رئيس امور الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در معاونت برنامه‌ريزي رئيس جمهور در گفت‌وگو با فارس:

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: رئيس امور الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در معاونت برنامه‌ريزي رئيس جمهور در گفت‌وگو با فارس:
خبرگزاري فارس: رئيس امور الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور گفت: براي تدوين قانون برنامه ششم بين ۸۰ تا ۱۰۰ شاخص كلان در حوزه‌هاي مختلف تهيه مي‌شود.

حجت‌الاسلام مهدي رجايي‌نيا در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي خبرگزاري فارس در مورد روند تهيه الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، گفت: فعاليت‌هاي دفتر امور الگوي اسلامي ايراني پيشرفت در معاونت برنامه ريزي و نظارت راهبردي رئيس جمهور در تدوين الگوي اسلامي ايراني پيشرفت، عمدتاً متمركز بر انجام مطالعات و تحقيقات در حوزه علميه قم است و براي اين جهت يك كلان پروژه تعريف شده است كه براساس آن با انجام تحقيقات بتوان در مجموع شاخص‌هاي كلان پيشرفت در حوزه‌هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، علمي و فناوري، حقوقي، قضايي، سياسي و مديريتي استخراج كرد.

وي افزود: بحث الگوي اسلامي ايراني يك كار بلندمدت است كه با تلاش علمي و فكري انديشمندان حوزه علميه و دانشگاهها تهيه مي‌شود و ما به اعتبار كار معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي كه تدوين برنامه‌هاي ۵ ساله و بوجه سالانه را برعهده دارد، به بحث‌هايي از الگو مي‌پردازيم كه در كوتاه‌مدت نسبت به نياز نظام برنامه‌ريزي كشور پاسخگو باشد.

حجت‌الاسلام رجايي‌نيا در ادامه افزود: الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت براي كوتاه‌مدت يكي از موارد نياز نظام برنامه‌ريزي كشور است كه بايد پاسخگوي نحوه تهيه برنامه‌هاي پنجساله توسعه باشد و در اين زمينه بحث و گفت‌وگوهاي صورت گرفته و تجربيات كاري در تدوين برنامه پنجم براي تدوين الگو موثر خواهد بود.

* تدوين ۱۰۰ شاخص كلان براي برنامه ششم

رجايي يادآور شد: اگر بتوان در كوتاه‌مدت بين 80 تا 100 شاخص كلان در حوزه‌هاي مختلف طراحي كنيم، كمك قابل توجهي به تدوين برنامه ششم توسعه براساس الگوي جديد اسلامي - ايراني خواهد كرد.

رئيس امور تدوين الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت يادآور شد: در حال حاضر عمده شاخص‌هاي كلان اقتصادي كشور كه در برنامه و بودجه استفاده مي‌شود، از غرب گرفته شده و اين شاخص‌ها اگر مبناي برنامه‌ريزي توسعه قرار گيرد، در چارچوب آنها و نظريات علمي مرتبط با آن شاخص‌ها حركت خواهد شد.

*شاخصها بر مبناي تفكر غربي

حجت‌الاسلام رجايي يادآور شد: تمام شاخص‌ها مفهوم و معناي فكري، فلسفي و علمي مربوط به خود را دارد و شاخص‌هاي كنوني براساس تفكر فلسفي غرب است، پس براي اينكه بتوان در كشور يك حركت جديد صورت گيرد، بايد شاخص‌هاي مرتبط با آن طراحي شود كه مبناي فكري، مفهومي و نظري آنها برگرفته از اسلام باشد.

