آسيب‌شناسي عزاداري‌ها به قلم خبرنگاران آذربايجان شرقيسوگواري سطحي ره به بيراهه بردن است

واضح آرشیو وب فارسی:فارس: آسيب‌شناسي عزاداري‌ها به قلم خبرنگاران آذربايجان شرقيسوگواري سطحي ره به بيراهه بردن است
خبرگزاري فارس: در سطح آذربايجان شرقي، هيئت‌هاي مذهبي بسياري فعال است و اين روزها، همه مردم با پوشيدن رخت عزا به مجالس سوگ اهل بيت (ع) مي‌روند، اما بايد ديد در استاني كه به عزاداري‌هاي خالص شهرت دارد، چقدر به ژرفاي عزاداري مي‌انديشيم؟

به گزارش خبرگزاري فارس از تبريز، واقعيت‌هاي تاريخي كه جرقه و شروع انقلاب و اعلام برائت از حكومت ظلم و فساد شاهنشاهي از محرم 41 شروع شد، مؤثرترين و پيروزمندترين عمليات‌هاي نظامي در دوران جنگ هشت ساله با سينه‌زني‌ها و رمز يا حسين(ع) به وقوع پيوست، يا تأثيرگذاري فراوان، نهفته و قابل هدايت و جهت دهي (تأكيد بر شعور حسيني) موجب شد سياست دشمنان دين در كمرنگ و بي‌محتوا كردن و در برخي مواقع، بر نابودي شور و حماسه و عزاداري سالار شهيدان دچار شكست شود، قابل انكار است.
شعور حسيني به عنوان مدينه فاضله ديني و شيعي، عبارت است از مجموعه‌اي از افكار، اعتقادات و رفتارهاي فردي و اجتماعي هماهنگ و برخاسته از منشأ "عصمت حسيني" كه موجب بروز فرهنگ ناب محمدي(ص) و مهدوي و شيعي مي‌شود. اگر شعور حسيني به معناي درك، فهم و الگوپذيري از زندگي فكري و رفتاري حسين بن علي(ع) به عنوان موجودي زنده و پيش برنده به جامعه رخ بنمايد، هر روز "عاشورا" و هرجا "كربلاست" و بهشت در دنيا تحقق خواهد يافت، زيرا كربلا بخشي از بهشت است.
چراغ و نور هدايت و كشتي نجات حسيني، عينيت نمي‌يابد؛ مگر اينكه جامعه رنگ حسيني و الگوي فكري و رفتاري امام حسين (ع) را به خود بگيرد.

* پيشينه و قداست
قرآن كريم به عنوان كتاب آسماني، گريه كردن و سوگواري براي اولياي الهي را تأييد و از نظر تكوين و آفرينش زمين و آسمان آن را امري طبيعي مطرح مي‌كند: "فما بكت عليهم السماء والارض..."(1) آسمان و زمين بر آنها گريه نكنند (قوم فرعون) مفهوم آيه بيانگر گريه آسمان و زمين بر اولياي الهي و انسان‌هاي مؤمن است. امير مؤمنان(ع) در اين باره مي‌فرمايد: وقتي رسول خدا (ص) رحلت كردند، زمين و آسمان و ملائكه، بر آن حضرت مي‌گريستند. (2) و امام صادق (ع) نيز گريه آسمان و زمين بر امام حسين (ع) را تبيين فرموده است. از اين رو، عزاداري يك فرهنگ مورد تأييد و توجه در اسلام بوده و در آداب و رسوم مناطق مختلف با رنگ و بوي قومي و محلي بر اساس موازين شرعي برگزار مي‌شود.
برپايي مجلس عزاداري يكي از نمادهاي فرهنگ اسلام است. در سيره نبوي (ص) برگزاري مجلس عزاداري و گريه بر شهداي صدر اسلام، يكي از الگوهاي مراسم عزاداري است. از جمله گريه و عزاداري آن حضرت در سوگ عمويش حمزه (ع) و تشويق ديگران به عزاداري براي حمزه و ديگر شهداي احد و ساير جنگ‌ها. (3)
ابن هشام مي‌نويسد: پس از جنگ احد مرثيه‌هاي فراواني در تعزيه شهداي احد سروده شد. (4)
سوگواري براي امام حسين (ع) در سيماي متون ديني، يك امر كاملاً قدسي است و هيچ موضوعي در تاريخ بشر از اين پيشينه قدسي برخوردار نيست.

