ماجرای ازدواج شهید چمران باهمسرش

واضح آرشیو وب فارسی:تکناز:
/ax1/ax/170.jpg

«غاده چمران» همسر لبنانی شهید چمران، بخش هایی از زندگی مشترك خود با مصطفی چمران را بازگو می كند. این اظهارات تحت عنوان كتاب «نیمه پنهان ماه» به چاپ رسیده است. آنچه می خوانید، بخش هایی از این كتاب است:
پدرم بین آفریقا و چین تجارت می كر د و من فقط خرج می كردم، هر طوری كه می خواستم. پاریس و لندن را خوب می شناختم، چون همه لباس هایم را از آنجا می خرید.
در دیداری كه به اصرار امام موسی صدر برگزار شد، ایشان به من گفت: «ما مؤسّسه ای داریم برای نگهداری بچّه های یتیم. فكر می كنم كار در آنجا با روحیه شما سازگار باشد. من می خواهم شما بیایی آنجا با چمران آشنا شوی» و تا قول رفتن به مؤسّسه را از من نگرفت، نگذاشت برگردم.
ازدواج
یك شب در تنهایی همانطور كه داشتم می نوشتم، چشمم به یك نقّاشی كه در تقویمی چاپ شده بود، افتاد. یكی از نقّاشی ها زمینه ای كاملا سیاه داشت و وسط این سیاهی، شمع كوچكی می سوخت كه نورش در مقابل این ظلمت، خیلی كوچك بود. زیر نقّاشی به عربی شاعرانه ای نوشته شده بود:
«من ممكن است نتوانم این تاریكی را از بین ببرم، ولی با همین روشنایی كوچك، فرق ظلمت و نور و حق و باطل را نشان می دهم و كسی كه دنبال نور است، این نور هر چقدر كوچك باشد، در قلب او بزرگ خواهد بود».
آن شب، تحت تاثیر این شعر و نقّاشی خیلی گریه كردم.
هنوز پس از گذشت این مدّت، نمی توانم نهایت حیرتم را در اوّلین برخورد با شاعر آن شعر و نقّاش آن تصویر درك كنم. او كسی نبود جز «مصطفی چمران»... .
مصطفی لبخند به لب داشت و من خیلی جا خوردم، فكر می كردم كسی كه اسمش با جنگ گره خورده و همه از او می ترسند، باید آدم قسی ای باشد، حتی می ترسیدم، اما لبخند او و آرامشش مرا غافلگیر كرد... .
مصطفی شروع كرد به خواندن نوشته های من، گفت: «هر چه نوشته اید خوانده ام و دورادور با روحتان پرواز كرده ام» و اشك هایش سرازیر شد... .
من با فرهنگ اروپایی بزرگ شده بودم. حجاب درستی نداشتم و ... .
یادم هست در یكی از سفرهایی كه به روستاها می رفتیم، مصطفی در داخل ماشین هدیه ای به من داد. اوّلین هدیه اش به من بود و هنوز ازدواج نكرده بودیم، خیلی خوشحال شدم و همانجا باز كردم دیدم روسری است. یك روسری قرمز با گل های درشت. من جا خوردم امّا او لبخند زد و به شیرینی گفت: «بچه ها دوست دارند شما را با روسری ببینند».
من می دانستم بقیه افراد به مصطفی حمله می كنند كه شما چرا خانمی را كه حجاب ندارد می آوری مؤسّسه، ولی مصطفی خیلی سعی می كرد ـ خودم متوجّه می شدم ـ مرا به بچه ها نزدیك كند. نگفت این حجابش درست نیست، مثل ما نیست، فامیل و اقوام آنچنانی دارد، اینها روی من تاثیر گذاشت. او مرا مثل یك بچه كوچك قدم به قدم جلو برد، به اسلام آورد... .
آن روز همین كه رسید خانه (دو ماه از ازدواجشان گذشته بود) در را باز كرد و چشمش افتاد به مصطفی شروع كرد به خندیدن. مصطفی پرسید «چرا می خندی» و غاده كه چشم هایش از خنده به اشك نشسته بود گفت «مصطفی تو كچلی ... من نمی دانستم!» مصطفی هم شروع كرد به خندیدن...
