فضيلت‌هاي ابوالفضل العباس(ع) از نگاه امامان معصوم(ع)

واضح آرشیو وب فارسی:خبرگزاري قرآني ايران: فضيلت‌هاي ابوالفضل العباس(ع) از نگاه امامان معصوم(ع)
گروه خبرنگاران افتخاري / جمشيد غضنفري: از فضيلت‌هايي كه امام جعفرصادق(ع) براى عمويش، قهرمان كربلا عباس بن علي(ع) نام مى‌برد، جهاد تحت فرماندهى سالار شهيدان، سبط گرامى پيامبر اكرم(ص) و سرور جوانان بهشت است.
حضرت ابوالفضل(ع) دل و انديشه بزرگان را مسخر خود كرد و براى آزادگان در همه جا و هر زمان سرودى جاودانه شد؛ زيرا براى برادرش دست به فداكارى بزرگى زد، برادرى كه در برابر ظلم و طغيان خروشيد و براى مسلمانان عزت جاودانه و عظمتى هميشگى، به ارمغان گذاشت. در اين‌جا برخى از اظهارنظرهاى بزرگان درباره شخصيت ابوالفضل(ع) مورد توجه قرار گرفته است.

امام سجاد(ع)

امام على بن‌الحسين حضرت زين‌العابدين(ع) از سروران تقوا و فضيلت در اسلام به شمار مى‏رود. اين امام بزرگوار همواره براى عمويش عباس طلب رحمت مى‏كرد و از فداكار‌ي‌هايش درباره برادرش حسين(ع) به نيكى ياد مى‏كرد و جانبازي‌هاى بزرگش را مرتب مى‏ستود. از جمله سخنان حضرت درباره عمويش، اين موارد را ذكر مى‏كنيم: «خداوند عمويم عباس را رحمت كند كه از خودگذشتگى كرد و نيك از عهده آزمايش برآمد خود را فداى برادر كرد تا آن‌كه دستانش بريده شد، خداوند به جاى آن‌ها چون جعفر بن ابيطالب، دو بال عطا كرد تا بدان‌ها با ملائكه در بهشت پرواز كند. عباس را نزد خداوند متعال منزلتى است كه همه شهيدان در روز قيامت بر او غبطه مى‏خورند .... »

اين كلمات، فداكاري‌هاى ابوالفضل(ع) را در راه برادرش، پدر آزادگان امام حسين(ع) به‌خوبى بيان مى‏كند. حضرت در ايثار و از خودگذشتگى و جانبازى تا جايى پيش رفت كه زبان‌زد تاريخ و سمبل فداكارى شد، دستان گرامى‏اش را روز عاشورا در راه برادر داد و تا آخرين لحظه پايدارى كرد تا آن‌كه به خون خود درغلتيد.

اين فداكار‌ي‌هاى بزرگ نزد خداوند بى‏اجر نماند و حضرتش با پاداش‌ها و كرامت‌هايش به عباس(ع) او را بر تمامى شهيدان راه حق و فضيلت در دنياى اسلام و غير آن، برترى بخشيد تا آن‌جا كه همه بر او غبطه مى‌خورند.

امام صادق(ع):

امام صادق(ع) عقل ابداع‌گر و انديشمند اسلام و چهره بى‏مانند دانش بشرى، همواره از عمويش عباس(ع) تجليل به‌عمل مى‏آورد و با درود و ستايش‌هاى عطرآگين از او ياد مى‏كرد و مواضع قهرمانانه‏اش در روز عاشورا را بزرگ مى‏داشت. از جمله سخنانى كه امام صادق(ع) درباره قمر بنى‏هاشم(ع) فرموده است، بيان زير است: «عمويم عباس بن على(ع) بصيرتى نافذ و ايمانى محكم داشت. همراه برادرش حسين جهاد كرد، به خوبى از بوته آزمايش بيرون آمد و شهيد از دنيا رفت... .»

