واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: رمز پیروزى مردان بزرگ 4
عوامل حقیقی كامیابیچهارمین عامل: استقامت و پشتكارپافشاری و استقامت میخ ،سزَد ار عبرت بشر گرددبرسرش هر چه بیشتر كوبیپافشاریش بیشتر گرددصبر و شكیبائی و استقامت بردباری از شیوه مردان بزرگ و كامیاب جهان است. صبر شكیبائی كه یك فضیلت عالی انسانی است گاهی با یك رذیله اخلاقی به نام سستی و تنبلی و دست روی دست گذاردن و تن به تقدیر و قضا دادن و زیر بار هر گونه تعدی و ستم رفتن اشتباه میشود. در صورتی كه شكیبائی بردباری و استقامت و پشتكار، ضامن سعادت و كامیابی است، و بیحالی و بیعاری و سستی و تنبلی موجب تیره روزی و بدفرجامی. اكنون ما این دو حالت متضاد را با نقل مثالهای گوناگون از هم جدا میسازیم: 1- باغبانی میخواهد در داخل باغ چمن و گلستانی داشته باشد كه بوی گلها شامه واردین را معطر كند و الوان مختلف گلها چشمها را خیره سازد و به محیط باغ صفای مخصوصی بخشد. باغبانی كه چنین آرزوئی را در سر میپروراند باید در طریق آرزوی خود تن به كار داده، سوز گرما و سرما را بر خود هموار سازد. با نیش خار همدم گردد و وقت و بیوقت به باغ سركشی كند. ما این گونه تحمل رنج را برای هدف عالی صبر و شكیبائی مینامیم. 3- بازرگانی كه در طلب سود و بالا بردن سطح ثروت خویش است باید رنج سفر دریائی و زمینی و هوائی را تحمل كند. دانشجوئی كه میخواهد بهترین نمره را بیاورد و سیاستمداری كه میخواهد قلوب ملت را متوجه خویش سازد، باید با استقامت زائدالوصفی مقدمات كار و عقیده خود را انجام دهد. اینجاست كه حافظ شیرازی میگوید: صبر و ظفر هر دو دوستان قدیمندبر اثر صبر نوبت ظفر آید ممكن است تصور شود كه این عامل پیروزی به نام استقامت پشكار باید در دومین رمز موفقیت كه به نام كار و كوشش گذشت ادغام گردد. در صورتی كه چنین نیست. چه بسا افرادی در آغاز كار روح كار و كوشش دارند ولی موقعی كه به شدائد و سختیها بر میخورند فوق العاده ناتوان میشوند. لذا باید بردباری را پشتوانه كار و كوشش شمرد و انگیزه ای برای ادامه كار دانست. موفقیتها یكنواخت نیست، دیر و زود دارد، هرگز نبایست انتظار داشت در همه كارها یكنواخت و یكزمان موفق گردیم. وضع كارها با هم فرق دارد، چه بسا كارهای آسانی در شرائط پیچیده ای قرار میگیرند. وانگهی استعداد و شایستگی یكسان باشند، ولی هوش و درك آنها از نظر درجه و شدت و ضعف با هم فرق داشته باشد. چه بسا ممكن است یك نفر كاری را در ظرف یك سال بیاموزد و مشكلات آن را در همان مدت برطرف سازد.این دلیل آن نیست كه همه بایست آن را در همان مدت بیاموزند. می گویند: جرج استفن، مهندسی كه معروف به “پدر راه آهنها گردید، در كسب دانش بكندی پیش میرفت ولی اولین لكوموتیو جهان به دست او ساخته شد و نخستین قطار مسافربری را او در سال 1825 میلادی به راه انداخت. دانشمندان میگویند دو نوع نبوغ وجود دارد: نبوغ دیررس و نبوغ زودرس. و صفحات زندگانی نوابغ جهان گواه قطعی بر این تقسیم است. كامیابی دو جور است: ما نیز میگوئیم كامیابی دو جور است: كامیابی نزدیك، و كامیابی دور. به علت دیر شدن كامیابی نباید دست از كار كشید و موفقیت را محال و ممتنع دانست. ابوجعرانه، دانشمند و عالم بزرگ اسلامی، به ثبات و استقامت معروف است. وی كه درس استقامت را از یك حشره به نام جعرانه فرا گرفته است میگوید: در مسجد جامع دمشق كنار ستون صافی نشسته بودم كه دیدم این حشره قصد دارد روی آن سنگ صاف بالا برود و بالای ستون كنار چراغی بنشیند. من از اول شب تا نزدیكیهای صبح در كنار آن ستون نشسته بودم و در بالا رفتن این جانور دقت میكردم. دیدم 700 بار از روی زمین تا میانه ستون بالا رفت و در اثنا شكست خورده، به روی زمین افتاد؛ زیرا آن ستون صاف بود و پای او را روی آن قرار نمیگرفت و در وسط میلغزید. از تصمیم و اراده آهنین این حشره فوق العاده در تعجب فرو ماندم. برخاستم وضو ساختم و نماز خواندم. بعد نگاهی به آن حشره كردم و دیدم بر اثر استقامت شاهد مقصود را در آغوش كشیده و كنار آن چراغ نشسته است. پافشاری و استقامت میخسزد ار عبرت بشر گرددبر سرش هر چه بیشتر كوبیپافشاریش بیشتر گردد دموستن از سخنوران بزرگ آمریكاست. او در فن خطابه پی در پی با شكست روبرو میشد و زبانش میگرفت. و برای تكمیل فن خطابه، در زیر زمین، به تمرین میپرداخت. گاهی