واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: آسيبشناسي عشق بر بستري آشنا
فيلم سينمايي "مجنون ليلي" قاسم جعفري که بر اکران سينماهاست، امتياز ورود به شيوه تازه روايت را تنها به عنوان يک امتياز بالقوه حفظ کرده و نميتواند در وجوه مختلف فيلم هم اين تازگي را وارد کار کند. به گزارش مهر، جعفري در پنجمين فيلم سينمايي خود ضمن توجه هميشگي به مسائل روز جوانان براي ساخت فيلمي جوانپسند با ستارگان متعدد، نگاهي تازه به ساختار قصه و شيوههاي روايت را وارد کار کرده که در کارنامه او سابقه چنداني ندارد.توجه به ساختار اثر و فاصله گرفتن از شيوههاي متعارف قصهگويي در سينماي اين فيلمساز آشنا تلويزيون ميتواند به نوعي آشنازدايي تعبير شود که حرکت بر مسير تکرارها را واجد تازگي ميکند. اما اين حرکت تنها به عنوان يک امتياز بالقوه در فيلم باقيمانده يا اينکه توانسته به فعليتي هر چند کمرنگ برسد؟اين شيوه روايت هر چند در سينماي جعفري تازگي دارد، ولي از ساختارهاي آشناي روايتي در سينما و تلويزيون ايران است که از فرط تکرار کارکرد خود را از دست داده و به نوعي براي مخاطب هم کدگذاري آشنا دارد. اين وجه به نوعي چرخش محوري در طول فيلم را براي مخاطب قابل پيشبيني کرده و به اين ترتيب کارکردي که قرار است از اين چرخش نصيب وي شود، از پيش لو رفته است.انتخاب يک روز خاص و شناسنامهدار معاصر به عنوان محور اصلي فيلم که تاکنون به آن پرداخته نشده نيز از نقاطي است که از لحاظ مضموني فيلم را واجد تازگي ميکند. روز ولنتاين که تا چندي پيش در سطح جامعه هم بروز نداشت، با تمهيدات خاص جعفري اجازه حضور بر پرده سينما را پيدا کرده و محور پيگيري مخاطب را بر دنبال کردن يک هديه روز عشق در طول يک صبح تا شب قرار داده است.فيلمساز با تکيه بر عشقهاي اساطيري ايراني که البته فقط در ديالوگهاي پرگو برجسته شده، استارت ماجرا را بر مبحثي چالش برانگيز در عشقهاي امروزي قرار داده و در ميان فراگيري عشقهاي سطحي و کوتاهمدت، دو قهرمان اصلي را در جستجوي رسيدن به ريشه عشقهاي اساطيري و افسانهاي قرار ميدهد.فرهاد (محمدرضا گلزار) و پروانه (الناز شاکردوست) زوج محوري فيلم هستند که قرار است اين کمبود توجه به مفهوم واقعي عشق را در نسل جوان تأمين کنند. اما در اولين گام اين سئوال بيجواب ميماند که بر اساس چه کد شخصيتي، پيشينه و ... پروانه و فرهاد اين نياز را احساس ميکنند و در جايگاه عاشقان معاصر قرار ميگيرند؟ آيا پروانه با داشتن يک جعبه قديمي از اجدادش که روز عشق هديه داده شده، ميتواند وامدار عشق اساطيري و احياکننده آن در زمان حال باشد؟ضمن اينکه آشنايي پروانه و فرهاد با گونهاي از تصادف و اتفاق در لحظه ديدار اتفاق ميافتد که بيش از عشق اساطيري يادآور عاشق شدن در يک نگاه است! فيلم در بخش ابتدايي عرض مسير را بر برجسته کردن رابطه ميان فرهاد و پروانه قرار داده، اما در اين مقطع هم چيزي جز پيگيريهاي معمول، حرفهاي شعارگونه و البته شعرخواني نميتواند جنس اين رابطه را متفاوت جلوه دهد و نکتهاي تازه در بر داشته باشد.در همين مقطع ابتدايي نويسنده و فيلمساز به بهانههاي مختلف تلاش کردهاند ساختار روايت خطي را شکسته و نوعي حرکت در زمان و مکان را طراحي کنند که نياز آن مشخص نيست. به اين ترتيب که ابتدا چند نما از بخش مياني فيلم که پروانه در ترديد براي گرفتن جواب آزمايش خون به سر ميبرد و ... نشان داده ميشود و پس از آن آشنايي او و فرهاد به تصوير درميآيد.اين از پيش دانستن براي مخاطب نه امتيازي دارد و نه تعليق يا کارکردي فراتر پيدا ميکند جز سردرگمي در پيگيري روند ماجرا. در ادامه هم آشنايي اين دو جوان و رد و بدل شدن ديالوگهايي نامفهوم که ملغمهاي از شعر و شعار است، به طور موازي به تصوير درميآيد که از امتياز قرينهپردازي کلام آنها بيبهره است و تنها قرينهپردازي تصاوير را در نظر داشته است.طراحي يک تصادف براي حرکت جعبه هديه در سطح شهر هم به نظر ميآيد در ادامه روند اتفاقات تصادفي فيلم چندان غريب به نظر نميآيد. از اين مقطع به بعد نويسنده و فيلمساز تلاش کردهاند کاراکترهايي نمونهوار از سطح جامعه را در مقابل اين هديه قرار دهند تا به زعم خود برشي آسيبشناسانه به جايگاه عشق در سطح جامعه زده باشند.يک نکته مهم که به نظر مي آيد سازندگان "مجنون ليلي" ميتوانستند بهرهاي بيشتر از آن ببرند و بار دراماتيک مقاطع و کاراکترهاي بخش مياني را بيشتر کنند، بازي با اين مفهوم است که جعبه قديمي در دست هر فردي که قرار ميگيرد او را صادق و راستگو ميکند تا ديگر دروغ نگويد؛ حداقل به عشقاش.