امام صادق(ع) از برترين صفات مجسم در عمويش كه مورد شگفتى اوست چنين نام مى‏برد: الف: «تيزبينى»: تيزبينى، پيامد استوارى رأى و اصالت فكر است و كسى بدان دست پيدا نمى‏كند، مگر پس از پالودگى روان، خلوص نيت و از خود راندن غرور و هواهاى نفسانى و عدم سلطه آن‌ها بر درون آدمى. تيز‌‌بينى از آشكارترين ويژگي‌هاى ابوالفضل العباس(ع) بود. از تيزبينى و تفكر عميق بود كه حضرت به تبعيت از امام هدايت و سيدالشهدا امام حسين(ع) برخاست و بدين‌گونه به قله شرف و كرامت دست يافت و خود را بر صفحات تاريخ، جاودانه كرد، پس تا وقتى ارزش‌هاى انسانى پايدار است و انسان آن‌ها را بزرگ مى‏شمارد، در برابر شخصيت بى‏مانند حضرت كه بر قله‏هاى انسانيت دست يافته است سر بر زمين مى‏سايد و كرنش مى‏كند.

ب: «ايمان استوار»: يكى ديگر از صفات بارز حضرت، ايمان استوار و پولادين اوست. از نشان‌هاى استوارى ايمان حضرت، جهاد در كنار برادرش، ريحانه رسول اكرم(ص) بود كه هدفش جلب رضايت پروردگار متعال به شمار مى‏رفت و همان‌طور كه در رجزهايش روز عاشورا بيان كرد از اين جانبازى كمترين انگيزه مادى نداشت و همين دليلى گوياست بر ايمان استوار حضرت.

ج: «جهاد با حسين (ع)»: فضيلت ديگرى كه امام صادق(ع) براى عمويش، قهرمان كربلا، عباس(ع) نام مى‌برد، جهاد تحت فرماندهى سالار شهيدان، سبط گرامى پيامبر اكرم(ص) و سرور جوانان بهشت است. جهاد در راه آرمان برادر، بزرگ‌ترين فضيلتى بود كه حضرت ابوالفضل بدان دست يافت و نيك از عهده آزمايش به درآمد و در روز عاشورا قهرماني‌هايى از خود نشان داد كه در دنياى دلاورى و شجاعت بى‏مانند است.

امام صادق(ع) به زيارت كربلا، سرزمين شهادت و فداكارى رفت و پس از زيارت امام حسين و اهل بيتش (ع) و اصحاب برگزيده‏اش با شوق به زيارت قبر عمويش عباس(ع) شتافت و بر سر مرقد بزرگ آن بزرگوار ايستاد و زيارتي را كه منزلت عباس را نشان مى‏دهد و بر مكانت او گواهى مى‏دهد با اين سرآغاز خواند: «سلام خدا و سلام ملائكه مقرب و انبياى مرسل و بندگان صالح و همه شهيدان و صديقان پاك، شبانه روز بر تو باد اى پسر اميرالمؤمنين...»

امام صادق(ع) عمويش عباس را با اين كلمات كه دربردارنده همه مفاهيم و معانى تجليل و بزرگداشت است، مورد خطاب قرار مى‏دهد. درود و سلام خداوند، ملائكه پيامبران مرسل، بندگان صالح، شهيدان و صديقان را بر او مى‏فرستد و اين بهترين و برترين سلامى است براى پرچمدار كربلا.

سپس عصاره نبوت، امام صادق(ع) زيارت خود را چنين پى مى‏گيرد: «به تسليم، تصديق، وفادارى و فداكاريت در راه جانشين پيامبر مرسل، سبط برگزيده، راهنماى عالم، وصى ابلاغگر و مظلوم ستمديده، شهادت مى‏دهم...»

در اينجا امام صادق (ع) بهترين نشانه‏هايى كه به شهيدان بزرگ تقديم مى‏شود به عمويش عباس تقديم مى‏دارد. افتخاراتى از اين گونه: الف ـ تسليم: همه امور خود را به برادرش سيدالشهدا سپرد و در همه مراحل و مواقف، متابعت از او را بر خود واجب كرد تا آن‌كه در راه او به شهادت رسيد؛ زيرا به امامت برادرش كه مبتنى بر ايمان استوار به خداوند است آگاهى داشت و درستى راه و نيت خالص و رأى اصيل برادر را مى‌دانست و بدان‌ها باور داشت.

