واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: وبلاگ > خرازی، سید صادق - ایران باید تضمینهاى امنیتى دریافت کند و دیگران نقش حقوقى ایران و منافع این کشور در منطقه خود را به رسمیت بشناسند. پس از گذشت یک سال و نیم از توقف در مذاکرات، دیپلماتهاى ایرانى و همتایان آنها از کشورهاى 1+5 در ژنو دور هم مىنشینند تا در خصوص موضوعات مختلف از جمله برنامه هستهاى ایران با هم گفتگو کنند. فضاى حاکم پیش از این نشست منفى بوده و دیپلماتهاى آمریکایى و اروپایى هیچ گونه پیشرفت یا برون رفت از بحران را در این مذاکرات پیش بینى نمىکنند. اما حقیقت این است که زمینه پیشرفت در این مذاکرات مهیا است البته اگر امریکا و متحدانش با رویکردى مثبت سر میز حاضر شوند و نه از تهدید سخنى به میان آید و نه از پیش شرط. پیش از آغاز این مذاکرات زمزمههایى به گوش مىرسید دال بر اینکه گروه پنج به اضافه یک شامل آمریکا، روسیه، بریتانیا، چین، فرانسه و المان طرحى را براى ارائه به ایران مهیا کردهاند. جزئیات این طرح هم علنى نشده اما گزارشها حاکى از این بود که در این طرح از ایران سه امر خواسته مىشود: 1. انتقال بخش اعظمى از اورانیوم غنى سازى شده به خارج از کشور 2. متوقف کردن غنى سازى بیشتر 3. حضور در پاى میز مذاکره و گفتگو در خصوص برنامه هستهاى ایران هنوز به این پیشنهاد پاسخى نداده است. پیش از این مذاکره کننده ارشد ایران خواهان شفاف سازى غرب در خصوص بند سوم و مذاکرات آتى شده بود. شفاف سازى در خصوص مسائلى نظیر این که آیا برنامه هستهاى اسرائیل هم مورد بحث و تبادل نظر قرار خواهد گرفت؟ آیا کشورهاى دیگرى به غیر از اعضاى پنج به اضافه یک هم مىتوانند در این مذاکرات شرکت کنند. با تمام این تفاسیر ایران آمادگى خود را براى گفتگو اعلام کرد. در حقیقت ایران بر این باور است که روند منصفانه مذاکرات مىتواند اهداف این کشور را در گفتگوها برآورده سازد، اهدافى مانند برخوردارى از حق استفاده از مواد هستهاى که طبق معاهده ان پى تى یا منع تکثیر تسلیحات هستهاى، مجاز است. علاوه بر این دولتمردان ایرانى اعتقاد دارند که تهران مىتواند جامعه جهانى را نسبت به ماهیت و نیت برنامه هستهاى خود در مذاکرات مستقیم مطمئن کند. به بیان کوتاهتر، فرصت براى نتیجه گیرى بهینه مهیا است. با اینهمه براى به ثمر نشستن این مذاکرات، تبعیت از چندین اصول راهنما مورد نیاز است. هر دو طرف از مواضع یکدیگر آگاهند و بنابراین سخن گفتن از پیش شرط ها اندکى بىمعنا است. این فرایند که یکى از طرفین ابتدا پیش شرطهایى را براى گفتگو مطرح مىکند و دیگرى وادار به ارائه پیششرطهاى متقابل مىشود، مىتواند مذاکرات را از بدو تولد یا حتى پیش از آن از مسیر منحرف کند. هیچ کدام از طرفین متحمل خسران نخواهند شد اگر از خود انعطاف نشان دهند و در خصوص دستور کار توافق کنند.