گزارش از همايش بزرگداشت خواجه نصيرالدين طوسي نظام فلسفي خواجه طوس بر صدر قله كلام مي‌درخشد

واضح آرشیو وب فارسی:ايران: گزارش از همايش بزرگداشت خواجه نصيرالدين طوسي نظام فلسفي خواجه طوس بر صدر قله كلام مي‌درخشد
گروه دين و انديشه: زهره سعيدي حجت الاسلام و المسلمين خسروپناه، رئيس مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه و عضو هيأت مديره انجمن كلام اسلامي در نخستين روز از همايش بزرگداشت خواجه نصيرالدين طوسي، نظام فلسفي خواجه نصير را برمبناي كلام استوار دانست و توضيح داد: خواجه نصيرالدين طوسي ميراث حكمت مشاء و اشراق را در اختيار داشت. وي در برابر فخر رازي قد علم كرد و گام به گام به نقد غزالي پرداخت. خواجه نصير در كتاب «تجريدالاعتقاد» با تركيب فلسفه مشاء و اشراق، نظام فلسفي خود را پايه گذاري كرد و براي نخستين بار نظامي فلسفي بر مبناي كلام استوار ساخت. از مهمترين ويژگي‌هاي فلسفه وي مخالفت با تشكيك وجود است.
به گزارش ، همايش بزرگداشت مقام خواجه نصيرالدين طوسي، فيلسوف، متكلم، فقيه، دانشمند و رياضيدان، عصر شنبه (6 تير ماه) با حضور استادان حوزه فلسفه، كلام، علم و اخلاق چون استاد غلامرضا اعواني، دكتر غلامحسين ابراهيمي ديناني، حجت الاسلام خسروپناه و ساير اساتيد اين حوزه در انجمن حكمت و فلسفه ايران برگزار شد.
در ابتداي اين همايش حجت الاسلام والمسلمين خسروپناه طي سخنراني خود توضيح داد: مهمترين علتي كه خواجه نصير به طوسي ملقب شده، زيارت امام هشتم (ع) بوده است. خواجه نصيرالدين مرد قلم و از درخشان ترين چهره‌هاي حكمت و رياضيات در قرن هفتم به شمار مي‌رود. وي مؤسس كلام فلسفي است و در موارد بسياري به نقد فلسفه و آراي اشعريون پرداخته است.
در ادامه همايش دكترغلامرضا اعواني، استاد حكمت و فلسفه اسلامي درابتدا از شرايط دشوار فعاليت علمي ـ فرهنگي خواجه نصيرالدين طوسي در دوره حمله و حكومت مغول‌ها در ايران ياد كرد و گفت: شرايط فعاليت علمي و فرهنگي خواجه نصير و ابن سينا تقريباً مشابه يكديگر بوده است، مرحوم همايي در يكي از مقالات خود درباره وضعيت ابن سينا پس از سال‌هاي
420 و 421 هجري نگاشته اند: در دوران حكومت سلطان محمود و مسعود غزنوي، ابن سينا شرايط دشواري چون غارت و چپاول خانه و كاشانه و كتابخانه خود را به چشم مشاهده كرد و در دوران عسرت، بسياري از آثار ارزنده امروز را خلق كرد. خواجه نصيرالدين طوسي نيز در دوران فرمانروايي حاكمي خونخوار و ظالم چون هلاكوخان به فعاليت فرهنگي مي‌پرداخت. وي در يكي از كتاب‌هايش آورده است كه : «من در شرايط دشواري نوشته‌ام كه دشوارتر از آن قابل بيان نيست و هنگامي كتاب را نگاشته‌ام كه خاطرم بسيار مكدر بود و در زماني كه هر جزئي از آن زمان ظرفي از عذاب دردناك و پشيماني و حسرت عظيم بود و آن‌را در جايي نوشتم كه هر آن يك شعله آتش جهنم بود.»