ب - تصديق: عباس(ع) برادرش ريحانه رسول اكرم(ص) را در تمامى مواقف و ديدگاه‌ها تصديق كرد و هرگز در درستى و عدالت آرمان او به خود شك راه نداد و يقين داشت برادرش بر حق است و هر كه با او سر ستيز دارد در گمراهى آشكار است.

ج - وفادارى: يكى ديگر از صفات نيكى كه امام صادق(ع) به عمويش ابوالفضل نسبت مى‏دهد، وفادارى است ؛ هر پيمانى را كه در راه دفاع از برادرش امام حق و حقيقت ابوعبدالله الحسين (ع) با خدا بسته بود بجا آورد و در سخت‏ترين شرايط و مراحل در كنار برادر ايستاد و از او جدا نشد تا آنكه دستانش قطع شد و خود در راهش به شهادت رسيد. وفادارى كه از والاترين صفات است، از ويژگيهاى اساسى و عناصر حضرت ابوالفضل بود، او آفريده شده بود تا نسبت به دور و نزديكان وفادار باشد.

د - فداكارى: امام صادق(ع) به فداكارى و جانبازى عمويش در راه برادرش سيدالشهدا(ع) گواهى مى‏دهد، حضرت خالصانه براى از بين بردن باطل، فداكارى كرد و با پيشوايان كفر و باطل به ستيز پرداخت و با برادر در جانبازي‌هاى بزرگ و بى‌نظير تاريخ شركت كرد.

به قسمت ديگرى از اين زيارت بزرگ توجه كنيم: «پس خداوند از طرف پيامبرش و اميرالمؤمنين و حسن و حسين كه صلوات خدا بر آنان باد بر آن‌چه پايدارى، خويشتندارى و يارى كردى به تو بهترين پاداش بدهد كه بهشت، بهترين فرجام است.

اين قسمت شامل تجليل و تقدير حضرت عباس از سوى امام صادق(ع) است؛ زيرا با فداكاري‌هاى بزرگ در راه سالار شهيدان و جانبازى در راه او و تحمل هرگونه سختى در كنار او، شايسته اين بزرگداشت است. حضرت در اين تلاش‌ها و مقاومت‌ها رضاى خدا را مد نظر داشت و خداوند نيز عوض پيامبرش، مولاى متقيان، حسن و حسين(ع) اين جانبازي‌ها را ارج گذاشت و به او بهترين پاداش‌ها را عطا كرد.

امام صادق(ع) زيارت خود را پى مى‏گيرد و صفات والاى عمويش عباس و جايگاهش را نزد خداوند ياد مى‏كند و مى‏فرمايد: «گواهى مى‏دهم و خدا را گواه مى‏گيرم كه تو در همان راه پيكار گران «بدر» و مجاهدان در راه خدا و صافى ضميران خدا خواه در جهاد دشمنانش و مدافعان استوار دوستانش و يارى‌كنندگان اوليايش، پيش رفتى و چون آنان كوشيدى، پس خداوند بهترين، والاترين و كاملترين پاداشى كه به مطيعان واليان امرش و اجابت‌كنندگان دعوتش مى‏دهد، به تو عطا كند...»

امام صادق(ع) عقل ابداعگر و انديشمند اسلام گواهى مى‏دهد و خدا را به شهادت مى‏طلبد بر اين‌كه عمويش عباس در جهادش دوشادوش برادرش، پدر آزادگان امام حسين(ع) بر همان راه شهيدان بدر پيش رفت؛ رادمردانى كه با خون پاك خود پيروزى هميشگى اسلام را مسجل كردند و با يقين به عادلانه بودن آرمان خود و با آگاهى و بصيرت نام، شهادت را اننتخاب كردند و پرچم توحيد و كلمه حق را بر بلنداى تاريخ به اهتزاز درآوردند.

