ايستادن در مقابل تعصبات سنت ها و آداب غلط اجتماعي

واضح آرشیو وب فارسی:ایسکانیوز: نگاهي به فيلم «طاووس هاي بي پر» ساخته «جواد مزد آبادي» ايستادن در مقابل تعصبات سنت ها و آداب غلط اجتماعي

تهران- خبرگزاري ايسكانيوز: در فيلم «طاووس هاي بي پر» با زني تنها سر و كار داريم كه به پشتوانه تلاش و پشتكار خود روي پاهاي خود ايستاده و در برابر جامعه مردان گليم خودش را به تنهايي از آب بيرون مي كشد.

فيلم «طاوس هاي بي پر»، قصه زندگي «طاووس» زني است كه شوهرش را طي حادثه اي از دست داده و با پسر خردسالش زندگي مي كند «طاووس» بدون كمك از ديگران خودش كار مي كند و در برابر تعصبات اجتماعي غلطي كه در مورد زنان بيوه وجود دارد ايستادگي مي كند با ورود «اردشير» دوست سابق شوهر «طاووس» زندگي وي دچار تغييراتي مي شود.
شروع فيلم پاهاي زني را نشان مي دهد كه در راهرو شلوغ پاسگاه از ميان جمعيت پيش مي رود تا به دنبال شوهر گمشده خود بگردد و صداي ماموري كه مي گويد :«نيست گشتيم پيدا نشد هر وقت پيدا كرديم خبرتون مي كنيم» آغاز مي شود. از همان ابتدا فيلم قراردادهاي خود را با تماشاگرش مي گذارد.« طاووس» متكي به خود با دوچرخه به همراه پسرش در مزرعه ذرت به پيش مي رود صحنه دام گذاشتن «طاووس» به همراه پسرش براي گرفتن پرندگان كه در نماي نزديك لانه مورچه ها جلوي تصوير ودر پشت زمينه ،« طاووس» را نشان مي دهد و اشاره به كسب روزي حلال كوشش و تلاش و روي پا ايستادن او دارد. پرنده بسته شده به دام براي طعمه گذاري، پاهاي بسته پرنده و برزخ زندگي «طاووس» كه چون پرنده اسير در محيطي است كه زندگي مي كند. يا ماري كه در دام پرنده به دور پرنده مي چرخد و منتظر فرصتي مي گردد تا پرنده را شكار كند و اين طرف «ناصر» برادر شوهر «طاووس» كه چون ماري زهرآلود به دور «طاووس» مي چرخد و قصد دارد او را شكار كند تا به قول خودش از آبروريزي طايقه جلوگيري كند.
پرندگاني كه در دام مي افتند هر كدام اگر تخم داشته باشند توسط «طاووس» و پسر لالش آزاد مي شوند يك جورحس مادرانه كه «طاووس» نسبت به پسرش دارد در شكار او نيز تاثير گذاشته است .«طاووس» اسير محيط ،شرايط و تعصباتي است كه به خصوص رفتار خشك و سنتي برادر شوهرش «ناصر» كه همه چيز را در نگاه هاي كنجكاو مردم مي داند.
«قاسم» پسر عموي «ناصر» شخصيتي ديوانه داردو پرنده هاي «طاووس» را مي خرد.او سعي دارد دل «طاووس» را به دست آورد. صحنه دو نفره آنها كه بر اثر اتفاق موبايل «قاسم» به دست «طاووس» مي افتد و «طاووس» عكس خود را در صفحه اصلي موبايل مي بيند. حركت قطار از كنار مزرعه ذرت گذر ايام و زماني را نشان مي دهد كه «طاووس» رفته رفته با شرايط و تنهايي خود،و با پسرش انس مي گيرد و حاضر نيست كسي ديگر را داخل زندگيش راه دهد. پوكه فشنگي كه توسط پسر «طاووس» پيدا مي شود نويد يك جنگ و درگيري اساسي را مي دهد و درست در همين لحظات در نيمه هاي فيلم «اردشير» با بازي «فريبرز عرب نيا» وارد مي شود نيمه اول فيلم قهرمانش «طاووس» است اما در نيمه دوم فيلم و با ورود «اردشير» داستان رنگ و بوي ديگري به خود مي گيرد و از داستاني صرفا زنانه به داستاني دوپاره تبديل مي شود .
