واضح آرشیو وب فارسی:نیک صالحی: نسخههايي با خط ميخي جام جم آنلاين: مقابل يكي از باجههاي تحويل دارو در داروخانه 13 آبان، چندين نفر در صف ايستادهاند. هرازچندگاه يكي از آنها به پزشك داروخانه به دليل اين معطلي اعتراض ميكند. نزديكتر كه ميشوم ، نسخهپيچ داروخانه با دو نفر از همكاران مشغول بررسي يكي از اقلام دارويي است كه در نسخه بيمار نوشته شده و قابل خواندن نيست. دست آخر پس از كلي مشورت، نسخهپيچ رو به بيمار ميگويد كه مطمئن نيست، اما او و همكارانش آن را «آنتي هيستامين» ميخوانند و حالا هم تصميم با خود بيمار است كه يا همين دارو را بگيرد يا دوباره نسخه را پيش پزشك ببرد تا مجددا و البته خوشخطتر نام دارو را بنويسد. بيمار هم كه حوصله و وقت مراجعه مجدد را ندارد، ميگويد فكر ميكنم همين دارو باشد لطفا همين را بدهيد! ناخوانا بودن برخي نسخههاي پزشكي شايد بظاهر براي افراديكه تاكنون با اين مشكل مواجه نشدهاند موضوعي پيشپاافتاده به نظر آيد، اما اگر لحظهاي خود را جاي بيماراني بگذاريم كه با نسخهاي دردست به اين داروخانه و آن داروخانه مراجعه ميكنند و دست آخر هم با صرف وقت زياد مجبور ميشوند براي اصلاح يا تجديد نسخه دارويي خود، بار ديگر نزد پزشك خود بروند، متوجه خواهيم شد كه موضوع چندان هم ساده و پيش پا افتاده نيست. البته اگر پزشكاني كه نسخههاي ناخوانا را به دست بيماران ميدهند، خودشان را براي دقايقي هم كه شده جاي آنها بگذارند و با درك حساسيت كار خود، بر مشكلات بيماراني كه براي تهيه نسخههاي ناخوانا متحمل ميشوند، مروري داشته باشند، اين معضل تا حدي كمرنگتر خواهد شد؛ چرا كه با صرف كمي وقت و دقت عمل بيشتر نسخههاي خواناتري خواهند نوشت. اين در حالي است كه اين روزها مشكل ناخوانا بودن برخي نسخ دارويي به يك معضل رايج براي بيماران و داروخانهها تبديل شده است. وقتي فرصت سرخاراندن نيست... در اين ميان، يكي از دلايل بدخطي نسخهها، تراكم بيماران در مطبها و به تبع آن شلوغي سر پزشكان است كه نسخهها را خيلي سريع و بدون دقت لازم مينويسند و چه بسا پيش ميآيد كه يك نسخه و نام داروهاي درج شده در آن مورد مشورت همه همكاران يك داروخانه قرار ميگيرد.در چنين مواردي با توجه به حساسيت كار نسخهپيچي و ضرورت پرهيز از اشتباه در تحويل دارو، فرد يا افراد نسخهپيچ مجبورند عذر مشتري خود را بخواهند و در نهايت نيز بيمار دست از پا درازتر داروخانه را ترك ميكند و به داروخانه ديگري سر ميزند تا شايد در آنجا نسخهاش خوانده شود و داروي مورد نظر در اختيارش قرار گيرد. يكي از پزشكان مستقر در داروخانه 13 آبان در گفتگو با «جامجم»، يكي از دلايل بدخط نوشته شدن بعضي از نسخهها را عادت برخي پزشكان به بدخط نوشتن عنوان كرده و ميگويد: پزشكان ما در زماني كه دانشجو هستند هنگام تدريس استادان خود، از صحبتهاي او يادداشتبرداري ميكنند و چون بايد سريع گفتههاي استاد را يادداشت كنند، خيلي دست و پا شكسته مينويسند به گونهاي كه شايد بعد از مدتي خودشان هم نتوانند خطي را كه قبلا نوشتهاند، بخوانند. همين موضوع تندنويسي در دانشكده باعث ميشود پزشكان پس از فارغالتحصيلي، در نوشتن نسخهها هم از همين عادت معمول پيروي كنند. وي ادامه ميدهد: موارد بسياري پيش