شليك به گردشگري

واضح آرشیو وب فارسی:همشهری: شليك به گردشگري
گردشگري- رويا ملكي:
صنعت گردشگري، صنعت بدون دود است؛ صنعتي كه گروگان‌هايش، دل در گرو گردش دارند و به‌دنبال يك لقمه امنيت همه جهان را مي‌گردند.

امروز امنيت به‌عنوان مهم‌ترين و زيربنايي‌ترين اصل در تدوين راهبرد توسعه گردشگري در جهان به شمار مي‌آيد.ابعاد گسترده صنعت ظريف و پيچيده گردشگري همچون كلاف در هم تنيده‌اي ارتباط همه‌جانبه‌اي در سطوح ملي و منطقه‌اي داشته و هرگونه بروز ناامني و به كارگيري خشونت در سطوح مختلف آسيب‌هاي جدي و جبران‌ناپذيري به اين صنعت وارد مي‌سازد.

كارشناسان گردشگري بر اين باورند كه در جهان امروز، اگر براي گردشگري شاكله علمي و مناسبي تعريف نشود اين صنعت به شكست محكوم يا در ركود قرار مي‌گيرد.آنها مي‌گويند: گردشگري دانشي است چند رشته‌اي كه اگر بدون انجام تجزيه و تحليل‌هاي امنيتي و سياسي دقيق، توسعه و تكامل يابد قطعاً كامل نخواهد بود.عوامل گوناگوني نمودار توسعه گردشگري را در كشور‌ها بالا مي‌برد؛ متغير‌هايي همچون امنيت كه همواره به‌عنوان شاخص‌ترين پارامتر با توسعه گردشگري در تعامل دو جانبه است، تا جايي كه افزايش يا كاهش نمودار امنيت در يك كشور توريست‌پذير، باعث رونق يا ركود ورود گردشگر مي‌شود.

از اين‌رو كارشناسان گردشگري بر اين معترفند كه بازنگري در ارتباط ارگانيك صنعت توريسم و امنيت ملي يك ضرورت است چرا كه همگام با گسترش اين صنعت در برهه كنوني ارتباط ارگانيك گردشگري با مولفه‌هايي چون امنيت داخلي و ملي، صنايع حمل‌ونقل، مثل امنيت در بخش ترابري، اقامتگاه‌ها، هتل‌ها، جاذبه‌ها، سفرسازان، سازمان‌هاي گردشگري، خدمات، رسانه‌هاي‌جمعي و...، وارد مرحله جديدي شده است؛ مولفه‌هايي كه ناامني هر كدامشان امنيت گردشگري را نشانه مي‌رود.

به تاييد پژوهش‌هاي جهاني ميان گردشگري و ثبات و توسعه امنيت، رابطه تعريف شده‌اي وجود دارد چرا كه توسعه زير‌ساخت‌هاي گردشگري، همكاري دستگاه‌هاي فرهنگي و تبليغات مناسب و مشاركت گسترده دستگاه‌هاي امنيتي و اطلاعاتي همزمان با توسعه گردشگري، توسعه امنيت ملي را نيز به همراه خواهد داشت.

نقش و تاثير صنعت جهانگردي در‌ امنيت ملي يك كشور چنان است كه اكثريت كشورهاي توسعه يافته با وجود دارا بودن منابع كلان اقتصادي و درآمد، ترجيح مي‌دهند روي صنعت توريسم به‌عنوان صنعتي بي‌دود متمركز شوند چرا كه تجربه ثابت كرده است ورود گردشگران به يك كشور نه تنها به توسعه اقتصاد و تبادلات فرهنگي آن كشور رونق مي‌دهد بلكه آن كشور را به‌عنوان قطب امن گردشگري در ذهن جهانگردان ثبت مي‌كند.

تا آنجا كه امنيت در معناي گسترده يكي از مهم‌ترين مسائلي است كه در ميزان تقاضاي گردشگران خارجي براي سفر به هر كشور ديگر تأثيرگذار است و اين ايجاد امنيت، تسهيلات و ارائه امكانات رفاهي و خدماتي مناسب به گردشگران از جمله وظايف تعريف شده دولت‌ها نسبت به جريان گردشگري است.

دولت‌هاي نقش آفرين

در آن سوي پديده جهانگردي، جامعه‌اي قرار دارد به بزرگي كشور ميزبان؛ از اين‌رو نخستين نهاد درگير با مقوله گردشگري دولت است؛ نهادي كه به‌گونه‌هاي گوناگون مي‌تواند در راستاي رونق يا ركود گردشگري نقش آفريني كند.

