محبوبترینها
نمایش جنگ دینامیت شو در تهران [از بیوگرافی میلاد صالح پور تا خرید بلیط]
9 روش جرم گیری ماشین لباسشویی سامسونگ برای از بین بردن بوی بد
ساندویچ پانل: بهترین گزینه برای ساخت و ساز سریع
خرید بیمه، استعلام و مقایسه انواع بیمه درمان ✅?
پروازهای مشهد به دبی چه زمانی ارزان می‌شوند؟
تجربه غذاهای فرانسوی در قلب پاریس بهترین رستوران‌ها و کافه‌ها
دلایل زنگ زدن فلزات و روش های جلوگیری از آن
خرید بلیط چارتر هواپیمایی ماهان _ ماهان گشت
سیگنال در ترید چیست؟ بررسی انواع سیگنال در ترید
بهترین هدیه تولد برای متولدین زمستان: هدیه‌های کاربردی برای روزهای سرد
در خرید پارچه برزنتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
صفحه اول
آرشیو مطالب
ورود/عضویت
هواشناسی
قیمت طلا سکه و ارز
قیمت خودرو
مطالب در سایت شما
تبادل لینک
ارتباط با ما
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
مطالب سایت سرگرمی سبک زندگی سینما و تلویزیون فرهنگ و هنر پزشکی و سلامت اجتماع و خانواده تصویری دین و اندیشه ورزش اقتصادی سیاسی حوادث علم و فناوری سایتهای دانلود گوناگون
آمار وبسایت
تعداد کل بازدیدها :
1828687841
تشیّع به رنگ آفریقا
واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: تشیّع به رنگ آفریقا
نگاهی به استقبال سنگالی ها از مذهب تشیعمهاجرت ایرانیان و لبنانیها به كشور آفریقایی سنگال، منجر به صدور اسلام شیعی به این سرزمین شد. لبنانیها با یك خوش‌‌اقبالی غیرمنتظره در اوایل دهه 1880 و بار دیگر در دهه 1920 سر از غرب آفریقا درآوردند و نخستین مهاجران به این كشور شدند. آنان برای فرار از مرارت‌‌های اقتصادی، ترك وطن كردند تا بخت خود را در آمریكای شمالی یا جنوبی بیازمایند چراكه قبلاً عده‌ای از هم‌وطنانشان به قاره جدید رفته بودند. اما درحالیكه انتظار داشتند كشتی‌شان در مارسی، تقاطع نقل و انتقالات آن زمان، پهلو بگیرد، خود را در سواحل غرب آفریقا دیدند و كشتی در داكار لنگر انداخت. استعمارگران فرانسوی با چرب‌زبانی و دادن وعده و وعید از آنها خواستند در غرب قاره سیاه بمانند و بین شهرها و اهالی غرب این قاره در تجارت بادام‌زمینی واسطه‌گری كنند. رواج اسلام شیعی در سنگال تا سال 1969 به درازا كشید و این امر مصادف بود با آمدن شخصی به نام شیخ عبدالمنعم الزین از لبنان كه پیش‌تر در نجف تحصیلات حوزوی خود را گذرانده بود. جنگ داخلی لبنان (1975ـ1992) و پیروزی انقلاب ایران (1979) دو رویداد مهم بودند كه در تشكیل حركت فراملی شیعی تأثیر بسزایی در سنگال گذاشتند. تا سال 1978 و تأسیس مؤسسه اسلامی لبنان، هیچ تشكیلات رسمی به نمایندگی از شیعیان در سنگال فعالیت نمی‌كرد. شیخ الزین با به‌كارگیری استراتژی دوبعدی كوشید هویت دینی مسلمانان لبنانی را هم‌زمان با توسعه دینی و افزایش شمار سنگالی‌هایی كه متمایل به پذیرش تشیّع بودند، احیا كند؛ وی برای تحقق این هدف مجبور بود احتیاط و پنهان‌كاری كند تا جماعت لبنانی و دولت سنگال به او مشكوك نشوند و طردش نكنند. از نقش ظریف ایران در ترویج اسلام شیعی در داكار، نباید غافل شد. این كشور از زمان شاه با