بررسي يكي از شيوه هاي درمان ناباروري؛ تلاشي زنانه براي مادر شدن

واضح آرشیو وب فارسی:قدس: بررسي يكي از شيوه هاي درمان ناباروري؛ تلاشي زنانه براي مادر شدن
* محبوبه علي پور

براساس آمار سازمان بهداشت جهاني، ميزان ناباروري در دنيا حدود 10 تا 15 درصد است. حال آنكه، اين ميزان در كشور ما به بيش از

20 درصد مي رسد. ناگفته نماند، جدود 40 درصد ناباروريها ناشي از عامل زنانه بوده و نزديك به 50 درصد آن نيز به دليل مشكلات در تخمدانهاست.
به همين دليل، يكي از راههاي درمان ناباروري، اهداي تخمك مي باشد.
* مشكلات گيرنده ها
بهره مندي از شيوه اهداي تخمك در سال 1983 جنجالهايي را در محافل عمومي و علمي به پا كرد، از آن روز تا كنون، از شيوه هاي قابل تأمل در درمان ناباروري زنان همين شيوه است، اما چه كساني نيازمند دريافت تخمك هستند؟
فيروزه شفيعي، كارشناس ارشد پرستاري كه در يكي از مراكز درمان ناباروري فعاليت مي كند، مي گويد: بانوان متعددي از اين روش مي توانند بهره مند شوند كه مي توان به اين افراد اشاره كرد. نخست بانواني كه سيكل ماهانه ندارند و قادر به آزادكردن تخمك نيستند. گروهي كه به دليل بيماريهاي خاص يا شيمي درماني در كاركرد تخمدانها دچار مشكل مي باشند. زناني كه بالاي 45 سال سن دارند اما تمايل به فرزند آوري دارند. همچنين، افرادي كه دچار يائسگي زودرس مي باشند و البته موارد ديگري كه به اختلال در كاركرد تخمدانها و تخمكها مربوط مي شود.
* شرايط اهدا كنندگان
زن در آستانه پنجاه سالگي بود و اصرار داشت كه صاحب فرزند مي شود. پزشك زنان نيز سن او را براي ناباروري مناسب نمي ديد اما زن همچنان پافشاري مي كرد.
- خانم دكتر ! من چهار ساله كه ازدواج مجدد كردم. اگر بچه دار نشوم بعد از مرگ شوهرم، بچه هايش از خانه بيرونم مي كنند. ناچارم ...
افراد به انگيزه هاي مختلف به دريافت تخمك مي انديشند اما چه كساني مي توانند مناسب جهت اهداي تخمك باشند؟
دكتر رويا پور قربان، جراح و متخصص بيماريهاي زنان، زايمان و نازايي در پاسخ اظهار مي كند: از آنجا كه درمان با تخمك اهدايي در اكثر مراكز درمان ناباروري امكان پذير است. از مسايل مهم در اين زمينه، چگونگي انتخاب فرد اهدا كننده تخمك مي باشد. تعدادي از بيماران ممكن است بخواهند فرد اهدا كننده يكي از بستگان و دوستان آنها باشد. برخي نيز براي دستيابي به فرد دهنده از خدمات مؤسسات مربوط كه فرد اهداكننده ناشناس مي باشد، استفاده مي كنند.اگر چه برخي مراكز درماني نيز از ارايه اين خدمات سرباز مي زنند اما بيشتر مراكز درماني مسؤوليت غربالگري فرد دهنده از نظر سازگاري طبي، توليد مثل و روان شناختي پذيرفته مي شود.
شفيعي نيز خاطرنشان مي كند: افراد اهدا كننده معمولاً بهتر است، بيوه باشند چون قرار است به عنوان همسر موقت زوج دريافت كننده باشد البته اين افراد به طور غيابي به عقد هم در مي آيند و شايد هيچ گاه همديگر را نبينند.
همچنين دهنده تخمك بايد تولد يك فرزند سالم را تجربه كرده باشد. سيكل ماهانه وي نيز منظم باشد. از نظر سني هم بهترين حالت آن است كه سن او زير 30 سال باشد.
* غربالگري جسمي و رواني