* درآمد سرانه اسلامي دو ويژگي «حلال» و «كافي» دارد

رجايي ادامه داد: به عنوان مثال در حوزه درآمد سرانه كه يك شاخص كلان اقتصادي است، نظريه توسعه انساني مطرح مي‌شود و اگر از نگاه اسلامي به آن پرداخته شود، درآمد سرانه بايد داراي دو ويژگي «كافي» و «حلال» باشد، يعني درآمدي كه هم از كسب حلال باشد و هم براي اداره خانواده كافي باشد و اين درآمد مربوط به سرپرست خانوار است، چون در اسلام مرد سرپرست خانوار است و نفقه زن و اعضاي خانوار برعهده پدر خانواده است.
رجايي‌نيا يادآور شد: اين شاخص از طريق مفاهيم اسلامي درآمد سرپرست خانوار را تعريف مي‌كند و دو ويژگي كافي و حلال بودن براي آن ذكر مي‌كند.

وي افزود: مثال ديگر توليد ناخالص ملي است كه در دنيا غير از شاخص GNP يكي ويژگي حلال كه انديشمندان مسلمان مطرح كردند و ديگري صفت سبز كه دانشمندان غربي براي آن برشمردند، يعني توسعه پايدار همراه با حفظ محيط‌ زيست باشد تا توسعه موجب تخريب محيط نشود.

* توليد ناخالص ملي طيب باشد

رئيس امور تدوين الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت افزود: در قرآن كريم چون بحث زندگي طيب مطرح شده، بنابراين صفت شاخص توليد ناخالص ملي بايد طيب باشد كه هم حلال بودن را دربر دارد و هم سازگار با محيط زيست خواهد بود، يعني توليدي بايد در جامعه عرضه شود كه هم حلال باشد و هم براي انسان مفيد باشد.

رجايي يادآور شد: در قرآن آمده است «كلوا من الطيبات» يعني از مواد طيب و طاهر استفاده كنيد و هر گونه كالايي در جامعه اسلامي مصرف نمي‌شود، بلكه بايد حلال و طيب باشد، برخي جاها صفت حلالا طيبا يعني مصرف جامعه بايد هم حلال و هم طيب باشد. بنابراين توليد ملي هم بايد طيب باشد.
وي گفت: براين اساس اگر قرار است روغن نباتي به مردم داده شود، آيا روغن نباتي باشد يا روغن زيتون كه كالاي طيبه است، بنابراين بايد جهت‌گيري جامعه به سمت توليد زيتون و تبديل آن به روغن تغيير كند.

وي يادآور شد: براي تامين نياز كشور به روغن زيتون بايد در سياست كشاورزي تغيير حاصل شود. مناطق مستعد كشت شناسايي و صنايع روغن‌كشي زيتون توسعه پيدا كند. از طرفي فرهنگ مصرفي مردم از روغن نباتي به روغن زيتون تغيير پيدا كند. بنابراين يك كالاي طيب در الگوي اقتصاد و كشاورزي تغيير ايجاد مي‌كند.

* زيتون و انجير كالاي طيب

رجايي افزود: مثال ديگر محصول انجير كه در قرآن ذكر شده، بايد در سبد غذايي خانواده ايراني قرار گيرد كه به عنوان كالاي طيب شمرده مي‌شود، هم الگوي مصرف و هم صنعت ميوه بايد عوض شود، باغداري مرتبط با كشت انجير گسترش پيدا كند.

* گوشت حلال و تازه غذاي طيب

رجايي افزود: قرآن تاكيد دارد در زمينه گوشت لحما طريا يعني گوشت پاك و تازه مصرف شود و ويژگي آن علاوه بر اينكه از ذبح اسلامي به دست آمده باشد، بايد تازه باشد و گوشت يخ‌زده و صنعتي نباشد. بنابراين برنامه جامعه بايد به سمت تامين گوشت سالم و تازه براي مردم باشد.

وي ادامه داد: در اينجا صفت طيب هم شامل ذبح اسلامي مي‌شود و هم ويژگي تازه بودن را دارد، بنابراين غذاي كنسروي جزو غذاي طيب نيست و از نظر اسلامي مردود است و وقتي كه مفهوم توليد ناخالص داخلي طيب مطرح مي‌شود، رشد اقتصادي بر مبناي رشد كالاي طيب خواهد بود، تا افراد بتوانند از آن بهره‌مند شوند.

