محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828705477
رفاه، توسعه و مداخله دولت
واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: مفهوم و اجزاي رفاه اجتماعي جام جم آنلاين: بشر در طول تاريخ همواره نيازمند ارضاي نيازهاي حداقلي خويش براي گذران زندگي بوده است. آغاز رفاه اجتماعي را ميتوان از آنجا دانست كه انسان ناگزير از زيست جمعي براي زنده ماندن بود و به تشكيل گروه‌هاي كوچك و جوامع ابتدايي براي اين مهم اقدام كرد و از اينجا بود كه اتحاد در مقابل دشمنان گوناگون و ديگر خطرات علاوه بر حس نوع‌دوستي باعث شد انسان‌ها به همياري متقابل روي آورند. در اين بخش ابتدا به تعريف و مفهوم رفاه اجتماعي پرداخته و پس از اين‌كه مشخص شد رفاه اجتماعي همان توسعه است و توسعه نيز نيازمند مداخله دولت، به بررسي اجزاي رفاه اجتماعي كه عبارتند از تامين اجتماعي، آموزش، بهداشت، اشتغال و مسكن پرداخته مي‌شود. واژه رفاه اجتماعي تركيبي از 2 كلمه رفاه و اجتماعي است.كلمه رفاه، اشاره به حالتي از سلامت، شادي، سعادت و خوب بودن و مساعدتي بويژه به صورت پول، غذا و ديگر مايحتاج ضروري كه به نيازمندان ارائه مي‌شود دارد. اين كلمه ابتدا به صورت مصدر TO FARE WELL به كار مي‌رفته كه به معناي خوب بودن و خوش گذرانيدن بوده است. كلمه اجتماعي نيز متضمن ارتباط رفاه با جامعه و مقابله با خطراتي است كه در زندگي جمعي با آن روبه‌رو هستيم. رفاه اجتماعي تعبيري است معطوف به وضعيت اقتصادي، اجتماعي و سياسي كه حفظ كرامت انساني و مسووليت‌پذيري افراد جامعه در قبال يكديگر و ارتقاي توانمندي‌ها از اهداف آن است. در زير به تعاريفي مختصر از معنا و مفهوم رفاه اجتماعي اشاره مي‌شود: 1 - مجموعه سازمان يافته‌اي از قوانين، مقررات برنامهها و سياست‌هايي است كه در قالب موسسات رفاه و نهادهاي اجتماعي به منظور پاسخگويي به نيازهاي مادي و معنوي و تامين سعادت انسان ارائه مي‌شود تا زمينه رشد و تعالي او را فراهم آورد. 2 - مجموعه شرايط و كيفيت‌هايي است كه نيازهاي فردي (جسمي‌و رواني) و اجتماعي آحاد جامعه را در حد قابل قبول تامين كرده و همه مردم از زندگي در آن شرايط احساس امنيت زيستي، اجتماعي، اقتصادي و سياسي داشته باشند. 3 - نظامي‌ملي از برنامهها، كمك‌ها و خدماتي است كه به تامين آن دسته از نيازهاي رواني، اجتماعي و اقتصادي كمك مي‌كند كه اساس بهبود شرايط فردي و اجتماعي است. 4 - مجموعه متشكلي از خدمات، موسسات و نهادهاي اجتماعي كه هدف آن كمك به افراد جامعه، گروه‌هاي مختلف و خانواده‌ها به منظور توفيق آنان در حصول به يك زندگي مطلوب است. همان‌گونه كه ملاحظه مي‌شود در تمام تعاريف بالا، عنصر مداخله دولت و نهادهاي عمومي در تامين و ارائه خدمات اجتماعي و تمشيت اقتصاد در راستاي بهبود وضعيت رفاهي افراد جامعه ديده مي‌شود. امروزه رفاه اجتماعي را نه تنها هدف توسعه بلكه زمينه ساز آن نيز دانسته و حتي گام را فراتر از آن گذارده و اعتقاد بر اين است كه بين توسعه و رفاه اجتماعي اين هماني است؛ بنابراين