واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: به گزارش ايرنا، آيين جشن گلاب به حداقل دو هزار سال قبل باز مي گردد در دوره ساساني اوايل تيرماه مردم با ريختن گلاب به يكديگر از اين هديه خداداد ميزباني مي كردند. هر ساله از ابتداي ارديبهشت تا اواسط تيرماه همزمان با برداشت گل محمدي در كاشان توليد عطر و گلاب و جشن هاي گل و گلاب در مناطق گل خيز كاشان مانند نياسر، قمصر و برزك آغاز مي شود. اين آيين در گذشته كاشان با نام لتّان يا گلاب ريزان مشهور بودكه به شكرانه نعمت گل برپا مي شد در اين آيين مردم جام هاي جواهرنشان گلاب را به خدمت پادشاه مي بردند و در ميان خود نيز به ريختن گلاب بر سرو روي مي پرداختند. جايگاه گلاب و عطر در مردم كاشان، خاص بود به طوري كه در خانه هاي همه مردم طاقچه اي مخصوص قرار دادن گلاب پاش وجود داشت كه در حال حاضر نيز اين رسم حفظ شده است آنها گلاب را در تنگ هاي نفيس در طاقچه بخاري كه آن را با ترمه مي پوشاندند، قرار مي دادتد. آنچه در سنت گلابگيري قديم ايراني قابل تامل و مطالعه است شيوه هاي صحيح استحصال و فرآوري گل است. كيفيت نامناسب در بخش توليد صنعتي و آلودگي محصول در توليد سنتي از تهديدهاي نگران كننده در فرآوري گل محمدي است. در روش هاي كهن استحصال فرآورده هاي گل به نكات دقيقي توجه مي شده كه نتيجه رعايت آن محصولي باكيفيت و سالم بوده است به عنوان نمونه در زمان هاي گذشته موادي كه ساختار دستگاه هاي گلابگيري و بسته بندي محصول را تشكيل مي داد كاملا سالم و با رعايت ضوابط دقيق همراه بود. جنس پارچ و ديگ هاي گلابگيري از مس ، درپوش ديگ سفالين و ني چه ها چوبين بوده است و سوخت زير ديگ به نحوي بوده كه فرآيند گلاب و اسانس گيري به شكلي ملايم و باكيفيت صورت مي گرفته و محصول بدست آمده در ظرف هاي مناسب بسته بندي مي شده است. كار دقيق فرآوري گل آنقدر همه چيز حساب شده است كه زمان چيدن گل، نحوه حمل آن،دماي نگهداري آن تا رسيدن به ديگ گلاب و حتي زاويه ني چه هاي انتقال بخار گلاب به پارچ بر كيفيت محصول تاثير بسيار مي گذارد. گل دربهترين شرايط پيش از برآمدن آفتاب از شاخه چيده و در سبدحمل و سپس براي جلوگيري از پلاسيده شدن با حجم كم داخل كيسه ريخته مي شود. گلاب بسته به انصاف و صداقت گلابگير مي تواند سنگين يا سبك باشد به عبارت ديگر وقتي حجم بيشتري از گل در ديگ ريخته شود گلابي با كيفيت بهتر (گلاب سنگين) و حجم كمتر گل ورودي به ديگ گلاب رقيق تر (سبكتر)ي توليد مي كند. وقتي گلاب به نهايت مرغوبيت مي رسد چندآتشه نام مي گيرد، در فرآيند توليد چنين گلابي به جاي مخلوط گل و آب از مخلوط گل و گلاب براي جوشاندن استفاده مي شود. بعد از فرآيند گلابگيري مهم ترين بخش كار، بسته بندي است كه ميكروبي شدن محصول نيز در همين مرحله اتفاق مي افتد و اين بخش همان چالش كنوني وزارت بهداشت با توليدكنندگان سنتي است. درگذشته بسته بندي فرآورده هاي گل توسط شيشه هاي رنگي صورت مي گرفت كه طبق گفته هاي زكرياي رازي از يك نوع گياه در منطقه كاشان بدست مي آمد اما امروزه براي بسته بندي اين محصول از ظرف هاي پلاستيكي، پت و پي وي سي استفاده مي شود كه در اثر حرارت به موادي خطرناك براي سلامت بدل مي شود. درگذشته صنعت شيشه گري و مسگري با گلكاري و گلابگيري همراه بوده توليد سالم در همه مراحل كار رعايت و در نهايت درب شيشه ها با موم بسته و به اقصي نقاط جهان صادر مي شد . درچنين شرايطي محصول مطلوب در درمان بيماري ها (گلاب پنج آتشه در درمان بيماري هاي عصبي مفيد است) ، استفاده هاي غذايي و آرايشي به كار مي رفته است. توجه به شيوه توليد و بسته بندي سنتي مي تواند الهام بخش صنعت امروز باشد كسي مانند ابن سينا از شراب گل ، افشره آن ، جُلّاب(گلاب شيرين) و روغن گل در درمان بيماري ها بهره مي برد . علاوه بر درمان دارويي ، گلاب در قديم باكيفيت بسيار بالايي توليد مي شد كه دليل آن همانطور كه اشاره شد به شيوه و ابزار صحيح كار برمي گشت. برگزاري جشنواره هاي گل محمدي در كاشان و بازتاب هاي ملي و جهاني آن همواره موجب جلب نظر كشورهاي ديگر به اين صنعت قانع و پر درآمد بوده است. هم اكنون شهر هاي ديگر ايران و كشورهاي جنوب شرق آسيا در حال روي آوردن به اين صنعت هستند. آنچه در اين ميان از اهميت بسياري برخوردار است توجه به كشورهايي مانند بلغارستان است كه تنها حدود سه قرن است كه اين طلاي معطر را شناخته اما آنقدر خوب گوهرشناسي كرده كه در بازار تجارت پرمنفعت اسانس گل محمدي در دنيا يكه تازي مي كند. ايران مهدكهن ميزباني اين نجيب مهجور در جايگاه نه چندان مناسبي در توليد اسانس و فرآورده هاي گل محمدي قرار دارد و باز اين در حالي است كه كشف خاصيت هاي اين گياه پر قيمت يادگار دانشمندان اين مرز و بوم است. ژ.ج/1724
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 701]