واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: علي حاتمي تنها با شكسپير قابل قياس است
احمد طالبينژاد معتقد است: «علي حاتمي» هنرمندي است كه با گذشت ساليان سال از درگذشت او، هنوز جاي خالي او به خوبي در سينماي ايران محسوس است و با جرأت تمام ميتوان گفت، در جهان هنر نمايشي حاتمي تنها با يك نفر قابل قياس است و آن يك نفر هم شكسپير است. در اولين روز برگزاري سمينار «سنت در گذر زمان» كه روز گذشته در پرديس هنرهاي زيباي دانشگاه تهران برگزار شد، احمد طالبينژاد ـ منتقد و كارگردان ـ به صحبت درباره زندهياد علي حاتمي و ارتباط آثار او با هنرهاي ايراني و المانهاي تصويري سينمايش پرداخت و گفت: بررسيها نشاندهندهي آن است كه علي حاتمي در فيلمهايش به بهترين وجه ممكن به هنرهاي ايراني توجه كرده است و بهترين مثالها زمينههاي مختلف هنر در آثار او ديده ميشود و هنرمنداني مانند بهرام بيضايي از اين منظر در ردههاي بعدي او قرار ميگيرند. او همچنين به جاي خالي حاتمي پس از گذشت سالها اشاره داشت و افزود: در اين سالها عدهي زيادي سعي كردند، همانند او باشند، اما از آنجا كه هيچ كمديني نميتواند جاي چاپلين را پر كند، هيچكس هم نميتواند جاي خالي حاتمي را پر كند و حاتمي در دنياي هنر نمايشي تنها با شكسپير قابل مقايسه است. چراكه شكسپير نيز در آثارش به سراغ تاريخ قرون گذشته رفته است و اين كاري است كه حاتمي نيز در بسياري از آثارش چون «ستارخان»، «سلطان صاحبقران»، «كمالالملك»، «دلشدگان» و ... انجام داده است. وي با اشاره به انتقاداتي كه در زمان ساخت اين فيلمها صورت گرفته بود، تصريح كرد: عدهاي معتقد بودند حاتمي با اين نوع فيلمها تاريخ را تحريف كرده است و حال آنكه زندهياد حاتمي در پاسخ به اين افراد ميگفت: هيچوقت ادعا نكردهام مورخم، بلكه تنها براساس وقايع تاريخي درام مينويسم. طالبينژاد افزود: كار هنرمند و فيلمساز ضبط تاريخ و نقل عيني آن نيست و اگر هنرمندي اينكار را انجام بدهد، فقط تاريخ را به تصوير كشيده است و اثر او اثري ماندگار و خلاقانه نخواهد بود. وي ديگر وجه قابل قياس آثار حاتمي و شكسپير را استفاده از هنرهاي فراموششده دانست و به ذكر نمونههاي متعددي در فيلمهاي حاتمي پرداخت. طالبينژاد با اشاره به فيلم «حسن كچل» آن را از جهاتي مهمترين فيلم سينماي ايران دانست و گفت: در اين فيلم مجموعهاي از آداب مثلها، متلها و ... وجود دارد و هر آنچه بيانگر هويت ملي ما در گذشته است به نوعي در آن به تصوير كشيده شده است. ديگر ويژگي مهم اين فيلم هم، استفاده از رنگ است كه در آن فيلمسازي جوان در زماني كمتر از رنگ استفاده ميشد به آن توجهي شايسته كرده است. از طرف ديگر، ميتوان گفت اين فيلم تنها فيلم ريتميك سينماي ايران است كه حتا ديالوگهاي آن نيز حالت آهنگين دارد. طالبينژاد در بخش ديگري از اين جلسه با اشاره به ديالوگ و كلام در فيلمهاي علي حاتمي، خاطرنشان كرد: درست است كه در فيلمهاي او ديالوگ نقش مهمي ايفا ميكند، اما اين دليل بر بيتوجهي او به مسئلهي ميزانسن نيست. مطالعهي دقيق متون دراماتيك را از ديگر ويژگيهاي حاتمي دانست و گفت: بهترين اقتباس از مولانا به واسطه حاتمي صورت گرفته و او در مجموعهاي 6 قسمتي، با اشراف كامل بر فرهنگ قومي و طياش به اقتباس از اين شاعر بزرگ ايران زمين پرداخت. طالبينژاد تصريح كرد: عدهاي كه وجه سينمايي كارهاي حاتمي را ضعيف ميدانند، احتمالا تعريفي غالب از سينما دارند و معمولا تعريف خود را از آمريكا گرفتهاند و حال آنكه زندهياد حاتمي در حيطهي سينماي فرهنگي كوشيده است و لازم است براي درك و لذتبردن از آثار او تا حدي با فرهنگ ايراني آشنا بود و خود او نيز وظيفه اصلياش را آشنايي جوانان با فرهنگ ايراني ميدانست. وي از ديگر اتهامات وارد بر مرحوم حاتمي به مسئلهي واپسگرايانهبودن فيلمهاي او دانست و گفت: اكنون بعد از گذشت سيسال متوجه شدهايم كه نه تنها مدرن و پسامدرن شدهايم بلكه سنت خود را هم به دست فراموشي سپردهايم و اينجاست كه حقانيت حاتمي مشخص ميشود. چراكه هرچهقدر هم فراوطني صحبت و فكر كنيم، در نهايت ناچاريم ريشههاي خود را نيز حفظ كنيم و اگر امروزه نويسندگان آمريكاي لاتين جهاني شدهاند، علت آن اتصال آنها به ريشهها و فرهنگشان است. وي در معرفي ديگر وظايف هنر از مسئله لذتبخشي و آگاهيبخشي ياد كرد و آن را از مهمترين و اصليترين وظايف هنر ناميد كه در آثار حاتمي به خوبي مورد توجه قرار گرفته است. طالبينژاد گفت: حاتمي در فيلم «مادر» به زيبايي از حفظ كيان خانواده صحبت ميكند و تلاش ميكند در كنار فيلمسازبودن، انديشمندان باشد كه نسبت به جامعهاش احساس نگراني دارد. وي در ادامه، در پاسخ به سوالي مبني بر استقبال جهانيان از فيلمهاي حاتمي عنوان كرد: هيچيك از فيلمهاي مرحوم حاتمي در هيچكدام از جشنوارههاي خارجي به نمايش در نيامد چراكه او هيچگاه بر فقر تأكيد نكرد و به تيرهنمايي اوضاع نپرداخت و به همين دليل فيلمهايش با سياستهاي حاكم بر جشنوارههاي خارجي همخواني نداشت و او اهل سوداگري با خارجيها نبود. به گزارش ايسنا، در پايان اين مراسم؛ دكتر قهرماني عضو هيئت علمي گروه تئاتر دانشكده هنرهاي زيبا با اهداي لوح يادبود از طالبينژاد تشكر كرد. طبق اعلام قبلي در بخش بزرگداشت علي حاتمي در روز اول اين همايش قرار بود، بهروز افخمي، امين تارخ، محمود كلاري هم دربارهي علي حاتمي صحبت بكنند كه در اين جلسه حضور نداشتند. گفتني است: فيلم «مادر» ساختهي زندهياد علي حاتمي در اين مراسم به نمايش درآمد. منبع : ايسنا
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 299]