* فلسفه و اهميت
رواياتي كه درباره تقديس و پاداش معنوي عزاداري بر امام حسين (ع) وارد شده، نشان دهنده اهميت و ارزش اين آيين بي‌نظير است كه ناخواسته انسان را به علت اين اهميت سوق مي‌دهد كه قيام امام حسين(ع) و سوگواري به آن حضرت داراي دو پيام است. يكي پيام عام است كه براي تمام بشريت است؛ چون تمام انبياي الهي در اين سوگواري شركت جسته‌اند، پس پيام مكتب حسيني براي تمام ملل جهان الهام‌بخش اين شعار باارزش است كه انسان بايد در مقابل استكبار و ظلم و زورگويي مستكبران مبارزه كند و ارزش آن، شهادت در راه خداست و ديگر اينكه روش مبارزه با مستكبران جهان براي هميشه زنده بماند.
پيام دوم، پيام خاص است. قيام و عزاداري براي آن حضرت پيام خاصي براي مسلمانان دارد كه زنده نگه داشتن ياد حسين و قيام حسين، دين اسلام و ارزش‌هاي اسلام و تلاش‌هاي 23 ساله پيامبر (ص) را پاسداري مي‌كند، بنابراين بايسته است مسلمانان براي حفظ دين اسلام اين شعائر الهي را بزرگ شمارند. چنانكه امام خميني (ره) بزرگ پرچمدار مكتب امام حسين(ع) در تاريخ معاصر با قيام خود عملاً رسالت قيام امام حسين (ع) را در عصر ما به انجام رسانيد.
* حركت از "ژرفا" به "سطح" ممنوع
"عزاداري از مقوله ياد و ذكر است. ياد كسي كه به مصيبتي دچار شده است و ياد كسي كه به علل طبيعي يا غيرطبيعي از قبيل قتل، حادثه و امثال اينها از دنيا رفته است."
اين عبارت را مي‌توان تعريفي از "عزاداري" دانست. مسلمانان به ويژه شيعيان در سالگرد شهادت ائمه اطهار همواره به سوگواري و عزاداري مي‌پردازند.
در اين ميان، عزاداري و سوگواري‌هاي ويژه شهادت سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين (ع) جلوه‌اي خاص به خود مي‌گيرد و با نزديك شدن به عاشورا و تاسوعاي حسيني اين جلوه بيشتر نمايان مي‌شود.
آيين‌هاي ويژه با عنوان تعزيه با عنوان تعزيه، سينه، مداحي و تشت گذاري و... هر كدام در منطقه‌اي از كشور برگزار مي‌شود و علاقمندان آن حضرت نيز با عشق و علاقه‌اي وصف نشدني خود را به اين آيين‌ها مي‌رسانند. عزاداري و قرائت اشعار به صورت مداحي يكي از بخش‌هاي ثابت اين نوع سوگواري‌ها به شمار مي‌رود.
در چند سال اخير، برخي از مداحان آگاهانه يا ناآگاهانه اقدام به قرائت اشعاري مي‌كنند كه به جاي پرداختن به اهداف و معنويات قيام اباعبدالله به ظواهر و شكل ظاهري ائمه اطهار و شهيدان كربلا مي‌پردازند.
پيامبران (ص) و امامان (ع) داراي دو جنبه هستند؛ يكي جنبه ملكوتي و ديگري جنبه زميني و ملكي كه در مجالس اهل بيت (ع) بايد هر دو بعد مطرح شوند.
در سال‌هاي اخير مشاهده مي‌شود كه در برخي از مجالس از بعد ملكوتي امامان (ع) و مناقب معنوي آنان سخنه گفته نمي‌شود و صرفا سخن از توصيف چشم و ابروي اهل بيت (ع) است همان كه مورد نقد مقام معظم رهبري نيز قرار گرفت.
ابياتي مانند:
همه هستيمو مديون چشاتم مي‌دوني
از همان روز ازل مست نگاتم مي‌دوني
يا
كار چشماش دلبريه
قد و بالاي قشنگش عجب محشريه...
