واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: بررسي روند نگرش ترك هاي عثماني به عيد نوروز و تغيير و تحولاتي كه در دوران جمهوري نوين تركيه در اين خصوص صورت گرفته است، نشان از برخورد سياسي حاكمان به موضوع نوروز دارد. به رغم اينكه ترك ها در دوران عثماني عيد نوروز را جشن مي گرفتند، با تاسيس جمهوري نوين تركيه در سال 1923 ميلادي، عيد نوروز به فراموشي سپرده شد. در اوايل دهه 1990 ميلادي همزمان با فروپاشي شوروي و تشكيل دولت هاي ترك زبان در آسياي ميانه و قفقاز، تركيه تلاش كرد كه براي برقراري ارتباط فرهنگي بيشتر با دولت هاي ياد شده توجه بيشتري به عيد نوروز از خود نشان دهد، به طوري كه نوروز را به عنوان ميراث فرهنگي خود مورد شناسايي قرار داد. ترك ها در دوران امپراتوري عثماني، عيد نوروز را به عنوان يك روز مهم جشن ميگرفتند. مردم اين سرزمين نوروز را آغاز بهار طبيعت، تجديد حيات و طراوت در جهان مي دانستند، و برخي نيز از آن به عنوان يك روز مقدس ياد مي كردند و بعضي ديگر هم نوروز را عامل اتحاد و همبستگي مي خواندند . در مقالاتي كه در مورد نگرش ترك هاي عثماني به نوروز منتشر شده، آمده است؛ گروهي از مردم عثماني نوروز را زاد روز حضرت علي (ع) و تعيين ايشان به خلافت و سالروز ازدواج مبارك وي با حضرت فاطمه زهرا (س) دانسته اند. در مراسمي كه در آن دوران وجود داشت، حكيم باشي دربار سلاطين عثماني در آن روز براي پاشاها و درباريان معجون مخصوصي كه (نوروزيه) ناميده ميشد، تهيه مي كرد. گفته مي شود اين معجون از چهل نوع ماده مخصوص تهيه ميشد كه شفابخش بسياري از بيماريها و دردها بود و باعث افزايش قدرت بدني مي شد. با انقراض امپراتوري عثماني و تاسيس جمهوري نوين تركيه در سال 1923 ميلادي، عيد نوروز به دلايل سياسي اهميت پيشين خود را در جامعه تركيه از دست داد. دولت هاي تركيه در آن دوران اهميتي به عيد نوروز نمي دادند، ولي كردهاي ساكن مناطق جنوبشرقي و شرق تركيه با برگزاري مراسم هاي ويژه در عيد نوروز به اين سنت ادامه دادند. به مروز زمان تا اوايل دهه 1990 ميلادي عيد نوروز به عنوان سمبل مقاومت منفي كردهاي تركيه در قبال ترك ها تبديل شد، به گونه اي كه همه ساله در ايام عيد نوروز برگزاري تظاهرات اعتراض آميز و بروز درگيري ها در مناطق كردنشين تركيه به صورت يك معضل اجتماعي براي دولت هاي تركيه مطرح بود. سازمان تروريستي پ.ك.ك كه در مناطق كردنشين تركيه فعاليت داشت و با هدف تشكيل دولت مستقل كرد در بخشي از خاك تركيه فعاليت مسلحانه خود عليه دولت تركيه را در سال 1984 ميلادي آغاز كرده بود، در آن دوران با بهانه كردن عيد نوروز و به منظور رو در رو قرار دادن كرد هاي تركيه با دولت، به برگزاري تظاهرات هاي خشونت بار در مناطق كرد نشين دست مي زد. عيد نوروز هنوز هم در شهرهاي جنوب شرقي تركيه، مانند دياربكر، شانلي عرفا، ماراش، مرسين و در مناطق شرق اين كشور مانند آغري، ايغدير، قارص و آرداهان به صورت باشكوهي برگزار ميشود، نواختن پر سر و صداي سورنا، دهل و رقص و پايكوبي به دور آتش هاي برافروخته از مشخصه هاي اين مراسم است. در خانهها پختن شيرينيهاي خانگي و غذاهاي خاص نوروز از ديگر سنتهاي مراسم نوروزي در تركيه است. همانگونه كه گفته شد، در اوايل دهه 1990 ميلادي همزمان با فروپاشي شوروي و تشكيل دولت هاي ترك زبان در آسياي ميانه و قفقاز، تركيه تلاش كرد كه براي ارتباط فرهنگي بيشتر با دولت هاي ياد شده توجه بيشتري به عيد نوروز از خود نشان دهد. در سال 1994 ميلادي براي اولين بار مقامات عاليرتبه تركيه در يك مراسم ويژه عيد نوروز در پايتخت اين كشور شركت كردند در سال هاي بعد نيز توجه دولت به همكاري با كشورهاي آسياي ميانه و قفقاز در برگزاري مراسم هاي عيد نوروز افزايش يافت. در اوايل دهه جاري نيز دولت رجب طيب اردوغان در راستاي تلاش تركيه براي عضويت در اتحاديه اروپا، سياست همگرايي با كردهاي اين كشور را به مورد اجرا گذاشت كه بخشي از آن شامل اعطاي آزادي هاي فرهنگي بيشتر به كردها بود. در همين راستا وزارت آموزش و پرورش تركيه در اواسط ژانويه سال 2005 ميلادي طي بخشنامه اي به مراكز آموزشي اين كشور، خواهان برگزاري آئينهاي ويژه عيد نوروز به عنوان عيد رسمي شد. در اساسنامه جديد آموزش و پرورش تركيه، عيد نوروز به عنوان عيد ملي اين كشور پذيرفته و به مراكز آموزشي ابلاغ شد كه از اين پس در روز 21 ماه مارس (اول فروردين) آئينهاي فرهنگي و هنري براي بزرگداشت اين عيد برگزار شود. در اين بخشنامه با اشاره به اين كه عيد نوروز در كشورهاي منطقه و آسياي ميانه جشن گرفته ميشود، از مسوولان مراكز آموزشي خواسته شده است كه عيد نوروز را به عنوان يكي از عيدهاي ملي به دانشآموزان معرفي كنند. در حالي كه عيد نوروز از جمله ميراث هاي فرهنگي ايران بوده و قرن ها مردم ايران آن را پاس داشته اند و تقويم ايران نيز برهمين اساس استوار است، محافلي در تركيه به تازگي بدون توجه به سابقه روند عيد نوروز در تركيه تلاش كردند كه به نوعي خود را وارث اصلي اين ميراث معرفي كنند. به هر حال مردم تركيه امسال برخلاف سال هاي چند دهه گذشته، آزادانه در تدارك برگزاري عيد نوروز هستند و بزرگداشت همزمان اين عيد باستاني ايران در كشورهاي منطقه و در كشور دوست و همسايه تركيه، مي تواند زمينه توسعه همكاري هاي فرهنگي و نزديكي بيشتر مردم دو كشور را فراهم آورد. خاورم ** 2010**230
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 347]