واضح آرشیو وب فارسی:عصر ایران: راه های مذاکره با ایران به روایت تایم به گفته کارشناسان حتی اگر احمدی نژاد بار دیگر پیروز انتخابات شود، صرف ورود خاتمی به میدان ممکن است او (احمدی نژاد) را وادار به استقبال از سیاست تماس با آمریکا نماید. عصر ایران؛ وحید جعفریان- اوباما رئیس جمهور آمریکا می گوید در صورتی که تهران «مشت خود را بگشاید» با ایران مذاکره خواهد کرد. محمود احمدی نژاد نیز معتقد است ایران از مذاکره استقبال می کند اما تنها از مذاکرات عادلانه و برمبنای احترام متقابل. شرایط هر دو رئیس جمهور به ما یادآوری می کند که پس از سه دهه خصومت دوجانبه، ظاهراً مذاکره کردن، سهل و آسان نخواهد بود. مجله تایم با تعدادی از کارشناسان مسائل ایران به گفت و گو نشسته است تا دیدگاه های آنها درباره برخی سئوالات کلیدی پیش روی دیپلماسی ایران و آمریکا را جویا شود. چه زمانی مذاکرات باید آغاز شود؟ عقل سلیم می گوید اوباما پیش از اتخاذ رویکرد خود باید تا زمان انتخابات ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئن صبر کند. در این صورت احتمال شکست احمدی نژاد در انتخابات، مثلاً در برابر محمد خاتمی رئیس جمهور سابق، وجود دارد. به گفته کارشناسان حتی اگر احمدی نژاد بار دیگر پیروز انتخابات شود، صرف ورود خاتمی به میدان ممکن است او (احمدی نژاد) را وادار به استقبال از سیاست تماس با آمریکا نماید. «علی انصاری» کارشناس ایرانی یک موسسه پژوهشی سیاست خارجی در لندن می گوید: "کاری که خاتمی می تواند انجام دهد بهبود روابط با آمریکاست. احمدی نژاد می خواهد خود در این زمینه پیشگام شود و بگوید: «من هم می توانم این کار را انجام دهم»." با این حال سایر کارشناسان می گویند: "انتظار کشیدن تا زمان انتخابات ایران بیهوده است و این مساله تنها به غیرقابل پیش بینی بودن نتایج انتخابات مربوط نمی شود." «هیلاری مان لورت»، یک کارشناس سابق وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا می گوید: " تلاش های آمریکا برای بی اثر کردن سیاست های ایران و تلاش آن برای شناسایی شخصی که در راس سیاست های این کشور قرار دارد محکوم به شکست است. مذاکرات ایران و آمریکا را نباید با شخصیت ها و افراد خاص ارتباط داد و منتظر این ماند که در ایران چه کسی رئیس جمهور می شود، بلکه مذاکرات تنها زمانی هدفمند خواهد شد که موضوعات مورد بحث مشخص شود." در واقع نتیجه انتخابات ایران، شخص تصمیم گیرنده نهایی در این کشور را مشخص نخواهد کرد و تصمیم نهایی نه با رئیس جمهور بلکه بر عهده رهبری خواهد بود. به عبارت دیگر رهبران عالی ایران تحت تاثیر نتایج انتخابات قرار نخواهند گرفت. بنابراین استدلال موجود این است که اکنون بهترین زمان برای آغاز مذاکره است و به علاوه مذاکرات فوری به اوباما اجازه می دهد تا جامعه آمریکا را متقاعد کند که آشتی با ایران، ایده خوبی است. آمریکا با چه کسی باید مذاکره کند؟ گفت و گوی مستقیم با رهبر عالی ایران شاید در کوتاه مدت امکان پذیر نباشد. اما کارشناسی که پیش از این مشاور اوباما در امور ایران بوده است می گوید: آمریکا می تواند همچنان امیدوار به مذاکره با آیت الله خامنه ای باشد. این کارشناس که نخواست نامش فاش شود افزود: "طرف صحبت ما باید آیت الله خامنه ای باشد و ایشان تصمیم گیری می کنند که چه کسی مسوول مذاکره با آمریکاست." به ادعای این گزارش مان لورت که در فاصله سال های 2001 تا 2003 به نمایندگی از دولت بوش با ایرانی ها مذاکرات مخفیانه ای صورت داده بود می گوید: "همتایان ایرانی وی قبل و بعد از آغاز هر گفت گویی با مقامات آمریکایی به رهبری ایران یا مشاوران معتمد ایشان در این خصوص گزارش می دادند." وی می گوید: "دو وزیر خارجه اسبق شامل علی اکبر ولایتی و کمال خرازی در بین این مشاوران قرار دارند و هر دو دارای تجربیاتی در زمینه رابطه با غرب هستند." نماینده آمریکا در مذاکرات چه کسی باید باشد؟ فرد مورد نظر اوباما درمورد ایران کسی نیست جز دنیس راس که در دولت های جرج بوش و بیل کلینتون به عنوان فرستاده آمریکا در خاورمیانه خدمت کرده است. راس دیدگاهی تند درباره ایران دارد و معتقد به دیپلماسی اجباری تحریم هاست. مصاحبه با او امکان پذیر نیست اما مواضعش درباره ایران مشخص است. راس بر تشدید فشارهای اقتصادی علیه تهران تاکید دارد و در سال 2007 به تایم گفته است: "اگر ایران در وضعیت دشوار اقتصادی قرار بگیرد شانس غرب برای تغییر رفتار آن افزایش می یابد." راس همچنین گفته است آمریکا 18 ماه فرصت دارد تا از سناریوی حمله اسرائیل به ایران برای توقف برنامه هسته ای آن پیشگیری کند. چنین دیدگاه هایی می تواند انتصاب راس را از نظر تهران غیرقابل قبول جلوه دهد، علاوه برآنکه راس به داشتن روابط بلندمدت با اسرائیل نیز مشهور است. کارشناسان امور ایران می گویند: "از شواهد و قرائن پیداست که تهران از انتصاب راس ناراضی است اما اگر اوباما او را به این سمت برگزیند ایرانی ها مجبور به پذیرش آن خواهند شد." یک کارشناس امور ایران در این باره می گوید: "بهترین چیزی که ما می توانیم آرزو کنیم این است که نقاط منفی راس از نگاه ایرانی ها با این واقعیت که او یک بازیگر پرنفوذ است، خنثی شود." درباره چه موضوعاتی باید مذاکره کرد؟ به حد کافی موضوع مورد بحث وجود دارد. آمریکا خواهان دست کشیدن ایران از برنامه هسته ای و توقف حمایت این کشور از گروه هایی چون حماس و حزب الله است. ایران بر حق خود در دستیابی به برنامه اتمی تاکید می کند و خواهان پایان بخشیدن به تحریم های مالی و بین المللی و همچنین تضمین های آمریکا مبنی بر عدم پیگیری تغییر حکومت در تهران است. با این حال برخی کارشناسان امور ایران می گویند: بهترین اقدام در آغاز کار، اعتمادسازی های کوچک از طریق همکاری در حوزه های منافع مشترک است. «کریم سجادپور» کارشناس ایرانی موسسه بین المللی صلح کارنگی می گوید: "مسائل افغانستان نقطه بسیار خوبی برای آغاز گفت و گوهاست." ایران همچون آمریکا، خواهان تجدید حیات طالبان یا القاعده نیست. ایران همچنین نگرانی های مشترکی با دولت های غربی درباره حجم بالای عبور مواد مخدر از مرزهایش با افغانستان دارد که به اعتیاد زیاد ایرانی ها منجر شده است. قطعاً سابقه چنین همکاری هایی در گذشته وجود داشته است؛ زمانی که ایران و آمریکا برای سقوط طالبان پس از 11 سپتامبر همکاری کردند و یک سال پس از آن نیز به همکاری مخفیانه خود برای تثبیت دولت کرزای در کابل ادامه دادند. گفته می شود «ریچارد هولبروک»، فرستاده اوباما به افغانستان و پاکستان، طرفدار کمک تهران به مبارزه علیه فعالان مواد مخدر در افغانستان است. به گفته سجادپور زمانی که مذاکرات و همکاری سازنده درباره مسائل مواد مخدر آغاز شود آنگاه به تدریج دامنه مذاکرات به مسائلی چون موضوع هسته ای، حماس و حزب الله کشانده خواهد شد. با این حال هیچ یک از کارشناسان امور ایران عقیده ندارند که چنین همکاری های محدودی به مذاکرات هدفمند درباره مسائل هسته ای و تروریسم منجر شود. مان لورت هشدار می دهد: "در صورتی که مذاکرات با یک دستور کار جامع که به آشتی مجدد و درک راهبردی دوجانبه بین ایران و آمریکا بیانجامد، همراه نباشد چنین همکاری هایی با شکست مواجه خواهد شد." «لزلی اچ. گلب» عضو شورای روابط خارجی آمریکا معتقد است ایرانی ها علاقه ای به مذاکرات محدود ندارند و احتمالاً به دنبال مباحث جدی تری خواهند بود چرا که ایران قبلاً جاده همکاری محدود با آمریکا به ویژه در افغانستان را طی کرده و چیزی عایدش نشده است. وی می گوید: "ایران در انتظار گفت وگوهای گسترده تری خواهد بود. تنها پس از آغاز مذاکرات جامع می توان همکاری از سوی دو طرف را انتظار داشت."
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: عصر ایران]
[مشاهده در: www.asriran.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 276]