واضح آرشیو وب فارسی:تبیان: جدال بر سر یک روسریروسری مانعی برای رئیس جمهور شدن عبدالله گل
![](http://img.tebyan.net/big/1386/02/771252242061111531231836780250124531322191.jpg/)
عبدالله گل نامزد حزب حاكم عدالت و توسعه در دور دوم رایگیری پارلمان تركیه مجدد نتوانست حد نصاب لازم را برای رئیس جمهور شدن به دست آورد و قرار است دور سوم سه شنبه هفته جاری برگزار شود. به گزارش خبرگزاری فارس، عبدالله گل وزیر امور خارجه تركیه كه در حال حاضر تنها كاندیدای حزب حاكم عدالت و توسعه برای تصدی پست ریاست جمهوری است، در دور بعدی رأیگیری دیگر نیازمند كسب حد نصاب دو سوم كل آرای مجلس (367 رای از550 رای) نیست و با كسب 276 رای میتواند رئیس جمهور شود و با توجه به اینكه اكثریت كرسیهای مجلس تركیه (341 كرسی) را حزب عدالت و توسعه در دست دارد، پیش بینی میشود كه وی در دور سوم رأی گیری به پیروزی دست یابد. انتخابات ریاست جمهوری درتركیه درچهار دور برگزار میشود كه در دورهای اول و دوم نامزدهای ریاست جمهوری برای احراز این مقام به كسب 367 رای موافق و در دورهای سوم و چهارم به كسب 276 رای موافق نیاز دارند. به دنبال پایان یافتن دوره ریاست جمهوری احمد نجدت سزر، حزب حاكم عدالت و توسعه عبدالله گل را به عنوان تنها نامزد خود برای ریاست جمهوری معرفی كرد اما به دلیل پیشینه اسلامی و محجبه بودن همسر وی، گل نتوانست در دو دور رایگیری كه در پارلمان قبلی صورت گرفت، حد نصاب لازم را به دست آورد و احزاب و گروههای اپوزیسیون رایگیریها در پارلمان را برای معرفی رییس جمهور تحریم كرده و سكولارها در اعتراض به كاندیداتوری گل تظاهراتهای گستردهای را در شهرهای متعدد بر پا كردند. دولت تركیه در نهایت مجبور شد كه كاندیداتوری عبدالله گل را ملغی اعلام كند و خواستار برگزاری انتخابات پیش از موعد در ماه ژوئیه شد و با كسب 47 درصد آراء و 341 كرسی مجلس، حزب عدالت و توسعه مجدد گل را به عنوان نامزد خود به پارلمان معرفی كرد. پافشاری حزب عدالت و توسعه بر نامزدی عبدالله گل برای ریاست جمهوری، تركیه را دچار بحران سیاسی كرده است. همسر گل، خیرالنساء محجبه است و در صورت رئیس جمهور شدن وی، همسرش باید مرتبا در ساختمانهای دولتی رفت و آمد كند و این در حالی است كه ورود بانوان محجبه به ساختمانهای دولتی در تركیه ممنوع است و این خود جدال سیاسی گستردهای را در این كشور ایجاد كرده است. ممنوعیت استفاده از پوشش اسلامی در تركیه همواره به عنوان یكی از مشكلات همیشگی در تركیه مطرح بوده است و با وجود آنكه طبق برخی برآوردها نیمی از زنان تركیه محجبه هستند در این كشور استفاده از پوشش اسلامی در مدارس، دانشگاهها و در سركار ، ادارات و نهادهای دولتی ممنوع است. گل در این باره اعلام كرده است: هیچگونه مشكلی در زمینه استفاده همسرش از حجاب نمیبیند و قانون اساسی تركیه چگونگی استفاده از حجاب را تضمین كرده است. آتیل كوتوگلو، طراح ترك مقیم وین در گفتوگو با بی بی سی میگوید از او خواسته شده پوشش جدیدی برای خیرالنسا گل، همسر عبدالله گل، طراحی كند. وی با بیان اینكه قصد دارد با طرح هایش "انقلاب كوچكی" در نحوه پوشش ایجاد كند، تصریح كرد طراحی جدید چهره خانم گل را كاملا مدرن خواهد كرد و البته در این طراحی جدید روسری وی را نیز حفظ خواهد كرد. اردوغان نخستوزیر تركیه با بیان اینكه مقوله حجاب مسئلهای فردی و اعتقادی است، برداشتن موانع ممنوعیت حجاب را مورد تأیید جامعه تركیه میداند. علاوه بر محجبه بودن همسر گل علت دیگر مخالفتها آن است كه حزب عدالت و توسعه ریشههای اسلامگرایانه دارد و گل سابقه