...گفتند داماد باید بیاید كادو بدهد به عروس. این رسم ماست. داماد باید انگشتر بدهد. من اصلا فكر اینجا را نكرده بودم. مصطفی وارد شد و یك كادو آورد، رفتم باز كردم دیدم شمع است. كادوی عقد، شمع آورده بود. متن زیبایی هم كنارش بود. سریع كادو را بردم قایم كردم. همه گفتند چی هست، گفتم «نمی توانم نشان بدهم» اگر می فهمیدند می گفتند داماد دیوانه است. برای عروس كادو شمع آورده.
مادرم گفت: «حال شما را كجا می خواهد ببرد؟ كجا خانه گرفته؟» گفتم: می خواهم بروم مؤسسه با بچه ها » مادرم رفت آنجا را دید، فقط یك اتاق بود با چند صندوق میوه به جای تخت ... .
مادرم یك هفته بیمارستان بستری بود ... مصطفی دست مادرم را می بوسید و اشك می ریخت. مصطفی خیلی اشك می ریخت. مادرم تعجب كرد. شرمنده شده بود از این همه محبت.
ماجرای ازدواج شهید چمران
روزی كه مصطفی به خواستگاری اش آمد مامان به او گفت: «شما می دانید این دختر كه می خواهید با او ازدواج كنید چطور دختری است؟ این صبح ها كه از خواب بلند می شود هنوز رفته كه صورتش را بشوید و مسواك بزند كسی تختش را مرتب كرده لیوان شیرش را جلو در اتاقش آورده و قهوه آماده كرده اند. شما نمی توانید با مثل این دختر زندگی كنید، نمی توانید برایش مستخدم بیاورید اینطور كه در خانه اش هست». مصطفی خیلی آرام اینها را گوش داد و گفت: «من نمی توانم برایش مستخدم بیاورم، اما قول می دهم تا زنده ام، وقتی بیدار شد، تختش را مرتب كنم و لیوان شیر و قهوه را روی سینی بیاورم دم تخت» و تا شهید شد، اینطور بود. حتی وقت هایی كه در خانه نبودیم در اهواز در جبهه اصرار می كرد خودش تخت را مرتب كند. می رفت شیر می آورد خودش قهوه نمی خورد ولی می دانست ما لبنانی ها عادت داریم، درست می كرد.
... من گاهی به نظرم می آمد مصطفی سعه ای دارد كه می تواند همه عالم را در وجودش جا بدهد و همه سختی های زندگی مشتركمان در مدرسه جبل عامل را.
خانه ما دو اتاق بود در خود مدرسه همراه چهارصد یتیم ... یادم هست اولین عید بعد از ازدواجمان ( كه لبنانی ها رسم دارند و دور هم جمع می شوند ) مصطفی مؤسسه ماند نیامد خانه پدرم. آن شب از او پرسیدم؛ «دوست دارم بدانم چرا نیامدید خانه پدرم» مصطفی گفت، الان عید است خیلی از بچه ها رفته اند پیش خانواده هایشان اینها كه رفته اند وقتی برگردند برای این دویست، سیصد نفری كه در مدرسه مانده اند تعریف می كنند كه چنین و چنان. من باید بمانم با این بچه ها ناهار بخورم سرگرمشان كنم كه اینها هم چیزی برای تعریف كردن داشته باشند». گفتم: «خوب چرا مامان برایمان غذا فرستاد نخوردید؟ و نان و پنیر و چای خوردید» گفت: «این غذای مدرسه نیست». گفتم: «شما دیر آمدید بچه ها نمی دیدند شما چی خورده اید» اشكش جاری شد گفت: «خدا كه می بیند».
آخرین نامه مصطفی را باز كرد و شروع به خواندن كرد: «من در ایران هستم ولی قلبم با تو در جنوب است در مؤسسه در صور. من با تو احساس می كنم فریاد می زنم می سوزم و با تو می دوم زیر بمباران و آتش. من احساس می كنم با تو به سوی مرگ میروم، به سوی شهادت؛ به سوی لقای خدا با كرامت. من احساس می كنم هر لحظه با تو هستم حتی هنگام شهادت. حتی روز آخر در مقابل خدا. وقتی مصیبت روی وجود شما سیطره می كند، دستتان را روی دستم بگیرید و احساس كنید كه وجودتان در وجودم ذوب می شود. عشق را در وجودتان بپذیرید. دست عشق را بگیرید. عشق كه مصیبت را به لذت تبدیل می كند مرگ را به بقا و ترس را به شجاعت...».
