واضح آرشیو وب فارسی:فارس: دهه چهارم در محيط همافزايي آن سه نفر
خبرگزاري فارس: گذرگاههاي پيش روي نظام و مردم كه انتخابات بارزترين جلوه آن است، از هماكنون به اين خواهد انديشيد كه از تثليث هاشمي، خاتمي و سيدحسن خميني چه محصولي برون داده ميشود و آيا از عملكردهاي گذشته اين سه نفر ميتواند به نحوه شطرنج آنها در آينده پي برد؟
انتخابات مجلس نهم شوراي اسلامي در ۱۲ اسفند امسال و در حدود ۶۰ روز ديگر برگزار خواهد شد.
اين در حالي است كه در فرآيند برگزاري نخستين انتخابات پس از روزهاي غبارآلود فتنه، دست برتر در ميان گروههاي سياسي از آن كساني است كه در مبارزه با فتنه و نفي آن حركتي صريح داشتهاند و در مقابل، جايگاه به شدت كمرنگ نيز جايگاه كساني است كه يا در فتنه ۸۸ جزو مسببان پشت پرده به شمار ميرفتند و يا به نحوي در مقابل آن موضع گرفتند كه مورد قبول مردم نبود.
اين داستان اما ابعاد ديگري هم دارد كه براي دانستن لزومات آينده، واكاوي نشانههاي آن از هم اكنون يك ضرورت است.
***
در روند فتنه سال ۸۸ كه چندين ماه همانند يك بيماري بر جان كشور ما پنجه انداخت، پيرامون سه شخصيت سياسي نزديك به اصلاحطلبان اتفاقاتي افتاد كه به هر دليلي در آن مقطع آنطور كه بايد و شايد مورد تحليل و بررسي قرار نگرفت. در واقع مثلاً اگرچه پيرامون اقداماتي همچون تشويق اغتشاشگران به مقاومت از سوي خاتمي، نامه مشهور آيت الله هاشمي بهرماني(رفسنجاني) به مقام معظم رهبري قبل از برگزاري انتخابات كه در آن خبر از دود و آتشفشان داده بود و نشست و برخاستهاي سيدحسن خميني با افراد معلومالحالي مثل موسوي و كروبي مخالفتها و اعلام برائتهاي فراواني صورت گرفت اما نكته آنجا بود كه اين سه نفر فعاليتهايي انجام دادند كه در حالتي خوشبينانه بايد براي آنها پرونده ويژهاي براي بررسي و تحليل باز كرد.
در واقع عدهاي بودند كه در آن ايام پرغبار، اقداماتي انجام دادند كه فعلاً در قبال آنها علامات سؤال بسياري وجود دارد.
علامات سؤالي كه البته بهتر است به دنبال پاسخ براي آنها باشيم. در واقع عرصههاي خطير پيش رو همچون انتخابات مجلس نهم شوراي اسلامي و يا انتخابات رياست جمهوري دولت يازدهم در كنار تجربياتي كه همه ما از فتنه ۸۸، اندوختهايم، اين طور حكم ميكند كه يافتن پاسخ براي اين علامتهاي سؤال و همه رفتارهاي سؤالبرانگيز در مقطع سال 88 ضرورت دارد.
*مردي با قباي شكلاتي
از ميان اين سه نفر كه رفتارهاي آنان در سال ۸۸ و قبل از آن در علن و در خفا در حمايت از يك كانديدا (ميرحسين موسوي) ارزيابي ميشد؛ سيدمحمد خاتمي در منصه آشكارتري حضور داشت.
او كه خود در ابتدا كانديداي چهرههاي معارض نظام بود، در يك بازي سياسي و پس از به صحنه آمدن برگه رو نشدهاي به نام «ميرحسين موسوي»، از صحنه انتخابات كنار كشيد و به حمايت علني از موسوي پرداخت. او كسي بود كه قبل از اعلام نتايج آراي دهمين دوره انتخابات رياست جمهوري يعني در روز جمعه و در حين برگزاري انتخابات طي نامهاي كه به صورت علني به موسوي نوشت، پيروزي را به او تبريك گفت. حركتي كه از اجزاي مقوّم براي آغاز يك ماجراي هشت ماهه فتنهآلود محسوب ميشد.
هشت ماهي كه بزن و در روهاي خاتمي در حركاتي مثل تشويق اغتشاشگران به «مقاومت»، (نكتهاي كه در تيتر يك برخي از روزنامههاي اصلاح طلب نيز قرار گرفت)، بيانيههاي خاتمي در راستاي بيانيههاي سران فتنه، طرفداري از اغتشاشگران دستگير شده و تأكيد بر معذرت خواهي نظام از دستگيرشدگان در ياد همه ماند.
