خانه تكاني‌هاي قبل از عيد نوروز

واضح آرشیو وب فارسی:اطلاعات: خانه تكاني‌هاي قبل از عيد نوروز

روزهاي پاياني هر سال، در بسياري از خانه‌ها و خانواده‌ها،باسنت نيكو و پسنديده خانه‌تكاني همراه است. در اين روزها قسمت‌هاي مختلف منزل كه نظافت نشده، گردگيري مي‌شود. اين كار براي ما امري عادي شده است. به همين جهت به سادگي از كنار آن مي‌گذريم. در حالي كه درس‌ها و عبرت‌هاي بسيار مهمي در آن نهفته است.

نمونه‌اي از درس‌هاي اخلاقي نهفته در سنت خانه‌تكاني عبارت است از: 1ـ بسياري از خانه‌ها در نگاه اول به نظر مي‌رسد، نياز چنداني به نظافت ندارند، اما همين كه اهل خانه دست به كار شوند و گوشه‌اي از ديوار را تميز كنند، تيرگي ديگر قسمت‌ها خود را نشان مي‌دهد و معلوم مي‌شود كار سنگيني در پيش است.

حال دل آدمي نيز چنين است. وقتي سخن از توبه و استغفار و اصلاح عيوب خود پيش مي‌آيد، در نگاه اول انسان خود را بي‌گناه و كم عيب مي‌پندارد، اما اگر همتي كند و به دل خود نظري افكند و دست به كار اصلاح خود شود، تازه مي‌فهمد كه چقدر آلوده شده است و چه راه طولاني‌اي تا ريشه كن شدن صفات زشت و اصلاح اعمال در پيش دارد.

2ـ كساني كه در طول سال برنامه منظمي براي نظافت منزل دارند و به طور مرتب به اين كار مي‌پردازند، در روزهاي پايان سال كار چنداني ندارند. دل و جان آدمي نيز چنين است. آنان كه با عمل به توصيه‌هاي بزرگان زندگي مي‌كنند، هميشه از قلب خود و آنچه به آن وارد مي‌شود، مراقبت مي‌كنند و اگر لغزشي هم از آنان سر زد، بي‌درنگ به جبران آن و آمرزش خواهي از درگاه الهي مي‌پردازند. اين گروه هيچ گاه با انبوه صفات ناپسند و اعمال ناشايست در وجود خود رو به رو نيستند تا نيازي به خانه‌تكاني دل داشته باشند.

3ـ حتي در خانه‌هايي كه در طول سال و به طور مرتب نظافت مي‌شود، جاهايي وجود دارد كه به خاطر دسترسي دشوارتر يا غفلت، كمتر نظافت شده است. تميز كردن چنين جاهايي هم زحمت بيشتري دارد و هم وقت زيادتري مي‌گيرد.

قلب انسان نيز چنين است. بسياري از اوقات برخي از صفات همچون كبر و حسد و نفاق و ... يا بعضي از گناهان، سال‌ها در وجود آدمي نفوذ مي‌كند و مورد غفلت واقع مي‌شود. اگر لطف خدا شامل شود و انسان متوجه اين عيب‌ها شود، اصلاح آنها زحمت و تلاشي ويژه و مستمر مي‌خواهد. همان‌گونه كه در شرح حال بعضي از بزرگان آمده است كه براي ريشه كن كردن حسد از دل خود، بيش از بيست سال با نفس خود به مبارزه مي‌پرداختند.

4ـ در خانه‌تكاني، تميز كردن هر بخش از منزل، ابزاري ويژه، شوينده‌اي مخصوص و روشي خاص به خود دارد. خانه‌تكاني دل و اصلاح عيب‌ها و پاك شدن از گناهان چنين است. اشك و آه، ياد خدا، ياد مرگ و قيامت، تلاوت قرآن، تفكر، سحرخيزي، استغفار، اداي حقوق خلق و خالق همگي موجب صفاي دل و جان آدمي و پاكي قلب است.