آيا اين چنين ابيات مناقب اهل بيت (ع) است؟
*عزاداري و آفت‌هاي آن
اميرالمومنين علي(ع) مي‌فرمايند: "براي هرچيزي آفتي است"
بايد اعتراف كنيم كه حذف شدن عنصر معرفت از عزاداري‌ها و محوريت مسايل عاطفي و تكيه بر ظواهر و رها كردن فلسفه و حكمت عزاداري و بزرگداشت‌ها و نيز تبديل شدن گريه و سوگواري از يك "وسيله خوب و كارآمد" به يك "هدف اصلي" موجب شده كه اين گونه مجالس خاصيت و كاركرد اصلي خود را از دست بدهد. شكي نيست كه هر دستوري كه خداوند و معصومين (ع) به ما داده‌اند به خاطر خود ما بوده و به اين علت بوده كه رعايت آن دستور و انجام آن وظيفه شرعي نوعي سازندگي و رشد براي ما ايجاد مي‌كند.
اما نبايد غفلت كرد كه هر چيز سازنده و خوبي داراي آفت يا آفاتي است كه اگر در آن چيز خوب نفوذ كند، نه تنها سازندگي خود را از دست خواهد داد، بلكه به چيزي مخرب و مضر تبديل خواهد شد، همانطوري كه حضرت علي (ع) نيز بر آن تاكيد دارند.
* محتواي مجالس از نظر امام حسين (ع)
حال پس از طرح اين مسايل اين سئوال به ذهن مي‌رسد كه پس محتواي چنين مجالسي بايد چگونه باشد؟
وجود مقدس امام حسين (ع)، خود بهترين كس براي تعيين كيفيت و محتواي مجالس است. ايشان مي‌فرمايند: "هركس به سوي ما آيد ـ در مجالس ما شركت كند ـ حداقل يكي از چهار چيز را از دست نمي‌دهد: اصول عقايد و جهان‌بيني اسلامي، قوانين اخلاقي، برادري سودمند و همنشيني با علما"
بنابراين نتيجه مي‌گيريم كه مجلس مورد رضايت امام حسين (ع) مجلسي است كه در آن عزاداران با حقيقت دين و معارف الهي و انساني و نيز وظايفشان به عنوان يك مومن و عزادار حقيقي و يك انسان و شيعه راستين آشنا مي‌شوند.

* خرافه‌پرستي و اجتناب از بدعت‌ها لازمه پويايي و احياي فرهنگ عاشورايي
نماينده ولي فقيه در آذربايجان شرقي، مبارزه با خرافه‌پرستي و اجتناب از بدعت‌ها و تعصب‌هاي كوركورانه را لازمه پويايي و احياي فرهنگ عاشورايي توصيف كرد.
آيت‌الله محسن مجتهد شبستري در گفتگو با خبرنگار فارس در تبريز افزود: به جاي ترويج بدعت‌ها بهتر است كارهاي معروف و سنت‌هاي حسنه تبليغ شود و برپايي نماز ظهر عاشورا از جمله اين كارهاست.
امام جمعه تبريز با اشاره به احكام و نظر مراجع بزرگ تقليد، خرافه‌پرستي، بيان اشعار و نوحه‌هاي بي‌پايه و اساس و ترويج بدعت‌ها را خلاف شرع ذكر كرد و از هيئت‌هاي حسيني خواست در نوحه‌هاي خود بيشتر به فلسفه قيام عاشورا و ذكر مقام شامخ خاندان عصمت و طهارت پرداخته و از اشعاري مربوط به قرآن، نماز و حجاب استفاده كنند.
عضو خبرگان رهبري در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به تلاش استكبار جهاني در انحراف حقايق عاشورا افزود: دشمنان با انحراف و بدعت‌گذاري در حقايق عاشورا، سعي دارند اهداف و راه الهي قيام حسيني را وارونه جلوه دهند.
وي با بيان اينكه سوق دادن عزاداري‌ها به سوي عزاداري‌هاي مشروع و مذهبي احياي دين و ارزش‌هاي ديني و مبارزه با جهل و فساد و بدعت است، از هيئت‌هاي حسيني خواست در روز عاشورا پس از شنيدن اذان ظهر همگي در صف‌هاي منظم به ياد نماز امام حسين(ع) در نماز جماعت شركت كنند و حيثيت و جايگاه مذهبي و اعتقادي تبريز و ارادت خالصانه آذربايجاني‌ها به خاندان عصمت و طهارت را به همگان نشان دهند.
آيت الله شبستري از علما خواست در منابر، مسلمانان را به وحدت و همدلي هرچه بيشتر دعوت كنند، چرا كه نور اسلام در جاي جاي جهان تابيدن گرفته است.