علاوه بر این ایالات متحده و متحدانش باید در استراتژى چماق و هویج خود هم بازنگرى کنند. ایالات متحده علاوه بر تحریمهاى یکجانبه از دیگر کشورهاى اروپایى و آسیایى هم خواسته که ارتباط هاى اقتصادى خود را با ایران قطع کنند. در حال حاضر هم زمزمههاى تحریمهاى بیشتر در صورت به ثمر ننشستن مذاکرات ژنو به گوش مىرسد. ارجاع پرونده ایران به سازمان ملل و صدور قطعنامه اى دیگر هم در زمره همین زمزمهها است. این استراتژى اما ره به جایى نمىبرد. ایران از مذاکرات فعلى حمایت مىکند اما بارها تاکید کرده که تدابیر تنبیهى بیشتر چه مستقیم و چه غیرمستقیم، به خصومت ورزى علیه مردم ایران تعبیر خواهد شد. حتى اصرار ورزیدن بر همین چماق هاى جارى هم مىتواند مخدوشکننده اعتماد طرفین باشد و این مذاکرات را حتى پیش از آغاز تحت تاثیر قرار دهد. همین مساله در خصوص برخى مفاد مورد مذاکره هم مصداق دارد. به عنوان نمونه، ایران براى راکتورهاى تحقیقاتى خود به اورانیوم غنى شده بیشترى نیاز دارد. این کشور باید بتواند در قالب معاهده ان پى تى، مواد مورد نیاز خود را خریدارى کند. قدرتهاى جهانى از فروش این مواد به ایران از بیم مورد استفاده قرار گرفتن در ساخت تسلیحات هستهاى سرباز مىزنند. در مقابل غربىها اصرار دارند که ایران باید 2000 کیلوگرم از اورانیوم در اختیار خود را به خارج از مرزها بفرستد و سپس مواد مورد نیاز خود را دریافت کند. این مساله توجیه عقلانى چندانى ندارد. مذاکرهکنندگان 1+5 به خوبى مىدانند که ایران این طرح را پیش از این در وین در سال 2009 رد کرده است. در این میان، آمریکا و شرکایش توافقنامه تهران به امضا رسیده میان ایران - ترکیه - برزیل در ماه مى 2010 را هم رد کردند و دور جدید تحریمها علیه ایران را در شوراى امنیت به تصویب رساندند. ایران به سهم خود، براى نوعى از تبادل سوخت آمادگى دارد. با این همه، قدرتهاى جهانى مىدانند که 2 هزار کیلوگرم مىتواند اورانیوم غنى سازى شده بسیار بیشتر از حد مورد نیاز تهران را تولید کند. از این استدلال اینگونه نتیجه گیرى مىشود که این رقم در حقیقت تبدیل به ابزارى شده است براى خارج کردن بیشترین حد اورانیوم از ایران. اینجاست که امریکا و متحدان غربىاش باید بدانند که نمىتوانند درخواست خارج کردن اورانیوم بیشتر از ایران را مطرح کنند بدون آن که در مقابل چیزى را به ایران پیشنهاد دهند. در روند گفتگوها، هر دو طرف مىتوانند در خصوص این موضوع و سایر مسائل به توافقى قابل توجه دست یابند. این توافق مىتواند شرایطى را شامل شود که تحت لواى آن تحریمها در صورت توافق ایران لغو شود. این مساله نزد ایرانىها از اولویت کارى برخوردار است. با این همه نمىتوان از پیش پارامترهاى توافقنامه نهایى را پیش بینى و تبیین کرد. در تمامى این مراحل ایران معتقد است باید در مذاکرات مورد احترام واقع شود. احتمال موفقیت هم وجود دارد اما در شرایطى که فضاى حاکم بر این مذاکرات به نفع هر دو طرف باشد. ایران باید تضمینهاى امنیتى دریافت کند و دیگران نقش حقوقى ایران و منافع این کشور در منطقه خود را به رسمیت بشناسند. تهدید تحریمهاى تازه مىتواند اندک امید باقى مانده براى صلح را زیر سوال ببرد و البته تبعات منفى آن دامن کل منطقه را مىگیرد. در این فضا مهم آن است که هر دو طرف همزمان با ادامه مذاکرات از لحن تند و تیز نسبت به هم بکاهند. اگر این دور از مذاکرات هم به شکست بینجامد مطمئنا هیچ کدام از طرفین برنده نخواهند بود. اما هر دو طرف بازنده خواهند بود اگر مذاکرات به واقع از ابتدا آغاز نشود. منبع: فایننشال تایمز
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 292]