واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: موسیقی تئاتر را نمیشناسیم!
اگر بخواهیم بیانصاف نباشیم، باید بگوییم كه موسیقی در سینمای ما تا حدودی جدی گرفته شد و در این فضا آثاری به تولید رسید كه اگر نه از خود فیلم ماندگارتر، كه هم پای آن در ذهنها خاطره شد، اما موسیقی در دنیای نمایش، حكایت دیگری دارد. روی صحنه تاریك نمایش، موسیقی غریبهتر از سالنهای سینماست، آن هم درست در جایی كه میتواند بیشترین تاثیر را بر بیننده بگذارد. موسیقی نمایش تنها زمانی به خدمت گرفته میشود كه یا باید صحنهها به شكلی به یكدیگر چسبانده شوند یا بازیگر حرفی برای گفتن ندارد و سكوت بازیگر باید به شكلی پر شود و اینجاست كه موسیقی بهترین وسیله میشود. اما آیا كاركرد موسیقی در تئاتر فقط به زمینه بودن برای دیالوگهای بازیگران یا ایجاد فضای عاطفی برای نمایش خلاصه میشود؟حسین مسافر آستانه كارگردان تئاتر معتقد است كه موسیقی كاركردی بسیار دراماتیك در تئاتر دارد، بهصورتی كه بخش مهمی از وظایف تئاتر را موسیقی ایفا میكند: «به همان اندازه كه بازیگر ، متن، كارگردانی و طراحی صحنه در انتقال پیام به بیننده نقش ایفا میكنند، به همان اندازه هم موسیقی در درام كار برای انجام دادن دارد، یعنی در اینجا موسیقی خود بخشی از نمایش است، نه چیزی كه قرار است مثل چاشنی برای خوش طعمتر شدن به آن اضافه كرد. موسیقی در اختیار لحظههای درام است و كاری را انجام میدهد كه هیچیك از دیگر عناصر قادر به انجام آن نیستند.»مسافر آستانه ادامه میدهد: «در اختیار درام بودن، كار را برای آهنگساز سخت میكند، به همین دلیل است كه میگویند، ساختن موسیقی برای نمایش از كار آهنگسازی صرف بسیار مشكلتر است. در اینجا موسیقی دیگر بهعنوان یك اثر شنیداری تنها، مثل یك قطعه كلاسیك یا تكنوازی چندان كاربرد ندارد كه بتوان از آن لذت برد.» اما چرا این نوع موسیقی در نمایشهای ما اتفاق نمیافتد. موسیقی نمایش ما یا تكرار كامل موسیقیهای معروف و خاطره انگیز است و یا كپی ملودیهایی كه در جای دیگری ساخته شدهاند و روی صحنه با تنظیمی متفاوت شنیده میشوند.در بسیاری از موارد نمایشهایی هم كه موسیقی آنها برای خود این اثر نوشته شده، بدون اینكه در اجرای آن از ساز استفاده شده باشد، توسط كامپیوتر اجرا و ضبط میشود. استفاده از موسیقی الكترونیك یا مجازی برای نمایشها در حالی است كه بسیاری اجرای زنده موسیقی در هنگام نمایش و حضور سازها را در كنار یا روی صحنه برای تاثیرگذاری بیشتر نمایش توصیه میكنند.مسافر آستانه با مشكل مالی گروههای نمایش موافق است، اما دلیل اصلی ضعف موسیقی تئاتر را نه در مشكلات مالی كه در عدمشناخت كافی نسبت به موسیقی تئاتر عنوان میكند:«متأسفانه نسبت به نقش موسیقی در نمایش شناخت كافی وجود ندارد. شما بسیاری از نمایشها را میبینید كه كارگردان كار خود را میكند و آهنگساز هم كار خودش را. یعنی بدون اینكه موسیقی در اختیار نمایش باشد، صرفا یك فضاسازی میكند. آهنگسازان بسیار خوبی وجود دارند كه زمانی كه موسیقی نمایش را بر عهده میگیرند، كار خوبی انجام نمیدهند، چرا كه نه آنها شناخت كافی از نمایش دارند و نه كارگردان چندان به قدرت موسیقی برای پربار شدن كارش آگاه است.» او با بیان اینكه موسیقی نمایش هم با ممارست و تمرین به دست میآید، میگوید:«تمام عناصر نمایش در لحظه شكل میگیرند، یعنی با تمرینی كه از قبل وجود داشته، نتیجه كار تمام اجزا به روی صحنه دیده میشود. موسیقی هم باید همپای این عناصر ممارست كند تا نقش واقعی خود را پیدا كند و در لحظه نمایش در كنار دیگر عناصر ظهور پیدا كند. شاید هم به این دلیل است كه بهنظر میرسد، موسیقی زنده چفت و بست بیشتری با نمایش دارد.»منبع : همشهری
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 237]