نخستين و شاخص‌ترين اين نقش را مي‌توان دخالت از راه سياستگذاري دانست. در بيشتر موارد، دولت‌ها با بررسي وضع كلي كشور از جنبه‌هاي مختلفي به تنظيم و اعمال سياست‌هاي محدود كننده، جهت‌دهنده يا تشويقي مي‌پردازند. بنا به قانون‌هاي نوشته و نانوشته گردشگري آنچه «امنيت گردشگري» ناميده مي‌شود تنها حفاظت توريست از شر دزدان و تبهكاران نيست، تلفات جاده‌اي، سقوط هواپيما، بوروكراسي درصدور رواديد و بيمه، نحوه برخورد پليس، نحوه فعاليت كسبه، محدود بودن ساعات كسب كار كسبه و... همگي از عواملي است كه به برگشت دوباره گردشگر كمك مي‌كند.

به عقيده كارشناسان سازمان جهاني گردشگري شرايط لازم براي رسيدن به توسعه پايدار سرمايه‌گذاري در گردشگري با اتكا بر انديشه‌هاي سياسي و امنيت جوامع در سطح ملي و منطقه‌اي است و بدون آن نمي‌توان به توسعه پايدار انديشيد.

امنيت يك كالاي جهاني است و قراردادن مسائلي تحت عنوان موضوعات امنيتي، مي‌تواند باعث اعلام وضعيت بحراني شود وضعيتي كه براي ايجاد احساس امنيت نيازمند تدابير شديد و اضطراري است.

طبيعت جهانگردي در هر جامعه‌اي، متاثر از عوامل پيچيده و در هم بافته سياسي و همچنين ويژگي‌هاي جغرافيايي است كه ديگران را مجذوب خود مي‌كند.

از اين‌رو صاحب‌نظران امنيت را در دو جدول امنيت ملي و خارجي خانه‌بندي مي‌كنند و بر اين باورند كه رابطه امنيت ملي و گردشگري بايد مورد توجه قرار گيرد به‌طوري‌كه تعريف جديدي از امنيت ملي در سايه حضور گردشگران خارجي و شناخت واقعيت‌هاي داخلي و انتقال آنها به خارج يك ابزار ضروري و لازم است.

به اين ترتيب با نگاه آنان امنيت داخلي و ملي شاخص‌ترين عامل گسترش گردشگري در هر كشوري است كه مي‌خواهد خود را با مشخصات كشورهاي پيشرو در امر توريسم تطبيق دهد. از اين‌رو با سياست تنش‌زدايي در روابط خارجي مي‌توان زمينه مساعدي براي جلب گردشگران فراهم كرد.

سازمان‌هاي توسعه گردشگري و كارشناسان اين شاخه معتقدند: رشد و توسعه اقتصادي پديده‌اي كاملا امنيت محور بوده و يكي از بخش‌هاي اقتصادي كه به‌شدت آسيب مي‌بيند صنعت گردشگري است. توسعه صنعت گردشگري در هر كشور نشان از ثبات امنيت ملي در آن كشوردارد و نيز زماني گردشگري در كشور رونق مي‌يابد كه توجه دولت آن براي تامين امنيت گردشگران بيشتر شده باشد.

مقاصد گردشگري در تمام نقاط مختلف يك كشور پراكنده است، درصورتي كه امنيت در اين مناطق تامين شود، ضريب امنيت ملي آن كشور نيز افزايش مي‌يابد و علاوه بر اين ورود گردشگران خارجي به يك كشور نه تنها موجب تهديد امنيت ملي نمي‌شود بلكه به تحكيم آن نيز كمك مي‌رساند.

گردشگران به جنگ نمي‌روند

صنعت سفيد گردشگري در سطح جهاني براي بيش از 200ميليون نفر شغل ايجاد كرده و حدود 11درصد از كل اشتغال جهاني را به‌خود اختصاص داده است.

حكيم كاظمي‌فر- تورگردان- معتقد است: موفقيت و رشد پايدار گردشگري در گرو عملكرد مناسب چرخه گردشگري و عناصر و فاكتورهاي متعددي است كه روي هم رفته سامانه گردشگري را تشكيل مي‌دهند.

