واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: نسل بعدي کاکپيت هواپيماهاي مسافربري
با اينکه سير تحول و تغيير شکل عرضه هاي پروازي چهار نفره به کاکپيت هاي دو نفره تمام رايانه اي در هواپيماهاي مسافربري مدرن در زمان نسبتاً کوتاهي انجام گرفته اما هنوز مديريت پرواز مطلوب به دست نيامده است. در سال هاي اخير کارهاي زيادي براي پيشرفت ميانجي (Interface) انسان – ماشين يعني رايانه هاي انجام گرفته است اما در حال حاضر جايگزين مناسبي براي انسان (خلبان) در کاکپيت وجود ندارد و به نظر نمي رسد که در آينده نيز وجود داشته باشد. البته تعدادي از شرکت هاي آمريکايي در حال تلاش براي طراحي و توسعه کاکپيت هاي تمام خودکار هستند اما متقاعد کردن مسافران براي پرواز با چنين هواپيمايي غير ممکن به نظر مي رسد زيرا هيچ کس تمايل ندارد با يک هواپيماي بدون خلبان پرواز کند. حتي اگر مراحل عملياتي بيشتري از آنچه اکنون به صورت خودکار در کاکپيت انجام مي شود توسط رايانه انجام گيرد، خلبانان بايد در کاکپيت حضور داشته باشند تا در مواقع اضطراري کنترل را در دست گرفته و با آن مقابله کنند.
اکنون کاکپيت هاي پر از نشان دهنده هاي آنالوگ سابق که بيشتر شبيه ويترين فروشگاه هاي ساعت مي ماند، جاي خود را به کاکپيت هايي با نشان دهنده هاي چند منظوره کريستال مايع داده است که تمام اطلاعات مورد نياز خلبان را در اختيار وي قرار مي دهد. اما آيا اين يک پيشرفت است؟«آرنواد ريم» رئيس توسعه هوانوردي در کمپاني «تالس» در جواب اين سؤال مي گويد: «هم پله و هم نه» و براي روشن کردن جواب خود مثالي از زندگي روزانه مي زند: «زماني که براي اولين بار ساعت هاي ديجيتالي وارد بازار شدند همه ما مي خواستيم يکي از آنها را براي خود داشته باشيم اما اکنون آنها فقط در ورزشگاه ها کاربر دارند و ما دوباره به استفاده از ساعت هاي عقربه اي روي آورده ايم.» دليل آن در اين امر نهفته است که ما براي خواندن زمان در ساعت هاي آنالوگ فقط نياز به نگاه کوتاهي داريم در صورتي که ساعت هاي ديجيتالي زمان بيشتري براي خواندن و تفسير کردن نياز دارند. چنين مشکلي در کاکپيت نيز وجود دارد. او در اين باره مي گويد: «ما ديگر نشان دهنده هاي مکانيکي را در کاکپيت نمي خواهيم اما متقاعد شده ايم که نشان دهنده هاي امروزي بايد تغيير کنند». به زبان ساده تر خلبانان امروزي اغلب در اطلاعاتي که نيازي به آنها در تمام مراحل پرواز وجود ندارد غرق مي شوند. بنابراين اطلاعات ارائه شده در کاکپيت بايد به دو صورت مهم و کمتر مهم طبقه بندي شده و طبق چنين طبقه بندي انتخاب شوند. علاوه بر اين در عمل نشان دهنده هاي دائمي که در کاکپيت هواپيماهاي امروزي نصب مي شود اغلب با نشان دهنده هاي قابل حمل همراهي مي شوند که در اينجا کيف هاي پروازي الکترونيکي (EFB) ايفاي نقش مي کنند. اکنون خلبانان لپ تاپ هاي خود را به کاکپيت حمل کرده و آنها را از طريق نقاط خاصي به هواپيما متصل مي کنند. اين کيف هاي پروازي الکترونيکي بيشتر براي نمايش مسيرهاي هوايي، گزارش هواشناسي و نقشه مسيرهاي تاکسي فرودگاه ها به کار مي روند. براي مثال در ارباس A380 نقاط اتصال رايانه در دو سمت راست و چپ کاکپيت قرار دارد که دو نمايشگراضافي را به شش نمايشگر موجود که به صورت استاندارد نصب شده اند اضافه مي کند. هر چند که استفاده از اين نمايشگرها بدين معني نيست که کاغذهاي کمتري در کاکپيت مورد استفاده قرار مي گيردد. شايان توجه است به دلايل ايمني نقشه ها و تمام اطلاعات مورد نياز که به طور معمول در کيف پروازي خلبانان وجود دارد هنوز به صورت چاپي به کاکپيت حمل مي شود. نکته اينجاست که صفحه هاي نمايشگر تمام اطلاعات مورد نياز خلبان را نشان نمي دهند.
