واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: اينك در آستانه شكفتن فصل بهار،بانوان در اين ديار كهن،با خانه تكاني و تهيه مقدمات پخت شيريني هاي محلي به استقبال نوروز رفته اند. شيريني هاي محلي برژي برساق، كله كنجي و شله كينه، تنها بخشي از شيريني هاي معروف ايلام است. ايلامي ها شله كينه را به سبب ارزش بالاي غذايي آن، بيشتر جايگزين يك وعده غذايي خود مي كنند. زيبا عبداللهي بانوي 46 ساله ايلامي، مواد مورد نياز و روش تهيه شيريني هاي محلي را ساده خواند و گفت: شيريني كله كنجي از آميخته زي يا خرماي خشك و كنجد تهيه مي شود. وي افزود: سخت ترين بخش تهيه اين نوع شيريني، كوبيدن اين دو مواد در چالگ ميه كت است كه اكنون نيز به سبب رهايي از اين سختي ، براي كوبيدن و مخلوط كردن خرما با كنجد از چرخ گوشت استفاده مي شود. عبداللهي بر اين نظر است كه استفاده از وسيله كوبش سنتي در تهيه شيريني كله كنجي به خوب عمل آمدن و روغن انداختن كامل اين شيريني كمك مي كند. اين خانم خانه دار در خصوص مراحل تهيه شيريني كله كنجي افزود: پس از جدا سازي هسته هاي زي (خرماي خشك) و بو دادن كنجد، مرحله كوبيدن فرا مي رسد و اين كوبيدن تقريباً به مدت حداقل يك ساعت صورت مي گيرد. وي بيان كرد: پس از مخلوط شدن كامل و به دست آمدن خميري سفت و چرب، گلوله هاي كوچكي از آن برداشته و بيشتر با شكل دادن دستي به كله كنجي ها در ظروف دلخواه تزيين و چيده مي شود. زيبا عبداللهي، فوايد كله كنجي را در انرژي زايي و نداشتن چربي هاي زايد مي داند و مي گويد پخت اين شيريني را از مادرم ياد گرفته ام. فاطمه رحمتي آموزگار بازنشسته هم شيريني بژي برساق را شيريني محلي با طعم خاص چاشني و ادويه هاي معطر معرفي مي كند. اين بانوي 45 ساله گفت: بژي برساق مخلوط آرد و آب جوش يا شير و تخم مرغ به همراه چاشني هاي زيره، رازيانه، زردچوبه ، زعفران، دارچين و مقداري نمك است. فاطمه رحمتي افزود: براي تهيه خمير بژي برساق،خمير را با شير و مقداري آب و روغن ورز مي دهند تا جايي كه به دست نچسبد. استفاده از روغن مايع در تهيه خمير، به ترد و پفكي بودن شيريني كمك مي كند و مانع زود خشك شدن بژي برساق ها است. وي، مرحله پاياني تهيه بژي برساق را سرخ كردن ذكر كرد و گفت: كمي از خمير را برداشته و با دست به شكل كوفته يا پيراشكي درآورده و در روغن سرخ مي كنيم و سپس هر بژي برساق را كه مرحله سرخ آن به پايان مي رسد، پيش از سرد شدن در شكر يا خاك قند مي غلطانيم و در ظروف مخصوص شيريني چيده و تزيين مي كنيم. فخريه شمسي بانوي 68 ساله ايلامي شله كينه را يكي ديگر از شيريني هاي پر انرژي ايلام معرفي مي كند. وي گفت: از تركيب آرد و آب جوش خميري آبكي تهيه مي شود. سپس به خمير آبكي رازيانه، زيره، كمي زعفران و نمك اضافه مي كنيم و پس از ساعتي خمير كه ور آمد، آماده پخت مي شود. اين مادربزرگ درخصوص ظرف پخت اين شيريني گفت: روش نخستين و قديمي پخت اين نوع شيريني، استفاده از ساج است، ساج ظرف شبيه سيني محدب است كه بيشتر جنس آن چدن يا آهن است. شمسي، درباره چگونگي استفاده از ساج افزود: اين ظرف را بر روي آتش هيزم و زغال قرار مي دهند و پس از داغ شدن كامل، خميرنان يا شيريني بر روي آن پهن مي شود. پس از پخته شدن يك سوي خمير، سوي ديگر را براي پخت بر روي آن قرار مي دهند. وي اظهارداشت:نان نازك به دست آمده بر روي ساج يا درون ماهي تابه را،در ظرف گود يا قابلمه قرار مي دهند و نان داغ را با مخلوطي از رين دان يا روغن حيواني و شكر فراوان آغشته مي كنند. البته برخي از مردم به جاي شكر از دوشاو يا شيره خرما استفاده مي كنند،در اين مرحله شله كينه آماده سرو است. شمسي،مي گويد : هر چند پزشكان امروزي استفاده زياد از چربي را مضر مي دانند،اما به نظر، چربي روغن حيواني زيانش كمتر از روغن هاي جامد امروزي است. وي، مصرف درحد اعتدال شله كينه را براي كودكان و نوجوانان، شيريني و غذايي سالم و مقوي خواند. مليحه عبدالهي، بانوي 59 ساله ايلامي، شيريني گرده را يكي ديگر از شيريني هاي محلي ايلام خواند. وي با بيان اينكه گرده ،حاصل پخته شدن خميري خشك از مواد اوليه شير ، آب، كمي شكر و زردچوبه بر روي خاكستر زغال است، افزود:هنگامي كه زبانه آتش هيزم فروكش كرد و بر روي زغال سوزان آن،خاكستري سنگين نشست، ابتدا زغال را با دميدن نفس، عاري از خاكستر مي كنيم و سپس مقداري از خمير را برداشته و به شكل بشقاب مسطحي در آورده و بر روي زغال مي نشانيم، وقتي برشته شد آن سوي ديگر آن به زغال سپرده مي شود. وي گفت:پخت اين نوع شيريني، بيشتر در شب چله اتفاق مي افتاد. رسم ديرينه ايلاميان اين بود كه در ميانه خمير گرده، خرمهره اي پنهان كنند و چون گرده پخته مي شد، مادربزرگ خانواده آن را در بين اعضا و ميهمانان تقسيم مي كرد. خرمهره نصيب هر فردي كه مي شد، اعتقاد محلي اين بود كه آن فرد خوش شانس، زندگي اش، بركت و نعمت خواهد يافت. و هنوز، عطر شيريني هاي محلي ايلام پيچيده است، اما هرگاه كه از كنار قنادي هاي شهر عبور مي كنم، در اين انديشه ام كه نكند جلوه گري رنگين و بي رحم شيريني هاي شهري، عطر رازيانه را از شهر ايلام دور كند. گزارش از : مهين داوري 1139/7169/ 640
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 462]