جامعه‌اي كه خواهان توسعه پايدار است بايد به اصلي ترين عامل توسعه يعني نيروي انساني بذل توجه كافي داشته باشد. به طور كلي ميتوان 3 نوع نگرش نسبت به رفاه اجتماعي از يكديگر تمييز داد: 1- نگرش حداقلي: كه از آن به عنوان (پسماندي) نيز تعبير مي‌شود و براساس آن دخالت دولت در كمك به نيازمندان نهي شده و تنها زماني كه جامعه، خانواده و بازار از اين مهم باز مانند، دخالت مي‌كنند. 2 - نظام مشاركتي: مبتني بر اشتغال و مشاركت افراد در تامين منابع مالي و سياست‌هاي رفاهي است. 3 - نظام جامع رفاه: كه مبتني بر رفاه نهادي است و در آن دولت‌هاي سوسيال دموكرات عهده دار ارتقاي سطح كيفي و كمي افراد جامعه مي‌شود و رفاه بايد مانند خدمات عمومي براي آحاد كشور تامين شود. رفاه نه فقط براي فقرا، بلكه براي همگان است. اجزاي رفاه اجتماعي رفاه اجتماعي شامل 5 جزء مهم است كه به اختصار به هر يك اشاره مي‌شود. الف: تامين اجتماعي اساسا زمينه ساز تامين اجتماعي را مي‌توانيم به بيمه‌هاي اجتماعي نسبت دهيم كه بخش مهم آن را شكل مي‌دهد. اين برنامه در تمام ديدگاه‌ها مورد تقدير قرار مي‌گيرد؛ زيرا مبتني بر مشاركت سه جانبه دولت، كارگر و كارفرماست. از اين روي عنصر استحقاق و شايستگي در آن در مقايسه با ديگر برنامه‌هاي رفاهي نمايان‌تر است. تامين اجتماعي به عنوان حقي بشري است كه در مواد 22 و 25 اعلاميه جهاني حقوق بشر و ماده 9 ميثاق بين‌المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي از آن ياد شده است. اين حق از كرامت ذاتي بشر نشأت گرفته و جزو حقوق بنيادين بشر محسوب مي‌شود كه نه تنها دولتها بلكه جامعه بين‌المللي مسوول تضمين آن هستند. تامين اجتماعي را ميتوان به موجب قانون و حكم دادگاه از طريق الزام كارفرما به‌ايفاي تعهدات خويش در برابر كارگران، بيمه كردن آنها و بالاخره به وسيله يك سازمان مركزي يا محلي دولتي يا موسسات نيمه دولتي در امور بيمه‌اي و غير بيمه‌اي فراهم كرد. بنابر تعريف مقاوله نامه شماره 102 سازمان بين‌المللي كار مصوب1952ميلادي، تامين اجتماعي به منزله حمايتي است كه جامعه براي اعضاي خويش از طريق مجموعه‌اي از ابزارهاي عمومي ارائه مي‌كند تا جبران فقدان يا كاهش درآمد حاصله از كار را كه از رويدادهاي متفاوتي نشأت گرفته است، بكند. (مانند بيماري، حاملگي، حادثه ناشي از كار، معلوليت، پيري و مرگ نان‌آور؛ ارائه مراقبت بهداشتي به مردم و ارائه مزايا به خانواده‌هاي عائله‌مند). اين مقاوله نامه به بيان استانداردهاي حداقلي درخصوص 9 شاخه تامين اجتماعي يعني مراقبت بهداشتي، مزاياي بيماري، مزاياي بيكاري، مزاياي كهنسالي، مزاياي حوادث ناشي از كار، مزاياي خانواده، مزاياي حاملگي، مزاياي معلوليت و مزاياي سرپرستي مي‌پردازد. تامين اجتماعي حمايتي است كه از طريق مجموعه‌اي از اقدامات همگاني براي مقابله با پريشاني اقتصادي و اجتماعي، از سوي جامعه براي اعضاي خود تدارك مي‌شود كه در غير اين صورت اين پريشاني به واسطه قطع يا كاهش چشمگير درآمد بر اثر بيماري، بارداري، حادثه ناشي از