iDeck و کاکپيت هاي آيندهدر اين کاکپيت ها براي مثال اطلاعات از رادار هواشناسي بايد با فشردن يک کليد به دست آيد. البته اين بدني معني است که يک نمايشگر فقط بايد به اين مورد اختصاص يابد که اين امر مطلوب نيست به خصوص زماني که خدمه خسته بوده و تحت استرس هستند به همين دليل است که «آرنواد ريم» و همکاران وي در فکر چيدن دوباره کاکيت هستند.نتيجه اين تحقيقات سيستم نمايش کاکپيت (CDS) بوده که تاکنون مشابهي نداشته است. ناگفته نماند براي انجام تحقيقات دقيق تر يک ابزار شبيه سازي به نام "iDeck" به کار مي رود. براي مثال آنها اکنون با اين شبيه ساز بر روي هواپيماي ارباس A350XWB کار مي کند. البته اين فقط يک پيشنهاد است و هنوز اين سيستم چيدمان، کاکپيت هواپيماي مذکور را شامل نمي شود.در اولين نگاه اين کاکپيت مانند کاکپيت ديگر هواپيماهاي ارباس است اما مي توان گفت که تغييرات ايجاد شده تکان دهنده است. در اين کاکپيت شش نمايشگر بزرگ وجود دارد که دو نمونه از آنها براي هر کدام از خلبان ها و دو تا در کنسول مياني قرار دارد، هر خلبان مي تواند با چهار نمايشگر کار کرده و آنها را تعويض کند. او هم چنين مي تواند مهمترين اطلاعات را در مقابل ديد خود قرار دهد. امروزه يکي از نمايشگرهاي بزرگ، اطلاعات دقيق و مهم را ترکيب مي کند که بررسي بهتر اطلاعات را امکان پذير مي سازد. اطلاعات معمولي به صورت سبز نشان داده شده و اطلاعاتي که مهمتر هستند پرنورتر هستند. در اين روش خدمه بهتر مي توانند روي اطلاعات اساسي متمرکز شوند.علاوه بر اين دو نمايشگر بيروني را مي توان به لپ تاپ خلبان متصل کرد. البته به دلايل ايمني کيف هاي پروازي الکترونيکي از جريان اطلاعات داخل جدا نگه داشته مي شوند. اما در صورت نياز اين اطلاعات را مي توان به يکي از نمايشگرهاي مياني کنسول نيز هدايت کرد تا هر دو خلبان بتوانند از آن استفاده کنند. اکنون کاربر روي شبيه سازها هم چنان ادامه دارد و متخصصان هوانوردي از تمام جهان در حال طراحي دوباره نمايشگر اصلي پرواز هستند که نمايش معمول اطلاعات را تغيير خواهد داد. يکي از اين تحقيقات Tunnei in the sky است که نمايش سه بعدي مسير پروازي را امکان پذير مي سازد. اما با وجود اين پيشرفت ها يک چيز را نمي توان تغيير داد و آن وجود آلات و ادوات مکانيکي براي فرود ايمن در مواقع از دست رفتن نيروي الکتريکي است. منبع: مجله نوآورتنظيم براي تبيان: محسن مرادي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 317]