واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: معجزه سلامت در برگ هاي سبز چاي آنتي اكسيدان موجود در برگ سبز چاي ايراني مادهاي ارزشمند محسوب ميشود كه از بدن در برابر انواع راديكالهاي آزاد محافظت ميكند جام جم آنلاين: آنتي اكسيدانها انواع خاصي از ويتامينها، مواد معدني و آنزيمها هستند كه بدن را در برابر بيماريها و مشكلاتي از قبيل سرطان، بيماريهاي قلبي عروقي، آرتروز و آب مرواريد محافظت ميكنند. آنتي اكسيدانها، در واقع مواد ارزشمندي محسوب ميشوند كه در مقابل راديكالهاي آزاد كه براي سلامتي مضر هستند از بدن محافظت ميكنند و آنها را پيش از اينكه بتوانند سلولهاي سالم را مورد حمله قرار دهند و موجب صدمات شوند، خنثي ميكنند. اگرچه آنتياكسيدانها در مواد مختلفي وجود دارند، اما پژوهشگران گروه مهندسي صنايع غذايي پژوهشكده توسعه صنايع شيميايي ايران وابسته به جهاددانشگاهي براي اولين بار در دنيا موفق به استخراج و خالصسازي آنتي اكسيدان ضد سرطان EGCG از برگ سبز چاي ايراني با استفاده از امواج ماوراء صوت شدند. اين آنتياكسيدان كه داراي خواص درماني و غذايي معجزه آسايي است ميتواند در توليد محصولات غذايي سودمند، مواد بهداشتي آرايشي و داروهاي با فناوري نوين كاربرد داشته باشد. همه سلولهاي بدن حاوي اتمي با هسته بار مثبت و الكترونهاي با بار منفي به دور آن هستند. وقتي كه بدن در معرض آلودگي هوا، دود سيگار، مواد شيميايي، آفتكشها، الكل، داروها، دودهاي سمي، غذاهاي سرخ شده، چربيهاي غيراشباع و غيره قرار ميگيرد، الكترونها ميتوانند از مدار خود خارج شوند. در اين حالت، اتمي كه الكترون از دست داده است، ناپايدار ميشود و سعي ميكند تا از اتمهاي نزديك به خود الكترون بگيرد تا جايگزين الكترون از دست رفته نمايد و در نتيجه واكنشهاي زنجيرهاي اتفاق ميافتند. راديكالهاي آزاد، هر يك از اتمها و يا مولكولهايي هستند كه داراي الكترون جفت نشده باشند. واكنشهاي زنجيرهاي كه به وسيله الكترونهاي جفت نشده انجام ميشوند ميتوانند راديكالهاي آزاد را به جريان خون بفرستند و احتمالا سرطان، بيماريهاي قلبي و غيره را به وجود آورند. بهطور كلي بيشتر از 50 بيماري وجود دارد كه راديكالهاي آزاد در آنها نقش دارند. به گفته مهندس عباس جعفري جيد، مسوول طرح استخراج آنتي اكسيدان ضدسرطان از برگ چاي، راديكالهاي آزاد ميتوانند در ابتدا به غشاءهاي سلولي سپس به ساختارهاي درون سلولي مانند ميتوكندري و هسته و در انتها بهDNA آسيب برسانند و موجب موتاسيون شوند كه اين موتاسيون ميتواند باعث بروز سرطان شود. غشاءهاي سلولي آسيب ديده براحتي به ويروسها اجازه ورود به بدن را ميدهند. در جريان خون نيز راديكالهاي آزاد به رگهاي خوني آسيب ميرسانند. جعفري جيد ميافزايد: آنتياكسيدانها به ترميم آسيبهاي وارد شده به بدن به وسيله اين راديكالهاي آزاد به 2 روش كمك ميكنند. اول اين كه اين مواد در مرحله اول از تشكيل راديكالهاي آزاد در بدن جلوگيري ميكنند و در مراحل بعدي نيز تاثير آنها را روي بدن و بروز مشكلات براي سلامتي را كاهش ميدهند. مكانيسم اثر اين آنتياكسيدانها به اين ترتيب است كه با دادن اتم هيدروژن به راديكال آزاد تشكيل شده، از گسترش واكنشهاي زنجيرهاي اكسيداسيون جلوگيري ميكنند، به اين ترتيب كارايي و درجه تاثير يك آنتياكسيدان، بسهولت جدا شدن اتم هيدروژن از آن مربوط ميشود. استخراج