مردم با يارانه نقدي خود چه مي‌كنند؟

واضح آرشیو وب فارسی:جهان نیوز: مردم با يارانه نقدي خود چه مي‌كنند؟
به گزارش ايسنا در اين شرايط وضعيت نا‌مناسب نظام اقتصادي كشور در صورت تداوم پرداخت يارانه‌هاي بي هدف مانند گذشته، توجيه مناسبي بود تا اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها هر چه زودتر كليد بخورد؛ اين در حالي است كه از همان دوران به گوش رسيدن زمزمه‌هاي ابتدايي اجرايي شدن اين طرح، موافقان هدفمندي يارانه‌ها اثرات مثبت اجراي آن را بسيار بيشتر از پيامد‌هاي منفي آن مي‌دانستند و معتقد بودند تا زماني كه يارانه به صورت گذشته پرداخت شود، اقتصاد ما در دنيا حرفي براي گفتن نخواهد داشت.

* اطمينان رييس‌جمهور به همراهي مردم

در شرايطي كه لزوم هدفمند شدن يارانه‌هاي انرژي در كشور سال‌هاست كه مورد تاييد كارشناسان خبره و حتي دولت‌هاي وقت بوده است، اجراي آن با توجه به نگراني از تبعات احتمالي به تعويق مي‌افتاد. در اين ميان شخص رييس‌جمهور كه بيش از هر چيز به حمايت مردم در اجراي اين طرح اميدوار بود، بر اجراي سريع‌تر آن پا‌فشاري مي‌كرد؛ مردمي كه با وجود جو‌سازي‌هاي رسانه‌هاي خارجي و حتي برخي از رسانه‌هاي داخلي، از ابتداي امر ثابت كردند كه پاي اين طرح ايستاده‌اند؛ چنان كه شايد اكنون با گذشت يك سال از آغاز طرح هدفمندي يارانه‌ها، مواضع محمود احمدي‌نژاد بيشتر به اثبات رسيده است؛ چرا‌كه مردم ايران ثابت كردند كه حاضرند پا به پاي مسئولان در پروژه‌هاي سخت حضور داشته باشند و با هوشمندي و درايت خاص خود، در چنين شرايطي بيشتر به كمك دولت بيايند و دقيقا به همين دليل بود كه در هدفمندي يارانه‌ها با وجود نگراني‌هايي كه درباره اجرايش مطرح مي شد، در يك سال گذشته دستاورد‌هاي بزرگي محقق شد و مسائل منفي از جمله نرخ‌هاي تورم‌ نجومي كه پيش از اين ذكر مي‌شد، به هيچ‌وجه به وجود نيامد.

* مردم با يارانه‌هاي خود چه مي‌كنند؟

اما سوالي كه مي‌توان وراي مساله چگونگي اجراي اين طرح و نحوه همكاري مردم براي اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها به آن پرداخت، اين است كه "مردم با يارانه‌هاي خود چه مي‌كنند؟"

در حالي كه برخي از كارشناسان معتقد بودند يارانه‌هاي پرداختي به مردم كافي نخواهد بود و هرگز نمي‌تواند اثرات تورمي ناشي از اجراي اين قانون را مهار كند، گذر زمان نشان داد كه دولت به خوبي توانسته شرايط را به گونه‌اي فراهم كند كه كمترين نا‌رضايتي در مردم نسبت به اجراي اين طرح وجود داشته باشد.

در اين ميان مردم نيز با توجه به طيف گسترده طبقاتي، فرهنگي و ديدگاهي، واكنش‌هاي متفاوتي را در نحوه استفاده از يارانه‌هاي پرداختي از سوي دولت نشان داده‌اند؛ به طوري كه علاوه بر طيفي از مردم كه حساب يارانه‌هاي دريافتي از دولت را تنها براي پرداخت هزينه‌هاي ماهانه قبوض خانگي يا پرداخت قسط‌هاي هميشگي به كار مي‌اندازند، هستند كساني كه با ذهن خلاق خود ايده‌هاي ابتكاري را براي نحوه هزينه كردن يارانه‌ها اجرا مي‌كنند.