حتی حاضر نبود كولر روشن كند. اهواز خیلی گرم بود و پای مصطفی توی گچ. پوستش به خاطر گرما خورده شده بود و خون می آمد اما می گفت، «چطور كولر روشن كنم وقتی بچه ها در جبهه زیر گرما می جنگند».
غاده اگر می دانست مصطفی این كارها را می كند، عقب نمی آید اهواز می ماند و اینقدر به خودش سخت می گیرد هیچ وقت دعا نمی كرد زخمی بشود و تیر به پایش بخورد. هر كس می آمد مصطفی می خندید و می گفت: «غاده دعا كرده من تیر بخورم و دیگر بنشینم سر جایم».
قرار نبود برگردد... من امشب برای شما برگشته ام
- نه مصطفی تو هیچ وقت به خاطر من برنگشته ای برای كارت آمدی
- امشب بر گشتم به خاطر شما از احمد سعیدی بپرس من امشب اصرار داشتم به اهواز برگردم هواپیما نبود. تو می دانی من در همه عمرم از هواپیمای خصوصی استفاده نكرده ام ولی امشب اصرار داشتم برگردم، با هواپیمای خصوصی آمدم كه اینجا باشم... .
وارد اتاق شدم دیدم مصطفی روی تخت دراز كشیده فكر كردم خواب است او را بوسیدم. مصطفی روی بعضی چیزها حساسیت داشت یك روز كه آمدم دمپایی هایش را بگذارم جلوی پایش خیلی ناراحت شد دوید دو زانو شد و دست هایم را بوسید... آن شب خیلی تعجب كردم كه وقتی حتی پایش را بوسیدم تكان نخورد احساس كردم بیدار است اما چیزی نمی گوید چشم هایش را بسته بود... و گفت: «من فردا شهید می شوم» ... ولی من می خواهم شما رضایت بدهید اگر رضایت ندهید شهید نمی شوم ... من فردا از اینجا می روم و می خواهم با رضایت كامل شما باشد... آخر رضایتم را گرفت ... نامه ای داد كه وصیتش بود گفت تا فردا باز نكنید.
چرا داشت با فعل گذشته به مصطفی فكر می كرد؟ مصطفی كه كنار اوست. نگاهش كرد. گفت: «یعنی فردا كه بروی دیگر تو را نمی بینم؟» مصطفی گفت :«نه» غاده در صورتش دقیق شد و بعد چشمهایش را بست گفت: «باید یاد بگیرم، تمرین كنم چطور صورتت را با چشم بسته ببینم» یقین پیدا كردم كه مصطفی امروز اگر برود دیگر بر نمی گردد. دویدم و كلت كوچكم را بر داشتم آمدم پایین. نیتم این بود مصطفی را بزنم، بزنم به پایش تا نرود ... مصطفی در اتاق نبود... .
...بعد بچه ها آمدند كه ما را ببرند بیمارستان گفتند دكتر زخمی شده، من بیمارستان را می شناختم وارد حیاط كه شدیم من دور زدم رفتم طرف سردخانه. می دانستم كه مصطفی شهید شده و در سردخانه است زخمی نیست.
من آگاه بودم كه مصطفی دیگر تمام شد... .
شهید چمران
احساس می كردم خدا خطرات زیادی رفع كرد به خاطر مرد صالحی كه یك روز قدم زد در این سرزمین به خلوص ... مصطفی ظاهر زندگیش همه سختی بود. واقعا توی درد بود مصطفی. خیلی اذیت شد. شب ها گریه می كرد راه می رفت ..بیدار می ماند ..آن لحظه در سردخانه وقتی دیدم مصطفی با آن سكینه خوابیده، آرامش گرفتم.
چون ما در تهران خانه نداشتیم، در مسجد محل، محله بچگی اش غسلش داده بودند و او با آرامش خوابیده بود من سرم را روی سینه اش گذاشتم و تا صبح در مسجد با او حرف زدم ... .
