خاطرات 30 سال سينماي ايران

واضح آرشیو وب فارسی:هموطن سلام: خاطرات 30 سال سينماي ايران
فيلم‌هاي برگزيده و ماندگار 30 سال سينماي ايران در بخش ويژه بيست و هفتيمن جشنواره فيلم فجر مرور مي‌شود كه با نگاهي به توليدات ارزشمند سي سال اخير مي‌توان فهرست اين آثار را تنظيم كرد.
فيلم‌هاي برگزيده و ماندگار 30 سال سينماي ايران در بخش ويژه بيست و هفتيمن جشنواره فيلم فجر مرور مي‌شود كه با نگاهي به توليدات ارزشمند سي سال اخير مي‌توان فهرست اين آثار را تنظيم كرد.
همزمان با سي‌امين سالگرد پيروزي انقلاب در جشنواره فيلم فجر امسال بخشي ويژه به مرور توليدات ارزشمند اين سال‌ها اختصاص پيدا كرده كه اعضاي ستاد برگزاري جشنواره اين روزها سرگرم انتخاب آثار مربوط به اين بخش هستند. با نگاهي به آثار برگزيده 26 دوره جشنواره و فيلم‌هايي كه با استقبال مواجه شده‌اند، مي‌توان به فهرستي اوليه رسيد.
نخستين دوره جشنواره فيلم فجر در حالي سال 61 برگزار شد كه پيش از آن در سال‌هاي 55 و 56 توليد فيلم‌ در سينماي ايران به حالت راكد درآمده و تعداد آثار توليد شده در يكسال به كمتر از 10 اثر رسيده بود. با وقوع انقلاب طبيعتاً سينما نيز با تحولاتي مواجه شد.
"خط قرمز" مسعود كيميايي و "مرگ يزدگرد" بهرام بيضايي با آنكه جزو آثار ارزشمند سينما محسوب مي‌شوند و سال 61 در نخستين دوره جشنواره فيلم فجر به نمايش درآمدند، تاكنون اجازه اكران نيافته‌اند. با در نظر گرفتن وضعيت اين دو فيلم "حاجي واشنگنتن" زنده‌ياد علي حاتمي فيلمي است كه مي‌تواند در بخش مرور 30 سال سينماي ايران بعد از انقلاب روي پرده برود.
سال 62 سينماي ايران با استقرار مديران جديد مسير خود را يافت و جشنواره‌اي پربار برگزار شد. آن سال با حضور فيلمسازان جديد "ديار عاشقان" حسن كاربخش به عنوان يكي از نخستين فيلم‌هاي دفاع مقدس به نمايش درآمد و با اتكا به اينكه جزو آثار جريانساز اين گونه است، امروز هم قابل نمايش است. "هيولاي درون" خسرو سينايي نيز از فيلم‌هاي مورد توجه آن سال بود.
"گل‌هاي داودي" رسول صدرعاملي و "كمال‌الملك" زنده‌ياد حاتمي بيش از ساير فيلم‌هاي سومين دوره جشنواره فيلم فجر جايزه بردند و در اين سال‌ها نيز بارها به آنها پرداخته شده است. سينماي ايران سال 64 در حالي كه درگير جنگ بود با آثار ماندگار "جاده‌هاي سرد" مسعود جعفري جوزاني، "بايكوت" محسن مخملباف و "ماديان" علي ژكان مواجه شد.
پنجمين جشنواره فيلم فجر از درخشانترين دوره‌ها بود و در آن "طلسم" داريوش فرهنگ، "رابطه" پوران درخشنده، "پرواز در شب" رسول ملاقلي‌پور، "شبح كژدم" كيانوش عياري، "ناخدا خورشيد" ناصر تقوايي، "خانه دوست كجاست؟" عباس كيارستمي، "اجاره‌نشين‌ها" داريوش مهرجويي، "گزارش يك قتل" محمدعلي نجفي و "دستفروش" مخملباف به نمايش درآمدند كه همچنان جزو فيلم‌هاي شاخص سينماي ايران بعد از انقلاب محسوب مي‌شوند.
"شايد وقتي ديگر" بيضايي كه جزو مطرحترين فيلم‌هاي دهه 60 بود و "كاني مانگا" سيف‌الله داد فيلم‌هاي به نمايش درآمده در ششمين دوره جشنواره هستند كه همچنان مي‌توانند مخاطب داشته باشند. "سرب" كيميايي، "نار و ني" سعيد ابراهيمي‌فر، "كشتي آنجليكا" محمد بزرگ‌نيا و "باي‌سيكل ران" مخملباف در دوره هفتم و "هامون" مهرجويي، "كلوز آپ" و "مشق شب" كيارستمي، "اي ايران" تقوايي و "مادر" حاتمي دوره هشتم جشنواره به نمايش درآمدند و از فيلم‌هاي خاطره‌انگيزند.
سال 1369 در نهمين دوره جشنواره فيلم فجر نخستين فيلم سينمايي واروژ كريم‌مسيحي به نمايش درآمد. "پرده آخر" همچنان جزو توليدات شاخص سينماي ايران است و "عروس" بهروز افخمي كه به تعبير بسياري جريان سينما را در آغاز دهه 70 جهتدهي كرد، در اين دوره از جشنواره به نمايش درآمد.
"بانو" مهرجويي، "مسافران" بيضايي، "نرگس" رخشان بني‌اعتماد، "نياز" عليرضا داودنژاد، "هور در آتش" عزيزالله حميدنژاد و "ناصرالدين شاه آكتور سينما" محسن مخملباف كه جزو آثار مطرح جشنواره در سال 70 بودند همچنان طرفدار دارند.