«اردشير» مردي است كه به ظاهر 12 سال عاشق «طاووس» بوده و صبر كرده تا روزي بتواند او را مال خود كند. «فريبرزعرب نيا» با وجود همه تلاش خود نتوانسته به درستي اين شخصيت را بازي كند. همان بازيگر فيلم هاي «سلطان»، «ضيافت» و «باج خور» و ديگر فيلم هاي خود است با همان تيپ: فرياد زدن، خنديدن ،زورگويي و خشمي كه از چهره و صورت وي به ياد داريم شخصيت «طاووس» با بازي «هنگامه قاضياني» هم تكرار همان شخصيت فيلم «به همين سادگي» است. زني تنها كه فقط به بچه اش فكر مي كند و در مقابل ناملايمات و شرايط نابسامان زندگيش مقاومت مي كند. منتهي فرق بين «طاووس» و «طاهره» در اين است كه «طاووس» در مقابل تمام تعصبات ،كج فهميها و سنت ها مي ايستد و اهل خالي كردن ميدان مبارزه نيست اما «طاهره» فيلم «به همين سادگي» بعضي وقتها كم مي آورده و كوتاه مي آيد. نوع نگاه ها، حرف زدن، خنديدن و سبك زندگي «طاهره» و «طاووس» شبيه به هم هستند.
«طاووس» روي پاهاي خود مي ايستدو به خاطر لقمه اي نان اسير وسوسه هاي «اردشير»،« ناصر» و «قاسم» نمي شود .در واقع به تنهايي به مقابله با سنت ها و تعصبات قومي و محلي مي رود و هيچ گاه نمي خواهد در مقابل «ناصر» كوتاه بيايد. شرايط زندگي «طاووس» به گونه اي است كه حتي آرايشگر محل با بازي «خسرو احمدي» هم با نگاه ها و حرف هاي خود قصد دارد «ناصر» را تحقير كند. در صحنه اي كه ريش «ناصر» را مي تراشد و در اين حين «طاووس» با دوچرخه از رو به روي آرايشگاه مي گذرد شاهد نگاه هاي هوس بازانه اين شخصيت هستيم و اين نگاه هاي هوسناك همراه مي شود با بريدن گردن «ناصر» توسط تيغ آرايشگر،
نگاه هاي كنجكاومردم ودرجاهايي هوسناك در سراسر فيلم وجود داردو اين برمي گردد به نگاه غلط و سنتي كه در مورد زن بي سرپرست در جامعه وجود دارد. اينكه زن بيوه نبايد به فكر ازدواج باشد اگر حقي هم دارد.نبايد به غير از خودي شوهر كند . واين به عدم داشتن حقوق انساني توسط اينگونه زن هابر مي گردد. «اردشير» چون قهرمانان فيلم هاي عاشقانه در برابر بدي ها و شخصيت هاي بي رحم قد علم مي كند و نمي خواهد كسي به عشقش نگاه هرزه كند.
از نقاط ضعيف فيلم نامه بايد به شخصيت كودن و ديوانه «قاسم» اشاره كرد. تماشاگر از همان ابتداي فيلم مي داند كه «طاووس» با آن ويژگي هايي كه دارد هرگز حاضر نخواهد شد با «قاسم» ازدواج كند. چون از لحاظ پوشش و چه از لحاظ نوع زندگي هيچ شباهتي به «طاووس» ندارد. در زباله داني آهن آلات قراضه زندگي مي كند صحنه اي كه مشخص مي شود وي شوهر «طاووس» را كشته است سرسري و نا پخته است به نوعي تماشاگر هرگز به اين باور نمي رسد كه چرا با يك هل دادن ساده شوهر «طاووس» روي زمين افتاده وتوسط آدمي مونگل وگيج كشته مي شود. صحنه اي كه پسر بچه فيلم «يحيي» سوار موتور «قاسم» مي شود . نوعي حسرت كودكانه را نشان مي دهد كه وي آرزو دارد پدر داشته باشد اما نمي تواند «قاسم» رابه عنوان پدر خود قبول كند. صحنه رو به رو شدن «طاووس» و «اردشير» در بالاي تپه ها و گذشتن ميني بوس روستا وبه وجود آمدن سوء تفاهمي كه مردم مي پندارند «طاووس» زني هرزه است در واقع «طاووس» گرفتار محيط وشرايطي است كه در آن زندگي مي كند محيطي بسته و كوچك كه كوچكترين عملي توسط همسايه خيلي زود آشكار مي شود. «طاووس» قرباني تقدير و سرنوشتي است كه بعد از فوت شوهرش ناخواسته در آن افتاده و چاره اي جز جنگيدن ندارد چون خالي كردن ميدان مساوي است با خرد شدن و مطيع اوامر «ناصر» ،« قاسم»و «اردشير» است.