دارو از چاي خصوصيات دارويي چاي غالبا به كاتچينهاي آن (يكي از مهمترين مواد موجود در چاي سبز و چاي سياه) نسبت داده ميشود. كاتچينهاي چاي شامل آنتياكسيدانهاي EGCG ،ECG ،EGC و EC هستند. در ميان اين آنتياكسيدان EGCG بيشترين مقدار را داراست و قدرت آن 100 برابر ويتامينC و 25 برابر ويتامينE است. به گفته جعفري جيد عصاره برگ سبز چاي و بخصوص EGCG در بيماريهاي عصبي از نابودي سلولهاي عصبي جلوگيري ميكند. اين ماده تاكنون بر سلولهاي سرطاني پوست، سيستم لنف و پروستات در انسان و حيوان مورد آزمايش قرار گرفته است و استفاده از آن به صورت خارج از بدن (Invitor)، به مرگ سلولي برنامهريزي شده در سلولهاي سرطاني منجر ميشود، ولي روي سلولهاي عادي تاثيري ندارد. چون مواد شيميدرماني مورد استفاده در درمان سرطان در حال حاضر، سلولها را با مكانيسمي غير از مرگ سلولي برنامهريزي شده از ميان ميبرند، بنابراين EGCG ميتواند يك ماده ايدهآل براي شيميدرماني باشد، چون داراي اثرات جانبي كم بوده و يا اصلا اثر جانبي نداشته باشد. البته به اعتقاد جعفري جيد به دليل اينكه اولاً بايد مقادير زياد چاي به منظور استفاده از اثرات درماني آن استفاده شود و ثانياً اينكه چاي حاوي كافئين ميباشد كه اثرات نامطلوب بر سيستم قلبي عروقي ميگذارد و در عين حال اثرات موتاژنيك دارد، نميتوان چاي سبز زياد مصرف كرد. بنابراين لزوم جداسازي كافئين از برگ سبز چاي استخراج و توليد عصاره آنتي اكسيداني از برگ سبز چاي مشخص ميشود. موثر، ايمن و طبيعي از عصاره برگ سبز چاي و بخصوص EGCG در مواد آرايشي براي مثال محافظ در برابر نور خورشيد به منظور جلوگيري يا كاهش ميزان آسيب به بافتها در اثر راديكالهاي آزاد استفاده ميشود. قرار گرفتن در معرض نورUV ، باعث افزايش تعداد راديكالهاي آزاد در پوست ميشود كه ميتواند باعث آسيب به DNA شود. راديكالهاي آزاد به فرآيند پير شدن، تحليل رفتن در اثر بيماريهاي مزمن نظير بيماريهاي قلبي، التهاب مفاصل و سرطان مربوط ميشود. آنتي اكسيدان موجود در برگ سبز چاي ايراني مادهاي ارزشمند محسوب ميشود كه از بدن در برابر انواع راديكالهاي آزاد محافظت ميكند ويتامين E ميتواند به ترميم پراكسيد ليپيدهاي به وجود آمده به وسيله راديكالهاي آزاد كمك كند اما از بهوجود آمدن آنها جلوگيري نميكند. ملاتونين ميتواند از تأثيرات راديكالهاي هيدروكسيد جلوگيري كند اما نميتواند راديكالهاي اكسيژن را به دام بيندازد. كاتچينهاي برگ سبز چاي نه تنها ميتوانند از پراكسيداسيون ليپيدها جلوگيري كنند بلكه ميتوانند راديكالهاي هيدروكسيد و اكسيژن را به دام بيندازند. علاوه بر خصوصيات فوق، عصاره برگ سبز چاي و به خصوص EGCG در داروسازي، مواد آرايشي، روغنهاي ضروري و پلاستيكها براي بستهبندي غذا بهطور گستردهاي كاربرد دارند. هيدروكسي آنيزولبوتيله (BHA) كه يك آنتياكسيدان مصنوعي است، پركاربردترين آنتياكسيدان در جهان است؛ اما به دليل خصوصيت سرطان زايي آن، كاربرد آن در بسياري از كشورها محدود و ممنوع شده است. توكوفرول (ويتامين E) يك آنتياكسيدان از منابع طبيعي است. اين ماده سرطانزا نيست، اما خصوصيت چربي دوستي آن، كاربردش را محدود ميكند. بنابراين، نياز به آنتياكسيدانهاي موثر، ايمن و طبيعي احساس ميشود. ايجاد تحول در صنعت چاي كشور مطالعات نشان ميدهند پلي فنلهاي ضد التهابي موجود در عصاره برگ سبز چاي، بعضي