واضح آرشیو وب فارسی:سایت ریسک:
اولين بار که پشت تلفن با نادر حرف زدم، مضطرب بود. همه ماجرا را در يک جمله به او گفته بودند. گفت: «خبر کوتاه بود.» بعد، لحظهاي مکث کرد و ادامه داد: «مثل عمر بابا». پدر نادر يک مرد 54ساله بود... کارمند بازنشسته. براي اولين بار با شکايت کمخوني به پزشک عمومي مراجعه کرده بود. انتظار داشت دکتر برايش قرص آهن بنويسد. ننوشت. پدر نادر تعجب کرد. پزشکش او را به دکتر اديبي ارجاع داد. پدر زير بار نميرفت. ميگفت: «يک کمخوني ساده که اين حرفها را ندارد!» بعد از چند جلسه رفت و آمد و کولونوسکوپي و نمونهبرداري از روده بزرگ، تشخيص قطعي شد: «سرطان روده بزرگ». دکتر پيمان اديبي، فوقتخص بيماريهاي گوارشي و دانشيار دانشگاه علوم پزشکي اصفهان، با ما درباره همين سرطان (بيماري پدر نادر) گفتوگو کرده است. او رژيمهاي غذايي را در ابتلا به اين سرطان مهم ميداند و تاکيد فراوان او بيش و پيش از هر چيز ديگري بر غربالگري و تشخيص زودرس است؛ قبل از اينکه کار از کار بگذرد. سلامت: آقاي دکتر! نکتهاي که در اين بيمار براي اولين بار توجهتان را جلب کرد چه بود؟ ايشان براي اولين بار با شکايت کمخوني به کلينيک بنده مراجعه کردند. از آنجايي که کمخوني يا آنمي فقر آهن در چنين فردي دور از انتظار است، نخستين شک ما به بيماريهاي گوارشي و بين آنها به بيماريهاي روده بزرگ بوده است. سلامت: چرا دور از انتظار؟ در خانمها به دليل عادت ماهانه، زياد پيش ميآيد که ما با کمخوني فقر آهن روبهرو بشويم اما در آقايان علتي عادي براي کمبود آهن نداريم؛ بنابراين اگر يک مرد 40 تا 50 ساله با شکايت آنمي (کمخوني) ناشي از فقر آهن به ما مراجعه کند، همانطور که عرض کردم، به عنوان اولين قدم بايد بيماريهاي گوارشي به خصوص روده بزرگ را در نظر گرفت. سلامت: در مورد خانمها چه زماني به چنين چيزي شک ميکنيم؟ در مورد خانمها، بعد از سن يائسگي بايد به کمخوني حساس باشيم؛ چون در اين شرايط عادت ماهانه آنها قطع شده و ديگر بروز کمبود آهن چندان مورد انتظار نخواهد بود. سلامت: آقاي دکتر! خيليها دوست دارند بدانند که ما اصلا چرا به سرطان روده بزرگ مبتلا ميشويم؟ سوال خوبي است. سرطان روده بزرگ يکي از شايعترين سرطانهاي انساني است؛ به خصوص در سالهاي اخير که روند روبه رشدي هم داشته؛ هم سن مبتلايان به آن بهطور ميانگين پايين آمده و هم تعداد کساني که به اين بيماري مبتلا ميشوند زياد شده است. سلامت: و علت همه اينها چيست؟ يکي از توجيهاتي که مطرح شده، اين است که عادتهاي غذايي در ايجاد اين سرطان تاثير دارند. البته يک تغيير ژنتيکي هم در سطح بافت روده رخ ميدهد تا سرطان ايجاد شود. سلامت: همان عادتهاي غذايي که اشاره کرديد، جالب است. بحث را با همان ادامه بدهيم؟ بله؛ يک رژيم غذايي که در آن مصرف گوشت قرمز فراوان باشد، از عوامل مستعدکننده سرطان روده بزرگ است. از طرف ديگر، چرب بودن غذا هم در درازمدت تاثيراتي مانند مصرف گوشت قرمز دارد. سلامت: آيا پدر «نادر» هم از اين رژيم غذايي استفاده ميکرده؟ بله؛ در رژيم غذايي او مصرف گوشت و چربي، بخش عمده بوده. همچنين ميزان استفاده از غذاهاي محافظ روده در برنامه غذايي اين بيمار به شدت کاهش يافته بود. سلامت: منظورتان از غذاهاي محافظ روده چيست؟ امروزه گفته ميشود که غذاهاي فيبردار مانند ميوهها يا سبزيها از روده بزرگ در برابر سرطان محافظت ميکنند. اين نوع مواد غذايي با ايجاد سرعت در حرکت روده، پسمانده غذايي موجود در آن را با سرعت بيشتري دفع ميکنند. در نتيجه مدت زماني که روده بزرگ با مواد سمي در تماس است کاهش مييابد. همچنين نشان داده شده که مصرف کلسيم که در لبنيات فراوان است در برابر سرطان روده بزرگ نقش محافظتي دارد. بيمار مورد نظر ما در اين گفتوگو نه تنها رژيم غذايي درستي نداشتند، بلکه از چاقي هم رنج ميبردند. در اينجا لازم است توضيح بدهم که اضافه وزن و چاقي هم در سرطان روده بزرگ مانند ساير سرطانهاي هم خانواده با اين سرطان نقش تحريککننده و ايجادکننده دارد. سلامت: چه علامتهاي ديگري علاوه بر کمخوني فقرآهن، ممکن بود در اين بيمار يا يک بيمار مشابه او بروز کند؟ يکي از علامتهايي که بايد به آن توجه کرد، خونريزي روشن از مقعد است که به تازگي شروع شده باشد؛ همراه با يبوست نباشد و مرتبا تکرار شود. همچنين بايد عرض کنم استفاده از روشهاي غربالگري هم در تشخيص زودهنگام اهميت حياتي دارد. سلامت: در مورد روشهاي غربالگري بيشتر توضيح ميدهيد؟ ببينيد؛ در سرطانها و بيماريهاي بدخيم ما با رشد ديوانهوار و افسارگسيخته گروهي از سلولها در قسمتي از بدن مثل روده بزرگ مواجهيم. هر چقدر در مراحل ابتداييتري اين مساله را تشخيص بدهيم، احتمال زنده ماندن يا بهبود بيمار افزايش خواهد يافت. بنابراين توجه به علايم خطر مهم است. منظور از روشهاي غربالگري، روشهايي است که در آن با استفاده از اقدامات خاصي بروز سرطان در مراحل ابتدايي آن به صورت دورهاي مورد ارزيابي قرار ميگيرد. سلامت: مانند ماموگرافي در سرطان پستان؟ بله، در سرطان روده بزرگ اين روش به صورت مفيدي به وسيله کولونوسکوپي انجام ميشود. در کولونوسکوپي، سرتاسر روده بزرگ بيمار به وسيله يک دستگاه که به آن دوربيني متصل است مشاهده ميشود. بنابراين به طور خلاصه پزشک هرگونه تغييري را که از وقوع تحولات منتهي به سرطان، حکايت کند تشخيص ميدهد. سلامت: پدر نادر هم بايد تحت کولونوسکوپي قرار ميگرفت؟ بله؛ همه مردم بايد از سن 50 سالگي تحت برنامه غربالگري سرطان روده بزرگ قرار بگيرند. اين بيمار هم اگر زودتر براي غربالگري مراجعه ميکرد ما بيماري او را در مراحل پايينتري تشخيص ميداديم يا ممکن بود در مراحل پيش از ابتلا به سرطان تغييرات بافتي رخ داده در مخاط روده بزرگ او را رصد کنيم اما ملاحظه ميکنيد که ايشان 4 سال ديرتر مراجعه کردند. سلامت: خانواده بيمار چه برخوردي داشتند؟ پسر 20 سالهاش (نادر) در تمام مدت اين رفت و آمدها به کلينيک، همراه او بود. فهميده بود که اين بيماري ممکن است زمينههاي ژنتيکي هم داشته باشد. خيلي براي خودش ميترسيد. نگران بود خودش هم به اين بيماري مبتلا شود. سلامت: ترس نادر بجا بود؟ بله؛ اما نبايد بترسد. اين پسر از بستگان درجه اول بيمار مورد نظر به حساب ميآيد. بنابراين بايد از سن 44 سالگي، يعني 10 سال زودتر از سني که پدرش در آن به سرطان روده بزرگ مبتلا شده، براي انجام کولونوسکوپي مراجعه کند و بهصورت دورهاي تحتنظر باشد. با توجه به دقت و حساسيتي که کولونوسکوپي در تشخيص زودهنگام اين سرطان دارد، ميتوان گفت که احساس اضطراب او بيمورد است. البته اگر به موقع براي غربالگري مراجعه کند. salamatiran.com
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: سایت ریسک]
[مشاهده در: www.ri3k.eu]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 586]