5ـ وقتي كه همه جاي منزل تميز شد، اگر در گوشه‌اي كوچك‌ترين گرد و غبار و لكه‌اي باقي باشد، به سرعت به چشم مي‌آيد و اهل خانه سريع درصدد رفع آن برمي‌آيند. در حالي كه پيش از خانه‌تكاني، لكه‌هاي بزرگ‌تر از آن هم به چشم نمي‌آمد.قلب و جان آدمي نيز همين گونه است. اگر انسان همواره مراقب خود باشد و اخلاق و رفتار خود را به دقت زير نظر داشته باشد، به محض آن‌كه خطايي كند يا نشانه‌هايي از يك صفت زشت در وجود خود بيابد، درصدد اصلاح آن برمي‌آيد و آن را جبران مي‌كند.

6ـ تجربه نشان داده كه بسياري از چيزهايي كه مدت‌ها گم شده و اهل خانه به دنبال آن مي‌گشته‌اند، در خانه تكاني منزل پيدا و موجب خوشحالي مي‌شود.خانه‌تكاني دل نيز چنين است. اگر انسان قدري با خود خلوت كند و به مرور اعمال و اخلاق خود بپردازد و به زندگي گذشته و حال خويش بينديشد، بسياري از گم شده‌هاي معنوي را خواهد يافت.

7ـ اگر راه‌هاي نفوذ گردوغبار و آلودگي به منزل شناخته شود و با وسيلة مناسب پوشانده شود، اهل منزل در ايام خانه‌تكاني با زحمت كم‌تري روبه‌رو هستند و كار نظافت سريع خواهد بود.

قلب و جان انسان نيز چنين است. اگر آدمي راه‌هاي نفوذ تيرگي‌ها و كدورت‌ها به دل خويش را بشناسد و از صفات ناپسند و رفتارهاي ناشايست جلوگيري كند، زحمت و رنج كم‌تري خواهد داشت. چرا كه خودداري از گناه آسان‌تر از توبه و جبران گناه است.

8ـ خانه‌تكاني و نظافت منزل معمولاً با كارهاي عادي خانه تفاوت دارد و زحمت و تلاش فراواني را مي‌طلبد، ولي پس از پايان كار و تميز شدن همة قسمت‌هاي منزل با نوعي لذت همراه است كه باعث فراموشي زحمت‌ها مي‌شود.

در خانه‌تكاني دل نيز چنين است. جست‌وجو در دل، تفكر دربارة عيب‌هاي خود، محاسبة اعمال و رفتار و صفات خود كاري بسيار بزرگ است كه همت و سعي ويژه‌اي را مي‌طلبد، ولي اگر اين كار را انجام دهد، پس از مدتي كه شيريني صفاي دل و نورانيت قلب را مي‌چشد و مي‌فهمد، تحمل آن زحمت و تلاش در برابر چنين ثروت معنوي بزرگ ناچيز است.

9ـ پس از خانه تكاني، همه اهل منزل، نسبت به حفظ نظافت خانه حساسيت خاصي از خود نشان مي‌دهند، حساسيتي كه چند روز پيش از آن نداشتند.آنان كه دل را خانه‌تكاني مي‌كنند و گناهان را بيرون مي‌ريزند، نسبت به حفظ اين پاكي از قلب در برابر كوچك‌ترين آلودگي حساسيت فراواني دارند كه در اهل غفلت هرگز به چشم نمي‌خورد.

10 ـ همـراهي و يـــــاري يكـــديگر در كار

خانه تكاني، هم دقت كار را بيشتر مي‌كند و هم بر سرعت آن مي‌افزايد. پاكسازي دل هم چنين است. همنشيني و همراهي با دوستان خيرخواهي كه صادقانه عيوب انسان را به او نشان دهند، كمك بزرگي است و موجب نورانيت قلب و صفاي دل مي‌شود.

منيرالسادات موسوي

شنبه|ا|20|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: اطلاعات]

[مشاهده در: www.ettelaat.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 183]