واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: موادغذائی- صدف کوه کن: اين روزها همه كار دارند، عجله دارند و حتي براي غذاخوردن هم وقت ندارند چه برسد به غذاپختن. از طرف ديگر، پيشرفت فناوري سبب شده است كه نياز به پختوپز هم در بسياري از مواقع برطرف شود چراكه حتي اگر نخواهيد هزينه زيادي صرف كنيد و به رستوران سفارش غذا بدهيد، كافي است به يك سوپرماركت برويد و غذاي آماده يا نيمه آماده طلب كنيد، آن وقت است كه از مرغ سوخاري و پيتزا گرفته تا خوراك كشك بادمجان و كلهپاچه و حتي برنج آبكششده و زعفراندار در مدلهاي مختلف و ماركهاي گوناگون جلوي رويتان رديف ميشود و تنها زحمتي كه ميماند اين است كه تشخيص دهيد هوس خوردن چه چيزي را كردهايد! البته قضيه به همينجا ختم نميشود چراكه حتي مصرفكنندگان و طرفداران دائمي اين غذاها نيز چيز زيادي از نحوه درست استفاده يا نگهداري اين محصولات نميدانند و معمولا با سؤالهاي زيادي در رابطه با سلامت اين غذاها روبهرو هستند. درحقيقت غذاهايي كه آماده يا نيمهآماده خوانده ميشوند، غذاهاي كامل، ميوهها و سبزيهايي هستند كه يا تمامي مراحل پخت يا نيمي از پروسه طبخ را در كارخانه طي كردهاند و براي استفاده از آنها وقت كمتري براي آمادهسازي صرف ميشود. قسمتي از اين غذاها كاملا منجمد، برخي نيمهمنجمد و گروهي ديگر سبزيها و غذاهاي كنسروي يا بستهبنديشده با تاريخ مصرف مشخص هستند و همانطور كه گفته شد، طيف وسيعي از مواد غذايي از سبزي خوردن و سيبزميني نيمهسرخشده گرفته تا سالاد الويه آماده و مرغ سوخاري نيمهآماده را شامل ميشوند. بخر، بپز، بخور دكتر مسعود كيمياگر، متخصص تغذيه و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، قسمتي از اين غذاها مثل پيتزاها، گوشتها و مرغهاي آماده سرخشدن و... را غذاهاي از سر ناچاري مينامد و ميگويد: غذاهاي آماده و نيمهآماده شايد در كشور ما جديد و تازه باشند اما در كشورهاي اروپايي و آمريكا مدتهاست كه استفاده ميشوند و با عنوان TV Dinner يا غذاي پاي تلويزيون شناخته ميشوند چراكه زود حاضر ميشوند و افراد را مدت زمان زيادي درگير آمادهسازي نميكنند. دكتر كيمياگر البته استفاده زياد و طولانيمدت از اين غذاها را جايز نميداند و ميگويد: مرغها و گوشتهاي آردزدهشده و ادويهدار و همچنين غذاهايي مثل پيتزاي آماده كه همه مواد لازم مثل سوسيس، كالباس يا پنير را دارند، بايد در شرايط دمايي خاصي نگهداري شوند و زمان مناسب براي نگهداري هم در مورد آنها بسيار مهم است؛ بنابراين دقت به برچسب موجود روي آنها، تاريخ مصرف و شرايط يخچال فروشگاهها براي نگهداري اين غذاها بسيار مهم است. در اين ميان تمامي كارشناسان بهداشتي و متخصصان تغذيه عقيده دارند كه فريزكردن اين پيتزاها يا رولتها و غذاهايي كه در مواد اوليه آنها سوسيس و كالباس وجود دارد، بههيچوجه توصيه نميشود چراكه در پروسه فراهمآوري اين مواد غذايي به آنها نيتريت (بهعنوان ماده نگهدارنده) اضافه ميكنند كه در تركيب