از اثرات مضر قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش را كاهش دهد. خصوصيات معجزهآساي برگ سبز چاي و عصاره آن موجب شد، پژوهشكده توسعه صنايع شيميايي ايران وابسته به جهاددانشگاهي اقدام به انجام طرح استخراج آنتياكسيدان ضدسرطان EGCG در مقياس آزمايشگاهي و بنچ (مقياس بين نيمه صنعتي و آزمايشگاهي) كند. در اين تحقيق آنتياكسيدان EGCG جهت مصارف غذايي، بهداشتي آرايشي و دارويي استخراج و خالصسازي شد. به گفته جعفري جيد، در اين تحقيق از برگ سبز چاي ايراني موجود در باغهاي چاي كشورمان در منطقه فومنات استفاده شده است. اين نوع از برگ سبز چاي بيشتر، از گونه camellia sinesis بوده كه داراي سر شاخههاي كوچك به رنگ سبز تيره است. مقدار كل كاتچينهاي برگ سبز چاي ايراني در 3 فصل برداشت بهار، تابستان و پاييز استخراج و اندازهگيري شد. سپس از سوي 4 حلال استن، استونيتريل، اتانول و آب در دماها و درصدهاي حجميمختلف حلال، مقدار كاتچينهاي برگ سبز چاي استخراج و اندازهگيري شد. تا شرايط بهينه دمايي و حلالي جهت استخراج حداكثر ميزان كاتچين تعيين شود. در نهايت توسط امواج ماوراء صوت اقدام به خالصسازي آنتياكسيدانEGCG و توليد عصاره آنتياكسيداني ضد سرطاني غني از EGCG ميشود. جعفري جيد درخصوص امواج اولتراسونيك كه در اين تحقيق استفاده شده است ميگويد: اين امواج، امواج صوتي اطلاق ميشود كه فركانس آنها بيشتر از حداكثر فركانس قابل شنيدن گوش انسان باشد (يعني F>16KHZ). اين امواج ميتوانند بهعنوان آسياب كننده مواد گياهي به كار روند. استخراج با كمك حلال از مواد خشك شده يك فرآيند 2 مرحلهاي ميباشد كه شامل: خيساندن مواد گياهي در حلال به منظور كمك به متورم شدن و فرآيند آبگيري وانتقال جرم تركيبات قابل حل از ماده به حلال به وسيله نفوذ و فرآيندهاي اسمزي ميشوند. امواج ماوراء صوت به متورم شدن و هيدراتهشدن كمك ميكنند، لذا به افزايش قطر حفرهها در ديواره سلولي منجر ميشوند كه اين امر به فرآيند نفوذ و انتقال جرم كمك ميكند. هردو مرحله فوق در برابر امواج ماوراء صوت حساس هستند. امواج ماوراء صوت انديس تورم را كه عبارت است از جذب آب به وسيله ماده گياهي، در طي قرار دادن در معرض امواج ماوراء صوت افزايش ميدهند. مقدار استخراج تحت شرايط امواج ماوراء صوت بسيار بيشتر از هم زدن مكانيكي ميباشد. افزايش ميزان تورم در بافت گياهي در بعضي موارد ميتواند ديوارههاي سلولي را بشكند كه به فرآيند استخراج كمك ميكند. استفاده از ميلههاي صوتي كه به طور مستقيم وارد مخلوط واكنش ميشوند، از موثرترين روشهاي انتقال انرژي صوتي ميباشد كه در اين طرح از اين روش استفاده شده است. در حال حاضر بيش از 40 محصول بر پايه برگ سبز چاي در سطح دنيا به بازار عرضه شده است. اميد است با دستيابي به اين فناوري و وفور ماده اوليه (برگ سبز چاي) در كشور، ايران به يكي از بزرگترين صادركنندگان محصولات سودمند غذايي و توليد دارويي و بهداشتي آرايشي بر پايه برگ سبز چاي ايراني تبديل شود. استخراج اين آنتياكسيدان از برگ سبز چاي ايراني و كاربرد آن در محصولات غذايي، دارويي و بهداشتي آرايشي در قالب طرحي به سرپرستي مهندس عباس جعفريجيد و با همكاري مهندس علي ذاكري و مهندس علي ضياءالديني انجام شده است و ميتواند تحول شگرفي در صنعت چاي كشور ايجاد كند.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 487]