بعضي از مردم كه وضعيت مالي بهتري دارند و از دريافت يارانه هم انصراف نداده‌اند، راه جالبي را براي خرج كردن يارانه‌هايشان انتخاب كرده‌اند. «فعاليت‌هاي خيريه» آن‌ها با متصل كردن حساب يارانه‌هايشان به حساب موسسات خيريه، پول دريافتي از دولت را مستقيما و بدون هيچ دخل و تصرفي به اين موسسه‌ها مي‌بخشند. برخي شهروندان نيز ابتكارات ديگري به ذهنشان رسيده است. مانند شهروندي كه مي‌گويد از زمان دريافت يارانه، خود را بيمه عمر كرده و با قراردادي كه با سازمان بيمه‌كننده دارد، اين سازمان در ابتداي هر ماه هزينه بيمه خود را از حساب يارانه او برداشت مي‌كند.

اما در اين ميان پيام رييس‌جمهور كه از مردم خواست تا آن‌جايي كه مي‌توانند از يارانه‌هاي خود برداشت نكنند، نيز سبب شده است تا عده‌اي ديگر با نگه‌داشتن يارانه‌ها در يك حساب جداگانه اقدام به پس انداز آن براي استفاده در آينده كنند، تا در شرايط حساس زير فشارهاي مالي احتمالي قرار نگيرند. در اين ميان نيز هستند مردمي كه از يارانه‌ها براي برطرف كردن برخي از دغدغه‌هاي مالي خود استفاده مي‌كنند؛ مانند معلم ۴۶ ساله‌اي در تهران كه مي‌گويد: "يارانه‌ها هر ماه قسط خودرو‌ام را جبران مي‌كند و ديگر نگراني از بابت پرداخت قسط ندارم."

اما در ‌حالي‌كه برخي از مردم يارانه‌ها را براي پرداخت هزينه‌هاي جاري زندگي خود اختصاص مي‌دهند، برخي هم هستند كه يارانه‌هاي ماهانه وارد حساب جاري‌شان شده و در بين ديگر هزينه‌هاي زندگي گم مي‌شود يا به قول خودشان نمي‌دانند "كي مي‌آيد و كي مي‌رود!" از سوي ديگر در شرايطي كه تاكيد همه مسئولان بر مديريت مصرف و صرفه‌جويي در مصرف منابع هدفمند‌شده است، مجيد ۲۸ ساله از آن دسته افرادي است كه مي‌گويد از زمان اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها، بيشتر به اين موضوعات فكر مي‌كند و معتقد است با مصرف درست، حتي پس از پرداخت قبوض مبلغ قابل توجهي از يارانه‌ها نيز براي او باقي مي‌ماند و مي‌تواند آن را پس‌انداز كند.

شايد به دليل زياد بودن تعداد اين‌گونه افراد است كه از مثبت‌ترين اثرات قانون هدفمندي يارانه‌ها، مي‌توان اصلاح الگوي مصرف توسط خانوار‌هاي ايراني را برشمرد؛ چرا‌كه تا قبل از اجراي اين قانون، ايران در سرانه مصرف حامل‌هاي انرژي رتبه بالايي را در جهان به خود اختصاص داده بود و مصداق بارز اين موضوع نيز كاهش ۵/۶ درصدي مصرف بنزين، كاهش ۱۰ درصدي مصرف گازوييل و گاز مايع و همچنين كاهش ۲۵ درصدي مصرف نفت سفيد در ۱۰ ماهه نخست اجراي اين قانون است.

اما در عين حال عده‌اي از مردم هم معتقدند كه به يارانه‌ها بايد از ديد ديگري هم نگاه كرد. احسان ۳۳ ساله مي‌گويد: "شايد يارانه‌هاي نقدي در ديدگاه نخست در مقابل افزايش قيمت موارد هدفمند‌شده مقداري منطقي و حتي بيشتر به نظر برسد، اما اين مقدار يارانه نقدي پاسخگوي افزايش قيمت‌هاي ثانويه ناشي از حذف يارانه‌ها نخواهد بود؛ چرا‌كه براي مثال با افزايش قيمت بنزين، موارد ديگري از جمله كرايه تاكسي افزايش پيدا كرده است".