آمده كه من و همكارانم در داروخانه با نسخههايي مواجه شدهايم كه يكي از داروهاي تجويز شده در نسخه بيمار قابل خواندن نبوده و فقط با حدس و گمان و مشورت همكاران و حتي كمك بيمار كه به خاطرداشت پزشك وي قرار بود فلان دارو را هم برايش بنويسد، توانستهايم نسخه را بخوانيم با اين حال مجبور شدهايم از دادن دارو به بيمار خودداري كنيم؛ چراكه احتمال دادهايم حدس ما با نظر پزشك منطبق نباشد و داروي اشتباهي به بيمار داده شود. در اين صورت اگر نسخهاي در داروخانه به دليل خط ناخواناي آن اشتباه خوانده شود و بيمار با تشخيص اشتباه به دردسر بيفتد، مسووليتي متوجه پزشك مربوط نبوده و داروخانه و نسخهپيچ بايد پاسخگو باشند. رئيس اداره خدمات بيمارستاني دفتر ارزيابي خدمات سلامت سازمان بيمه خدمات درماني در گفتگو با «جامجم» با بيان اينكه نسخهنويسي در تمام دنيا چارچوب استانداردي دارد كه پزشكان بايد آن را رعايت كنند، عوامل ريشهاي بسياري را دليل عدم رعايت اين چارچوب توسط برخي پزشكان در كشور ميداند و معتقد است؛ نظام آموزش پزشكي در كشور به طور كلي با كاري كه بايد پزشكان پس از فارغالتحصيلي انجام دهند، همخواني ندارد؛ چراكه در برخي موارد در واحدهاي تئوري و عملي، دانشجويان پزشكي مباحثي آموزش داده ميشود كه ممكن است تا سالها به كارشان نيايد و بعكس به برخي مسائل از جمله نسخهنويسي كه پزشك و بيمار سر و كار بسياري با آن پيدا ميكنند، كمتر پرداخته ميشود. محمدمهدي تدين با بيان اينكه برخلاف كشور ما كه فرهنگ حاكم فرهنگ پزشكسالار است، در ديگر كشورها، فرهنگ بيمارسالار بر نظام سلامت حاكم است؛ به طوري كه بيمار از پزشك خود مطالباتي دارد و پزشك بايد هنگام تجويز دارو براساس سن، وزن و نوع بيماري، مقدار و دوره مصرف دارو را محاسبه كند و در نسخه بنويسد؛ در حالي كه هماكنون اين طور جاافتاده كه به طور مثال داروي آموكسيسيلين هر 8 ساعت يك بار مصرف شود. ضرورت گنجاندن دروسي ويژه با عنوان نسخهنويسي علمي در دوره دانشجويي و همچنين كارآموزي پزشكان از جمله مواردي است كه اين كارشناس بر آن تاكيد داشته و ميگويد: پزشكان بايد در دوره باليني و كارآموزي خود نسخهنويسي منطقي و علمي را آموزش ببينند؛ در حالي كه اين آموزش در حال حاضر به صورت غيركلاسيك است، به اين معني كه پزشكان در دوره دانشجويي از برخي استادان و هيات علمي دانشگاهها كه ممكن است گاه خود نيز به مشكل نوشتن نسخههاي بدخط دچار باشند، آموزش ميبينند و اين وظيفه وزارت بهداشت و درمان است كه به عنوان متولي امور درمان و سلامت در كشور چارچوب نسخهنويسي منطقي و علمي را تعريف ميكند و دروس ويژه اين امر را در دوره كارآموزي دانشجويان پزشكي بگذارد. سياست تنبيه براي پزشكان بدخط تجربه نشان داده سياست تنبيه و تشويق در اغلب اوقات تاثيرگذار بوده است و به همين دليل اگر اين راهكار از سوي متوليان سلامت كشور به كار گرفته شود، شايد بتوان به خوانا شدن نسخههاي بدخط پزشكان اميدوار بود. رئيس اداره خدمات بيمارستاني دفتر ارزيابي خدمات سلامت سازمان بيمه خدمات درماني با تاكيد بر اينكه مشكل، نبود قانون نيست چراكه علاوه بر قانون ، تشكيلات و ابزاراجرايي آن نيز وجود دارد، معتقد است: مشكل اصلي در اجراست؛ چراكه