گزارشي از يك بازديدنخستين و تنها مسجد چوبي دنيا در دهكده چوبي نيشابور

واضح آرشیو وب فارسی:سياست روز: گزارشي از يك بازديدنخستين و تنها مسجد چوبي دنيا در دهكده چوبي نيشابور

عكس و گزارش: حميدرضا دل افكار:
ساعت 9 صبح روز شنبه مورخه 30/9/87 بود كه به همراه خانواده وارد نيشابور شديم پس از زيارت آرامگاه خيام امام زاده محروق، امام‌زاده ابراهيم عطار وكمال الملك در بازگشت در سه راهي جاده آرامگاه چشممان به تابلو دهكده چوبي افتاد به همين علت تصميم گرفتيم بازديدي از آن دهكده داشته باشيم.
مسير خود را به طرف جاده اسحاق‌آباد كج كرديم در ابتداي جاده با مشاهده بناي زيبا و اسلا‌مي زيارتگاه عالم گرانقدر امام‌زاده فضل ابن شاذان به زيارت آن فقيه بزرگوار رفتيم. پس از طي مسافت 7 كيلومتر در نزديكي روستاي محمد آباد آقازاده از دور با مشاهده گلدسته‌هاي مسجد چوبي دهكده و زيبايي‌هاي هنري آن به فكر فرو رفتم كه كشور ايران از ديرباز مهد تمدن و فرهنگ بوده ومردم ايران در تمام نقاط دنيا به عنوان مردمان متمدن وفرهيخته شهره عام و خاص بودند و آثار به جاي مانده از پيشينيان خود گواه اين مدعاست چنانكه در ميان اين آثار نمونه‌هاي زيبايي از بناهاي سنتي اسلا‌مي پشتوانه فرهنگ سه هزار ساله اين مرزوبوم و بهره‌گيري از آموزه‌ها و اعتقادات مذهبي به چشم مي‌خورد كه قلب هر بيننده را مملو از عشق به وصال يار حقيقي و ذهنش را نزديك‌تر به عالم معنا مي‌نمايد.
درهمين فكر بودم كه به پشت درب مجموعه دهكده چوبي رسيديم به علت سردي هوا ونبود مسافر در اول هفته با در بسته روبه‌رو شديم. پس از بازگشايي درب وارد مجموعه شديم. دو نفر از افراد مجموعه ما را مشايعت كردند. پس از صحبت با آنها و سوالا‌تي در مورد مكانهاي مختلف دهكده ابتدا ما را به طرف مسجد هدايت كردند پس از بازديد از نماي بيروني و دروني مسجد چوبي و مشاهده آن مكان به زحماتي كه هنرمندان كشورمان براي ساخت اين مكان‌كشيده بودند احسنت گفتيم. ولي به علت تعطيلي مكان‌هاي ديگر نتوانستيم از همه جاي مجموعه بازديد كنيم فقط به عنوان نمونه از چند مكان زيباي آن مجموعه عكس تهيه شد اميد آن را دارم كه با اين چند نمونه، زيبايي كل مجموعه را مدنظر بياوريد و به فكر بازديد از اين مكان باشيد.
در ماهنامه جاده ابريشم در خصوص برخي ويژگي‌هاي اين روستاي ديدني آمده است كه اين مجموعه با وسعت حدود 10هكتار شامل بخش‌هاي مختلفي از جمله موزه، رستوران، فروشگاه، آلا‌چيق، سوئيت و ازهمه مهمتر مسجدي چوبي است كه هر صاحب سليقه‌اي را مجذوب خود مي‌نمايد.
‌ مسجد چوبي براي اولين بار در سال 1325 با ديوارهاي كاه‌گلي و سقف چوبي، با وسعت فعلي و در همين مكان بنا شد و در سال 1378 پس از مخروبه شدن مسجد اوليه، مسجد فعلي با شكل و شمايل جديد و با شيوه‌اي نوين در همان مكان احداث گشت. اين مسجد اولين مسجد چوبي مقاوم در برابر زلزله در جهان و به وسعت دويست متر مربع و سقف آن به صورت شيرواني مي‌باشد و داراي دو مناره هر كدام به ارتفاع 13متر از سطح زمين و وزن تقريبي 4تن مي‌باشد و شكل ظاهري آن به صورت كشتي‌اي است كه گويي بطور وارونه روي زمين قرار گرفته است. در مجموع 40تن چوب در بناي آن بكار برده شده و ساخت آن حدود دو سال به طول انجاميده است.
3 درب ورود و خروج، و 5 پنجره در ساختمان بنا وجود دارد. اسكلت آن از نوع سازه‌هاي مقاوم در برابر زلزله و با ماندگاري طولا‌ني و به شيوه ‌Twobyfour يا ‌Double ساخته شده است و آبدارخانه اين مسجد، داراي كابينت‌ها، ديوارها و حتي سيني‌هاي چوبي است، كف و بخشي از ديوار آن به دليل رعايت مسائل بهداشتي با كاشي و سراميك پوشيده شده است.
چوب‌هاي مختلفي از درختان مثمر و غيرمثمر هم در ساختمان و هم در تزئينات داخلي از قبيل كتيبه‌ها، محراب و... به كار رفته است نظير انواع كاج‌ها، اشن، سپيدار، گيلا‌س، گلا‌بي، زبان گنجشك، گردو و توت. نورپردازي آن‌هارموني ويژه‌اي از رنگ‌هاي شاد است كه به شب‌هاي آن محوطه، جلوه خاصي بخشيده است.