در همين راستا عده‌اي يارانه نقدي را براي خانوارهاي كم جمعيت مناسب نمي‌دانند و بر اين باورند كه براي مثال در يك خانواده دو نفره كه يكي از اعضاي آن‌ها خانه‌دار است، اين ميزان يارانه پاسخگوي هزينه‌هاي آن‌ها نخواهد بود. اما از سوي ديگر بر اساس گزارش يك خبرنگار محلي، يك‌طايفه با ۳۰ خانوار در جنوب ايران، با اختصاص يك ماه يارانه خود توانستند يكي از افراد اين طايفه را كه به دليل نا‌تواني در پرداخت ديه در زندان به سر مي برد، آزاد كنند. اين فرد به دليل نداشتن پول براي پرداخت چند ميليون تومان ديه حدود ۱۰ ماه را در زندان سپري كرده بود.

در اين بين برخي از مردم پيشنهاداتي نيز داشتند. خانم خانه‌داري مي‌گويد: "من به عنوان يك شهروند طبقه متوسط جامعه ترجيح مي‌دهم كه بخشي از اين پول صرف تامين اجتماعي و بيمه مناسب و ديگر امور زير‌ساختي شود تا اگر روزي گذرم به بيمارستان افتاد، نگران تامين هزينه‌ها و خريد دارو‌هاي گران‌قيمت نباشم."

بنابراين هر چند اجراي هر طرحي پيامد‌هاي مثبت و منفي خود را در ‌برخواهد داشت، اما بايد اين اصل را بپذيريم كه اگر اجراي اين طرح سبب اصلاح نظام اقتصادي شود و آينده‌اي روشن را براي اقتصاد كشور رقم بزند، قطعا تبعات جانبي آن نيز همان‌طور كه تا كنون نشان داده شده، همكاري و همراهي مردم را نيز به همراه خواهد داشت.

* رضايت مردم از هدفمندي يارانه‌ها

اما يكي ديگر از تاثيرات مثبت اجراي قانون هدفمندي يارانه‌ها، گسترش "عدالت اجتماعي" در جامعه بوده كه باعث شده تا هر كسي جدا از مقام و طبقه‌اي كه در جامعه دارد، به يك اندازه از يارانه دولت برخوردار شود. اختصاص مستقيم يارانه توسط دولت باعث شده بود تا اين يارانه به شكل ناموزون در بين افراد مختلف جامعه تقسيم شود. براي مثال زماني كه يارانه مستقيم به بخش بنزين داده مي‌شد، ميزان بهره‌مندي از يارانه در خانواري كه خودرو شخصي نداشت، در مقايسه با يك خانواده چهار نفره كه هر كدام يك خودرو داشتند بسيار نا‌عادلانه بود؛ چرا‌كه خانواده‌ بدون خودرو عملا از يارانه تخصيص يافته به بنزين سهمي نمي‌برد و همين عامل، افزايش اختلاف طبقاتي در جامعه را تشديد مي‌كرد.

اما عدالت ناشي از اجراي اين قانون باعث افزايش رضايت مردم از هدفمندي يارانه ها شده، به طوري كه در يك نظرسنجي، توزيع پاسخ‌ها در ۳۰ مركز استان كشور نشان مي‌دهد كه روي هم رفته بيش از ۷۸ درصد پاسخگويان، موافق پرداخت نقدي يارانه‌ها هستند و ساير پاسخگويان معتقدند هنوز بايد براي ارزيابي نتايج اين قانون منتظر ماند.

در همين ميان برخي از مسئولان اعتقاد دارند كه پس از هدفمندي يارانه‌ها قدرت خريد مردم به واسطه پرداخت يارانه‌هاي نقدي حفظ شده و همچنين پرداخت يارانه‌ها به صورت نقدي باعث كاهش فاصله طبقاتي و قطع دست سوء‌استفاده كنندگان از منابع است. اما چيزي كه نبايد از آن غفلت كرد، نقش مردم در موفقيت اين طرح است كه همچون تمام تصميمات مهم ۳۳ سال گذشته از انقلاب اسلامي نشان داده كه مردم همواره در صف اول حمايت از انقلاب اسلامي بوده‌اند كه در اجراي موفق قانون هدفمندي يارانه‌ها نيز نقش مردم، نقش اول و سازنده‌اي بوده است.

جمعه|ا|9|ا|دي|ا|1390

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: جهان نیوز]

[مشاهده در: www.jahannews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 53]