رئيس امور تدوين الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت در پاسخ به اينكه در زمان زلزله و حوادث ناگزير از استفاده از غذاي آماده و كنسروي و گوشت يخ‌زده هستيم و براي جامعه اين غذاها نيز لازم است، گفت: زمان قحطي خيلي فرق دارد، با اينكه الگوي اسلامي ايراني تاكيد دارد، گوشت به صورت طيب و تازه مصرف شود.

وي گفت: مثلا يك زماني عمده ماهي عرضه شده در بازار يخ‌زده بود، اخيرا مكانهايي درست شده است كه ماهي زنده عرضه مي‌كنند و همانجا براي مشتري صيد و پاك مي‌شود كه اين هم مصداق غذاي طيب است، در حالي كه فرهنگ مردم به سمت فريز (منجمد) كردن گوشت و نگهداري در فريزر است و اين فرهنگ درستي نيست.

رجايي يادآور شد: براي شهرسازي و برمبناي اسلامي - ايراني بايد كالاي طيب براي مردم به ساده‌ترين روش در اختيار قرار گيرد و اين مفاهيم در قالب توليد ناخالص ملي طيب مي‌گنجد كه يكي از شاخص‌هاي كلان الگوي اسلامي - ايراني است.

*ربا مهمترين شاخص فساد اقتصادي

وي افزود: وقتي شاخص سلامت اقتصادي مطرح مي‌شود، برعكس شاخص فساد اقتصادي نيز بيان مي‌شود و براي ما ربا به عنوان شاخص مهمي است كه وجود ربا علامت مرض در اقتصاد است، همچنين كم‌فروشي كه در قرآن آمده «ويل للمطففين» يعني واي بر كم‌فروشان كه اينها شاخص مرض اقتصاد است، همچنين سوءاستفاده از بيت‌المال هم علامت فساد اقتصادي به شمار مي‌رود.

رئيس امور تدوين الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت افزود: اين مفاهيم پايه‌اي بايد تبديل به شاخص شود و اين شاخص‌ها مبناي تدوين الگوي اسلامي - ايراني براي برنامه‌ريزان قرار ‌مي‌گيرد. بنابراين شاخص‌ها بايد كمي شده و مبناي برنامه‌ريزي توسعه جامعه قرار گيرد.

رجايي يادآور شد: شاخص فساد در جهت كاهش سلامت اقتصاد افزايش مي‌يابد و تا زماني كه شاخص تعريف نشود، نمي‌توان برنامه‌ريزي اقتصادي تدوين كرد. برنامه‌ريزي براساس خط‌كش شاخص به دست مي‌آيد.

وي افزود: مفهوم عدالت در همه شاخص‌ها بايد استفاده شود، اگر شاخص تعريف شد، مي‌توان قضاوت كرد كه جامعه به سمت عدالت مي‌رود، يا از آن فاصله مي‌گيرد.

* بدون شاخص نمي توان گفت استقلال اقتصادي حاصل شده يا نه

رجايي با اشاره به مفهوم استقلال اقتصادي گفت: از ابتداي انقلاب به اين مفهوم توجه شده و اگر شاخصي براي آن تعريف نشود، نمي‌توان ادعا كرد كه به جامعه اين سمت حركت كرده يا از آن دور شده‌است.

وي در مورد فلسفه اقتصاد غربي و تعريف از انسان بر مبناي فلسفه انسان لذت‌جو با ديدگاه اپيكور و انسان اقتصادي از نظر اسلام گفت: در پروژه‌هاي در دست اجرا مفاهيم نظري در عرصه‌‌هاي مختلف استخراج مي‌شود كه ناظر به سياستگذاري و عمل اجرايي است و در اين زمينه نظريات كاربردي مورد نياز است و بايد از مباني فلسفي به يك گفتمان و نظريه برسيم كه راهنماي عمل باشد.

وي افزود: گفتمان‌ها در حوزه و دانشگاه تدوين مي‌شود و انسان كه مبناي حركت در الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت است، يك انسان تك‌بعدي، حيواني و مادي نيست، بلكه انساني است كه در اسلام تعريف شده و به تعبير شهيد مطهري داراي فطرت است.