با آمينها و اسيدهاي آمينه كه از تركيبات طبيعي مواد غذايي به شمار ميآيند، تركيبات سرطانزايي به نام نيتروزآمينها را بهوجود خواهند آورد. نكته ديگري هم كه در اين زمينه وجود دارد، اين است كه سرعت سنتز نيتروزآمينها در 18- درجه سانتيگراد (كه همان دماي فريزر است) مثل 50 درجه بوده؛ يعني بسيار زياد است! ايــن در حالي است كه بسيــاري از متخصصــــان تغذيه معتقدند كه فريزكردن، اولويت بعد از تازهخواري بوده و اگر اصول مناسب آن رعايت شود، از روشهاي نگهداري نظير كنسروكردن يا خشككردن، بسيار بهتر است.دكتر كيمياگر، با اشاره به اينكـه فريزكردن، يكي از بهترين روشهاي نگهداري بعد از تازهخواري اســت، ميگويد: اگر بتوانيم مــاده غذايي را تازه بخوريم، چه بهتر اما اگر نشد، بهتر است آن را منجمد كنيم؛ در غير اين صورت، بهتر است از كنسروكردن و در نهايت، از خشككردن استفاده كنيم كه البته در مورد هر يك از اين روشها رعايت اصول اوليه الزامي است. در مورد مواد غذايي فريزشده، اما نكات جالبي وجود دارد كه دكتر كيمياگر به آن اشاره ميكند و ميگويد: سبزيهاي آماده و فريزشده در مواردي نسبت به تازه آنها، اولويت مصرف دارند؛ بهخصوص در برابر سبزيهايي كه بهصورت فلهاي و با آلودگي و گلولاي زيادي خريداري و به خانه برده ميشوند؛ ضمن اينكه سبزيهاي آماده و بستهبنديشده، حجم كمتري دارند و انجام عمليات آنزيمبري روي آنها هم مانع از تغيير رنگ سبزيها و تيرهشدن آنها در پروسه انجماد خواهد شد. خوشمزههاي خطرناك سيبزمينيهاي نيمهسرخشده و مرغهاي سوخاري نيمهآماده اما داستان ديگري دارند؛ دكتر كيمياگر، در رابطه با اين غذاهاي خوشمزه كه نياز به سرخشدن با روغن زياد دارند، ميگويد: اين غذاها در هر شرايطي جزء غذاهاي سالم به شمار نميآيند چرا كه چرب و پر نمك هستند و اگر به شكل مدام مصرف شوند، ميتوانند براي مصرفكننده مشكلاتي را بهوجود آورند؛ بهخصوص زماني كه مصرف كننده، مشكلي زمينهاي مثل بيماريهاي قلبي- عروقي، فشار خون بالا يا چربي خون بالا داشته باشد. البته اين متخصص تغذيه و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي، معتقد است كه اگر بنا را تنها بر مقايسه اين سيبزمينيها با سيبزمينيهاي تازه بگذاريم، چندان فرقي ندارند؛ ضمن اينكه شيوه نگهداري آنها يعني انجماد بعد از تازهخواري، مناسبترين روش نگهداري به شمار ميآيد. اين در حالي است كه تحقيقات دانشمندان نشان داده است زماني كه غذا به شكل آماده و نيمهآماده ارائه شود، ميزان مصرف افزايش مييابد و بنابراين مقدار بيشتري چربي، نمك و كالري به بدن افراد ميرسد. از سوي ديگر از آنجا كه بيشتر مصرفكنندگان اين غذاها را افرادي كه وقت كمي براي آشپزي و كلا پرداختن به مقوله تغذيه سالم دارند، تشكيل ميدهند، معمولا وقتي هم براي ورزش و تحرك نداشته و مشكلات جانبي مثل چاقي، احتمال ابتلا به پرفشاري يا افزايش چربيهاي خون در كمين آنهاست. همشهری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 391]