سنگال همكاری‌های اقتصادی داشته است، البته دولت سنگال در سال 1984 از فعالیت سفارت ایران به بهانه تبلیغ دین اسلام جلوگیری كرد. ولی در اوایل دهه 1990 دوباره اجازه بازگشایی سفارت را صادر نمود و از آن زمان، ایران به نحوی زیركانه و ظریف به تبلیغ اسلام شیعی ادامه داده است. هر سال كه سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی فرا می‌رسد، جمعی از مسلمانان برجسته لبنانی و سنگالی به دعوت ایران برای شركت در همایش‌های مربوط به این مراسم به تهران می‌‌آیند و به هزینه دولت ایران در این برنامه‌ها شركت می‌كنند. داكار از سفر هاشمی رفسنجانی در سال 1991 برای شركت در كنفرانس سران اسلامی پوشش رسانه‌‌ای گسترده‌‌ای ارائه داد و ایران نیز در سال 2003 كه واده، رئیس‌جمهور سنگال، به این كشور رفت متقابلاً تلافی كرد. یكی از روحانیان ایرانی حدود سه سال پیش در نزدیكی دانشگاه داكار حوزه رسول اكرم(ص) را تأسیس كرد.با استقبال سنگالی‌ها از تشیّع، ایران و لبنان بر سر این‌كه كدام‌یك در دولت این كشور بیشتر نفوذ كنند، از یكدیگر سبقت می‌گیرند. تنش بین حوزه‌های دینی ایرانی و لبنانی در سنگال ناشی از دیدگاه‌های سیاسی آن‌هاست؛ ایران به نظریه ولایت فقیه كه امام خمینی مطرح كرد و به فقها برای تشكیل حكومت، مشروعیت الهی می‌بخشید قائل است. حال آنكه لبنانیها این دیدگاه را قبول ندارند و تبلیغ انقلاب ایران را نیز تأیید نمی‌كنند.هرچند مذهب تشیّع در حدود صد سال پیش با مهاجرت لبنانیها به این كشور پای گذاشت، اما تكاپوی امروزین شیعیان سنگال، واقعه تازه‌تری است كه از دو عامل منشأ می‌گیرد: ابتدا، كتابهایی كه به زبان‌‌های انگلیسی، عربی و فرانسوی ترجمه شد و از اوایل سال 1971 از ایران به سنگال ارسال شد؛ دوم آموزش اصول و مبانی تشیّع كه شیخ لبنانی انجام داد. مؤسسه اسلامی داكار در وهله اول نیازهای آموزشی لبنانیها را برآورده می‌كند. شیخ الزین در بیرون از داكار 5 مسجد و 130 مدرسه دینی تأسیس كرده و اداره آنها را به شاگردان سنگالی‌اش سپرده است. گرایش مردم سنگال به تشی‍ّعصرف‌نظر از تلاش‌های سفارت ایران و شیخ لبنانی در ترویج تشیّع در میان مردم سنگال، آنچه كه آنان را به این مذهب علاقه‌مند ساخته، میل و كشش و اراده خودشان بوده است. رهبران جمعیت كوچك اما در حال افزایشِ شیعیان سنگال غالباً به زبان عربی مسلط‌اند و بسیاری از آنان در كشورهای عربی تحصیلات دانشگاهی خود را گذرانده‌‌اند. الحسینو در سن 22 سالگی در كتابخانه مدرسه تركی ـ سنگالی داكار كار میكرد. در آنجا كتابهایی راجع به تشیّع نگهداری میشد كه وی مایل به خواندن آنها بود ولی كتابدار به او می‌گفت كه شیعیان بدعت‌گذارند و كتاب‌هایشان مفید نیست. الحسینو نه تنها از تمایل خود دست نكشید بلكه درپی این ادعاها كنجكاوتر شد (از قدیم گفته‌اند كه الانسان حریص علی ما مُنِع) و شروع به مطالعه كتاب‌های تشیّع كرد و سرانجام به این مذهب گرایید. اسان از دیگر سنگالی‌هایی است كه امواج انقلاب اسلامی بر او تأثیر قدرتمندی گذاشت و وی را به سوی تشیّع سوق داد. او نحوه معرفی امام خمینی در رسانه‌های سنگال را پیگیری میكرد و از