وي با بيان اينكه هوشياري ملت مسلمان ايران از هر زمان ديگر ضروري است، تصريح كرد: مراسم عزاداري امام حسين (ع) فرصتي براي ايجاد وحدت ميان مسلمانان است.
امام جمعه تبريز در ادامه همه عزاداري‌ها و ذكر مصيبت‌ها را مقدمه‌اي براي شناخت شخصيت والاي آن حضرت دانسته و اظهار داشت: هدف شناخت مرام حضرت و در نهايت پيروي از اوست.
شبستري ضمن تأكيد بر مطرح كردن صفات و خصال امام حسين (ع) توسط علما و روحانيون تصريح كرد: خطبه‌هاي آن حضرت، قبل از خارج شدن از مكه و مدينه، در طول شب عاشورا و روز واقعه، سند زنده‌اي است كه مي‌توان در سخنراني‌ها از آنها استفاده كرد.
نماينده ولي فقيه در آذربايجان شرقي گفت: با همه ارادتي كه نسبت به اهل بيت (ع) وجود دارد و همه در راه احياي مرام حضرات معصومين مي‌كوشند، ولي گاهي برخي از اشعاري كه به صورت نوحه خوانده مي‌شوند، بوي ذلت مي‌دهند.
وي اضافه كرد: اين مخالف شأن و مرتبه حضرت سيد الشهدا (ع) است، چرا كه لحظه لحظه واقعه عاشورا سرشار از عزت و آزادگي بوده و بهتر است كه قلم عاشقان، شجاعت‌ها، رشادت‌ها و اهداف والاي ديني و انساني ائمه معصومين را به تصوير بكشد.
امام جمعه تبريز خاطرنشان كرد: امام حسين(ع) با هدف و انگيزه اصلاح امت و امر به معروف و نهي از منكر و زنده نگه داشتن و پاسداري از سيره رسول الله (ص) براي مقابله با ستم و استبداد يزيد بپا خواست، بر اين اساس ماهيت نهضت عاشورا احياي اسلام و خط مشي امام حسين (ع) براي تحقق دين و اصلاح آن شهادت بود، چرا كه خون امام حسين (ع) و يارانش استمرار و تدوام و بقاي اسلام را موجب شد.

*شعر در ادبيات آييني، از بزرگ‌ترين ابزارهاي هنري است
حميد عظيمي، رئيس سازمان تبليغات اسلامي آذربايجان شرقي در گفتگو با خبرنگار فارس در تبريز سخنان خود را با قرائت فرازهايي از زيارت عاشورا آغاز كرد و گفت: ادبيات به صورت اعم چه نظم و چه نثر در رشد فرهنگ عمومي ما تأثيري شگرف دارد و اگر بخواهيم شاخصه‌هاي فرهنگ يك ملت را بازخواني كنيم، يكي از رويكردهايي كه بايد به آن توجه كنيم، عبارت از ادبيات آن ملت است.
وي افزود: اگر بخواهيم ادبيات را به طور اخص در شكل آييني آن و اشخاصي كه به آن موضوع پرداخته اند، بررسي كنيم، بايد توجه كنيم كه تقويت اين نوع از ادبيات مرهون انقلاب اسلامي است و اشعاري كه قبل از انقلاب سروده شده با بعد از آن قابل مقايسه نيست.
عظيمي تصريح كرد: شعر در ادبيات آييني از بزرگ‌ترين ابزارهاي هنري است كه در جذب مخاطب بسيار مهم است و شايد بتوان گفت، شعر حماسي برابر با يك مانور جنگي در مقابل دشمن مؤثر است و يك شعر حكمي با ساعت‌ها و روزها كرسي درس برابري مي‌كند.
رئيس سازمان تبيلغات اسلامي آذربايجان شرقي خاطرنشان كرد: با اين توصيف‌ها اگر در ديگر وادي‌ها اشعار بر جامعه تأثير گذار است در ادبيات عاشورايي، شعر در جريان عاشورا مؤثر نيست، بلكه متأثر است و شاعراني كه وارد شعر عاشورايي در عرصه كربلا شده‌اند، يقينا اينها به آن واقعه پرعظمت بها نداده‌اند، بلكه خودشان از آن بها و قدر يافته‌اند.