* «عبد صالح» به جاي انسان اقتصادي آدام اسميت

رجايي افزود: همين نظريه در مورد فطرت انسان بسياري از نظريات ديگر را شكل مي‌دهد و در حوزه انسان‌شناسي بايد انسان تبديل به «عبدصالح» شود انسان توسعه يافته ،يعني عبد صالح و تا انسان توسعه پيدا نكند، توسعه‌اي در جامعه پيدا نمي‌شود. بنابراين انسان اقتصادي از نظر اسلام همان تعريف عبدصالح است.

وي يادآور شد: مولفه‌هاي عبدصالح يكي تفكر، دومي معرف كامل ديني و توحيدي و سوم ايمان به خداست. يعني عبدصالح انسان متفكر داراي معرفت توحيدي و ديني كه «يعلمهم الكتاب والحكمه» يعني كتاب هدايت قرآن و حكمت را ياد گرفته و ايمان به خدا دارد كه همان باور و تصديق است و ايمان از صنف آگاهي نيست، بلكه بالاتر از آن است و انسان عبدصالح آشنا به كتاب و علوم مورد نياز زندگي است كه غرايض و اميال را كنترل مي‌كند.

وي يادآور شد: اگر انسان محور حركت بود، بايد عقلانيت انساني در آن وجود داشته باشد، عقل اسلامي به انسان بصيرتي مي‌دهد كه مي‌تواند، حق را از باطل تشخيص دهد و تصميمات درست اتخاذ كند و انسان با بصيرت است و رفتار آن طبق عمل صالح است و وقتي فرد از عقلانيت اسلامي برخوردار شد، قوه تفكر بالا و معرف ديني و ايماني دارد.

رجايي با بيان اينكه معرف پايين‌تر از ايمان است، گفت: الزاما معرفت ايمان نمي‌آورد و همچنين ايماني كه معرفت نداشته باشد، سست خواهد بود و اگر انسان صالح به وجود آمد، ويژگي تفكر، ايمان و معرفت را با هم دارد، در آن صورت پيشرفت در جامعه محقق مي‌شود.

رجايي يادآور شد: اين شاخص كلان انسان صالح نشان مي‌دهد بايد در كجا سرمايه‌گذاري شود و مهمترين نهاد اجتماعي از نگاه الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت نهاد تعليم و تربيت است، چون انسان در آن تربيت مي‌شود و انسان تراز (الگو) در آن درست مي‌شود و اگر انسان به سطح آدم تراز برسد، نياز به تعليم و و تربيت قوي دارد.

وي تصريح كرد: ‌مهمترين عامل رسيدن به انسان تراز، فرهنگ تعليم و تربيت در جامعه اسلامي است. فرض بر اين است كه جامعه داراي ولايت فقيه است، چون در جامعه كفر اين مفاهيم مطرح نمي‌شود و در قانون اساسي نيز آمده است كه اگر بخواهد جامعه اسلامي شكل گيرد، بايد انسانهاي تراز پديد آيند و اين نيازمند سرمايه‌گذاري در حوزه تعليم و تربيت اسلامي است.

حجت‌الاسلام رجايي يادآور شد: مقام معظم رهبري تاكيد بر تحول آموزش و پرورش و آموزش عالي دارد، چون اين از نگاه انسان شناسانه ايشان است و بعد تاكيد بر رسانه و فرهنگ‌سازي دارد كه اين دستگاه كليدي براي تشكيل جامعه اسلامي ضروري است. بنابراين يكي از بحث‌هاي مبنايي كه بايد در الگوي اسلامي ايراني خرد شود، تلاش براي استخراج شاخص‌هاي كلان پيشرفت براي برنامه‌ريزي است.

وي افزود: بخش مهمي از الگوي اسلامي - ايراني پيشرفت همان شاخص‌‌هاي كلان است كه براساس آن شاخص‌ها بايد برنامه تدوين شود.

گفت‌وگو از: بهبود سعيدي كيا

انتهاي پيام/

شنبه|ا|17|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 186]