محبوبترینها
قیمت انواع دستگاه تصفیه آب خانگی در ایران
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1831435717
مشعل دار بزرگ فرهنگ و اندیشه اسلامى
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: مشعل دار بزرگ فرهنگ و اندیشه اسلامى
امروزه همه اندیشمندان و صاحب نظران مسایل اجتماعى به این حقیقت تاكید دارند كه از طریق بررسى نوع برخورد و كم و كیف بهره بردارى مردم جوامع مختلف از سرمایههاى مادى و معنوى خود مىتوان دور نماى آینده جوامع را از نظر پیشرفت و تعالى و یا انحطاط و عقب ماندگى به صورت بسیار دقیق پیش بینى كرد . بر این اساس، استفاده مناسب از دست آوردهاى فكرى و فرهنگى اندیشمندان بزرگ و دانشمندان متعهد، در دستیابى به اهداف اجتماعى و پیشرفتهاى لازم علمى و فرهنگى و نیز در مبارزه با پیش آمدهاى ناگوار اجتماعى و . . . بسیار مفید و مؤثر مىباشد . از جمله ابعاد مؤثر شخصیتبزرگان عرصه علم و اندیشه، خصایص روحى و ویژگىهاى اخلاقى و سیره زندگى آنهاست . این بخش از شخصیت انسانهاى برجسته، به ویژه از نظر آموزشى و تربیتى در همه اقشار بویژه قشرهاى جوان بسیار مؤثر است . در این مقاله، كه با هدف فكر داشت و خاطره علامه استاد محمد تقى جعفرى (ره) به نگارش در آمده است، تلاش مىشود تا ضمن مرورى به دورههاى مختلف زندگى پر بار علمى استاد به بعضى از ویژگىهاى سازنده شخصیت این اندیشمند فرزانه اشاره گردد . امید كه جوانان برومند ایران اسلامى از طریق تداوم به تلاشهاى علمى و فرهنگى امثال علامه جعفرى، زمینه رشد و تعالى و همه جانبه جامعه اسلامى را فراهم سازند. با وقار و آرامش غیر قابل وصفى درگذشت فرزندش را به اطلاع حاضران مىرساند و مىگوید: چون هم اینك مراسم تشییع پیكر فرزندم شروع مىشود اگر اجازه مىدهید، از ادامه سخنرانى خوددارى كنم و در آن مراسم حضور پیدا كنم . مهمترین ویژگىهاى شخصیت استاد علامه بزرگوار آیت الله محمد تقى جعفرى، داراى اوصاف اخلاقى و ویژگىهاى خاصى بودند كه وجود این صفات و خصوصیات، وى را از سایر افراد ممتاز مىساخت . از آنجا كه آشنایى با این ویژگى براى علاقمندان به فضیلتهاى انسانى و كمالات علمى و معنوى و كاروانیان عرصه علم و اندیشه مفید و آموزنده است نگاى گذارا به برخى از آنها مىافكنیم . علاقه به علم و دانش از همان دوره كودكى عشق به تحصیل علم به صورت كم نظیرى در وجود استاد شكوفا شده بود . به گونهاى كه اولا، براى تحصیل علم متحمل هر نوع محرومیت و سختى مىشد و ثانیا، در مواقع خاصى وقتى در راه ادامه تحصیل او موانعى ایجاد مىشد، از این پیشامد بیش از اندازه متاثر و غمگین مىگردید . خود ایشان در قالب خاطراتى در این باره مىگویند: . . . به من در مسیرى كه آمدم، خوش گذشت و خداوند محبت كار را در درون من به وجود آورده بود . من به اندازهاى به علم علاقه پیدا كرده بودم كه فكر مىكردم اگر معلومات لازم را به دست نیاورم، حیات من ناقص است . براى همین، مسیر زندگى را این گونه طى كردم و اگر هم چنین امكانى فراهم شود باز هم همین مسیر را انتخاب مىكنم . البته، سعى خواهم كرد اشتباهات گذشته تكرار نشود . . . واقعا عاشق علم و یادگیرى بودهام . . . (1) یكى از فرزندان استاد در این باره خاطرهاى از زبان وى نقل مىكنند: سرماى تبریز معروف است . پدرم مىفرمودند كه ما وضعیت مالى مناسبى نداشتیم . كفش هایمان سوراخ بود و لباس هایمان نامناسب . از آن طرف، سرما و یخبندان تبریز زیاد بود . اما چون عشق درس در دلمان جوشان بود، هم چنان به دبستان مىرفتیم . یك روز پلیس جلویمان را گرفت و گفت: در این سرما با این سر و وضع نامناسب كجا مىروید؟ گفتیم: مىرویم درس بخوانیم . او دست من و برادرم را گرفت و آورد در خانه و به مادرم گفت: اینها را در این سرما كجا مىفرستید؟ این بچهها یخ مىزنند مادرم گفت: چكار كنم؟ ! به درس خواندن علاقه دارند و با جدیت دنبال مىكنند و من نمىتوانم جلودارشان باشم . پلیس چیزى نگفت و رفت و ما از درز در خانه نگاه كردیم وقتى كه او كاملا دور شد، من و اخوى دوباره عازم مدرسه شدیم . (2) اخلاص در عمل كسانى كه از نزدیك با استاد جعفرى حشر و نشر داشتند اذعان دارند كه مهمترین ویژگى شخصیت اخلاقى وى اخلاص و تقوا بوده است . نقل شده وقتى كسى به ایشان مىگفت: آرزویم این است كه همانند شما در علم و دانش مشهور شوم، استاد با آرامش و تانى خطاب به او مىگفت: فلانى! بهتر است انسان گمنام بماند، چرا گمنام بودن هیچ گاه از عظمت آدمى چیزى نمىكاهد . مهم این است كه آدمى به تمام حقایق دستیابد . مهم این است كه آدمى قدمى كه بر مىدارد، توام با اخلاص باشد . (3) یكى از نتایج اخلاص مرحوم استاد جعفرى این بود كه مردم به او علاقمند بودند . در این باره از خود ایشان نقل شده است: روزى در پاچنار تهران راه مىرفتم . یكى از فضلاى اهل علم مرا دید و گفت: آقاى جعفرى تو وضع مالىات كه خوب نیست تا حوائج مردم را بر طرف كنى، پست و مقامى هم كه ندارى، فقط یك طلبه با سواد و پر كار هستى همانند خیلى از طلبههاى دیگر! با این حال، تعجب مىكنم كه تو این اعتبار اجتماعى را از كجا آوردهاى كه مردم این قدر به تو علاقه دارند؟ گفتم: در كارهایم یك ذره هم خدا را در نظر گرفتهام و ذرهاى از كارهایم براى اوست . (4) مقام معظم رهبرى در دیدار خانواده استاد جعفرى در باره ایشان فرمودند: . . . من وقتى تشییع جنازهى ایشان و این هیجان مردم و كارهاى گوناگون دیگر را دیدم، گفتم واقعا این اثر اخلاص بود و اثر اخلاص همین است . وقتى كسى كارى را محض رضاى خدا و بر خاطر اهدافى مقدس انجام مىدهد، خداى متعال هم نمىگذارد كه بار او بر زمین بماند و ضایع بشود و بلافاصله پاداش آن را مىدهد . . . (5) صبر وبردبارى یكى از مهمترین ویژگىهاى استاد محمد تقى جعفرى، صبر و بردبارى كم نظیر در راه تحصیل علم بود . وى، على رغم مواجه شدن با انواع مشكلات و سختىها در راه علم، به ویژه فقر و مشكلات مالى، از دنبال كردن آموزش علم و دانش دستبرنداشت . به گونهاى كه حتى در دوران كودكى و نوجوانى براى این كه تنگ دستى خانواده مانع ادامه تحصیل او نشود، نصف روز در بازار كار مىكرد و نصف دیگر روز به تحصیل مىپرداخت . این كار را حتى پس از رفتن به نجف نیز انجام مىداد تا به تكمیل تحصیلات موفق شد . خاطراتى كه از استاد جعفرى در زمینه تحمل مشكلات مالى در زمینه ادامه تحصیل نقل شده است، بسیار حیرتانگیز است . از جمله ایشان مىگویند: . . . در