وي ادامه داد: شعري كه براي امام حسين (ع) سروده مي‌شود، ارجمندي خود را مديون آن قيام خونين است و اوج شعر عاشورايي زماني فرا مي‌رسد كه شاعر دلسوخته‌تر و مقرب‌تر به بارگاه حضرت سيد الشهدا (ع) باشد، چرا كه وجود آن حضرت شور را به شعور تبديل مي‌كند.
عظيمي ادامه داد: مقام معظم رهبري در تشريح واقعه عاشورا فرموده اند: عاشورا تابلويي است كه در آن شعر بلند عشق را با خون نگاشته‌اند و به راستي اوج شعر عاشورايي آنجايي است كه با خون نگاشته مي‌شود، نه با مركب و نهايت شعر عاشورا، شهادت است كه پايان زندگي فرد را با خون امضا مي‌كند.
رئيس سازمان تبليغات اسلامي آذربايجان شرقي در ادامه با بيان اينكه جايگاه تبليغ و ترويج درست دين و واقعه عاشورا در تبيين اسلام و عاشورا بسيار مهم و موثر است، خاطرنشان كرد: بايد در جهت ترويج و تبليغ دين گام بلند برداريم و يكي از ابزارهاي مهم كه مي‌تواند مطلب دين را تفهيم كند، موضع شعر است. اين مقوله از جايگاه خاصي برخوردار است و در واقعه عاشورا نيز وقتي قمر بني‌هاشم وارد ميدان شد، شعرهايي ايراد فرمود كه همواره نشانگر استفاده شعر در صحنه كربلا را نشان مي‌دهد.
عظيمي خاطرنشان كرد: اين اداره كل نيز در راستاي ترويج شعر عاشورا و مطرح شدن تازه شعر عاشورا، مراسم سوگواره را برگزار كرد. فقط شاعران اهل بيت (ع) بايد دقت نظر فوق‌العاده داشته باشند چون اگر شاعري بدون مستند و بدون روايت اسلام شعري بگويد و مداح نيز آن را در جامعه عرضه كند منجر به اشاعه فرهنگ غلط مي‌شود.
وي در ادامه بر زدودن خرافات و بدعت‌ها در عزاداري حضرت سيدالشهدا (ع) تاكيد كرد و گفت: دسته‌هاي عزاداري و هيئت‌هاي حسيني بايد در طول ماه محرم از پرداختن به حركات و مداحي‌هاي غيرمستند و خرافه همچنين اعمالي كه به اسلام آسيب مي‌رساند، بپرهيزند.
عظيمي اضافه كرد: اين قبيل موارد و مسائل به دستاويزي براي دشمنان اسلام تبديل شده تا با استفاده از آن اسلام را دين خشونت و شيعه را مصداق تروريسم جلوه دهند و به همين دليل، برپايي دوره‌هاي تخصصي براي مداحان لازم و ضروري است.
وي تصريح كرد: در صورتي كه مداحان با اين دوره‌ها آ‌شنا شوند و احاطه مناسبي بر منابع تاريخي و مستندات داشته باشند، مي‌توان جلوي تحريفات و خرافه‌پردازي‌هاي بيشتر را گرفت.
عظيمي همچنين بر فرهنگ‌سازي عمومي هيئت‌هاي حسيني نسبت به عزاداري‌هاي صحيح و مطابق با ارزش‌هاي اسلامي تاكيد كرد.
وي اضافه كرد: معاندين اسلام همواره درصدد براندازي اصول و عقايد شيعه هستند و شبهه‌افكني در نهضت حسيني ‌سرلوحه اعمال آنان است و همين امر سبب مي‌شود، وظايف شيعيان مضاعف و دوچندان شود.
عظيمي همچنين محرم را ضامن بقاي اسلام و انقلاب اسلامي عنوان كرد و گفت: بهتر است روحانيت با لطافت و ظرافت و توجه به مخاطب، مطالب خود را به طور مستند ذكر كنند، چرا كه در اين صورت پيام نهضت حسيني به شيوه‌اي مطلوب منتقل مي‌شود.

*حفظ فرهنگ اسلامي از دست متحجرين مقدس‌نما
مديركل فرهنگ و ارشاد اسلامي آذربايجان شرقي نيز بر حفظ هنر و فرهنگ اسلامي از دست متحجرين مقدس‌نما تاكيد كرد.
احمد احمدي منش گفت: هنر و فرهنگ دو مقوله اصلي در هر جامعه‌اي هستند كه بايد از دست راهزنان اين گذر در امان بمانند و هنر و فرهنگ اسلامي ما نيز بايد هم از دست متحجرين مقدس‌نما و هم كساني كه با نام هنر تيشه بر ريشه هنر مي‌زنند، حفظ و نگهداري شود.