در حال حاضر اداره نظارت بر امور درمان در دانشگاهها و دانشكدههاي علوم پزشكي موظف به نظارت بر كليه روند درمان به صورت سرپايي و بستري هستند. اما متاسفانه به نظر ميرسد انگيزهاي كه بايد، در اين زمينه وجود ندارد در حاليكه اگر مكانيزمهاي تشويقي و تنبيهي براي پزشكاني كه نسخههاي بدخط و ناخوانا يا نسخههاي خوشخط مينويسند به كار گرفته شود، قطعا وضعيت نسخهنويسي پزشكان را بهبود خواهد داد. تدين درخصوص مشكلات بيمهها و بيماران با نسخههاي دارويي بدخط و ناخوانا نيز معتقد است: در نظام بيمهاي براي هر دارو يك نرخ و تعرفه بيمهاي در نظر گرفته شده و مشكل اينجاست اگر نام دارويي قابل خواندن نباشد تعداد مراجعهكنندگان و نسخ دارويي به حدي زياد است كه گاه مسوولان فني داروخانهها امكان اين را ندارند كه با پزشك بيمار تماس بگيرند و نام دقيق دارو را بپرسند، ضمن اينكه قطعا حافظه پزشكان نيز به دليل تعداد زياد بيماران خود در آن حد قوي نيست كه در خصوص نام دارو به داروخانه كمك كنند. بنابر اين بهتر است مراكز پزشكي، درمانگاهها و بيمارستانها نسبت به اين قضيه حساس باشند و معاونتهاي درمان دانشگاههاي علوم پزشكي از داروسازها و مسوولان فني داروخانهها بخواهند مواردي را كه نسخهها قابل خواندن نيست به پزشك اطلاع دهند تا او خود را ملزم به بهتر نوشتن نسخهها كند چراكه قطعا عدم خواندن صحيح نسخههاي دارويي كه ناشي از ناخوانا بودن نسخ است، صدمات جبرانناپذيري به بيمار وارد كرده است. اگر كارتهاي هوشمند بيايند... تدين با تاكيد بر اينكه پيشبيني ميشود با صدور كارت هوشمند درمان تا حد زيادي مشكلات نسخههاي ناخوانا و بدخط رفع شود و اين هدف با جايگزيني تدريجي كارتهاي هوشمند به جاي دفترچههاي كاغذي درمان امكانپذير خواهد بود، تصريح ميكند: هم اكنون سازمان بيمه خدمات درماني با صدور كارت هوشمند با امكان نسخهنويسي الكترونيكي براي بيماران خاص كه به طور آزمايشي در سمنان در حال اجراست مشكلات نسخهنويسي دستي را حل كرده است. به اين ترتيب ضمن اينكه تمام اطلاعات پزشكي بيمار همراه سابقه بيماري، نوع، مقدار و دوره مصرف داروها در پرونده الكترونيكي بيمار توسط پزشك ثبت ميشود، تا حد زيادي نيز از مشكلات بدخطي نسخههاي پزشكان رفع شود. به نظر ميرسد مشكل ناخوانا بودن نسخههاي پزشكان به يك اپيدمي تبديل شده است كه براي رفع اين معضل از پزشكان انتظار ميرود با صرف فقط چند ثانيه وقت بيشتر و اندكي دقت در نوشتن فهرست داروها،نسخههايي به دست بيماران بدهند كه نسخهپيچهاي هر داروخانه در نگاه اول متوجه منظور پزشكان شوند تا داروهاي مورد نظر سريع و بدون اشتباه در اختيار متقاضي قرار گيرد. از سازمانها و تشكيلات متولي ناظر بر امور پزشكي نيز انتظار مي رود براي رفع مشكل ناخوانا بودن نسخهها، برنامهريزي كنند و با اجراي طرح صدور كارت هوشمند بيماران، امكان نگارش الكترونيكي نسخههاي پزشكي را به گونهاي فراهم كنند تا به اين ترتيب پرونده نسخههاي دستي پزشكان و ناخوانا بودن آنها براي هميشه بسته شود. پوران محمدي
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: نیک صالحی]
[مشاهده در: www.niksalehi.com]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 365]