واضح آرشیو وب فارسی:پرشین وی:
1- حفظ سلامت روان در حوادث ناگوار و ناملایمات زندگى حوادث ناگوار و مصائب و بحرانها بخش جدایىناپذیر زندگى دنیوى است و تقریباً همه ی انسانها در زندگى خود با چنین مسائلى روبهرو مىشوند و این امرى گریزناپذیر است؛ امّا همه ی انسانها در برابر این مسائل، برخورد یكسانى ندارند. برخى در مقابل كمترین سختى و ناگوارى، خود را مىبازند و به كام ناامیدى و بیم و اندوه مىاُفتند و به غیر از جزع و فزع و گریه و زارى و شكوه و ناله، كار دیگرى نمىكنند و نه تنها نمىتوانند مشكل را برطرف كنند، بلكه بر پیچیدگى و دشوارى آن نیز مىافزایند. امّا برخى دیگر در مقابل ناملایمات و مصائب، چون كوه استوارند و از لابهلاى سختترین دشوارىها راهى به سوى جلو پیدا مىكنند و مشكل را پشت سر مىگذارند. با قاطعیت مىتوان گفت همه ی مردان و زنان بزرگ و تاریخْساز و كسانى كه توانستهاند نام خود را در تاریخ ثبت كنند و ماندگار شوند، از دسته ی دوم بودهاند. انسانهاى بزرگ، مشكلات بزرگ نیز داشتهاند؛ ولى در برابر آنها خود را نباخته و توانستهاند با سرپنجه ی تدبیر، اراده، ایمان، صبر، تلاش و مبارزه، در برابر بزرگترین مشكلات و سختترین بحرانها بایستند و راه خود را به سوى اهداف بزرگ خود باز كنند و بپیمایند. این انسانها در مقابل مشكلات و ناملایمات، زانو نزدهاند و بیمارگونه ناله نكردهاند؛ بلكه سرافرازانه با كمال قوّت و قدرت و در نهایت سلامت و اقتدار، در برابر هر مشكلى مناسبترین راه حل را پیدا كرده و پىگرفتهاند. اگر قرار بود كه انبوه مشكلات و بزرگى مصائب آنان را از پا بیندازد، هرگز حماسهاى پدیدار نمىگشت و اسطورهاى پا نمىگرفت و قهرمانى خلق نمىشد. راز این استوارى و ماندگارى، سلامت روان است كه بدون آرامش، مفهومى براى آن متصوّر نیست. 2-رهایى از چنگال بیم و اندوه در منابع اسلامى بسیار به این مضمون برمىخوریم: آنان كه به ساحل امنیت و آرامش و ایمان رسیدهاند از دو چیز در امانند: یكى بیم و دیگرى اندوه (لاخَوفٌ َعلیهِم و لا هُم یَحْزَنُون)(4) معمولاً انسان مضطرب، به دلیل این كه از نظر سازمان روانى، به هم ریخته است، انسانى است متزلزل و تزلزل، پایهسازِ بیم و هراس است. انسان متزلزل، از یك طرف خود را هر لحظه در معرض سقوط مىبیند و از طرف دیگر تكیهگاهى براى خود سراغ ندارد تا به آن تكیه كند و از افتادن خویش جلوگیرى نماید؛ ولى انسانِ برخوردار از آرامش كه آرامش خود را در سایه ی باور به تكیهگاهى مطمئن و پشتیبانى قدرتمند به دست آورده است و معتقد است كه در همه جا و همه حال و همه وقت، خدا با اوست، دلیلى براى ترسیدن نمىیابد. غُصه و اندوه نیز از همین قرار است. انسان، هنگامى اندوهگین مىشود كه چیز عزیز و گرانبهایى را از دست بدهد و راه دستیابى مجدّد به آن را براى خود بسته ببیند؛ امّا انسان باورمندى كه در سایه ی ایمان و باور به خداوندِ حكیم و قادر به آرامش رسیده است، مىداند كه حكیم، بدون مصلحت و حكمت، تصمیم نمىگیرد . قادر مطلق مىتواند چیزى را كه در برههاى و به خاطر مصلحتى از دست ما رفته، جبران كند و خودِ آن یا بهتر از آن را به ما بازگرداند؛ پس چه دلیلى براى حزن و اندوه باقى مىماند؟ البته حزن و اندوه به عنوان یكى از حالات انسانى در برابر از دست رفتنِ چیزى یا كسى تا آنجا كه به درهمریختگى سازمان روانى انسان منجر نشود، خود به خود، پدیده ی مذمومى - كه باید با آن مقابله شود - نیست. پیامبر و امامان در فقدان عزیزان خود، اندوهگین مىشدند و مىگریستند؛ ولى اوّلاً اندوه آنان به خاطر امور پیش پا افتاده نبود و ثانیاً این اندوه، چنان آنان را بىاختیار و از خود بىخود نمىكرد كه از كارآیى بیفتند و نتوانند راجع به سایر وظایف خود، آن چنان كه باید، عمل كنند. عوامل ایجاد آرامش از نظر قرآن، دستیابى به آرامش، تنها از یك راه ممكن است و بس و آن، یاد خداست (ألا بِذِكرِاللَّهِ تَطْمَئِنُّ القُلُوب).(5) «خدا» به عنوان خالق و برپادارنده ی نظام هستى و به عنوان ناظم و سبب آرامش و استقرار آن، تنها حقیقتى است كه یاد آن مىتواند به انسان وابسته و نیازمند به این حقیقت یگانه ی بىنیاز، آرامش ببخشد و اطمینان را براى او به ارمغان آورد: أنزَلَ اللَّهُ سَكینَتَه عَلى رَسُولِهِ و عَلى المُؤمِنین.(6) از نظر قرآن منشأ آرامش و اعطا كننده ی آن، فقط خداوند است و هیچ كس و هیچ چیز از هیچ منبع و روش دیگرى نمىتواند انسان را به آرامش برساند. یاد خداوند، محصول ایمان به خداوند است (الذین آمنوا و تطمئن قلوبهم بذكر الله ألا بذكر الله تطمئن القلوب)؛(7) یعنى اوّل باید خدا را باور داشت تا بتوان از ثمره ی اطمینان و آرامش به وسیله ی یاد خدا برخوردار شد. ناگفته پیداست كه منظور از یاد خدا، صرف ذكر زبانى نیست و ذكر حقیقى، ذكر دل است. اگر خداوند به عنوان پدید آورنده و برپا دارنده هستى، در عمقِ وجود هر انسانى، یعنى دل او حضورى دائمى و قوى داشته باشد، هیچ مشكل و مصیبت و حادثه ی ناگوارى نمىتواند انسان را به لرزش و لغزش بیندازد و آرامش درونى او را به هم زند. یاد خدا بودن به این معناست كه دائماً متوجّه باشیم عالم طبیعت، مالكى دارد و هدفى و انسان در محضر خداى حكیم، قادر، مهربان و خیرخواهى است كه در سختترین شرایط، بنده ی خود را تنها نمىگذارد و همیشه و همه جا با اوست. خدایى كه بر بندگان خویش از هر والدینى مهربانتر است و دوست دارد كه همه به كمال و صلاح و فلاح (رستگارى) برسند. عوامل از بین بَرنده ی آرامش غفلت وگناه كه هر دو در بستر «خدا فراموشى» زمینه ی بروز و رشد پیدا مىكنند، از مهمترین عوامل برهم زننده ی آرامشاند. انسانِ غافل، خود را، هدف را و مسیر و جهت را گم مىكند و انسان بىهدف در وادى تحیّر و سرگردانى قدم مىزند و سر از گرداب تشویش و نگرانى و اضطراب درمىآورد. گناه نیز جز از غافل سرنمىزند و دواى هر دو درد، همانا یاد خداست: الا بذكر الله تطمئن القلوب.(8) پانوشت ها: سوره یونس، آیه 62.1 سوره رعد، آیه 28.2 سوره توبه، آیه 26.3 سوره رعد، آیه 28.4 نویسنده:امین ناصح
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: پرشین وی]
[مشاهده در: www.persianv.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 182]