احمدي‌منش با اشاره به فرمايشات مقام معظم رهبري مبني بر اينكه عاشورا يك فرهنگ است، افزود: بنا به فرمايش رهبر فرزانه انقلاب، شعرا، مداحان و روحانيون مبلغ به عنوان سربازان مكتب حسيني وظيفه سنگيني بر عهده دارند.
وي با بيان اينكه شعر ابزار مهم ارتباط و رسانه گويا است، اظهار داشت: شاعران بايد در شعر و ادب، بزرگ‌منشي اهل بيت و حادثه عاشورا را حفظ كنند و مراقب باشند تا شعر آنها آلوده به زندگي مادي نشود.
احمدي‌منش در اين عرصه، آگاهي شاعر از مباني ديني و تاريخي و منابع غني و معتبر اسلامي را لازم و ضروري برشمرد و افزود: ما بايد با شعر خود دنبال جذب جوانان به اسلام و معارف ديني باشيم.
مدير كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان آذربايجان شرقي خاطرنشان كرد: شعر يكي از زيباترين راه‌هاي ارايه پيام و عامل گسترش و نفوذ پيام‌هاي ديني در دل‌ها است.
وي تصريح كرد: خاستگاه اصلي ما عاشورا است و مي‌توان با تأسي از حماسه حسيني، تحول معنوي و فكري در جامعه ايجاد كرد.

*ثبت آيين‌هاي عاشورايي جلوي بدعت‌ها را مي‌گيرد
رئيس سازمان ميراث فرهنگي آذربايجان شرقي با بيان اينكه ثبت آيين‌هاي محرم به عنوان يك ميراث معنوي مي‌تواند مانع تحريف‌ها و برخي بدعت‌ها در عزاداري‌هاي ماه محرم باشد، گفت: براي ثبت اين آيين‌ها مردم بايد پيشگام باشند تا بسترسازي لازم محقق شود.
تراب محمدي خاطرنشان كرد: اين آيين‌ها بايد مبتني بر شخصيت امام حسين (ع) و نقش والاي ايشان در تاريخ اسلام و اهداف عالي واقعه عاشورا باشد و در اين ميان آيين‌هايي كه در راستاي قيام امام حسين (ع) نيست با هوشياري علما، خطبا و عزاداران اين امام بزرگوار و والا مقام از بين برود و به يك بدعت تبديل نشود.
وي با اشاره به جايگاه ويژه آذربايجان، علاقه و عشق وافر مردم آن به امام حسين (ع) اظهار داشت: وجود جلوه ويژه آيين‌هاي ماه محرم در آذربايجان كه نمادي از ارادت و عشق مردم به امام حسين (ع) است، مي‌تواند به يك هدف و جاذبه براي جذب گردشگران و تقويت توريسم مذهبي تبديل شود كه سازمان برنامه‌هايي در اين خصوص آغاز كرده است.
محمدي در عين حال اضافه كرد: سازمان به منظور نگهداري دائم و اماني وسائل هيئت‌هاي با سابقه آذربايجان در قالب موزه علم و كتل اقداماتي را شروع كرده است كه ساختمان اين موزه در خانه دكتر صحتي، مرمت و ويترين گذاري شده و وسائل‌هاي لازم خريداري و جمع آوري شده كه اين موزه همزمان با اربعين حسيني به بهره‌برداري مي‌رسد.
رئيس سازمان ميراث فرهنگي آذربايجان شرقي اضافه كرد: در اين موزه وسائل هيئت‌هاي با سابقه آذربايجان در طول سال به صورت اماني براي بازديد عموم نگهداري خواهد شد و در ماه‌هاي محرم براي استفاده به خود هيئت‌ها تحويل داده مي‌شود و بعد از اتمام مراسم مجدداً به موزه برمي‌گردانند.
وي با اشاره به برنامه‌هاي سازمان در ماه محرم تصريح كرد: مراسم ويژه‌اي در قالب برنامه‌هاي نمايشي، تعزيه خواني، شبيه‌خواني، نمايشگاه عكس و خط و تجليل از خادمان و مداحان سالار شهيدان اباعبدالله الحسين (ع) در ماه محرم و صفر در مسجد كبود تبريز برگزار مي‌شود.