دوران تحصیل در قم دو شبانه روز بود كه براى غذا چیزى نداشتم . بالاخره، احساس وظیفه شرعى كردم كه بروم از همان بقال كه دائما از او مواد غذایى مىخریدم، مقدارى برنج و روغن و خرما بگیرم . روز سوم رفتم به همان بقال گفتم، یك كیلو برنج و یك سیر روغن و هفتسیر خرما بده . بقال آنها را كشید و به دست من داد . گفتم: وجه اینها را دو سه روز دیگر مىآورم . بقال گفت: من نسیه نمىدهم و آنها را از من گرفت . . . من برگشتم و عصر آن روز، كه بى حالى بر من غلبه كرده بود . طلبهاى كه همسایه من بود، كتاب معالم را آورد، و صفحهاى را باز كرد و گفت: من در اینجا اشكالى دارم، من گفتم: فعلا حالم مقتضى نیست . گفت: من ناهار نخوردهام، كته پختهام . برویم حجره با هم ناهار بخوریم و شما اشكال مرا هم حل كن . با هم رفتیم . ایشان كته را پخته و خرما را خورشت كرده بود . ناهار خوردیم و اشكال او را هم بر طرف كردم . من از این نمونهها در دوران طلبگى زیاد داشتم . (6) در جایى دیگر، به مناسبت دیگر مىگویند: در این دوران از نظر معاش سخت مىگذشت . هم مساله معاش بود و هم مسائل دیگرى كه موجب ناراحتىها مىشد . اینها واقعا زیاد بود . ولى علاقه من هم (به تحصیل علم و كسب معرفت) شدید بود و همه شداید را انسان هضم مىكرد . . . . (7) شنیدهام كه یك شب در منزل ما بودید و من توجهى به شما نداشتهام . وقتى این قضیه را شنیدم، متاثر شدم؛ اگر از روى بىتوجهى و اشتغال فكرى نتوانسته باشم، مراسم محبت را به جاى بیاورم معذرت مىخواهم . امیدوارم كه كمترین تیرگى در دل راه ندهید.جامعیت معلومات از دیگر مشخصههاى استاد، برخوردارى از جامعیت علمى و گستردگى معلومات است، از آنجایى كه انجام شایسته رسالت مرزبانى از حقایق دینى، به توانمندىهاى علمى در رشتههاى گوناگون نیاز دارد، استاد این صلاحیت را به صورت شایسته از طریق كسب معلومات در زمینههاى گوناگون علمى، فلسفى و دینى و حتى روان شناس و جامعهشناسى و حقوق به دست آورده بودند . این حقیقت را، مجموعه آثار به جاى مانده از آن علامه فرزانه به خوبى تایید مىكند; چرا كه برخى از آثار گرانسنگ استاد به فلسفه و برخى دیگر به عرفان و بعضى به فقه و بعضى دیگر به ادبیات فارسى و عربى و تعدادى نیز به روانشناسى و جامعهشناسى و تاریخ و . . . مربوط مىشود . وى در دوران طلبگى از طریق مطالعه آثار مختلفى كه در كشورهاى اسلام منتشر شد، با اندیشههاى متفكران برجسته غرب و شرق كاملا آشنا بودند، به گونهاى كه وقتى در زمانى كه حدود 32 سال داشتند، دستبه تالیف كتاب ارزشمند «ارتباط انسان» و جهان زدند در تهیه و تدوین و نگارش این اثر به حدود دو هزار و پانصد جلد كتاب در زمینههاى مختلف علمى و فلسفى مراجعه نمودند . كمتر كسى در این سن و سال، مىتواند از این چنین مطالعات وسیعى برخوردار باشد . استقلال فكرى یكى از ابعاد شخصیت استاد برخوردارى از استقلال در اندیشه تفكر است . وى به دلیل روحیه آزاد اندیشى كه داشتند، على رغم مواجه شدن با تفكرات بزرگ و اندیشمندان توانا، هرگز تحت تاثیر آنان واقع نشده، همواره به تحلیل و نقد و بررسى نظریه و دیدگاههاى متفكران برجسته پرداخت . این شهامت علمى آن هم، به این صورت در كمتر اشخاصى یافت