‌موزه و كتابخانه
ساختماني دوطبقه در محوطه جنب مسجد به موزه و كتابخانه مجتمع اختصاص يافته است. اين ساختمان نيز از چوب احداث شده و داراي ديواره‌هاي دو جداره است. زيربناي كل دوطبقه آن 120متر مربع مي‌باشد كه كاربري در نظر گرفته شده براي طبقه اول موزه، براي طبقه دوم كتابخانه مي‌باشد.‌

رستوران
اسكلت به كار رفته تماماً از جنس چوب و شكل كلي آن به صورت هشت ضلعي و با ديواره‌هاي مشبك ساخته شده است زيربناي كلي رستوران بالغ بر 200مترمربع مي‌باشد و به راحتي مي‌تواند از 130 تا 140 نفر را در شرايط عادي درون خود جاي دهد. ‌

فروشگاه‌ها
درون محوطه دهكده چوبي تعداد پنج باب فروشگاه به صورت شش ضلعي و با استفاده از اسكلتي چوبي همسان با ساير بناهاي مجموعه، برخوردار است و تنها از طريق پوشش خارجي - كه با دو خاك مختلف (سقف با خاك رس و ديواره‌ها با خاك معمولي) به صورت كاهگل نماكاري شده و تركيب رنگي زيبايي به وجود آورده است متمايز گرديده‌اند.

آلا‌چيق‌ها
درون باغ ميوه محصوري جهت رفاه حال بازديد كنندگان تماماً از چوب و به صورت مشبك با سقفي شيبدار طراحي شده است.

نانوايي
داراي دو عدد تنور چوب‌سوز و به طريق سنتي به تهيه نان اقدام مي‌نمايد و وجه تمايز آن با ساير فروشگاه‌ها وجود دودكشي است كه با پوشش كاه‌گلي و به شكل بانويي روستايي كه طبقي نان بر سردارد به چشم مي‌خورد.

سوئيت‌ها
مانند ساير اماكن مجتمع، از اسكلتي چوبين و جهت تأمين امكانات رفاهي بازديدكنندگان بنا گرديده است.
مجتمع فرهنگي، سياحتي و اقامتي دهكده چوبي نيشابور در جاده اسحاق‌آباد، 5كيلومتر بعد از زيارتگاه فضل‌ابن شاذان، روستاي محمدآباد آقازاده واقع گرديده است. دهكده چوبين عنواني است كه به دليل ويژگي بارز سازه‌هاي اين مجموعه در استفاده كامل از چوب و ساخت ابنيه با روشي نوين و برخاسته از پيشينه تاريخي - فرهنگي و متناسب با امكانات و قابليت‌هاي اقليمي و جغرافيايي منطقه به آن اطلا‌ق گرديده است.>

فضل بن شاذان ازدي نيشابوري
وي از فقها و متكلّمان بزرگ و از استوانه‌هاي مذهب اماميّه. وي از اصحاب امام جواد و‌هادي و عسكري عليهم‌السلا‌م بوده و گفته شده كه از امام رضا عليه‌السلا‌م نيز روايت كرده است. از تاريخ ولا‌دت او و ميزان عمرش، اطلا‌عي در دست نيست، ولي به قرينه اينكه از اصحاب رضا عليه‌السلا‌م بوده، مي‌توان حدس زد كه در نيمه دوم قرن دوم هجري (از 170 ه. به بعد) متولّد شده است. تاريخ وفات او طبق نظر مشهور، به سال 260 ه. و در همان زماني كه امام حسن عسكري عليه‌السلا‌م براي بار دوم بر او درود فرستاد، اتفاق افتاد. او در نيشابور مدفون گشته است. قبر او اكنون زيارتگاه عاشقان است.
وي از يك خانواده علمي و فرهنگي برخاست و در نيشابور به تحصيل پرداخت. سپس براي تكميل تحصيلا‌ت، رهسپار عراق و حجاز گرديد و در اين مدت، بارها خدمت امامان جواد،‌هادي و عسكري عليهم‌السلا‌م رسيد و از آن‌ها احاديث بسياري شنيده است. امام حسن عسكري عليه‌السلا‌م بارها از او و تأليفاتش تجليل كرده و در مقاطع گوناگون، مدح بليغي از او به عمل آورده است. وي پس از كسب مدارج علمي، به نيشابور برگشت و مردم اين شهر مقدم او را گرامي داشتند.
نجاشي تعداد تصنيفات وي را 180 كتاب و رساله ذكر مي‌كند و سپس برخي از آثار او را برمي‌شمارد كه از جمله آن‌ها المعيار و الموازنهِ، الرّد علي الفلا‌سفهِ، اثبات الرجعهِ و الرجعهِ و أحاديثها مي‌باشند. وي در جهت تأليف كتاب‌هايش، از مدافعان اصلي مذهب تشيّع نيز به شمار مي‌رفت. از اين‌رو، حكومت وقت وي را تحت فشار قرار مي‌داد و بعضا بازجويي‌هايي نيز از او به عمل مي‌آورد. عبداللّه بن طاهر، يكي از فرمانداران بني عبّاس، به وي گفت: مي‌خواهم اعتقاد تو را درباره سلف بدانم. فضل گفت: ابوبكر را دوست دارم و از عمر بيزارم. شيخ طوسي به نقل از ابوعلي بيهقي مي‌نويسد: فضل بن شاذان در يكي از روستاهاي نيشابور بود كه خبر ورود خوارج و خصومت شديد آنان به وي رسيد، و فضل كه جانش در خطر بود، پا به فرار گذاشت و در اثر خستگي راه و خشونت سفر، مريض شد و از دنيا رفت.
سه شنبه 3 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: سياست روز]

[مشاهده در: www.siasatrooz.ir]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 138]