آيا توافقنامه دوحه به سرنوشت ديگر توافقنامه‌ها منجر مي‌شود؟

واضح آرشیو وب فارسی:جمهوري اسلامي: آيا توافقنامه "دوحه" به سرنوشت ديگر توافقنامه‌ها منجر مي‌شود؟
"محمود عباس" رئيس تشكيلات خودگردان فلسطين و "خالد مشعل" رئيس دفتر سياسي حماس اخيرا در دوحه توافقنامه‌اي را در حضور امير قطر امضا كردند كه بر اساس آن محمود عباس، نخست‌وزير دولت توافق ملي تعيين شد.
در توافقنامه "دوحه" بر تشكيل دولت ملي به رياست محمود عباس كه ماموريت آن تسهيل در امر برگزاري انتخابات رياستي و مجلس قانونگذاري فلسطين است، تاكيد شده است.
اين توافقنامه همچون توافقنامه‌هاي قبلي با موانع جدي روبرو است كه در ذيل به برخي از آنها اشاره خواهد شد:
1- توافقنامه دوحه "مبهم" است زيرا تاريخ دقيق تشكيل دولت و امكان برگزاري انتخابات در آن تعيين نشده است.
2- درباره پرونده‌هاي امنيتي و احياي دستگاه‌هاي امنيتي در اين توافقنامه سخني به ميان نيامده در حالي كه اين موضوع يكي از عوامل اصلي در مسير توافق آشتي ملي فتح و حماس بوده است.
3- توافقنامه دوحه ضمانت اجرايي ندارد به عبارت ديگر مشخص نيست كه اين توافقنامه بر اساس چه سازوكار و مكانيزمي جنبه عملي به خود خواهد گرفت با توجه به اينكه پيش از اين نيز توافقنامه‌هايي زيادي بين فتح و حماس به امضا رسيده كه هيچ كدام اجرايي نشده و همچون جوهري بر روي كاغذ باقي مانده و نتوانسته است كه به شكاف و اختلافات داخلي بين اين دو جنبش پايان دهد. مثلا در توافقنامه قاهره بر تشكيل دولت انتقالي به رياست شخصيت مستقل و شايسته تاكيد شد كه نبايد اين شخص"سلام فياض" و يا وابسته به يكي از دو جنبش فتح و حماس باشد كه همين امر باعث عدم اجراي اين توافقنامه شد.
4- صرفنظر از اين موارد، رويكردهاي ايدئولوژيك اين دو جنبش را نبايد فراموش كرد. حماس بر اساس تفكر جهادي خود هر گونه سازش با رژيم صهيونيستي را رد مي‌كند و به هيچ وجه حاضر نيست اين رژيم را به رسميت بشناسد ولي تشكيلات خودگردان روند سازش با اسرائيل را در پيش گرفته است و به نوعي خواستار كنار آمدن با دشمن خود است. حماس نه بر اساس تاكتيك يا رويكرد سياسي بلكه بر اساس اصول و مباني ثابت خود خواهان تشكيل دولت فلسطين "از نهر تا بحر" [رود اردن تا درياي مديترانه] است كه اين رويكرد تاكنون مانعي بر سر راه اتحاد اين دو جنبش مهم فلسطيني بوده است.
همه عوامل فوق دست به دست هم داده تا مردم فلسطين به ديده ترديد در اجراي توافقنامه دوحه بنگرند.
اكنون اين سوال مطرح است كه با وجود همه اين موانع چرا حماس توافقنامه دوحه را امضا كرد آيا اين توافق به معناي كوتاه آمدن اين جنبش از اصول و اهداف و آرمان مورد نظر ملت فلسطين است يا تاكتيكي براي دستيابي به اهداف مورد نظر اين جنبش به شمار مي‌رود.
الف - تجربه ثابت كرده است كه جنبش حماس از آغاز پيدايش تاكنون از اهداف و خواسته‌هاي مورد نظر خود كوتاه نيامده و حتي در جنگ غزه كه مورد حملات سنگين صهيونيست‌‌ها و فشار مجامع بين‌المللي قرار داشت، تا آخرين لحظه ايستادگي كرد و اين ايستادگي و مقاومت اين جنبش باعث شد كه دومين شكست اسرائيل از مقاومت بعد از جنگ 33 روزه رقم بخورد. بنابراين نمي‌توان اقدام حماس در امضا توافقنامه دوحه را به منزله كوتاه آمدن از اهداف اين جنبش تقلي كرد.
