واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: چه کسی رأی می آورد؛ احمدی نژاد، خاتمی یا...؟ سید ضیاء الدین احتشام عصرایران- این روزها، کسانی که سری در سیاست و خبرهای روز دارند، بسیار با این پرسش مواجه می شوند: "به نظر شما چه کسی رای می آورد و رییس جمهور بعدی کیست؟" این سوال تکراری، اما پاسخ های یکسانی ندارد؛ گروهی از شهرت و مردمی بودن احمدی نژاد سخن می گویند و سفرهای استانی اش را به شهادت می گیرند و سنت دو دوره ای بودن ریاست جمهوری را و به این نتیجه می رسند که رییس جمهور دهم، همین رییس دولت نهم خواهد بود. گروهی به خاتمی و محبوبیت اش اشاره می کنند و از اینکه مردم از وضعیت کنونی ناراضی اند و سر آخر هم گریزی به آرای خاموش می زنند و اینکه "اگر آنها بیایند" و نهایتا رییس جمهور سابق را رییس دولت آینده می شمارند و قس علیهذا در باره سایر کاندیداهای بالفعل و بالقوه دیگر همانند میرحسین موسوی و محمد باقر قالیباف و مهدی کروبی و دیگران.با این حال، نگارنده، این سطور بر این باور است که پیش بینی نتیجه انتخابات در ایران، بیشتر به قمار شباهت دارد تا تحلیل روش مند سیاسی. برای اینکه نگاهی ملموس به مسابقه بزرگ انتخاب رییس جمهور داشته باشیم، می توانیم دو فرمول کلی برای این انتخابات تصویر کنیم: 1- فرمول"صندلی و موسیقی" این بازی برای همه ما آشناست: یک صندلی و تعدادی مسابقه دهنده که دور آن می دوند و همزمان یک موسیقی نیز پخش می شود. قانون بازی این است که به محض قطع صدای موسیقی، هر کس بتواند بلافاصله بر روی صندلی بنشیند، برنده است. بنابراین در طول بازی، هر کدام از بازیکنان، هر بار که در مقابل صندلی قرار می گیرند، آرزو می کنند که ای کاش صدای موسیقی در همان لحظه قطع شود و ناظران بیرونی هم در همان لحظه، او را شانس اول پیروزی می دانند ولی با ادامه موسیقی و جابجایی افراد، معادله ها مدام تغییر می کند. در این بازی، مهارت های فردی افراد، تاثیر چندانی در تعیین برنده و بازنده ها ندارد. ای بسا بازیکنی با بدنی ورزیده و روحیه ای بالا، فقط به این دلیل بازی را ببازد که در لحظه قطع شدن موسیقی، در پشت صندلی بوده و ای بسا، ضعیف ترین فرد رقابت کننده، فقط به این دلیل ببرد که در لحظه موعود، از مقابل صندلی رد می شده و بهترین "موقعیت لحظه ای" را برای نشستن بر روی آن داشته است. در این فرمول، هر بازیکن در هر لحظه ای به طور توامان در حال نزدیک شدن و دور شدن از صندلی است چون در یک مسیر دایره وار می دود. 2- فرمول"دوی مارتن" در این الگو، رقیبان در یک مسیر مشخص به سمت یک هدف مشخص می دوند و هیچگاه از یک نقطه، بیش از یک بار عبور نمی کنند. بنابراین در هر لحظه، موقعیت آنها نسبت به مبدا، مقصد و همدیگر مشخص قاب اندازه گیری است و لذا ناظران بیرونی هم می توانند با رصد مسابقه و وضعیت جسمانی رقبا و موقعیت آنها، پیش بینی های نسبتا درستی را از برنده مسابقه داشته باشند. مثلا می توانند جلوتر بودن یک دونده، ورزیدگی اندام، سرعت متوسط، با نشاط بودن و حتی نوع لباس ها و کفش هایش را در محاسبات خود دخیل کنند و در مقایسه با دیگران، برد او را با درصد اطمینان بالایی حدس بزنند. اگر بخواهیم رقابت های انتخاباتی ریاست جمهوری در ایران را با این دو فرمول بسنجیم می توانیم آن را با الگوی "صندلی و موسیقی" بیشتر مطابقت دهیم و درست به همین دلیل است که هرگز در ایران نمی توان با قاطعیت یا با ضریب بالای اطمینان برنده را پیش بینی کرد زیرا متغیرهای انتخاباتی، مدام تغییر می کنند و به ویژه افکار عمومی به واسطه فقدان رقابت ها و نگرش های کلان حزبی، در جزر و مد و تلاطم دائمی است. به عنوان مثال، اگر انتخابات گذشته ریاست جمهوری، یک ماه زودتر برگزار می شد، حتما نتیجه دیگری حاصل می شد و اگر 20 روز دیرتر هم انجام می گردید، باز هم نتیجه، متفاوت بود. اما در مثال دیگر، در انتخابات آمریکا از ماهها پیش، با ضریب اطمینان بسیار بالایی مشخص است که چه کسی بازی را می برد که نمونه اش در انتخابات اخیر درباره پیروزی اوباما بر مک کین مشهود بود. از این رو، گزاره اولیه این نوشتار که نتیجه انتخابات در ایران قابل پیش بینی نیست با فرمول"صندلی و موسیقی" مطابقت بیشتری دارد و این ، همان تصویری است که اعتبار همه پیش بینی ها را به طور جدی زیر سوال می برد. در ایران، نه نظرسنجی، نه پیش بینی و نه تحلیل های سیاسیون، هیچکدام نمی تواند پرده از فردای روز انتخابات بردارد؛ برای دانستن نتیجه انتخابات، چاره ای جز رسیدن به فردای انتخابات وجود ندارد.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 225]