از آن روزها بيش از ۲ سال ميگذرد و اهداف اغتشاشگران و سران آنها حتي به ميزان ذرهاي هم تحقق نيافت. اغتشاشگران تا آنجا كه توانستند مقاومت! كردند اما دست ملت آنان را كنار زد. نظام نيز از بر هم زنندگان امنيت مردم و خواص آلت دست دشمن عذرخواهي نكرد و تمام آنها را با حمايت مردم به سزاي عمل خود رساند.
سرانجام نيز كار به جايي رسيد كه همه آنها رسماً و علناً اعلام كردند تمام حرفهايشان بهانه بود تا ريشه كشور را بزنند اما نتوانستند!
مشخص نيست اگر شخصيتي مثل خاتمي در يك كشور ديگر چنين اقداماتي انجام ميداد، با او چه برخوردي ميشد...؟! اما واقعيت اين است كه به هر دليلي، در پيرامون خاتمي اتفاقي رخ نداد و او اكنون در آستانه انتخابات مجلس نهم، آزاد و مشغول فعاليتهاي خويش است.
اين در حالي است كه برادر خاتمي در جايي با اشاره به انتخابات پيش رو تأكيد ميكند "اصلاحطلبان بدون اجازه برادرم هيچ كاري نخواهند كرد" و ابطحي معاون خاتمي در دولت اصلاحات نيز در هنگام بازديد از نمايشگاه مطبوعات با اشاره به مواضع خاتمي درباره انتخابات گفته بود كه "خاتمي براي حضور در انتخابات شرط تعيين نكرده است."
و البته اين در حالي بود كه اتفاقاً نصّ صحبتهاي خاتمي كه از برآيند خبرهاي مربوط به صحبتهاي او درباره انتخابات به دست ميآمد، اين بود كه او براي فعاليتهاي سياسي اصلاحطلبان براي انتخابات مجلس نهم شرط گذاشته است.
*يك خاتمي، اين همه سؤال...
خاتمي در انتخابات مجلس نهم چه خواهد كرد و آيا آنچه كه او در فتنه ۸۸ صورت داد، در انتخابات مجلس نهم نيز تكرار ميشود...؟!
رفتارشناسي سيدمحمد خاتمي براي پاسخ به اين سؤال ضروري است.
او نشان داده است كه براي هر گذرگاه سياسي همواره دو رفتار را از خود بروز خواهد داد. نخست ايفاي نقش مؤثر در آن مقطع سياسي كه ممكن است به هر شكلي اعم از موافق يا مخالف بروز يابد و دوم دست برنداشتن از همه عقايدي كه شخصيت خاتمي را تشكيل داده است.
خاتمي بر سر راه مشي سياسي كه آن را دنبال ميكند، شايد راههاي متفاوتي را انتخاب كند اما هدف و مطامع سياسي كه نشان داده آنها را دوست دارد، هيچگاه توسط خاتمي فراموش نشدهاند.
او به غرب تمايل زيادي دارد. در مقابل هجمههاي دشمنان، تسليم و رضا را بيشتر ميپسندد و طيف رفتارهاي سياسياش نيز آنقدر گسترده است كه هركس و ناكسي ميتواند مدعي باشد قباي رفاقت او را بر تن كرده است.
خاتمي براي انتخابات پيش رو به دليل آنچه كه ميتوان آن را فروپاشي پايگاه اجتماعي اصلاحطلبان به دليل ايفاي نقش مؤثر در فتنه ناميد، قصد بازي مطرح را ندارد.
در واقع خاتمي ديگر ابزاري براي رقابت سياسي در اختيار ندارد و اين مسئله، اين فعال سياسي اصلاحطلب كه كارنامهاي متمايل به سمت فتنهگران دارد را مجبور ميكند تا به جاي انديشيدن به حضور در انتخابات به ادامه حيات سياسي خود فكر كند.
خاتمي اخيراً طي مصاحبهاي اينطور از فعاليتهاي سياسي آينده خود خبر ميدهد كه: "سخن از تحريم انتخابات نيست و اصلاحطلبان با تحريم موافق نيستند."
وي ميافزايد: "من درباره شركت در انتخابات حرفم را زدهام و انتظار هم داشتيم كه شرايطي فراهم شود تا اصلاحطلبان بتوانند در انتخابات شركت كنند اما اين شرايط فراهم نشد."