وي مي‌گويد: اين مولفه‌ها هر يك در اين سامانه اهميت خاصي داشته و با ساير مولفه‌ها ارتباط تنگاتنگي دارند. يكي از مهم‌ترين اين فاكتورها كه رونق و توسعه گردشگري در گرو آن است، «امنيت گردشگران و مقصدهاي گردشگري» است.

ناپايداري جريانات سياسي داخلي برخي كشورهاي توريست‌پذير، همچون سريلانكا، پاكستان، عراق، افغانستان، انفجار‌هاي پي در پي هندوستان و نيز جنگ بين‌المللي عليه تروريسم باعث كاهش و ركود گردشگري در بسياري از كشورهاي جهان شده است.

كاظمي‌فر در ادامه مي‌افزايد: با ركود و كاهش مسافرت به‌دنبال جنگ خليج فارس و پس از آن حوادث ۱۱ سپتامبر، متخصصان بازاريابي و دولت‌ها تلاش زيادي كردند تا دوباره امنيت را به مقاصد گردشگري بازگردانند. برخي كشورها با به‌كارگيري اقدامات مناسب توانستند در فرودگاه‌ها، هواپيماها و مقاصد گردشگري آرامش و امنيت نسبي كه در طول چند سال گذشته از بين رفته بود، باز گردانند و گردشگران را به بازديد مجدد ترغيب نمايند.

وي در خصوص امنيت در گردشگري تأكيد مي‌كند: با پايان يافتن سال‌ها خشونت ‌در لبنان، صنعت گردشگري اين كشور كه روزي قطب نخست گردشگري خاورميانه بود، به ‌روزهاي خوب خود بازمي‌گردد. كشور لبنان در سال‌هاي دور، به‌ويژه بين سال‌هاي 1975 تا 1990 ميلا‌دي قطب نخست صنعت گردشگري منطقه خاورميانه بوده است و حاصل آن، اختصاص 20 درصد از توليد ناخالص داخلي اين كشور به صنعت گردشگري بود.

اين روز‌ها دست‌اندركاران گردشگري سال2008 را يك سال رويايي مي‌دانند. ‌در ماه‌هاي اخير، تعداد گردشگران عرب لبنان، به‌ويژه از كشورهاي بحرين، سوريه، عربستان و كويت به‌طور چشمگيري افزايش يافته است، ولي هنوز بيشتر گردشگران اين كشور از اروپا و آمريكا هستند. ‌

كشور لبنان به‌عنوان يكي از زيباترين كشورهاي خاورميانه يك مقصد ديدني براي گردشگران اروپايي محسوب مي‌شود و توانست در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۵ به‌ترتيب يك ميليون و 278هزار و يك‌ميليون و 140هزار نفر گردشگر خارجي را جذب كند، اما با وقوع جنگ ۳۳روزه با اسرائيل صنعت گردشگري اين كشور دچار ركود و آسيب جدي شد.

ديگر تجربه‌هاي تلخ كه صدمات جبران‌ناپذيري بر صنعت گردشگري جهان وارد كرد حوادث تروريستي 11سپتامبر بود كه طي آن برج‌هاي دو قلوي آمريكا در آتش سوختند و بزرگترين لطمه را بر فعاليت‌هاي جهانگردي و صنايع وابسته وارد كرد.

با زير سؤال رفتن امنيت گردشگري در بزرگترين مقصد گردشگري جهان، نيويورك، مسافران از ترس و وحشت ديگر حاضر نمي‌شدند سوار هواپيما شوند و امنيت در اين وسيله بزرگ جابه‌جايي زير سؤال رفت.

شركت هواپيمايي سوئيس اير اعلام ورشكستگي كرد، خطوط هوايي بسياري از كشورهاي جهان به‌دليل كمبود مسافر پروازهاي خود را لغو كردند و تا حد ورشكستگي پيش رفتند و نيروهاي انساني خود را تعديل كردند.

در سال۲۰۰۱ صنعت گردشگري بسياري از كشورهاي جهان آسيب جدي ديد و تعداد زيادي از گردشگران بين‌المللي سفرهاي كوتاه مدت و درون‌منطقه‌اي را به جاي سفرهاي طولاني ترجيح دادند. همچنين در همان سال حوادث تروريستي ديگري در شهر جاكارتا، پايتخت اندونزي، اتفاق افتاد.

مجموع اين اتفاقات باعث شد كه كشور اندونزي بسياري از گردشگران بين‌المللي خود را از دست دهد و براي بازيابي امنيت به كشور هزينه‌هاي گزافي بپردازد.