* مبارزه با بدعت‌ها نبايد موجب تضعيف فرهنگ عزاداري شود
استاد جامعه‌شناسي دانشگاه‌هاي تبريز گفت: مبارزه با بدعت‌ها و جلوگيري از نشر خرافات نبايد موجب تضعيف فرهنگ عزاداري شود.
رامين باقري اصل در گفتگو با خبرنگار فارس در تبريز به بيان ظرافت‌هاي لازم در برخورد با انحرافات و بدعت‌ها در ايام عزاداري پرداخت و با بيان اينكه در مواجهه با انحرافات فرآروي سنت‌هاي فرهنگي بايد كار كارشناسي دقيق انجام داد، گفت: حقيقت اين است كه هيچگاه برخورد بخشنامه‌اي در اين زمينه جوابگو نبوده و اعمال فشار بر عزاداران براي تغيير عادات رفتاري خود موجب تقويت مبنايي اين تحركات اجتماعي شده است.
استاد جامعه‌شناسي دانشگاه‌هاي تبريز با بيان اينكه افراط و تفريط گريبانگير بسياري از مسئولان و برنامه ريزي‌هاست، افزود: در برخي موارد، جلسات متعدد و كميته‌هاي بسيار براي بررسي يك موضوع تشكيل و سپس تصميمي شتاب‌زده اتخاذ مي‌شود و پس از مدتي همه چيز فراموش مي‌شود؛ در حالي كه نياز اصلي فعاليت‌هايي فرهنگي آرامش و پيوستگي است.
وي تاكيد كرد: علاوه بر اين در بسياري از افراد هم اين شتاب زدگي آسيب‌هاي ديگري را نيز به همراه دارد و موجب تضعيف يك ارزش پذيرفته شده در جامعه مي‌شود كه به خاطر آن تلاش و برنامه‌ريزي كرد‌ه‌ايم.
رامين باقري با بيان اينكه مبارزه با بدعت‌ها و جلوگيري از نشر خرافات نبايد موجب تضعيف فرهنگ عزاداري شود، تصريح كرد: مردمي كه به صورت خودجوش هيئت حسيني را از لحاظ مالي و معنوي تغذيه مي‌كنند، شايسته احترام هستند و نبايد با انحرافات ناخواسته و غيرمتعمدانه ايشان برخورد قضايي و پليسي داشت، چرا كه اين افعال به نوعي تضعيف عملي نهضت حسيني به شمار مي‌آيد.

*بزرگ‌ترين منكر، بدعت در عزاداري‌هاست
امام جمعه سراب، بزرگ‌ترين منكر را بدعت در عزاداري‌ها دانست و گفت: بايد به جاي رواج بدعت‌ها به سنت و احكام و مسايل ديني و مذهبي اهميت داد.
امير رشتبري با اشاره به سال نوآوري و شكوفايي گفت: بايد مركز نوآوري را دين و اعتقادات قرار دهيم و با تكيه بر اين مركز در تمام عرصه‌ها به نوآوري بپردازيم كه در اين صورت موفق خواهيم شد.

*معرفت بخشي عامل جلوگيري از ورود انحرافات به عزاداري‌هاست
امام جمعه بناب گفت: بايد با معرفت بخشي به جامعه و پيشگيري‌هاي اجتماعي از ورود انحراف به آيين‌هاي عزاداري جلوگيري كرد.
شيخ مصطفي باقري بناب افزود: ‌از عزاداري به شيوه نامناسب نظير استفاده از ابزار موسيقي و شمايل‌هايي به نام ائمه (ع) كه تناسب با عزاداري امام معصوم ندارد، بايد اجتناب شود.
وي اضافه كرد: پسنديده‌ترين شيوه عزاداري براي امام حسين (ع) و يارانش، برگزاري مراسم سنتي است.
باقري بناب ضمن تأكيد بر ضرورت پرهيز از خرافه، افراط و تفريط و كارهايي كه بي‌احترامي به ساحت امامان معصوم (ع) محسوب مي‌شود، اظهار داشت: شمايل‌هايي كه به نام ائمه (ع) در حال گسترش بود، تناسبي با حقيقت وجود امام معصوم و شهداي كربلا نداشت و اين عكس‌ها و شمايل‌ها توسط دشمنان دين وارد عزاداري‌ها مي‌شود.