محمد رضايتي، دبير سياسي اتحاديه انجمنهاي اسلامي دانشجويان مستقل نيز در زمينه برنامههاي آينده خاتمي و آينده سياسي او در ميزگردي سياسي در خبرگزاري فارس اينطور تحليل ميكند كه: "اصلاحطلبان اگر بخواهند به حيات سياسي خود ادامه دهند، ناچاراً بايد نسبت به عملكرد خود توبه كنند و چنين چيزي پايگاه اجتماعي ساختارشكن مورد نظر آنها را از بين ميبرد، بنابراين براي حل اين پارادوكس بايد با تقسيم كار، يكسري به بحثهاي ساختارشكنانه بپردازند تا آن پايگاه را نگه دارند و يكسري هرچند با توبه سوري به قدرت برگردند و آن كسي كه ميتواند در اين معادله موازنه برقرار كند، شخصي ترديدگرا به نام محمد خاتمي است كه اين روزها نه حرفهاي ساختارشكنانه ميزند و نه خيال بازگشت به قدرت دارد."
* اكبر هاشمي بهرماني(رفسنجاني)، مردي كه گم شده است
آيتالله اكبر هاشمي بهرماني(رفسنجاني) با نامه بدون سلامي كه ۳ روز قبل از برگزاري انتخابات براي مقام معظم رهبري نوشت و در آن خبر از دود! و آتشفشان! داد، خود را به يكي از پررنگترين چهرههايي تبديل كرد كه مردم در جريان بلواي سال 88، آنها را به وضوح ديده و در خاطر سپردند.
البته اين نامه اگرچه ابتداي ماجرا بود اما پايان آن نبود. خطبههاي نماز جمعه ۲۶ تيرماه و برخي سخنرانيهاي ديگر، منصههاي بارز ديگري بودند كه هاشمي بهرماني(رفسنجاني) در آنها به گونهاي سخن گفت كه نه تنها هيچ رايحهاي از رد فتنه و پيگيري مطالبات در كف خيابانها از آنها استشمام نميشد بلكه شواهد و آنچه كه هر ذهني از صحبتهاي پدر فائزه و مهدي هاشمي ميفهميد، چيزي نبود كه همه از هاشمي معروف يار امام(ره) انتظار داشتند.
او در بخشي از خطبه معروف 26 تير ماه سال 88 خود گفته بود "اواخر دوران تبليغات ما دچار ترديد شديم، يعني يك عده افرادي پيدا شدند، ترديد كردند."
او در بخش ديگري از همين خطبهها نيز گفته بود: "لازم نيست در اين شرايط، ما افرادي را كه به اين نامي كه الان هست!(فتنه و يا شايد اغتشاش) در زندان داشته باشيم."
آقاي هاشمي همچنين در هنگام به پايان بردن صحبتهاي خود و با علم به ماهيت عده كثيري از كسانيكه كه براي استماع صحبتهاي او آمده بودند و در پاسخ به شعار هاشمي هاشمي خدانگهدار تو گفت: "خداوند شما را نگه دارد و به شما توفيق بدهد كه محفوظ باشيد و هميشه با همين روحيه در صحنه باشيد."
وي اي كاش هاشمي رفسنجاني معروفي كه رزمندههاي سالهاي جنگ ميشناختندش در اين لحظه گفته بود كه منظورش از به كار بردن لفظي به نام "صحنه" چيست...؟!
ادامه ماجراهاي فتنه 88 اما از هيچيك از سازوكارها و راهحلهايي كه آيتالله اكبر هاشمي بهرماني(رفسنجاني) آنها را در همان خطبه 26 تيرماهش بيان كرده بود، پيروي نكرد.
غبار فتنه فرو خوابيد، اغتشاشگران ماهيت واقعي خود را افشا كردند و وابستگي سران فتنه به نسخههاي پيچيده شده توسط استكبار جهاني بر همه آشكار شد. بعدها كه غبار فتنه فرو خوابيد، همه فهميدند كه ايجاد ترديد براي شبهه در انتخابات نقشه دشمن بوده است و خواصي كه در اين دام پهن شده، گرفتار آمدند يا از بصيرت نافذ برخوردار نبودند و يا اينكه همگرايي با سران فتنه راه آنها را از كنار انقلاب به سمتي ديگر تغيير داده بود.
آيتالله هاشمي بهرماني(رفسنجاني) پس از حوادث سال 88، ترجيح داد در سكوت به سر ببرد و جز چند ديدار با خانوادههاي زندانيان فتنه اقدام خاص ديگري انجام نداد.
در پاسخ به اين سؤال كه ديالوگهاي هاشمي براي مقاطع حساس پيش رو چيست و موضوع او در چه جايگاهي قرار خواهد گرفت، بايد دانست كه انتظار سكوت هميشگي از جانب كسي كه همواره مايل است در وقايع سياست داخلي كشور نقش مبرّزي را ايفا كند، انتظاري نزديك به منطق نيست.
سعداله زارعي كارشناس مسائل استراتژيك در همين زمينه و در گفتوگو با خبرگزاري فارس ميگويد: "بايد اذعان كرد نامهاي كه آقاي هاشمي سه روز قبل از 22 خرداد به مقام معظم رهبري نوشت، اولين استارت حركت آشوب و اغتشاش را زد و پس از آن هم ديديم كه وي فرزندانش را به ميدان فرستاد و حتي در خطبههاي نماز جمعه 26 تيرماه نيز عملاً از اين جريان حمايت كرد و حتي با وجود آنكه بهانه بودن حرفهاي فتنهگران هويدا شده بود اما از آنها حمايت كرد."