دكتر پور قربان، با اشاره به اهميت سلامت، روند اهداي تخمك نيز تأكيد مي كند: همانند اهدا كنندگان ساير اعضا، دهندگان تخمك نيز بايد به دقت بررسي و غربالگري شوند. همچنين آنان بايد اطلاعات آموزشي كافي و گاه مفصلي را دريافت كنند به طوري كه به مفاد قراردادنامه و رضايت نامه را آگاهانه تأييد كنند.وي در ادامه مي گويد: دهندگان تخمك علاوه بر غربالگري طبي بايد قبل از شركت در برنامه اهداء تحت بررسي جامع رواني- اجتماعي قرار گيرند. زيرا با وجود غربالگري و آماده سازي گسترده تعدادي از دهندگان تخمك در مرحله آخر منصرف مي شوند. از همين رو، توصيه مي شود در جريان انجام هر گونه اهداي تخمك، مشاوره قانوني انجام شود تا در روند اين برنامه، موضوعهاي متعددي در زمينه قانوني رخ ندهد.
* شيوه هاي اهدا
با توجه به آنچه گفته شد، اين پرسش مطرح مي شود كه روش اهداي تخمك چگونه انجام مي شود؟
دكتر پورقربان مي گويد: در اين شيوه ابتدا بايد با تجويز دارو، هماهنگي بين سيكل قاعدگي؛ دهنده و گيرنده ايجاد شود. سپس با تزريق داروهاي تحريك كننده تخمك گذاري، تخمدان فرد دهنده را تحريك و در موعد مناسب پس از بلوغ تخمكها در اتاق عمل و با هدايت سونوگرافي و به روش علمي، با سوزنهاي مخصوص تخمكها از تخمدان دهنده گرفته شده و در اختيار جنين شناس قرار مي گيرد تا با نمونه اسپرم شوهر بيمار تركيب و جنين ايجاد شود. ناگفته نماند گاه به شيوه لاپاراسكوپي از تخمدان مي توان تخمك را گرفت. به هر حال پس از تشكيل جنين، طبق نظر پزشك، يك تا دو عدد جنين در روز سوم تا پنجم به رحم فرد گيرنده منتقل مي شود و چنانچه تعداد جنينهاي تشكيل يافته بيشترباشد، مي توان از جنين شناس خواست، تا آنها را منجمد و نگهداري كند.
شفيقي در اين باره اظهار مي كند: در پايان به مدت 10 سال اين جنين ها نگه داري و فقط به فرد گيرنده منتقل مي شود تا در بارداري بعدي نيز استفاده شود. ناگفته نماند، گاه براي افزايش ضريب موفقيت، بين يك تا پنج جنين به گيرنده منتقل مي شود، از همين رو، امكان چندقلوزايي نيز زياد مي شود.
وي در ادامه مي افزايد: براي اهداي تخمك، بيش از سه بار در سال يعني با فاصله سه ماه يك بار توصيه نمي شود.
اما خانمي را مي شناسيم كه يازده بار اهداي تخمك داشته و حتي افرادي همزمان داوطلب اهداي تخمك و رحم اجاره اي بوده اند.
* ابزاري براي پژوهش
باور كردن آن دشوار است. اما چند سالي است در بسياري از كشورها از جمله اسپانيا، بلژيك، يونان و آمريكا تخمك نيز در زمره كالاهاي بازار سياه درآمد است. براي نمونه، در آمريكا مادران ميانسالي كه مايل به فرزندداري هستند ولي خود قادر به توليد تخمك نمي باشند، حاضرند به زنان اهدا كننده بيش از پنج تا ده هزار دلار بدهند. حتي برخي پيش از ده هزار دلار را پيشنهاد مي كنند. جالب اينجاست كه در سال 2004 ميلادي بيش از ده هزار تخمك در اين كشور اهدا شده است.
شايان ذكر است، طي سالهاي اخير، علاوه بر درمان ناباروري، براي انجام تحقيقات علمي و پزشكي از تخمكها استفاده مي شود. چنانكه پژوهشگران مدعي هستند. با بهره گيري از مازاد تخمكها مي توان راههايي را براي درمان، بيماريهاي قلبي، ديابت، آلزايمر و ... يافت.