این‌كه ژورنالیست‌‌های غربی و سنگالی تلاش می‌كردند تصویر نادرستی از ایشان ارائه كنند و شیعیان را كافر و مشرك جلوه دهند به‌شدت ناراحت میشد. از نظر او، انقلاب اسلامی ایران به اسلام و مسلمانان عزت بخشید. از بعثت پیامبر اسلام(ص) تاكنون این تنها انقلابِ موفق در تاریخ اسلام بوده است. اسان در سال 1987 در حال ورود به دهه سوم زندگی‌اش مذهب تشیّع را اختیار كرد. جمعی از رهبران كنونی شیعیان سنگال نیز در سایر كشورها با تشیّع آشنا شدند و پس از مطالعه مبانی آن به تشیّع روی آوردند. عبدو در سال 1988 در سن 19 سالگی برای تحصیل به كانادا رفت. او در كتابخانه دانشگاه مك‌گیل در گوشه‌ای دور از دیگر دانشجویان كتابهایی راجع به اسلام را مطالعه میكرد. پس از مدتی دریافت كه مكتب تشیّع به سؤالات و ابهامات او درباره اسلام و زندگی به نحوی معقول و قانع‌كننده پاسخ داده است. جامعه اخوان صوفی سنگال نتوانسته بود پاسخ‌‌های درستی برای سؤالاتی كه ذهن او را به خود مشغول كرده بود، ارائه كند و بیشتر اوقات از جواب دادن طفره می‌رفتند. ابراهیما در سال 1987 در دانشگاه داكار تحصیل میكرد. نشریاتی كه از ایران به دانشگاه فرستاده میشد و در كتابخانه دانشكده زبان عربی در دسترس قرار داشت، او را كنجكاو كرد و از این طریق، پذیرای تشیّع شد. ابراهیما پس از فارغ‌‌التحصیل شدن از دانشگاه به سیرالئون رفت و با ثبت‌نام در حوزه علمیه ایرانی/ لبنانی، شریعت و فقه اسلامی را آموخت. كسانی هستند كه در سنین نوجوانی با تشیّع آشنا شده‌اند. شیخ‌‌الزین به عده‌ای از دانش‌آموزان شاغل به تحصیل در مدارس دینی اهل سن‍ّت بورسیه داد تا در دانشگاه الزهرا (س) در داكار كه متعلق به لبنانیهاست، ادامه تحصیل دهند. تلاش مشترك ایرانی‌ها و لبنانیها در تغییر مذهب این افراد، موفقیت‌آمیز بوده است. تكاپوی مردان در جنبش شیعه بیشتر از زنان است و آنان به واسطه ازدواج با این مردان یا گرویدن یكی از مردان خانواده به تشیّع، به این مذهب روی آورده‌اند. خدی از طریق یكی از رهبران جنبش شیعه با اسلام آشنا شد. در سال‌‌هایی كه او دروس اسلامی را فرامیگرفت چیزی در مورد تشیّع به او نگفته بودند. تا این‌كه در سال 1990 و در دهه سوم زندگی‌اش با مفهوم حجاب آشنا شد. در آن روزها، اندك زنان محجبه سنگالی با یكدیگر روابط دوستانه برقرار می‌كردند. یكی از اعضای جنبش اصلاح‌‌طلب سنیِ عبادالرحمن از دوستان خدی بود كه می‌كوشید او را به مذهب تسنن درآورد و بدین منظور وی را نزد برخی از رهبران عبادالرحمن می‌برد. در آنجا شنید كه او را با نام اهل تشیّع خطاب می‌كنند و برای اولین مرتبه نام شیعه به گوشش خورد. خدی تا قبل از این ماجرا كلمه شیعه را نشنیده بود. در دوراهی بر سر انتخاب راه درست، كتب تشیّع را مطالعه كرد و از خدا خواست تا او را در این انتخاب یاری كند. بالاخره در یكی از شب‌‌های سال 1993 دعای او به اجابت رسید. آن سال سنگال با خشك‌سالی و كم‌آبی دست به گریبان بود. خدی از خدا می‌خواست او را از سردرگمی نجات دهد. در این زمان بود كه باران تندی نازل شد. او این موضوع را به فال نیك گرفت و مذهب تشیّع را برگزید. گسترش جنبش شیعیان