واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: غنا و توانگری
برای غنا مراتب بی نهایت است و چنین نیست که هر غنا و ثروتی مذموم باشد بلکه از غنا اقسامی چند است که بعضی از آنها مذموم است؛ و آن اقسام از قرار زیر می باشد:اول آنکه صاحب مال سعی بی نهایت کند در تحصیل مال و هرگاه از دست او رفت محزون گردد. دوم آنکه بدون تعب روزی آن شده و به آن خوشحال و از تمام شده آن محزون و غمناک می گردد.سوم آنکه نه زحمتی در آن کشیده و نه از بودنش شاد و نه از تمام شدنش غمناک می گردد.و نیز شخص غنی یا همه یا بعض مال او حرام است یا حلال.و نیز در دادن حقوق یا تقصیر می کند یا نه.و این اقسام که مذکور شد بعضی از آنها رذیله و مذموم است، و بعضی دیگر چنین نیست بلکه غالب آن است که صاحبان مال از خط و آفات آن سالم نمی باشند و لهذا حق تعالی فرموده: "انَّ الاِنسانَ لَیَطغی اَن رَاهُ استَغنی"و مروی است که: هیچ روزی نیست مگر آنکه ملکی از زیر عرش ندا می کند: ای فرزند آدم! چیز کمی که تو را کفایت کند بهتر است از چیزی که تو را سرکش و طاعی کند. منه بر جهان دل که بیگانه ای است چو مطرب که هرروز در خانه ای است نه لایق بود عـــیش با دلــــــــــــبری که هر بامدادش بود شـــــــــــــــوهری و ضدّ غنا، فقر است؛ و آن عبارت است از نبودن آنچه محتاجٌ الیه انسان است.پس اگر ضروریات باشد، صاحب آن را مضطر گویند.و اگر قدر ضروری باشد و صاحبش به آن خوشحال است و زائد بر آن را دوست ندارد، آن شخص را زاهد گویند.و اگر زائد را دوست تر دارد و لیکن طلب آن نمی کند، او را قانع گویند.و اگر رغبت زیاد دارد و نهایت تعب در طلب آن می کشد، یا اگر دست از طلب کشید به جهت عجز بوده، آن را حریص گویند.و اگر مال دنیا وجود و عدمش در نزد او مساوی است و به غناء و فقر هر دو راضی است او را مستغنی گویند و مرتبهء این شخص از زاهد بالاتر است.و این اقسام که از برای فقر ذکر شد بعضی ممدوح و بعضی مذموم است، چنانچه مخفی نیست و بالجمله اگر چه همچنان که دانستی اقسام فقر مختلف است ولکن صفت فقر فی نفسه نسبت به غنا افضل است و اخبار در ستایش آن بسیار است؛ و روایت شده که: زینت فقر از برای مؤمن بیشتر است از لجام بر سر اسب؛ تشبیه فقر به لجام سر اسب از آن جهت است که همچنان که لجام، اسب را از طغیان و ورطه های هلاک نگاه می دارد، فقر نیز مؤمن را از فسادها نگاه می دارد، چه در سابق به شرح رفت که غنا آفات و خطرهای بسیار دارد و فقیر قهراً از آن آفات و خطرها راحت است.و نیز مروی است: همه مردم مشتاق بهشتند و بهشت مشتاق فقرا است.و همه مردم در قیامت از تقصیر خود عذر خواهند و حق تعالی از فقرا عذر خواهی فرماید. دولــــــــــــــــــت فقر خدایا به من ارزانی دار کاین کرامت سبب حشمت و تمکین من است پس هان ای فقیر مسکین! قدر این صفت را بدان و محزون نباش که دو روزهء فانی به هر نوع که باشد خواهد گذشت و تا چشم برهم زنی وقت کوچ است، فقیر و غنی یکسان است در آن ســـــــــــــاعت که خواهند این آن مرد نخواهــــــــــند از جهان بیش از کفن برد برگزیده از کتاب خلاصه معراج السعادة جهت خرید کتاب معراج السعادة کلیک کنید.جهت خرید کتب اسلامی کلیک کنید.جهت خرید کتب حکمت و عرفان کلیک کنید.جهت خرید اشتراک کتاب کلیک کنید.جهت خرید نرم افزارهای چند رسانه ای کلیک کنید.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 250]