كار، بيكاري، از كارافتادگي، سالمندي و مرگ پديدار مي‌شود؛ همچنين ارائه مراقبت پزشكي و پيش‌بيني كمك هزينه براي خانواده‌هاي داراي كودك را در بر مي‌گيرد. برخي صاحب نظران عنصر تامين و امنيت را يكي از اساسي ترين مميزه‌هاي رفاه اجتماعي مي‌دانند كه بدون آن رفاه اجتماعي خالي از محتوا خواهد بود. اينان پا را از اين فراتر گذاشتند و معتقدند كه شرط وجود دولت رفاه برقراري امنيت است. ب : اشتغال كار و اشتغال نيز جزو يكي از حق‌هاي بشري محسوب مي‌شود و از اين رو ماده 23 اعلاميه جهاني حقوق بشر و ماده 6 ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي به آن اشاره مي‌كند. همچنين ماده 7 اين ميثاق درباره شرايط عادلانه كار، مزايا، ساعات كار و استراحت رهنمودهايي بيان مي‌كند. كار مهم‌ترين بخش زندگي اكثريت را تشكيل مي‌دهد و تاثيري شگرف بر ديگر عناصر رفاه اجتماعي و در تامين آنها دارد. كار بهزيستي رواني افراد را تقويت كرده و باعث رشد و شكوفايي استعدادهاي فردي مي‌شود. شناخت ويژگي‌هاي مربوط به نيروي انساني و تامين شغل از پايه‌هاي اساسي برنامه‌ريزي رفاه اجتماعي است. درخصوص احقاق حقوق كارگران، اتحاديه‌هاي كارگري در طول تاريخ نقش بسيار مهمي ايفا كرده‌اند و سنديكاليسم جزو يكي از حقوق مسلم كارگران شناخته شده است. كارگران نيز مي‌توانند براي احقاق حقوق و بالا بردن قدرت چانه زني خويش، اعتصاب كنند. برخي نيز معتقدند اتحاديه‌هاي كارگري با تباني با دولت و كارفرما با ايجاد مانع براي ورود ديگران و پايين نگه داشتن افراد آماده به كار، دستمزد اعضاي خويش را بالا مي‌برند. همچنين برقراري مقرره حداقل دستمزد را نيز به ضرر كارگران غيرماهر و بيكاري هر چه بيشتر آنان مي‌دانند و دستمزد بالا و شرايط كاري بهتر را از طريق بازار آزاد عملي مي‌شمارند و بيان مي‌كنند كه در اين صورت افزايش دستمزدها ديگر به قيمت بيكاري ديگر كارگران نخواهد بود. از سازمان‌هاي مهم فعال در زمينه دفاع از حقوق كارگران و وضع استانداردهاي كار، سازمان بين‌المللي كار است. اين سازمان به موجب قسمت هشتم معاهده ورساي، در كنفرانس صلح پاريس به سال 1919 ميلادي تاسيس شد. اين سازمان كه يكي از نهادهاي مستقل جامعه ملل به شمار مي‌آمد، از 3 بخش كنفرانس عمومي، هيات اداري و دفتر بين المللي كار تشكيل شده و مقر آن در ژنو قرار دارد. ج : آموزش و پرورش اعلاميه جهاني حقوق بشر در ماده 26 خود به حق آموزش و پرورش اشاره مي‌كند. در اين ماده آموزش ابتدايي رايگان و اجباري است و والدين حق انتخاب نوع آموزش را نسبت به فرزندان خود دارند. ماده 13 ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي نيز به فراهم ساختن آموزش عالي اشاره مي‌كند. از آموزش به عنوان سرمايه‌گذاري در عامل انساني مهم‌ترين ركن توسعه ياد مي‌كنند. براي آگاه ساختن كودكان از ارزش‌ها، مهارت يابي و انطباق با محيط طبيعي از مهم‌ترين سازوكارهاست. عده‌اي نيز برآنند كه افزايش نقش دولت در تامين مخارج آموزشي و فراهم ساختن امكانات تحصيل رايگان، به هدر رفتن