مىشود . استاد جعفرى نه تنها خود چنین ویژگى داشت، بلكه در كلاسهاى درس، مجامع علمى، سایر دانش پژوهان را نیز به داشتن استقلال فكرى ترغیب مىكرد . به علاوه وى همواره از بیمارى شخصیت زدگى انتقاد مىكرد . همین داشتن استقلال فكرى، موجب شده بود كه در ارزیابى آرا و عقاید شخصیتهاى بزرگ به بهترین شیوه عمل نماید و هرگز از حد انصاف عدول نمىكرد و از انتقاد به بهانه بزرگى اشخاص و توانمندى علمى آنان در مواقع لازم سرباز نمىزد . به عنوان بهترین شاهد بر این مدعا، مىتوان به شیوه استاد در تفسیر مثنوى اشاره كرد . وى على رغم علاقه فراوانى كه به مولوى داشت، هیچ گاه خود را تابع بى چون و چراى وى نداشت و در دهها مورد به تجزیه و تحلیل دیدگاههاى مختلف ایشان پرداخت و در موارد زیادى اندیشههاى صواب او را پذیرفت . ولى هرگز زیر بار پذیرش همه نظریهها و دیدگاههاى وى نرفت و در بسیارى از موارد نیز آنها را نقد و رد كرد . توجه به مقتضیات زمان علامه جعفرى علاوه بر توجه به اتقان علمى مباحثى كه مطرح مىكرد، همواره به نیازها و شرایط و اقتضائات زمان نیز توجه مىكرد . و تقریبا همه آثارى را كه تالیف كرده است، با هدف پاسخ به نیازهاى فكرى روز جامعه به نگارش در آروده است . در دورهاى كه آثار برتراندراسل به زبان فارسى ترجمه شد، ایشان با نقد برخى از آثار مهم وى، تلاش كرد تا ابعاد مختلف اندیشههاى راسل را به دانش پژوهان نشان دهد تا آنان تحت تاثیر اندیشههاى نادرست و منفى او قرار نگیرند . نیز در موقعى كه نظریه پردازان ماتریالیست، نظریه جبر را وسیله تبلیغ و ترویج افكار غلط خود قرار مىدادند، استاد با بررسى همه جانبه مساله جبر از سوء استفاده بى مورد آنان جلوگیرى به عمل آورد . هم چنین در اوائل انقلاب اسلامى، زمانى كه مباحث ایدئولوژیكى در بین گروههاى مختلف فكرى رونق یافته بو د، علامه با طرح مباحث گسترده مربوط به مساله شناخت، نظریههاى مربوط به اندیشههاى مادىگرى را مورد نقد و بررسى عالمانه قرار داد و نظریه مخصوص شناخت از دیدگاه قرآن و اسلام را تبیین كرد . در سالهاى اخیر نیز به موازات مطرح شدن مسائل مربوطه به حقوق بشر و انتقاد به نظام حقوقى اسلام، در دفاع از حقوق اسلامى و نقد حقوق بشر مورد نظر غربىها، به مقایسه تطبیقى حقوق بشر اسلامى و غربى پرداخت . و موارد نقص اصول حقوق بشر غربى را مشخص نمود و نقاط قوت حقوق بشر اسلامى را روشن ساخت و . . . تواضع و فروتنى و ادب از دیگر صفات بارز استاد جعفرى، تواضع ایشان است . اصولا عامل اصلى جذب و علاقه و ارادت افراد به علامه، افتادگى و برخوردارى از روحیه فروتنى ایشان بود . گرچه این امر گاهى سبب مىشد كه منزلت علمى و عظمت دانش و معرفت او ناشناخته بماند و در دیده افراد مانند یك انسان معمولى تلقى گردد، اما طولى نمىكشید كه آثار برجسته علمى و نظریات سازنده و روشنگرانهاى كه در محافل علمى ارائه مىكردند، افراد متوجه روح عظمت وى مىشدند . در مورد فروتنى استاد جعفرى نیز حكایتهاى آموزنده فراوانى نقل شده است . از جمله مىگویند: روزى یكى از شاگردان استاد، به او مىگوید: برادرم چند روز قبل به خدمتشما رسیده بودند، گویا به دلیل اشتغالات ذهنى، شما به او زیاد توجه نكرده بودید، لذا