ابوالفضل العباس(ع) نيز در اين راه درخشان پيش تاخت و براى نجات اسلام از چنگال بى سر و پاى اموى و ابوسفيان زاده كه مى‏خواست كلمه الهى را محو كند و پرچم اسلام را درهم بپيچد و مردم را به جاهليت نخستين برگرداند، قيام كرد و به شهادت رسيد.

ابوالفضل(ع) تحت فرماندهى برادرش در برابر طاغوت خونريز اموى ايستاد و با پايدارى و قيام آنان بود كه كلمه حق تثبيت و اسلام پيروز شد و دشمنان حق و حقيقت و امام به‌شدت شكست خوردند.

امام صادق (ع) زيارت خود را ادامه مى‏دهد و صفات برگزيده عمويش عباس را بر مى‏شمارد و پاداش او را چنين ياد مى‏كند: «شهادت مى‏دهم كه حق نصيحت را به‌جا آوردى و نهايت تلاشت را كردى، پس خداوند تو را در ميان شهيدان مبعوث كرد و روحت را با روح‌هاى سعيدان همراه كرد و در وسيع‌ترين منزل بهشتى جاى داد و بهترين غرفه را به تو عطا كرد و نامت را در «عليين» پرآوازه ساخت و با پيامبران، شهيدان و صالحان كه چه خوب رفيقانى هستند محشورت كرد.

شهادت مى‏دهم كه تو سستى نكردى و عقب ننشتى و با بصيرت نسبت به امرت پيش رفتى در حالى‌كه به صالحان اقتدا كرده بودى و پيامبران را پيروى مى‏كردى. پس خداوند ما، تو، پيامبرش و اوليايش را در جايگاه برگزيدگان و پاكان جمع كند كه اوست مهربانترين مهربانان.

در قسمت پايانى زيارت، متوجه اهميت بى‏مانند و موقعيت والاى حضرت عباس نزد امام صادق(ع) مى‏شويم ؛ زيرا اين قهرمان بزرگوار با نصيحت خالصانه و فداكارى در راه ريحانه رسول خدا(ص)، امام حسين(ع) از احترامى خاص نزد امام برخوردار شد؛ لذا امام صادق(ع) دعا مى‏كند تا خداوند عمويش را به بالاترين درجات قرب برساند و او را با پيامبران و صديقان محشور كند.

امام زمان(عج):

مصلح بزرگ، حجت خدا و بقية‌الله الاعظم، امام زمان(عج) در بخشى از سخنان زيباى خود درباره عمويش عباس (ع) چنين مى‏گويد: «سلام بر ابوالفضل، عباس بن اميرالمؤمنين، همدرد بزرگ برادر كه جانش را فداى او ساخت و از ديروز بهره فردايش را برگزيد، آن‌كه فدايى برادر بود و از او حفاظت كرد و براى رساندن آب به او كوشيد و دستانش قطع گشت. خداوند قاتلانش، «يزيد بن رقاد» و «حيكم بن طفيل طايى» را لعنت كند...»

امام عصر(عج) صفات والاى ريشه‌دار در عمويش، قمر بنى‏هاشم و مايه افتخار عدنان را چنين بر مى‏شمارد و مى‏ستايد: همدردى و همگامى با برادرش سيد‌الشهدا(ع) در سخت‏ترين و دشوارترين شرايط تا آن‌جا كه اين همگامى و همدلى ضرب‌المثل تاريخ شد؛ فرستادن توشه آخرت با تقوا، خويشتندارى و يارى امام هدايت و نور؛ فدا كردن جان خود، برادران و فرزندانش در راه سرور جوانان بهشت، امام حسين(ع)؛ حفاظت از برادر مظلومش با خون خود؛ كوشش براى رساندن آب به برادر و اهل بيتش هنگامى كه نيروهاى ستمگر و ظالم مانع از رسيدن قطره‏اى آب به خاندان پيامبر(ص) شده‏ بودند.*

*منبع: پايگاه اطلاع‌رساني بلاغ
يکشنبه 15 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: خبرگزاري قرآني ايران]

[مشاهده در: www.iqna.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 157]