واضح آرشیو وب فارسی:خبر آنلاین: اندیشه - متن زیر خلاصه سخنرانی آیت الله مصباح یزدی در همایش دین و فلسفه است. • تعریف دو واژه دین و فلسفه پرداخت و گفت: بیش از نیمی از اختلافات در مسایل علمی انتزاعی به دلیل مغالطه در اشتراک لفظی است بنابراین مراد از واژه دین و فلسفه حائز اهمیت است تا بتوان از مغالطه جلوگیری کرد. فلسفه تلاشی است که فیلسوفان انجام میدهند تا به حقایقی برسند که گاهی به حقایقی میرسند و گاهی نمیرسند!؟ و این تلاش عقلانی هم در زمینه عمل و هم در زمینه نظر است. • دو معیار برای فیلسوف بودن وجود دارد؛ اول اینکه فلسفه به مطلق علوم برهانی گفته میشود که در این صورت ریاضیدان، اخلاقدان و شیمیدان و ... همه فیلسوف هستند یا اینکه فلسفه به مطلق فلسفه اولی و متافیزیک گفته میشود که در این صورت دایره فیلسوف بودن بسیار کوچک است. • در 2 قرن گذشته گرایشهای تجربی فلسفی بسیار قدرتمند شد بنابراین آزمایشپذیر بودن معیار علمی بودن قرار گرفت که در آن زمان فلسفه در مقابل علم قرار گرفته و فلسفه به علوم ضعیف تبدیل شده است چرا که تجربهبردار نیست. • اما آنچه امروز به فلسفه اطلاق میشود هیچکدام از این سه اصطلاح نیست. امروزه بیشتر به فلسفههای مضاف، فلسفه گفته میشود که گاهی به روش عقلی و تحلیلی گزارههای یک علم همچون روانشناسی را بررسی میکند و گاه به بررسی موضوع آن علم، تاریخ، تاریخچه،روش و متد آن علم و ... پرداخته میشود. • «دین» کاربردهای متعدد و متفاوتی دارد هم در لغت و هم در اصطلاح، برخی در تعریف دین گفتهاند که «دین مجموعهای از عقاید است که همراه با وجود باورهاست» که در این تعریف اصطلاحی حتی اعتماد به وجود خدا و رستاخیز در تعریف دین گنجانده نشده است. بنابراین بودیسم که در آن خدا به معنای ابراهیمی وجود ندارد جزء دین قرار میگیرد و حتی دینهایی که معبودش انسانهاست همچون مکتب اگوست کنت در دایره دین قرار گرفته است. • از دیرباز در تاریخ دین و فلسفه کسانی بودهاند که بین دین و فلسفه تباین قائل شدهاند و معتقدند بودند که نمیشود هم فلیسوف و هم دیندار بود و برخی از فقها فیلسوفها را طرد کردهاند. طرد فلاسفه از سوی فقها به خاطر مغالطه اشتراک لفظی در بحثهای فلسفه اولی و الهیات است است. • اینکه با برخی فلاسفه مخالفت کردهاند نخست به خاطر آرای آنهاست که باید با روش آنها در حد پاسخگویی به آنها بود. دومین مخالفت به خاطر روش و متد فلسفه است که گفته میشود؛ روش فلاسفه در تبیین گزارهای دینی صحیح نیست و آدمی را به حقیقت نمیرساند. • همانگونه که فقها در حکم دادن اختلاف نظر دارند فلاسفه هم اختلاف داشته و این دلیلی بر نفی فلسفه نیست. برای طرد شبهاتی که از خارج جهان اسلام وارد میشود نیازمند فلسفه هستیم چرا که با آنان نمیشود از قرآن شاهد و مثال آورد همانگونه که بیشترین تلاش انبیاء برای طرد شبهات توحید بود و خود توحید نیاز به اثبات نداشته با فلسفه هم باید به سمت پاسخگویی شبهات برویم.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: خبر آنلاین]
[مشاهده در: www.khabaronline.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 271]