايجي که تا کنون به دست آوريم هيچ کدام را تأييد کنيم. ما بايد همهي آنها را در نظر داشته باشيم".تيم اشنايدر با استفاده از دو تلسکوپ نشان داد مقدار کمي اتمهاي سديم در بخار آب وجود دارد. اشنايدر گفت: " حمايت از فرضيهي آبفشان بسيار جالب توجه بوه است. ولي آنچه که طبيعت ميگويد اينگونه نيست".يک توضيح مطرح شده براي اين نتايج متفاوت چنين است که غارهاي عميق ممکن است در جايي که آب به آرامي تبخير ميشود، وجود داشته باشند. هنگامي که فرآيند تبخير کند است بخار حاوي مقدار کمي سديم ميشود همانند آبي که از اقيانوس تبخير ميشود. سپس اين بخار درحين عبور از شکافهاي کوچک به فضاي خلاء به صورت فواره درميآيد.
او گفت: "اگر اين تبخير شديدتر ميشد نمک بيشتري در برميگرفت. اين طرح تبخير کند از يک اقيانوس غار مانند عميق با نتايجي که تاکنون به دست آورديم محتمل است".ولي اشنايدر توضيحهاي متعدد ديگر براي فوارهها را به يک اندازه قابل قبول دانست. او گفت: "احتمال دارد يخ گرم به فضا تبخير شود. حتي ممکن است مکانهايي باشند که پوسته در اثر حرکات در جهت مخالف خودش ساييده شود و اين اصطکاک، آب مايع توليد ميکند سپس اين آب به فضا تبخير ميشود"."اينها همه فرضيه هستند ولي ما نميتوانيم با نتايجي که تا کنون به دست آوريم هيچ کدام را تأييد کنيم. ما بايد همهي آنها را در نظر داشته باشيم". منبع: universetoday.comبه نقل از:nojumnews.comتنظيم براي تبيان:ا.م.گميني
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 213]