جشنواره يازدهم فيلم فجر با سيل آثار مطرح سينمايي مواجه شد.
"آباداني‌ها" عياري، "رد پاي گرگ" كيميايي، "سارا" مهرجويي، "شرم" كيومرث پوراحمد، "هنرپيشه" مخملباف، "يكبار براي هميشه" سيروس الوند و "چكمه" محمدعلي طالبي از جمله اين فيلم‌ها هستند.
تاثيرات تغيير مديريت دولتي سينما در دومين سال فعاليت اين گروه در دوره دوازدهم جشنواره فيلم فجر ديده مي‌شد.
در حالي كه سال 1371 توليدات ارزشمندي را براي سينماي ايران به همراه داشت، سال 1372 اين جريان متوقف شد و از معدود فيلم‌هاي بيادماندني اين سال مي‌توان به "خاكستر سبز" ابراهيم حاتمي‌كيا و "زير درختان زيتون" عباس كيارستمي اشاره كرد.
پس از يكسال توقف موتور توليد فيلم‌هاي ارزشمند، در سومين سال استقرار مديريت جديد دولتي، سينماي ايران وارد فازي تازه شد و اغلب در دو مسير فيلم‌هاي سفارشي دولتي يا هنري فيلم‌ها توليد شدند. اين مسير تازه پيش روي سينماي ايران قرار گرفت. "بادكنك سفيد" جعفر پناهي، "روز واقعه" شهرام اسدي، "روسري آبي" بني‌اعتماد، "كيميا" احمدرضا درويش، "سلام سينما" مخملباف، "آدم برفي" داود ميرباقري و "پري" مهرجويي از جمله فيلم‌هاي شاخص اين دوره بوده‌اند.
"بازمانده" سيف‌الله داد، "برج مينو" و "بوي پيراهن يوسف" حاتمي‌كيا، "ليلي با من است" كمال تبريزي، "سفر به چزابه" و "نجات‌يافتگان" زنده‌ياد ملاقلي‌پور فيلم‌هاي برتر چهاردهمين دوره جشنواره فيلم فجر و "ليلا" مهرجويي و "بچه‌هاي آسمان" مجيد مجيدي آثار قابل توجه دوره پانزدهم بودند.
آخرين محصولات سينماي دولت اكبر هاشمي رفسنجاني در شانزدهمين دوره جشنواره به نمايش درآمدند كه "آژانس شيشه‌اي" حاتمي‌كيا، "تولد يك پروانه" مجتبي راعي و "درخت گلابي" داريوش مهرجويي فيلم‌هاي ارزشمند آن سال بودند.
تك درخشش‌هاي سينمايي كه در هفت سال بعد از سال 1377 در انتظار سينماي ايران بود در هفدهمين دوره جشنواره فيلم فجر مشاهده شد كه "دختري با كفش‌هاي كتاني" صدرعاملي، "دو زن" تهمينه ميلاني، "رنگ خدا" مجيدي، "قرمز" فريدون جيراني و "مصائب شيرين" داودنژاد از آن جمله بود.
"بلوغ" جعفري جوزاني و "بوي كافور، عطر ياس" بهمن فرمان‌آرا را مي‌توان جزو معدود فيلم‌هاي شاخص دوره هجدهم و "زير نور ماه" رضا ميركريمي و "سگ‌كشي" بهرام بيضايي از كارهاي مطرح دوره نوزدهم جشنواره فجر محسوب كرد.
سال1380 "ارتفاع پست" حاتمي‌كيا، "نان و عشق و موتور 1000" ابوالحسن داودي، "من ترانه 15 سال دارم" رسول صدرعاملي، "كاغذ بي‌خط" تقوايي، "خانه‌اي روي آب" فرمان‌آرا و "قارچ سمي" زنده‌ياد ملاقلي‌پور توانستند پرچم سينماي ايران را افراشته نگه دارند.
سال 1381 سالي پربار براي سينماي ايران نبود و در اين دوره فقط دو اثر شاخص "نفس عميق" پرويز شهبازي و "نامه‌هاي باد" عليرضا اميني در جشنواره به نمايش درآمدند.
"بوتيك" حميد نعمت‌الله ، "ننه گيلانه" رخشان بني‌اعتماد از سه‌گانه "افسانه شهر جنگي" و "مارمولك" كمال تبريزي آثار مورد توجه جشنواره سال 1382 هستند.
"خيلي دور، خيلي نزديك" رضا ميركريمي و "طبل بزرگ زير پاي چپ" كاظم معصومي در سال 1383 و "چهارشنبه سوري" اصغر فرهادي سال 1384 مورد توجه قرار گرفتند. در سال‌هاي 1385 و 1386 نيز مجموعاً چهار فيلم "سنتوري" مهرجويي، "خون‌بازي" بني‌اعتماد، "آواز گنجشك‌ها" مجيدي و "به همين سادگي" ميركريمي جزو آثار شاخص هستند.
"زير پوست شهر" بني‌اعتماد، "حكم" و "دندان مار" كيميايي، "باشو غريبه كوچك" بيضايي، "دونده" امير نادري، "ديده‌بان" و "مهاجر" حاتمي‌كيا ، "بودن يا نبودن" عياري، "گربه‌ آوازه‌خوان" و "گلنار" كامبوزيا پرتوي، "شب يلدا" پوراحمد، "لاك‌پشت‌ها هم پرواز مي‌كنند" بهمن قبادي و "شب‌هاي روشن" فرزاد موتمن از ديگر فيلم‌هايي هستند كه مي‌توانند در فهرست فيلم‌هاي منتخب 30 سال سينما قرار بگيرند.
يکشنبه 15 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: هموطن سلام]

[مشاهده در: www.hamvatansalam.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 217]