حملات تروريستي ديگري كه در آوريل ۲۰۰۲ در جزيره ژبرا در تونس به‌وجود آمد بسياري از گردشگران را به كام مرگ كشاند.

در مومباي هند ۱۱ جولاي ۲۰۰۶ در يكي از مناطق شلوغ و پر تردد هفت بمب تروريستي منفجر شد كه بيش از ۲۰۰ نفر كشته و ۷۰۰ نفر مصدوم شدند.همين طور در ۷ جولاي سال ۲۰۰۵ بمب‌گذاري متروي لندن گزارش شد كه تاثير منفي زيادي بر صنعت گردشگري بسياري از كشورها گذاشت. علاوه بر بمب‌گذاري مترو، شيوع بيماري جنون گاوي در سال۲۰۰۰ و ۲۰۰۱ در چند منطقه بريتانيا صنعت گردشگري اين كشور را تحت‌تاثير منفي قرار داد.اين‌روزها هم كشور رنگ‌ها، «هند»،‌ با انفجار‌هاي پي در پي گردشگران بيشتري را از دست مي‌دهد.

درماني براي درد گردشگري

كاظمي‌فر معتقد است: همان طور كه فعاليت‌هاي تروريستي، جنگ و كودتاهاي داخلي، قاچاق انسان و مواد‌مخدر، آدم‌ربايي و غيره تهديدي عمده براي گردشگري محسوب مي‌شوند، بلاياي طبيعي نظير زلزله، طوفان، سونامي، بهمن، بيماري‌هاي واگير همچون سارس، مالاريا و آنفلوانزاي مرغي و غيره در كاهش امنيت يك منطقه تاثير زيادي داشته و به نوبه‌خود صنعت گردشگري مناطق مختلف جهان را دچار ركود كرده و رشد و آهنگ توسعه گردشگري را در برخي مناطق متوقف، كند يا كاهش داده است.

در ۱۶ نوامبر ۲۰۰۲ يك سال بعد از حوادث تروريستي ۱۱سپتامبر، حادثه تلخ ديگري دامنگير صنعت گردشگري، اين بار در شرق آسيا شد.

بيماري سارس (بيماري حاد تنفسي) در شهر فوشان استان گوانگ‌دونگ چين شايع شد. اين بيماري مسري قابليت انتشار در مسيرهاي پروازي بين‌المللي را دارد.

طبق آمار و اطلاعات سازمان بهداشت جهاني ۸۱۰۰ مورد به اين بيماري مبتلا شدند كه ۹۱۶ نفر فوت كردند.

هر چند كه تعداد تلفات اين بيماري به نسبت كم بود اما تاثير عمده‌اي بر مسافرت و جهانگردي گذاشت.

اثرات اقتصادي اين پديده بر كشور مالزي كه فقط ۵ مورد گزارش شده بود، بسيار سنگين بود.

صنعت گردشگري مالزي كه دومين منبع درآمد ارزي كشور بعد از صنايع بود به‌شدت از بيماري سارس آسيب ديد.

گردشگري ۸/۷ درصد توليد ناخالص داخلي اين كشور را در سال ۲۰۰۲ تشكيل مي‌داد كه با شيوع اين بيماري در شرق و جنوب شرق آسيا تحت‌تأثير قرار گرفت و منجر به لغو تورها و رزرو هتل‌ها شد.

براساس اطلاعات منتشر شده از سوي شوراي اقتصاد ملي مالزي گردشگران ورودي به مالزي ۳۰درصد كاهش يافته و نرخ اشغال هتل‌ها در سراسر كشور به ۳۰ تا ۵۰ درصد در مقايسه با سال قبل كاهش و تا آخر ماه آوريل همان دوره رزرو بليت هواپيما ۴۰ درصد كاهش يافت.

بدين ترتيب كشورهاي آسياي شرقي و جنوب شرقي ناامن تلقي شدند و گردشگران برنامه‌هاي سفر خود را به نفع كشورهاي اروپايي تغيير دادند.

در سال‌هاي بعد بيماري مالاريا و آنفلوانزاي مرغي نيز اثرات منفي بعدي را بر صنعت گردشگري وارد كردند. بيماري آنفلوانزاي مرغي نيز در كشورهاي مختلف جهان شايع شد و گردشگران از رفتن به مناطقي كه نشانه‌هاي بيماري آنفلوانزا ديده مي‌شد، خودداري مي‌كردند.
يکشنبه 22 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: همشهری]

[مشاهده در: www.hamshahrionline.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 337]