سنگالشیعیان سنگال در قبال مذهب تشیّع احساس تكلیفی فراتر از بجا آوردن مراسم و مسائل عبادی دارند و احساس می‌كنند كه باید حقیقت اسلام و شیعه را تبلیغ و به اشاعه آن كمك كنند. بیشتر مدارس و مؤسسات متعلق به شیعیان سنگالی در دهه 1990 تأسیس شدند و مكان آنها در حومه گیدیاوایه، پارسله، یومبه‌ئول، یا در منطقه كازامانس در جنوب این كشور مانند كولدا و زیگینچور واقع شده است. علما و بزرگان جنبش در عین این‌كه به یكدیگر احترام می‌گذارند بیشتر مایل‌اند در مناطق بومی خودشان یا در مناطقی كه فكر می‌كنند مناسب تغییر و تحول است به‌طور مستقل فعالیت كنند. هر یك از آنان در یكی از علوم تخصص دارند. بعضی از آنها شیوخ تعلیم‌دیده و باكفایتی هستند كه بر فقه اسلامی و فلسفه شیعی به‌خوبی تسلط دارند و عده‌ای نیز هنرمند، كارمند دولت، بانكدار، معلم، یا دانشجو هستند. رادیو در سنگال علاقه‌‌مندان فراوانی دارد. از سال 1994 كسانی كه به‌تازگی به مذهب تشیّع درآمده بودند برای تبلیغ و اشاعه علوم و اطلاعات مربوط به این مذهب به سراغ این رسانه محبوب مردم رفتند. هدف آنان این بود تا كلیشه‌های ضدشیعی را شكسته و در برنامه‌های رادیویی با طرح مباحثی راجع به یكتاپرستی، قرآن، پیامبران و تاریخ اسلام دیدگاه‌های شیعه و سن‍ّی را بدون دامن زدن به اختلافات بیان كنند. شیعیان در برنامه‌های رادیویی از علمای مذاهب و مكاتب دیگر دعوت می‌كنند و در مناظرات خود توانسته‌اند نظریات شیعه را ترویج نمایند. مناسك و آداب شیعیان سنگالتلاش‌های علمای شیعه سنگال تنها در صورتی به توفیق می‌رسد كه آنها بتوانند سایر سنگالی‌ها را با پیام تشیّع آشنا كنند. شیعیان این كشور ضمن تأكید بر این‌كه از شیعیان ایران یا لبنان تأثیر پذیرفته‌اند اما معتقدند كه اسلام آنها خصوصیات بومی و متمایزی از اسلام خاورمیانه یا آسیا دارد. این امر از نوع اقتباس آنها از سه ماده اسلام شیعی یعنی نظام مرجعیت، عزاداری‌های عاشورا و تقیه و انطباق آن با جامعه سنگال پیداست. بسیاری از شیعیان از یك مرجع یا عالم دینی در نجف یا قم تقلید می‌كنند. عده‌ای مقلد حضرت آیتالله خامنه‌ای، جانشین امام خمینی(ره) هستند؛ برخی مقلد آیتالله سیستانی در نجف و سید محمد حسین فضل‌الله در لبنان و عده دیگری نیز از امام محمد شیرازی در ایران تقلید می‌كنند. آیتالله شیرازی در میان شیعیان حوزه خلیج فارس نیز شهرت زیادی دارد. آنان با تقلیدِ هم‌زمان از چند مرجع، وابستگی خود به صرفاً لبنان و یا ایران را كاهش می‌دهند. فرد مطلعی از سنگالی‌ها توضیح می‌داد كه نظام مرجعیت مانند نظام درمانی است: چنانچه فردی در كشور ما برای درمان بیماری خود به پزشك متخصصی نیازمند باشد كه آن تخصص در سنگال یافت نشود، وی را به فرانسه یا كشور دیگری می‌‌برند. مرجعیت نیز همین‌گونه است. اگر در میان شیعیان سنگالی كارشناس و متخصص خبره در امور دینی موجود نباشد آنها جواب سؤالات خود را از مراجع ایران و عراق می‌گیرند. شیعیان هرجا با اذیت و آزار یا مشكل خاصی روبه‌رو شوند به تقیه پناه می‌‌برند. سنگال كشوری نیست كه مردمش زیر یوغ ستم باشند به همین علت شیعیان مدعی‌اند كه به تقیه نیازی