آيا در كشور ما نيز از تخمكها اينگونه استفاده مي شود؟
شفيقي در پاسخ مي گويد: از آنجا كه در اين شيوه، در مرحله اول جنين، با معدوم كردن جنين شده از سلولهاي بنيادي آن استفاده مي كنند و اين شيوه غيراخلاقي به حساب مي آيد اين گونه روشها در كشور ما مرسوم نيست.
* اهداي تخمك و قانون
دكتر پور قربان به ابعاد قانوني و شرعي اهداي تخمك اشاره كرده و مي گويد: در حال حاضر در كشور ما اغلب شيوه هاي رايج درمان ناباروري انجام مي شود. چنانكه ممانعتي از نظر شرعي و قانوني در مورد اهداي تخمك وجود ندارد.
* يك روي ديگر سكه
دخترك 22 ساله بود و قصد داشت ادامه تحصيل دهد. اما نگران بود مبادا او نيز مانند مادر دچار سرطان بشود و تخمدانهايش را بردارند. پس تصميم گرفت پيش از ازدواج با شيوه لاپاراسكوپي چند تخمك از خودش را براي سالهاي بعد ذخيره كند.
يك كارشناس ارشد پرستاري به ديگر كاركرد نگه داري تخمك اشاره كرده و مي افزايد: از آنجا كه در جامعه جهاني سن ازدواج افزايش يافته و البته بهترين سن براي بارداري زير 30 سال است. بانوان ترجيح مي دهند در سالهاي 20 تا 30 سالگي با فريز كردن تخمك خويش، آن را براي سالهاي بعد مورد استفاده قرار دهند. البته در كشور ما به دليل هزينه و برخي مسايل ديگر، اين گونه شرايط بسيار نادر است.
* تلاش براي بقاي زندگي مشترك
مرد متأهل بود و سعي مي كرد دردي را كه در چهره اش فرياد مي كشيد، پنهان كند.
- همسرم دچار مشكل است. چند ساله درگير درمان او هستيم، خسته شدم. ديگر بچه نمي خواهم. براي اين درمان خانه و خودروام را فروختم، خانه مادرم زندگي مي كنيم.
همين چند ماه پيش يك ميليون و ششصدهزار تومان براي عمل FVI دادم...
اين تصويري است كه در زندگي بيش از دو ميليون زوج نابارور مي بينيم. داستان نه چندان خوشايندي كه نمي توان ناديده گرفت.
در نشست مطبوعاتي كه چندي پيش درباره بيمه و ناباروري برگزار شد. دكتر آخوندي، رئيس پژوهشگاه ناباروري ابن سينا اظهار داشت: چندي پيش امكاناتي از جمله سوبسيد داروها براي زوجهاي نابارور در كشور وجود داشت، گرانترين داروي اين زوجها حدود پنج هزار تومان فروخته مي شد، ولي در حال حاضر اين داروها حدود چهار برابر افزايش قيمت يافته است.
وي همچنين معتقد است: درگذشته دولت دومين هزينه را بعد از جراحي هاي قلب براي درمان در خارج از كشور، در مورد درمان ناباروري پرداخت مي كرد اما در حال حاضر هيچ امكان حمايتي به طور خاص از درمان ناباروري صورت نمي گيرد.
اسحاقي كه چندين سال است در مراكز ناباروري فعاليت دارد، نيز مي گويد: واقعاً جاي تعجب است كه براي مسؤولان و متوليان درمان كشور، مقوله درمان ناباروري در حد جراحي بيني است. در حالي كه هر روزه در مراكز درمان ناباروري دهها زوج جوان نااميد از درمان و هزينه آن، ناچار به فروپاشي كانون خانواده مي شوند.
وي اظهار مي كند: زماني ناباروري معضلي افزونتر به حساب مي آيد كه زن عامل آن باشد. چون تجربه نشان داده اغلب مردها از حق خود براي پدر شدن، چشم پوشي نمي كنند. اين در حالي است كه زنان ناچارند فشارهاي رواني بيشتري را از سوي اطرافيان تحمل كنند. همچنين، اين گروه، اغلب به دليل ناتواني اقتصادي نمي توانند هزينه هاي درمان خود را تأمين كنند. از همين رو، آسانترين گزينه از سوي خانواده انتخاب مي شود كه همان طلاق زن مبتلا به ناباروري است.
اسحاقي در ادامه پيشنهاد مي كند: از آنجا كه آسيبهاي نا باروري و پيامدهاي نظير طلاق اين افراد، بر تمام جامعه مي تواند اثر ناخوشايند بگذارد و مسايل روحي و رواني بسياري را براي اين زوجها فراهم كند، توصيه مي كنم مراكز خيريه با اين افراد همكاري كنند و گره گشاي مشكلات آنان باشند.
همچنين، از اين نهادهاي حمايتي تقاضا مي كنيم، زناني را كه شرايط مساعدت در درمان ناباروري دارند به مراكز مربوطه معرفي كنند.
وي تأكيد مي كند: اما مهمترين عاملي كه مي تواند در درمان ناباروري مؤثر باشد. افزايش خدمات و تسهيلات بيمه در درمان ناباروري است.
بنابراين، از مسؤولان تقاضا دارم، بي توجه از كنار مشكل بيش از دو ميليون زوج اين كشور نگذرند.

چهارشنبه|ا|23|ا|بهمن|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: قدس]

[مشاهده در: www.qudsdaily.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 350]