واضح آرشیو وب فارسی:قدس: گرفتگي صدا را جدي بگيريد
فيزيولوژي توليد صدا منشاء توليد صدا حنجره است و تارهاي صوتي كه كوچك ترين تار عضلاني بدن است مهم ترين قسمت حنجره در توليد صداست و پوشش مخاطي پيچيده اي از اين تارها محافظت مي كند. به صدايي كه با تارهاي صوتي توليد مي شود، صوت با فركانس پايه اي گفته مي شود كه كيفيت كلامي ندارد و زماني فرم كلامي پيدا مي كند كه از قسمت هاي مختلف حلق، بيني و دهان كه به آن اصطلاحاً تونل صوتي مي گويند عبور كند.
فركانس پايه اي حنجره در خانم ها 240 هرتز است يعني 240 بار در ثانيه اين تارها به لرزش درمي آيند.به طور مثال براي توليد صدا به مدت پنج ثانيه اين تارها 1200 بار به لرزش درمي آيند.
در آقايان فركانس پايه اي 140 هرتز است و اين تفاوت فركانس پايه اي علت اصلي اختلاف بين صداي خانم ها و آقايان است و به همين دليل صداي خانم ها زيرتر از صداي آقايان است.
گرفتگي صدا
گرفتگي صدا در افراد مختلف علت هاي متفاوتي دارد كه به آنها اشاره مي كنيم.
گرفتگي صدا در خانم ها
-تغييرات هورموني در دوران تخمك گذاري و دوران حاملگي و يائسگي
-تغييرات روحي و رواني در ساعات مختلف روز، اولين تظاهرات و تغييرات روحي و اخلاقي در كيفيت صدا اثرگذار است.
-صحبت بيش از حد با تلفن، حنجره را خسته مي كند، خصوصاً در زمان بيماري لارنژيت (التهاب حنجره) كه باعث تاخير در بهبودي مي شود.
-استفاده زياد از مواد شوينده شيميايي و لوازم آرايشي و استنشاق انواع عطر و اسپري، عامل موثر گرفتگي صدا در خانم هاست.
-استفاده از داروهاي محرك بر لايه هاي مخاطي محافظتي حنجره تاثير نامطلوبي گذاشته و در برخي موارد اين تاثيرات غيرقابل برگشت است.
گرفتگي صدا در سالمندان
با گذشت زمان ظاهر انسان ضعيف شده كه صدا نيز از اين امر مستثني نيست اما مي توان براي حفظ كيفيت صدا شرايط مناسبي فراهم كرد.
ايجاد صدا به دو عامل بستگي دارد:
1- حجم هواي ذخيره شده در ريه هنگام بازدم
2- توانايي عضلات تارهاي صوتي و منضمات آن.
هر دو اين عوامل با گذر زمان و پير شدن دچار مشكلاتي مي شوند اما مشاوره با متخصصان آسيب شناسي گفتار، انجام تمرينات ورزشي و تنفسي و جلوگيري از مصرف دخانيات مي تواند اين كاستي ها را جبران كند.
گرفتگي صدا و حرفه اي ها
افرادي كه حرفه آنها وابسته به صحبت كردن است، نياز بيشتري به مراقبت از صداي خود دارند. چنانچه در موقع سرمازدگي استراحت صوتي را رعايت نكرده و با شدت و بلند صحبت كنند، باعث خونريزي هاي كوچك در تارهاي صوتي شده و به تدريج با رعايت نكردن بهداشت حنجره اين تغييرات به گره صوتي بدل شده و نياز به عمل جراحي دارد.
استعمال سيگار پس از تدريس براي مدرسان بسيار مضر بوده زيرا بيشترين ضربه به تارهاي صوتي در مواقع خستگي و خشكي مخاط پوششي تارهاي صوتي رخ مي دهد كه توصيه مي شود با مصرف آب بايد باعث افزايش رطوبت و لطافت آنها شد.