*آذربايجان شرقي از موفق‌ترين استان‌ها در خرافه‌زدايي است
فرمانده انتظامي آذربايجان شرقي گفت: آذربايجان شرقي از موفق‌ترين استان‌ها در بحث خرافه‌زدايي است.
محمدعلي نصرتي افزود: در همايش فرماندهان نيروي انتظامي كشور كه در تهران برگزار شد، آذربايجان شرقي به عنوان يكي از پيشگامان مبارزه با بدعت‌ها و انحرافات شناخته شد.
وي از آمادگي نيروي انتظامي به مناسبت ايام محرم‌الحرام خبر داد و اظهار داشت: با تدابير امنيتي و ترافيكي زمينه‌هاي مناسب براي برگزاري هرچه باشكوه مراسم عزاداري حضرت اباعبدالله الحسين (ع) فراهم شده است.
نصرتي با اشاره به اينكه اين استان از موفق‌ترين استان‌ها در بحث خرافه‌زدايي است، افزود: آگاهي و همكاري هيئت‌هاي مذهبي در اين زمينه بسيار مؤثر بوده و اميدواريم كه اين همكاري‌ها به صورت مستمر ادامه داشته باشد تا شاهد گسترش معنويت هرچه بيشتر در عرصه عزاداري‌هاي حسيني باشيم.
فرمانده نيروي انتظامي آذربايجان شرقي تصريح كرد: خوشبختانه با آگاهي‌هايي كه توسط روحانيون و علما به مردم داده شده است، تغييرات زيادي در رويه عزاداري هيئت‌ها ايجاد شده كه ارزشمند و قابل قدرداني است.
* * *
راهكارها
با توجه به عشق پاك عزاداران حسيني در كشورمان و خلوص نيت شركت‌كنندگان كه با نزديك شدن دهه محرم و علي‌رغم سردي و گرمي هوا خود را به چنين آيين‌هايي مي‌رسانند، نياز است كه با نگاهي دقيق به راهكارهاي مناسب ارائه شده، زمينه گسترش آفات مطروحه كاهش يابند.
برخي از علما معتقدند، پيوسته در بيان و نقد اين آسيب‌ها توجه داشته باشيم كه اصل عزاداري‌ها آسيب نبينند و نبايد به گونه‌اي انتقاد كرد كه برپا كننده مجلس، مداح، خطيب و ... به كلي دلسرد شود. همچنين بايد درباره اين آسيب‌ها با همان شيوه‌اي كه در فقه آمده، آرام و به تدريج مقابله صورت گيرد. بايد اين آسيب‌ها آنقدر از سوي بزرگان مطرح شود كه ناهنجاري و ضدارزش بودن اين‌ها به صورت يك گفتمان و فرهنگ درآيد.
اميدواريم، با درك بيش از پيش ابعاد زندگاني ائمه اطهار (ع) از سرودن اشعار و مداحي چنين ابياتي كه تنها جنبه ظاهري آنان را بيان مي‌كنند، دوري كرده و به جنبه معنوي زندگي شان بيشتر توجه كنيم.
شعور حسيني به عنوان مدينه فاضله ديني و شيعي، عبارت است از مجموعه‌اي از افكار، اعتقادات و رفتارهاي فردي و اجتماعي هماهنگ و برخاسته از منشأ عصمت حسيني كه موجب بروز فرهنگ ناب محمدي(ص)، مهدوي و شيعي مي‌شود. اگر شعور حسيني به معناي درك، فهم و الگوپذيري از زندگي فكري و رفتاري حسين بن علي (ع) به عنوان موجودي زنده و پيش برنده به جامعه رخ بنمايد، هر روز عاشورا و همه جا كربلاست. آنگاه بهشت در دنيا تحقق خواهد يافت، زيرا كربلا بخشي از بهشت است.
چراغ و نور هدايت و كشتي نجات حسيني، عينيت نمي‌يابد مگر اين كه جامعه رنگ حسيني و الگوي فكري و رفتاري امام حسين (ع) را به خود بگيرد.

پي‌نوشت‌ها:
1- سوره دخان، آيه 29
2- نهج‌البلاغه
3- تاريخ طبري، ج 2، ص 27، حوادث سال سوم
4- ابن هشام، سيرة‌النبي، ج 3، ص 159
----------------------------------------
گزارش: وحيد زينالي ـ مريم عباسي
----------------------------------------
انتهاي پيام./20
سه شنبه 17 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: فارس]

[مشاهده در: www.farsnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 195]