ب- در توافقنامه دوحه قرار است كه دولت موقت به نخست وزيري عباس تشكيل شود كه وظيفه اصلي آن فراهم كردن مقدمات لازم براي برگزاري انتخابات رياستي و تشكيلات خودگردان است شايد حماس با اين اقدام قصد دارد به جوامع بين‌المللي نشان دهد كه اين جنبش خواهان تشكيل دولت فلسطيني است و برخلاف تبليغات غرب و برخي از كشورهاي عرب منطقه درصدد تجزيه فلسطين و تشكيل دولت مستقل در غزه نيست و با اين اقدام توانست بهانه لازم را از دست مخالفان خارجي و داخلي بگيرد.
ج - شايد اين توافقنامه فرصتي را براي جنبش حماس فراهم خواهد كرد تا خود را براي انتخابات آينده آماده كند. با توجه به جايگاه حماس و پشتوانه مردمي كه اين جنبش در بين فلسطيني‌ها برخوردار است، مي‌توان گفت كه در صورت برگزاري انتخابات احتمال پيروزي اين جنبش در انتخابات بسيار بالاست. سخن "مشير المصري" رئيس فراكسيون حماس در پارلمان فلسطين، ادعاي برخي از رسانه‌هاي غربي كه تلاش دارند حماس را در نقطه ضعف جلوه دهند، باطل مي‌كند. وي گفت: "حماس در تنگنا نيست، توافقنامه اخير هيچ ارتباطي به تحولات سوريه ندارد، توافق حماس با فتح از موضع ضعف نبود بلكه از موضع قدرت بود پرونده‌هايي كه در منطقه در نتيجه تغيير و تحولات در جهان عرب رخ مي‌دهد به نفع طرح جهاد، مقاومت و قضيه فلسطين است.". علاوه بر اين، اين سخن خالد مشعل رئيس دفتر سياسي حماس كه اتحاد بين فتح و حماس را براي رويارويي با دشمن واحد يعني اسرائيل دانسته بود مي‌توان نتيجه گرفت كه احتمالا اين توافق به معناي كنار آمدن با دشمن واحد فلسطين يعني رژيم صهيونيستي نبوده است بلكه در راستاي تحكيم جبهه داخلي براي مقابله با اسرائيل بوده است.
ه- و سرانجام اينكه شايد امضاي اين توافقنامه از سوي حماس استراتژي تاكتيكي عملكرايانه پس از بيداري اسلامي باشد كه جهان عرب در حال حاضر شاهد آن است. با توجه به تحولات منطقه حماس علاوه بر تقويت و تحكيم جبهه داخلي تلاش دارد كه حمايت‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي را با خود به همراه داشته باشد تا بتواند از فضاي موجود بهترين استفاده را به نفع ملت فلسطين ببرد. سفر اسماعيل هنيه نخست‌وزير منتخب فلسطين به منطقه و سفر وي به تهران و ديدار با مقامات بلندپايه كشورمان نشان از اين رويكرد حماس دارد به خصوص اينكه پس از سقوط مبارك رابطه مصر با رژيم صهيونيستي نيز بحراني شده و اين رژيم در عرصه منطقه‌اي در انزواي بين‌المللي قرار گرفته و اين تحولات زمينه لازم را براي اين جنبش و بهره‌برداري از فضاي موجود به نفع مقاومت فراهم كرده است، فضايي كه با وقوع انقلاب‌هاي منطقه به نفع محور مقاومت در منطقه رقم خورده است.
* حسن رستمي

دوشنبه|ا|24|ا|بهمن|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جمهوري اسلامي]

[مشاهده در: www.jomhourieslami.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 133]