ایشان از شما بسیار دلخور شدهاند . مرحوم علامه جعفرى بسیار ناراحت مىشوند و به منظور رفع این سوء تفاهم، به آن جوان نامهاى به این شرح مىنویسند: برادر عزیز! پس از سلام، توفیقات شما را از خداوند سبحان مسئلت مىدارم . شنیدهام كه یك شب در منزل ما بودید و من توجهى به شما نداشتهام . وقتى این قضیه را شنیدم، متاثر شدم . برادر عزیز! یقینا بدانید كه علاقه شدید من به كاروان دانش، خواه دانشآموز ابتدایى، یا دبیرستانى، . . . احتیاجى به اثبات ندارد . اگر از روى بىتوجهى و اشتغال فكرى نتوانسته باشم، مراسم محبت را به جاى بیاورم معذرت مىخواهم . امیدوارم كه كمترین تیرگى در دل راه ندهید . (8) حتى در دوران كودكى و نوجوانى براى این كه تنگ دستى خانواده مانع ادامه تحصیل او نشود، نصف روز در بازار كار مىكرد و نصف دیگر روز به تحصیل مىپرداخت وفاى به عهد علامه بزرگوار محمد تقى جعفرى، در بین افرادى كه با او محشور بودند به وفاى به عهد و عمل به وعدهها مشهور بودند . دیده نشد كه وى در یك مورد خلاف وعده و قرارى كه گذاشته است، رفتار كند . حتى نقل شده استیك روز مقرر شده بود در حضور استادان و دانشجویان در تالار كتاب خانه دانشگاه امام صادق (ع)، درباره انسان و جایگاه علوم انسانى سخنرانى كنند . استاد جعفرى طبق معمول، زمانى كه براى سخنرانى ایشان در نظر گرفته شده بودند، در جلسه حضور پیدا مىكنند . پس از آن كه مورد استقبال گرم حاضران قرار مىگیرند، این بار بر خلاف همیشه استاد با چهره گرفته و مغموم در جایگاه خطابه قرار مىگیرد و سخن خود را با نام خدا و شكر گزارى به درگاه ربوبى آغاز مىكند و پس از چند دقیقه صحبت، با وقار و آرامش غیر قابل وصفى درگذشت فرزندش را به اطلاع حاضران مىرساند و مىگوید: چون هم اینك مراسم تشییع پیكر فرزندم شروع مىشود اگر اجازه مىدهید، از ادامه سخنرانى خوددارى كنم و در آن مراسم حضور پیدا كنم . . . حاضران از شنیدن چنین پیشامدى بسیار متاثر مىشوند و از این بابت كه، علامه بزرگوار به احترام وعدهاى كه داده بود و به احترام حاضران در مجلس سخنرانى حاضر شده بودند، درس بزرگ و در عین حال تازهاى مىگیرند . . .(9) علاوه بر آنچه بیان شد، استاد محمد تقى جعفرى از اوصاف شایسته دیگرى نیز برخودار بودند كه از جمله آنهاست: - مردم دوستى و رسیدگى به مشكلات مردم - زهد و ساده زیستى - پرهیز از تجمل و رفاه گرایى - التزام به قوانین اجتماعى - سعه صدر - گشاده رویى سید صادق سید نژاد --------------------------------------پیوند به:ناشنیده ای از ملاقات علامه با امام علی علیع السلاماخلاق از منظر علامه جعفری و راسلاو به حق جعفری بود--------------------------------------پىنوشت: 1. ماهنامه رشد جوان، ش 7، سال چهاردهم شماره مسلسل 113 . 2. فیلسوف شرق، ص 12 و 13 . 3. طایر گلشن قدس، ص 15 . 4. یاد یار، ص 121 و 122 . 5. آفتاب حكمت، ص 2، آبان 1378 . 6. كیهان فرهنگى، ش 147 . 7. میراث ماندگار، ج 1، ص 102 . 8. تكاپوگر اندیشه، ص 18 . 9. روزنامه اطلاعات، 5 دى ماه 1377 . منبع:مجله دیدار آشنا،شماره 30، با تصرف و تلخیص
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 335]
-
گوناگون
پربازدیدترینها