ندارند. اما كسانی كه ممكن است با افشای تشیّع خود دچار زحمت شوند تقیه می‌كنند. مثلاً در صورت اقامه نماز در مساجد اهل تسنن، آداب ادای فریضه به روش مذهب تشیّع را ترك می‌كنند تا مجبور نباشند به افراد كم‌‌اطلاع و خشك‌اندیش كه راه و روش شیعیان را غلط می‌‌دانند توضیحات طولانی و ملال‌آور بدهند. از آن گذشته، عده كمی از علمای سنگالی، تحصیلات حوزوی خود را در ایران گذرانده و معمم شده‌اند. برخی آشكارا عمامه می‌گذارند و برخی نیز از بیم حمله وهابیون ضدشیعی، بدون عمامه در جامعه ظاهر می‌شوند. كسانی هستند كه توانسته‌اند هم در دل شیعیان و هم اهل تسنن برای خود جایی باز كنند. مثلاً نماینده آیتالله خامنه‌ای در سنگال كه به خاطر تبحرش در فقه اسلامی مورد احترام فراوان است هم به وكالت از ایشان امور مربوط به شیعیان را رفع و رجوع می‌كند و هم از طرف یكی از رهبران صوفیه سنگال به مقام مقدِم منصوب شده است. تمسك شیعیان به تقیه موجب آزادی عمل گسترده و سهولت رفت و آمد آنان در میان اهل تسنن و تشیّع شده است. روش اینان در متقاعد ساختن دیگر سنگالی‌ها مبنی بر درستی راه و مرام تشیّع، بسیار مؤثر بوده است. ماده دوم كه سنگالی‌ها از سن‍ّت شیعی اقتباس كرده‌اند، بزرگداشت شهادت حسین بن علی(ع) در ایام محرم و روز عاشوراست. لبنانیها برای مراسم خود واعظی را از لبنان می‌آورند. فهم عربی به لهجه لبنانی برای سنگالی‌هایی كه با عربی مكتوب آشنا هستند مشكل است. شیعیان سنگال ترجیح می‌دهند عزاداری برای امام حسین(ع) را به زبان بومی خودشان وولوف انجام دهند. مراسم طبق رسوم لبنانیها برای سنگالی‌ها كه مردم كم‌بضاعتی هستند پرهزینه است. آنها فقط می‌توانند به سخنرانی‌ها گوش بدهند. غذایی كه در مراسم سنگالی‌ها توزیع می‌شود غذای بومی این كشور است كه معمولاً با هزینه كمی تهیه می‌شود.شاید علمای سنگال امكانات مالی درخور توجهی نداشته باشند اما از دانش و قوه تفكر قوی و پرمایه‌ای برخوردارند. بسیاری از آنها با تحصیل در كشورهای عربی بر این زبان به خوبی مسلط شده‌اند. چون علمای شیعه توانسته‌اند به سؤالات سیاسی، معنوی، فلسفی و یا نیازهای مادی آنان به شایستگی پاسخ بگویند عده زیادی را به مذهب تشیّع جذب كرده‌اند. مبلغان شیعه به زبان وولوف تعالیم خود را ترویج می‌كنند. هر یك ابتدا از خانواده و دوستان شروع می‌كنند و درنهایت با توسل به روش‌های آموزشی، برگزاری گردهمایی و یا از طریق رسانه‌ها مأموریت خود را انجام می‌دهد. شیعیان سنگالی برای جذب كمك‌های مادی و معنوی به دو شبكه فراملی شیعه، ایران (فارس) و لبنان (عرب)، وابسته‌اند. با وجودی كه آنان تحت تأثیر مراجع ایران و لبنان هستند اما تأكید می‌كنند كه تشیّع آنها رنگ و بوی آفریقا دارد. در واقع آنان با رفت و آمد در میان اهل تسنن و تشیّع امیدوارند جایگاه مطلوب خود را در سیاست دینی كشورشان پیدا و تثبیت نمایند. از نقش ظریف ایران در ترویج اسلام شیعی در داكار، نباید غافل شد. این كشور از زمان شاه با سنگال همكاری‌های اقتصادی داشته است. منبع: ماهنامه سوره
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 1207]
-
گوناگون
پربازدیدترینها