صداي حرفه اي براي افراد حرفه اي
صداي حرفه اي داراي شرايط خاصي از نظر فيزيولوژي و آناتومي تارهاي صوتي و توانايي هاي ويژه است كه با بررسي و تمرينات صحيح مي توان اين توانايي را افزايش داد. همچنين تمرينات ناصحيح و غيراستاندارد توانايي حنجره را مختل كرده و تغييرات غيرقابل جبراني در پي دارد. نكته ديگر اينكه بسياري از خوانندگان با تقليد صداي خواننده هاي حرفه اي در طول زمان صداي واقعي خود را از دست داده و اين اتفاق در بعضي قاريان و مداحان نيز ديده مي شود.
گرفتگي صدا ناشي از تروما
بيشترين آمار آسيب و تروماي حنجره مربوط به تصادفات و نزاع هاست كه به علت عدم استفاده از كمربند ايمني اتومبيل در تصادفات صورت و گردن به فرمان اتومبيل برخورد كرده كه باعث آسيب گردن و خصوصاً حنجره كه برجسته ترين عضو گردن است مي شود. در نزاع ها و استفاده غيرصحيح از فنون رزمي همان اتفاق براي گردن و حنجره مي افتد.
گرفتگي صدا در كودكان
گرفتگي صدا در كودكان جز آنهايي كه مادرزادي است، بيشتر اكتسابي است. گريه يك پديده طبيعي است و نمي تواند باعث آسيب در حنجره شود.
مواردي كه باعث آسيب حنجره در كودكان مي شود عبارتند از:
- جيغ زدن هاي ناگهاني
-سرفه هاي شديد ناشي از التهاب ريه، حلق و سينوس كه درمان آن ناقص انجام شده يا آلرژي غذايي يا تقليد از صداهاي شخصيت هاي تلويزيوني.
علائم آسيب هاي حنجره
تنگي نفس از علائم اوليه آسيب هاي حنجره است كه درجات مختلفي دارد و مصدوم بايد به بخش اورژانس منتقل شود. خونريزي زيرمخاطي بر اثر شكستگي غضروف حنجره ايجاد مي شود كه پس از حادثه رخ داده و عوارض ناشي از آن شامل گرفتگي صدا، تنگي تنفس و احساس درد هنگام بلع غذاست.
كمك رساني به اين مصدومان، جلوگيري از جابه جايي و كشش گردن آنهاست.
گرفتگي صدا در سرطان حنجره
فرد مبتلا به سرطان حنجره قدرت تكلم خود را از دست داده و به وسيله يك دستگاه و با صداي خاصي صحبت مي كند. براي تنفس نيز سوراخي در جلوي گردن تعبيه شده است.
اين بيماران اگرچه از نظر سرطان بهبود يافته اند اما گاه از نظر اجتماعي غيرقابل پذيرش هستند و ارتباط كلامي مناسبي با اطرافيان ندارند و اطرافيان با نگاه ديگري به آنها مي نگرند.
در كشورهاي پيشرفته برنامه ريزي صحيحي براي اين بيماران در نظر گرفته شده تا آنها احساس كمبود نكنند. فرهنگ سازي صحيح و مناسب از سوي رسانه ها براي آشنايي بيشتر مردم با اين نوع بيماري كمك موثري به نحوه برخورد با اين بيماري مي كند.
درمان
چنانچه فرد دچار گرفتگي صدا و عدم بهبودي آن در سه هفته شد بايد به پزشك متخصص گوش، حلق و بيني مراجعه كند تا با معاينه و تشخيص و بررسي نسج مخاط حنجره علت گرفتگي صدا مشخص شود و اگر احتمال عارضه سرطان بود با استفاده از ميكروسكوپ و بيوپسي (نمونه برداري از نسج) به تشخيص صددرصد رسيده و با ميكروسكوپ و روش ميكروسرجي با ليزر و بدون ليزر به درمان عارضه سرطان ابتدايي حنجره بپردازد، با استفاده از روش پرتودرماني مي توان درمان را كامل كرد و مطمئن بود كه بدون از دست دادن حنجره نيز درمان امكان پذير است. متاسفانه بعضي بيماران مبتلا به سرطان ابتدايي به دليل بي توجهي به اين امر باعث پيشرفت عارضه شده و ناچار به اعمال جراحي وسيع مي پردازند كه به نقص عضو بيشتر منجر خواهد شد.
پنجشنبه 5 دي 1387
این صفحه را در گوگل محبوب کنید
[ارسال شده از: قدس]
[تعداد بازديد از اين مطلب: 608]