ماليات‌ها و كيفيت بد نظام آموزش و پرورش انجاميده است. در واقع اين مساله را به نفع معلماني مي‌دانند كه به دنبال امنيت شغلي بيشتري هستند. هر اندازه كه بازار دخالت بيشتر در ارائه خدمات آموزشي داشته باشد كارايي بيشتر خواهد شد. د: بهداشت ماده 25 اعلاميه جهاني حقوق بشر و ماده 12 ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بر حق برخورداري از سلامت و تمتع از بالاترين سطح بهداشت و سلامت جسمي و روحي ممكن‌‌الحصول تصريح مي‌كند. در اساسنامه سازمان بهداشت جهاني، برخورداري از بالاترين سطح بهداشت و سلامت موجود از حقوق اساسي بشر شناخته شده است. ارائه خدمات بهداشتي گسترده نه تنها آن را با رفاه اجتماعي پيوند مي‌دهد، بلكه همچنين از آثار مخرّب فقر بهداشتي بر رفاه اقتصادي و اجتماعي جلوگيري مي‌كند. ه : مسكن ماده 12 اعلاميه حقوق بشر و ماده 11 ميثاق بين المللي حقوق اقتصادي معطوف به مصونيت و امنيت مسكن از تعرض و حق برخورداري از مسكن مناسب است. مسكن از بنيادي ترين نيازهاي آدمي است زيرا به او احساس امنيت مي‌دهد. لازم به يادآوري است كه اقامت موقت در خوابگاه‌ها، پانسيون‌ها و ديگر مكان‌هاي موقت به عنوان مسكن متناسب شناخته نمي‌شود، به اين علت كه صرف داشتن سقفي بالاي سر به معناي داشتن مسكن نيست. نتيجه‌گيري به‌طور كلي تمام دولتها در مقابل تهديدات و براي حفظ ساختار موجود به اقدامات گوناگوني دست مي‌زنند. فقر و نابرابري از جمله تهديداتي است كه موجوديت دولت را به خطر انداخته و حفظ ساختار را با اختلال مواجه مي‌سازد و از اين روي كمك‌هاي سازمان يافته، بعد از اين‌كه كمك‌هاي متقابل افراد و خيريه‌ها به كفايت پاسخگوي نيازهاي افراد محتاج نبود، پا به عرصه وجود گذاشت و ارائه كمك‌هاي رفاهي را دولتها به عهده گرفتند. درحال حاضر اين اقدامات رفاهي توسط دولتها از الگوي خيريه‌اي فاصله گرفته و به توانمندسازي نيازمندان نه از روي ترحم، بلكه به عنوان وظيفه بپردازد. بنابراين مفهوم نظام رفاه اجتماعي گويا فعاليتي نهادي است كه مستلزم دخالت ارادي دولت و جامعه رفاه مي‌باشد. در اين خصوص توجه به تمامي‌اجزاي اساسي رفاه اجتماعي توسط دولتها، يعني اقسام بيمه‌هاي اجتماعي، آموزش و پرورش، اشتغال، بهداشت و مسكن، موضوعي مهم براي نيل به رفاه اجتماعي به مفهوم واقع آن، مترادف با توسعه است. جعفر شفيعي‌سردشت منابع: - زاهدي اصل، محمد (1381)، مباني رفاه اجتماعي، چاپ اول، تهران، دانشگاه علامه طباطبايي. - مدني، سعيد (1379)، به سوي نظام جامع رفاه اجتماعي، چاپ اول، تهران، دانشگاه علوم بهزيستي و توان‌بخشي. - ميجلي، جيمز (1378)، رفاه اجتماعي در جهان، جغتايي، محمدتقي، چاپ اول، تهران، دانشگاه علوم بهزيستي و توان بخشي. - گل، عبدالله (شهريور 1380)، نقش رفاه اجتماعي در بهره‌وري توليد، كار و جامعه، شماره 40. - پناهي، بهرام (1376)، اصول و مباني نظام تامين اجتماعي، چاپ اول، تهران، موسسه انتشارات سوره.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 364]
-
گوناگون
پربازدیدترینها