او در مورد نحوه شطرنج بازي هاشمي براي مقاطع حساس پيش رو نيز اينچنين ميگويد: "آنها (اشاره به خاتمي، هاشمي و سيدحسن خميني) مترصد فرصتهايي هستند تا نظام يا مردم به آنها روي بياورند و اين در حالي است كه اين يك خيال نادرست است. نظام ديگر به اين افراد روي نخواهد آورد و نسبت به آنها احساس نياز نخواهد كرد كما اينكه مردم نيز به عقب باز نخواهند گشت."
اين كارشناس مسائل استراتژيك تأكيد ميكند: "همچنين بسيار بعيد است كه اين افراد بازگردند زيرا رسوخي كه انحراف در خانه آنها دارد، اجازه اصلاح را به آنها نميدهد."
*از بيت امام(ره) تا سرزمين شكلات و قباهاي سرخ رنگ
سيدحسن خميني در فضاي سياسي ايران آنگونه عمل كرده است كه امروز روز همه او را اصلاحطلب ميدانند.
نوه پسري امام خميني(ره) اگرچه همواره ترجيح داده است با اخذ مواضع دو پهلو اما نزديك به اصلاحطلبان كمتر در فضاي سياست داخلي كشور نقش قابل نقد شدن بازي كند اما ماجراي فتنه 88، سبب شد تا سيدحسن خميني نيز از پرده بيرون بيايد و نشست و برخاستهاي او با سران فتنه و يا انتقادهاي او از مستند "شاخص" كه توسط صدا و سيما در برههاي حساس پخش شد و بافتههاي فتنهگران را تاراند؛ نگاه مردم و خواص دلسوز كشور را به او دستخوش برخي تغييرات كرد.
اما نكته در آن است كه فرقي كه سيدحسن خميني با هاشمي و خاتمي دارد، اين است كه سيدحسن جوانتر از دو نفر قبل است.
مسئلهاي كه تحليلگران سياسي را در زمينه فعاليتهاي سيدحسن و برنامهريزيهاي آينده او حساس ميسازد.
او براي گذرگاههاي آينده نظام و مردم چه افكاري در سر دارد؟
پاسخ به اين سؤال دچار يك نقطه عطف مهم است. نقطه عطفي به نام عملكرد و مواضع سيدحسن خميني در انتخابات دولت دهم و فتنه سال 88.
در حقيقت، اين نقطه عطف از دو سال قبل تا هميشه، سمت و سويي را از كارها و تفكرات سيدحسن خميني مشخص كرد كه به نظر ميرسد او ديگر هيچگاه نخواهد توانست با هيچ پروپاگاندايي آنها را پنهان كند.
در واقع اين آشكارسازي كه در سال 88 از رفتارهاي سيدحسن خميني رخ داد تا هميشه تحليلها درباره نحوه چينش پازل حركات سياسي او را ساده خواهد كرد.
سعدالله زارعي در مورد اين شخصيت سياسي ميگويد: "آقاي سيدحسن خميني (در سال 88) عملاً تمام مراكزي كه در اختيارش بود را در خدمت فتنه قرار داد و در واقع از اين ظرفيتها به نفع فتنه استفاده شد. يا مثلاً در آن مقطع هنگاميكه صدا و سيما در يك اقدام منطقي و هوشمندانه اقدام به بازخواني مواضع و سخنان امام راحل در مستند "شاخص" كرد، شاهد اعتراض آقاي سيدحسن خميني به اين مسئله بوديم در حاليكه چيزي كه پخش شد، متن كامل كلام امام راحل و بدون تقطيع بود."
اين كارشناس مسائل استراتژيك در مورد روند تعاملات سيدحسن خميني با بزنگاههاي حساس نظام و مردم نيز پيشبيني شبيه آنچه كه در مورد هاشمي بيان كرد را دارد و تأكيد ميكند كه سيدحسن خميني نيز همانند هاشمي و خاتمي ديگر هيچگاه جايگاه قبلي خود را در نزد مردم به دست نخواهد آورد.
او در عين حال از اين نكته نيز سخن ميراند كه راه بازگشت به نظام و آغوش مردم همواره باز است و هركسي ميتواند با براعت از اشتباهات خود به اين بازگشت اميدوار باشد.
-----------------------------------------------
تهيه شده در گروه سياسي خبرگزاري فارس
-----------------------------------------------
انتهاي پيام/
دوشنبه|ا|12|ا|دي|ا|1390
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: فارس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 72]