اين تمهيد بالقوه که در فيلم وجود دارد، به اندازه کارکردي که دارد مورد بهرهبرداري قرار نگرفته و در مقاطعي به آن بيتوجهي شده است. کارکرد برجسته اين وجه را ميتوان در آخرين مقطع جابجايي جعبه قديمي مورد توجه قرار داد که جواني حاشيهنشين (حامد بهداد) با اين تصور که جعبه به هر کس هديه داده شود عاشقاش ميشود، يک شرطبندي انتحاري ميکند تا جعبه را به دست آورد.هر چند در اين مقطع هم اشاره نشدن به چرايي پيشنهاد اين نوع شرطبندي از سوي جوان که حاضر ميشود روي ريل قطار طنابپيچ شود، منطق کلي آن را زير سئوال برده است. اما طبق معمول حضور گرم بهداد و باوري که او خود از شيوه بازيگري خود به کاراکتر و نقشي که بازي ميکند ميبخشد، راه را بر بسياري از سئوالات منطقي ايجاد شده ميبندد.در فاصله صبح تا شبي که جعبه از پروانه و فرهاد جدا ميشود تا شب در بيمارستان به دستشان برسد، به واسطه دست به دست شدن جعبه افرادي مختلف به تصوير درميآيند که قرار است آسيبشناسي عشق در جامعه معاصر را برجسته کنند. اما نکته مهم درباره اين کاراکترها اين است که بيش از آن که شخصيتپردازي شده باشند، برآمده از تيپهاي آشناي بازيگران و به شدت متکي بر حضور چهرههاي جوان هستند. نيما شاهرخشاهي، رضا رويگري، يوسف تيموري، السا فيروزآذر، حميد گودرزي و ... کاراکترهايي هستند که تنها به واسطه تيپپردازي خاص محور و بيش از شخصيتهاي پرداخته شده و شناسنامهدار مورد توجه قرار گرفتهاند. خط فرعي مربوط به هر يک از اين کاراکترهاي فرعي هم بار داستاني در حد همان گذر کوتاه دارد و ديالوگهاي به شدت سطحي و مستقيم هم جايي براي عميق شدن اين خطوط باقي نميگذارد."مجنون ليلي" فيلمي است که امتياز وارد شدن به حيطههاي تجربه نشده در کارنامه فيلمساز را تنها به عنوان يک امتياز بالقوه براي خود حفظ کرده و نميتواند در وجوه مختلف فيلم هم اين تازگي را وارد کار کند. فيلم بر مسيري آشنا از بسط جذابيتهاي گيشهاي حرکت ميکند بدون آنکه بتواند اندکي اين گرايش را به عمق ببرد.فيلم سينمايي "مجنون ليلي" با فيلمنامه فرهاد نوري و مسعود صحت سال 86 ساخته شد و اکران نوروز 87 سينماهاست. فيلم عاشقانهاي شهري است که دو شخصيت اصلي قصه آن فرهاد و پروانه به عنوان نماد عشقهاي اسطورهاي در مسيري پرفراز و نشيب کنار هم قرار ميگيرند، اما روز ولنتاين حادثهاي آنها را از هم جدا ميکند...گلاره عباسي، احمد پورمخبر، رامين راستاد، ابوالفضل پورعرب و ... ديگر بازيگران "مجنون ليلي" هستند و ديگر عوامل توليد آن عبارتند از عليرضا زريندست مدير فيلمبرداري، يوسف صمدزاده مدير توليد، حميد سيفي تدوينگر، فريدون خوشابافرد صداگذار، حسن رحيممنفرد و صديقه صحت سرمايهگذاران و ص. صحت مجري طرح.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 424]