با تراشیدن نصف سر و صورت، قیافه خنده آوری پیدا میكرد، و بدین وسیله مجبور میشد، ماهها در خانه بماند، و مشغول تمرین خطابه گردد. سرگذشت سكاكی دانشمند قرن هفتم هجری بسیار جالب است. وی در سی سالگی تحصیل را آغاز نمود. با اینكه آموزگار او از موفقیت وی مأیوس بود، او با شور و پشتكار عجیبی مشغول تحصیل شد. آموزگار برای درك هوش و زمینه فهم وی مسأله ساده ای را طرح كرد و آن یك مسأله از فقه شافعی بود كه پوست سگ با دباغی پاك میشود. و استاد آن را چنین مطرح ساخت: “پوست سگ با دباغی پاك میشود. سكاكی آن را زیاد تكرار كرد و با شور و شوق آماده درس پس دادن بود. فردای آن روز معلم در میان انبوهی از شاگردان از سكاكی پرسید كه مسئله دیروز چه بود؟ سكاكی ناگهان گفت: “سگ گفت پوست استاد با دباغی پاك میشود. در این لحظه شلیك خنده شاگردان و معلم بلند شد. ولی روح آن نوآموز سالمند به اندازهای توانا بود كه از این عدم موفقیت در امتحان شكست نخورد و ده سال تمام در این راه گام زد. ولی به علت بالا بودن سن، تحصیل او رضایتبخش نبود. روزی برای حفظ درس به صحرا رفته و اثر ریزش باران را روی صخره ای مشاهده كرد. او از دیدن این منظره پند گرفت و گفت: “هرگز دل و روح من سختتر از این سنگ نیست. اگر قطرات دانش بسان آب باران در دل من ریزش كند، به طور مسلم اثر نیكوئی در روان من خواهد گذارد. او به شهر بازگشت و با شور زائدالوصفی مشغول تحصیل شد و بر اثر استقامت و پشتكار، یكی از نوابغ ادبیات عرب گردید. وی كتابی در علوم عربی انتشار داد كه مدتها محور تدریس در دانشكدههای اسلامی بود. (1) چشمه ساری از كوهساران سرازیر میشود و در مسیر راه به صخرهها و موانع زیادی برمی خورد كه چه بسا ساعاتی از پیشروی آب جلوگیری كرده، و در برابر آن مقاومت سرسختانه نشان میدهند. آب با كند و كاو ریز ریز و پی گیر خود هر لحظه از نیروی موانع میكاهد و با باز كردن منافذ و دریچههای ریز راهی برای خود باز میكند. این مثل را كه حقیقتی است قابل توجه، مرحوم ملك الشعرأ بهار به نظم در آورده است: جدا شد یكی چشمه از كوهساربه ره گشت ناگه بسنگی دچاربه نرمی چنین گفت با سنگ سختكرم كرده راهی ده ای نیكبختولی سنگ چون خو گران بود سرزدش سیلی و گفت دور ای پسرنجنبیدم از سیل دریا گرایكه ای تو، كه پیش تو جنبم ز جاینشد چشمه از پاسخ سنگ سردبه كندن در ایستاد و ابرام كردبسی كند و كارید و كوشش نمودكزین سنگ خارا رهی برگشودز كوشش به هر چیز خواهی رسیبه هر چیز خواهی كماهی رسی كسانی كه مشغول كارهای اجتماعی هستند بیش از دیگران به صبر و حوصله و ثبات و استقامت نیازمندند و بدون بردباری هرگز گامی به پیش نخواهند برد. یكی از فلاسفه انگلستان عقیده داشت كه هیچ كس در انجام كاری ناتوان نیست. وی روزی با یك اسب سوار ماهر همسفر شد. در اثناء راه به دیوار كوتاهی رسیدند. سواركار ماهر با یك ضربه بر اسب از بالای دیوار پرید. فیلسوف مزبور خواست همان كار را انجام دهد ولی موفق نشد و از اسب به زمین افتاد. از زمین برخاست و دومرتبه اسب را زد تا از روی دیوار به آن سوبپرد لكن باز از روی اسب افتاد. بار سوم بر اثر سعی و ثبات موفقیت به دست آورد. اودوبون، حیوان شناس معروف آمریكا، دویست تصویر از پرندگان گوناگون را روی كاغذ ترسیم كرده و هنگام مسافرت همه را در صندوقی گذارده بود.در غیاب وی تمام اوراق طعمه موشها شده بود. وی موقعی كه در صندوق را باز كرد، زحمات خود را بر باد دید. بسیار متأثر شد ولی در پرتو سعی و استقامت همه تصاویر را از نو ترسیم كرد. یكی از دوستان كارلایل جلد اول تاریخ فرانسه را از وی عاریت گرفت و این نسخه منحصر بفرد در خانه. دوست وی براثر اشتباه خدمتگزار خانه طعمه آتش گردید. ولی او با صبر و استقامت كامل تمام كتاب را از نو نوشت. هاروی، كاشف گردش خون در بدن، هشت سال مشغول آزمایش بود تا به نظریه خود یقین و اطمینان پیدا كرد. سپس آن را با دلائل ساده ابزار نمود. صدای مخالفت از هر طرف بلند شد. گروهی او را مجنون و دیوانه خواندند و دوستانش وی را ترك كردند. او با كمال ثبات و استواری به دفاع از عقیده خود پرداخت و اكنون كشف وی یكی از مسلمات علوم طبیعی است.1- روضات الجنات ، ص 747، نقل از زینة المجالس .رمز پیروزى مردان بزرگ؛ آیة اللّه جعفر سبحانى
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 3281]