«اردشير»شيشه هاي ماشينش را مي شكند . وسط آبادي فرياد مي زند كه وي هيچ چشم ناپاكي به «طاووس» ندارد اين صحنه نشان مي دهد كه حرف مردم، آبروو انسانيت چون شيشه اي مي مانند كه با كوچكترين اشتباه مي شكنند. «اردشير» شيشه ها را مي شكند تا به نوعي آمادگي و حضور خود را اعلام كند سكانس دو پهلويي كه فقط براي طرف داري از «طاووس» نيست.
«طاووس» سردرگم و آشفته ركاب زنان از كنار خط راه آهن مي گذرد و به روزگار سپري شده و جواني از دست داده خود مي نگرد. فيلم از چند صحنه زيبا نيز برخوردار است مثل گذشتن «طاووس» و پسرش «يحيي» از روي ريل هاي راه آهن و يا غروب خورشيد در مزرعه ذرت كه به زيبايي فيلم برداري شده اند اما با تمام اين تفاصيل فيلم از فيلم نامه اي دو پاره، آشفته و ضعيف رنج مي برد، چرا همه شخصيت هاي مرد اين فيلم تنهايند؟نمي دانيم.
«اردشير» در اين 12 سال كجا زندگي مي كرد و از كجا باخبر مي شود كه شوهر «طاووس» فوت كرده است؟نمي دانيم. «قاسم» چرا در آشغال داني وجايي كه آهن ها و ضايعات آهني و ماشين هاي قراضيه را مي ريزند در بدترين شرايط زندگي مي كند؟نمي دانيم. چرا فيلمساز از او باوجود شلختگي و آس و پاس بودن آدمي رمانيتك ساخته كه درو د يوار اتاقش پر از عكس هاي هندي است؟نمي دانيم. چرا اول فيلم متعلق به «طاووس» است و بخش دوم متعلق به «اردشير»؟نمي دانيم.، صحنه آخر فيلم غير واقعي و تصنعي است جايي كه «اردشير» دست و پاي «قاسم» را بسته و با وجود اين كه خودش تير خورده ، هر دو روي خط راه آهن خوابيده اند و قطار زوزه كشان پيش مي آيد. منطق و روال داستاني غيرواقعي است . « اردشير» به جاي اينكه خودش را بي گناه نشان دهد و« قاسم» را به پاسگاه ببرد و معرفي كند . همه چيز عين فيلم هاي باليودي مي شود. در خواب و بيداري «اردشير» با چاقو دست هاي «قاسم» را باز مي كند و اين «اردشير» است كه زير قطار مانده ومي ميرد. البته مي توان اين گونه انديشيد كه نور قاطاري كه چهره «اردشير» را سفيد مي كند نشان از رو سفيدي و عشقي است كه «اردشير» با مرگش نسبت به «طاووس» دارد. به هر حال فيلم «طاووس هاي بي پر» سعي دارد به زندگي زني بپردازد كه به هيچ قيمتي حاضر نمي شود در برابر آرمان ها و خواسته هاي انساني خويش ذره اي كوتاه بيايد و اين را مي توان از صحنه آخر فيلم كه در آن باد ساقه هاي مزرعه ذرت را به هر طرف كه دلش مي خواهد مي كوبد و در اين حين «طاووس» كه با دوچرخه از ميان اين ذرت ها مي گذرد و نشان مي دهد كه هنوز در دل طوفاني از سنت ها و تعصبات زندگي مي كند و او اميدوارانه و با تكيه بر خدا و پسر خردسالش مي جنگد و به خودش تكيه مي كند. اين را مي توان در يكي از بهترين سكانس هاي فيلم ديد كه در آن «طاووس» درد و دل مي كند و سر پسرش را روي پاهاي خود گذاشته و در صحنه بعدازآن اين «طاووس» است كه سرش راروي پاهاي پسرش گذاشته وبه آرامش رسيده است و به روزي مي انديشيد كه پسر خردسالش چون مردي تكيه گاه و پشتيبان تمام دردها و غم هاي او خواهدشد./110

يکشنبه|ا|11|ا|اسفند|ا|1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: ایسکانیوز]

[مشاهده در: www.iscanews.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 132]