نمایندگی مجلس از دو حزب رفاه و فضیلت را دارد كه هر دو به دلیل مشی اسلامگرایانه به حكم دادگاه قانون اساسی تركیه منحل شدند. گل همچنین در دولت نجم الدین اربكان كه اولین نخست وزیر اسلامگرا در جمهوری تركیه به شمار می رود، سخنگوی دولت بود، این دولت با انحلال حزب رفاه از قدرت ساقط شد. همسر گل، خیرالنساء محجبه است و در صورت رئیس جمهور شدن وی، همسرش باید مرتبا در ساختمانهای دولتی رفت و آمد كند و این در حالی است كه ورود بانوان محجبه به ساختمانهای دولتی در تركیه ممنوع است و این خود جدال سیاسی گستردهای را در این كشور ایجاد كرده است. این خصوصیات در عبدالله گل، مخالفت سیاسیون و نظامیانی را كه بر اصل جدایی دین از سیاست در قانون اساسی تركیه پافشاری میكنند، برانگیخته است. مخالفان وی ریاست جمهوری او را تهدیدی برای سكولاریسم، میراث آتاتورك، بنیانگذار تركیه مدرن میدانند. حكومت مدرن تركیه براساس اصول سفت و سخت جدایی حكومت از مذهب یا به اصطلاح سكولاریسم بنا گذاشته شده و روسای جمهور این كشور به طور سنتی غیرمذهبی بودهاند و اگر گل انتخاب شود اولین رئیس جمهوری خواهد بود كه ریشههای اسلام گرایانه دارد و همچنین اولین رئیس جمهوری است كه همسرش روسری به سر می كند. رجب طیب اردوغان، نخست وزیر و رهبر حزب عدالت و توسعه و همچنین عبدالله گل بارها تأكید كردهاند كه هیچ برنامهای برای پیشبرد تركیه به سمت برقراری دولت اسلامی در این كشور ندارند و به قانون اساسی كشورشان پایبندند. تشكیل دولت تازه در تركیه نیز منوط به مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری این كشور است، چرا كه رئیس جمهور كنونی حاضر به تأیید یا رد دولت تازه اردوغان نشد و این تكلیف را كه قانون اساسی بر عهده او گذاشته به جانشین خود واگذار كرد. احمد نجدت سزر با وجود آنكه دوره هفت ساله ریاست جمهوری اش پایان یافته همچنان در انتظار جانشین خود به ریاست جمهوری ادامه میدهد. ریاست جمهوری، در نظام پارلمانی تركیه بیشتر یك مقام تشریفاتی است اما وی فرمانده نیروهای مسلح است و در نصب و عزب بسیاری از فرماندهای رده بالای ارتش نفوذن دارد و از حق وتوی مصوبات پارلمان و انتصاب مقام هایدولتی از جمله قضات و روسای دانشگاه ها برخوردار است. اما ارتش تركیه كه به طور سنتی هوادار بنیانهای سكولار قانون اساسی است، مخالفت خود را با فعالیتهای اسلامی و روسری به روشنی اعلام كرده است.از زمانی كه جمهوری تركیه در سال 1923 جانشین امپراتوری عثمان شد، قوانین اساسی این كشور، از جمله قانون اساسی كنونی كه در سال 1982 تصویب شده، بر غیرمذهبی بودن نظام سیاسی تاكید داشته است. ارتش به عنوان پاسدار ارزشهای سكولار در پنجاه سال گذشته سه بار اقدام به كودتا كرده و 10 سال قبل نیز دولت منتخب نجم الدین اربكان نخست وزیر اسلامگرای تركیه تحت فشار نظامیان مجبور به كناره گیری شد. سكولارها بر این عقیدهاند كه رئیس جمهور باید عمیقا سكولار باشد و به همین دلیل حضور فردی مذهبی و دارای پیشینه اسلامگرایی را در این پست خطری برای سكولاریسم میدانند البته طی سال های اخیر با انجام اصلاحات سیاسی و حقوقی نفوذ نظامیان در ساختار حقوقی و سیاسی تركیه به مراتب كمتر شده و شرایط بین المللی نیز اجازه دخالت راحت ارتش را نمی دهد. دخالت ارتش در امور سیاست موجب انتقادات فراوانی از سوی اتحادیه اروپا و به یكی از موانع پیوستن این كشور به این اتحادیه تبدیل شده است.
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: تبیان]
[مشاهده در: www.tebyan.net]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 280]