واضح آرشیو وب فارسی:ایرنا: مراسم نخل گرداني يكي از آيين هاي ويژه عزاداري براي تكريم امام حسين(ع) است كه در همه ساله در شهرستان جاجرم برگزار مي شود و سابقه آن به بيش از ? ????سال مي رسد. در روز عاشوراي حسيني اين مراسم كه از ديرباز و از پدران و اجداد مردم اين ديار نسل به نسل در ميان آنان به ارث رسيده، اجرا مي شود. نخلگرداني به معناي به حركت درآوردن اتاقكي چوبي كه با پارچه هاي رنگارنگ و نمادين تزيين شده، بهمراه دسته هاي عزادار است و نخل به منزله تابوت امام حسين (ع) است كه از چارچوبهايي به شكل خيمه ساخته شده و با پارچه هاي سبز و مشكي، كلاه خود و شمايل معصومين (ع) تزيين مي شود. عزاداران جاجرم هرسال در روز عاشورا، نخل را به سمت ميدان حسينيه اين شهر حمل مي كنند. در گذشته براي تزيين تابوت از برگهاي درخت خرما استفاده مي شد و اين مراسم نيز با نام نخل جاودانه شده است. نخل كه بدنه اصلي آن تابوت است و معمولا در ساخت آن از چوب استفاده مي شود از جنس چوب و يا فلز و به شكل خيمه اي ساخته شده و در زير آن تيرهاي چوبي بصورت افقي نصب شده تا عزاداران بتوانند از اين تيرها كه تعداد آن در نخل هاي بزرگ به پنج تا هفت عدد مي رسد براي بلند كردن نخل استفاده كنند. اين نخل بر روي تيرهاي چوبي سوار مي شود و روي آن را با پارچه هاي سبز يا سياهرنگ كه نوشته هايي با مضامين مذهبي بر روي آن دوخته شده، مي پوشانند. در نوك نخل علم هايي شبيه نيزه جنگي نصب شده كه در اصطلاح محلي به آن تيغه گفته مي شود و نوشته ها و اشعار مذهبي روي آن حكاكي شده است. در هنگام اجراي مراسم، دو نفر سوار بر نخل، سيب يا انار كه نمادي از سرهاي بريده شهداي كربلا است را بر روي اين تيغه ها مي گذارند. دو نوع نخل موسوم به نخل بزرگ يا نخل عمومي و نيز نخل دهقان در شهرستان جاجرم براي مراسم سوگواري مورد استفاده قرار مي گيرد. رييس اداره تبليغات اسلامي شهرستان جاجرم در خصوص اجراي اين آيين در اين شهرستان گفت: مسووليت كنترل و هدايت هر نخل بر عهده يك نفر است و حركت نخل به سوي سيل عزاداران بر عهده افرادي است كه نخل را بر دوش دارند. حجت الاسلام جعفر يونسي نژاد اظهار داشت: هر يك از افراد به ترتيب، ستونهايي كه به صورت افقي در زير نخلها كارگذاشته شده را بردوش خود قرار مي دهند كه حدود 40 تا 50نفر در برداشتن نخل مشاركت دارند و جايگاه استقرار در اين ستونها نيز موروثي است. وي افزود: بيش از 35 هيئت عزادار در شهرستان جاجرم با نوحه سرايي و مداحي نخلها را از محلهاي خود به سمت ميدان حسينيه به حركت در مي آورند. وي اضافه كرد: نخل ها پس از گذشتن از خيابان اصلي وارد ميدان حسينيه جاجرم شده و به دنبال آن گهواره علي اصغر، سنج زنها، طبل كوبها و علم گردانها وارد ميدان مي شوند. يونسي نژاد گفت: پس از ورود نخلها به ميدان حركت آنها سرعت گرفته و سوگواران نيز حركت خود را تندتر كرده و به دنبال نخلها مي دوند. وي اضافه كرد: در دور سوم نخل اول و در دور چهارم نخل دوم بر زمين گذاشته مي شود اما چرخيدن علم ها هنوز ادامه دارد و چند بار ديگر دور ميدان حسينيه حركت مي كنند و به عزاداري مي پردازند. يونسي نژاد اظهار داشت: پس از آن مردم به صورت حلقه دورهم به سينه زني و تعزيه خواني مي پردازند كه انجام آن با اجراي شبيه خواني حدود سه تا چهار ساعت به طول مي انجامد. سپس نخلها در جاي خود قرار مي گيرند و مردم به سوي مزار شهدا واقع در بهشت مهزيار رهسپار مي شوند. مدير كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري خراسان شمالي نيز مي گويد: آيين نخل گرداني از مراسم عزاداري و سوگواري امام حسين (ع) است كه در برخي مناطق كشور و نيز در شهرستان جاجرم به صورت ويژه به آن پرداخته مي شود. علي كاظمي با بيان اينكه خلوص و ناب بودن برخي آيينها و مراسم مذهبي با ورود فرهنگها و آيينهاي غلط به اين حوزه، دچار خدشه شده است اظهار داشت: نخل گرداني جزو مراسمي است كه تاكنون خلوص خود را حفظ كرده و با كمترين تاثير از آيينهاي غير مرتبط، همه ساله در جاجرم برگزار مي شود. وي با بيان اينكه اين آيين معنوي و فرهنگي بايد حفظ و ترويج شده و به صورت ناب به دست آيندگان منتقل شود. كاظمي زبان عاشورا و مراسم معنوي را زبان مشترك تمام مسلمانان ذكر كرد و افزود: ثبت ملي اين آيين در آيينهاي ملي كشور پيشنهاد شده و در دست پيگيري است و با انجام اين امر كتابي در زمينه معرفي اين مراسم معنوي نيز به چاپ خواهد رسيد. ك/4 ع/626
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: ایرنا]
[مشاهده در: www.irna.ir]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 5465]