... تا ظهر مراسم تمام شد و مصطفی را خاك كردند. آن شب باید تنها برمی گشتم آن لحظه احساس كردم كه مصطفی واقعا تمام شد... . بعد از شهادت مصطفی از خانه بیرون آمدم چون مال دولت بود هیچ چیز جز لباس تنم نداشتم حتی پول نداشتم خرج كنم ... .
... هر شب را یكجا می خوابیدم و بیشتر در بهشت زهرا كنار قبر مصطفی ... .
از لبنان كه آمدیم هرچه داشتیم گذاشتیم برای مدرسه و در ایران هم كه هیچ ... .
می گفت دوست دارم از دنیا بروم و هیچ نداشته باشم جز چند متر قبر و اگر این را هم یكجور نداشته باشم بهتر است ...
خدایا من از تو یك چیز می خواهم با همه اخلاصم كه محافظ غاده باش و در خلا تنهایش نگذار! من می خواهم كه بعد از مرگ او را ببینم در پرواز. خدایا! می خواهم غاده بعد از من متوقف نشود و می خواهم به من فكر كند مثل گلی زیبا كه در راه زندگی و كمال پیدا كرد و او باید در این راه بالا و بالاتر برود. می خواهم غاده به من فكر كند، مثل یك شمع مسكین و كوچك كه سوخت در تاریكی تا مرد و او از نورش بهره برد برای مدتی بس كوتاه.
می خواهم او به من فكر كند، مثل یك نسیم كه از آسمان روح آمد و در گوشش كلمه عشق گفت و رفت به سوی كلمه بی نهایت.
خانم غاده چمران بعد از شهادت ایشان خواب او را می بینند و این گونه تعریف می کنند:"مصطفی" در صندلی چرخ داری نشسته بود و نمی توانست راه برود دویدم و پرسیدم :مصطفی چرا این طور شدی؟ ،گفت:شما چرا گذاشتید من به این روز برسم،چرا سکوت کردید؟،پرسیدم :مگر چه شده؟،گفت:برای من مجسمه ساخته اند ،نگذار این کار را بکنند برو آن را بشکن.
بعد از اینکه این خواب را دیدم پرس و جو کردم و شنیدم که در دانشگاه شهید چمران اهواز از مصطفی مجسمه ساخته اند.وسپس می گوید:این که خواب مجسمه چمران را دیدم این است.
... گاهی فکر می کنم اگر همه ی ایران را به نام چمران می کردند این، دلم خوش می کند؟ آیا این یک لحظه از لبخند مصطفی، از دست محبت مصطفی را جبران می کند، هرگز! اما وقتی دانشگاه شهید چمران مثل چمران را بپروراند، چرا.
مصطفی کسی نیست که مجسمه اش را بسازند و بگذارند. این یک چیز مرده است و مصطفی زنده است. در فطرت آدم ها، در قلب آن ها است. آدم ها بین خیر و شر درگیرند و باید کسی دستشان را بگیرد، همانطور که خدا این مرد را فرستاد تا مرا دست گیری کند. در تهران که تنها بودم نگاه می کردم به زندگی که گذشت و عبور کرد. من کجا؟ ایران کجا؟ من دختر جبل عامل و جنوب لبنان! من همیشه می گفتم اگر مرا از جبل عامل بیرون ببرند می میرم، مثل ماهی که بیفتد بیرون آب. زندگی خارج از لبنان و شهر صور در تصور من نمی آمد. به مصطفی می گفتم « اگر می دانستم انقلاب پیروز می شود و قرار به برگشت ما به ایران و ترک جبل عامل است نمی دانم قبول می کردم این ازدواج را یا نه.» اما آمدم و مصطفی حتی شناسنامه ام را به نام «غاده چمران» گرفت که در دار اسلام بمانم و برنگردم و من، مخصوصا وقتی در مشهد هستم احساس می کنم خدا به واسطه این مرد دست مرا گرفت، حجت را بر من تمام کرد و از میان آتشی که داشتم می سوختم بیرون کشید. . . .
بخش هنرمردان خدا - سیفی
http://www.tebyan.net/

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: تکناز]

[مشاهده در: www.taknaz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 169]