وي با ارائه مقايسه‌اي ميان خواجه نصيرالدين طوسي و ساير فيلسوفان اندك معاصرتر از وي توضيح داد: ابن رشد، احيا كننده حكمت مشا، يكي از فيلسوفاني است كه مي‌توان با خواجه نصير مورد مقايسه قرار داد اما با اين وجود، خواجه نصيرالدين طوسي با نگارش چند عنوان كتاب و پرداختن به دقايق فلسفي توانست حكمت مشاء را پيشرفت داده و فعاليتي فلسفي و حكمي تر از ابن رشد انجام دهد. خواجه نصير در توفيق حكمت و شريعت نيز بسيار تواناتر از ابن رشد ظاهر شد.
اعواني با تأكيد بر اينكه خواجه نصير با نگارش دو كتاب « محصل» و «شرح اشارات» ريشه تشكيك وجود فخر رازي را خشكاند و به تمام اشكالات او پاسخ داد، اظهار داشت: همچنين خواجه نصيرالدين طوسي توانست به احياي فلسفه ابن سينا پرداخته و برخي شبهات مطرح شده از سوي وي را رفع كند. خواجه علاوه بر احياي فلسفه ابن سينا، در حوزه علم طب، رياضيات و نجوم نيز از ابن سينا سرآمد بود. وي مبدع كلام عقلي است و با وجود اينكه ابن سينا، نخستين فردي است كه فلسفه را سيستماتيك ساخت اما خواجه نصير به فلسفه نظم بخشيد. همچنين خواجه نصيرالدين طوسي و سن توماس آكوئيناس در دو نقطه مختلف دنيا اما تقريباً در دوره زماني يكسان به فعاليت فلسفي مي‌پرداختند. در دوران سن توماس تمام آثار ارسطو از زبان يوناني ترجمه شده بود و در اختيار سن توماس قرار گرفته و حتي برخي آثار به دستور وي ترجمه شده بود، سن توماس از علم بدان صورت كه خواجه نصير بهره مند شد و به فعاليت‌هاي مختلف چون نجوم و رياضيات تبحر داشت، بهره نبرده بود. با اين حال خواجه نصير و سن توماس به لحاظ كلام اسلامي و مسيحي با يكديگر قابل مقايسه‌اند.
وي در ادامه درباره مكتب مراغه توضيح داد: اين مكتب تداوم بخش تاريخ فلسفه در ايران است و با وجود اينكه در تاريخ فلسفه ايران نامي از مكتب مراغه يا تبريز برده نشده است، بسياري از بزرگان فلسفه چون سهروردي، سراج الدين ارموي و ابوعبدالله محمد بن تبريزي در اين مكتب پرورش پيدا كردند. اين حلقه فلسفي با آندلس نيز پيوند خورده و داراي كتابخانه‌هاي بزرگ، مراكز علمي ـ نجومي و فلسفي بود و يكي از عوامل احياي فلسفه مشاء، اشراق و پيوند بين اين دو مكتب محسوب مي‌شود. در دوران سلطه مغولان در ايران فضاي بين المللي براي فعاليت‌هاي فرهنگي ايجاد شد و دانشمندان حتي از چين، مصر و شمال آفريقا با مركز فعاليت فرهنگي مراغه ارتباط داشتند.
اعواني در پايان با اشاره به لطايف الحيل خواجه نصير براي ساخت رصدخانه در مراغه اظهار كرد: خواجه با سياست مدبرانه خود علاوه بر فعاليت‌هاي علمي و فرهنگي توانست جان عده زيادي از افراد چون عطاالدين عطاملك جويني و ابن ابوالحديد را از كشتار هلاكوخان نجات دهد.همايش بزرگداشت
خواجه نصيرالدين طوسي (6 و 7 اسفند ماه) با حضور سخنرانان حوزه فلسفه، كلام ، اخلاق و علم در انجمن حكمت و فلسفه ايران برگزار شد.

دوشنبه|ا|8|ا|اسفند|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ايران]

[مشاهده در: www.iran-newspaper.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 162]