قاليباف : توسعه گرايي بدون معنويت و عدالت ره به جايي نمي برد

واضح آرشیو وب فارسی:موج: قاليباف : توسعه گرايي بدون معنويت و عدالت ره به جايي نمي برد
خبرگزاري موج - گروه اقتصاد اجتماعي شهردار تهران گفت : انقلاب اسلامي با درك درست و عميق از تاريخ كشور و شناخت جهان نوين بر اين اساس استوار شده است كه توسعه گرايي در كشور بدون توجه به معنويت و عدالت ره به جايي نخواهد برد و معنويت و عدالت هم بدون توسعه كشور بسط و گسترش نخواهد يافت.

به گزارش موج، دكتر محمد باقر قاليباف عصر روز گذشته در ششمين كنفرانس بين المللي مديريت كه در سالن همايشهاي رازي و با حضور مديران و متخصصان حوزه مديريت برگزار شد گفت: ضرورت و اولويت توسعه كشور پس از سه دهه كه از حاكميت نظام جمهوري اسلامي مي گذرد به يك نقطه اجماع در بين مسئولان، مديران و نخبگان كشور بدل شده است و ديدگاههاي ضد توسعه در حاشيه قرار گرفته اند. رسيدن به اين اجماع دستاورد ارزشمند و مباركي است كه به عنوان يكي از اصلي ترين پيش نيازهاي توسعه، زمينه هاي لازم براي حركت پرشتاب به سمت توسعه را فراهم مي كند.
وي افزود : البته هنوز پيرامون چگونگي حركت كشور به سمت توسعه، الگوي مناسب براي توسعه كشور و شيوه و روشهاي رسيدن به آن نقاط اختلاف و تفاوتهاي متعددي وجود دارد كه با يك رويكرد درست بايد اين فضا را براي تحقق توسعه همه جانبه كشور مديريت كرد.
قاليباف ادامه داد: اين بحث بر دو محور استوار خواهد بود. نخست آنكه مفهومي از الگوي بومي، ايراني و اسلامي توسعه ارائه دهم و دوم اينكه بحث مديريت توسعه را به عنوان مسئله اصلي توسعه كشور بيان كنم كه اين مديريت، با يك رويكرد علمي - سيستماتيك بتواند همه ظرفيتها، امكانات و فرصتهاي موجود را جهت توسعه كشور بسيج كند و موانع پيش روي توسعه را از سر راه برداشته و بر محدوديتها و نقاط آسيب پذير فايق آيد.
شهردار تهران با بيان اينكه توسعه در همه نگرشها برعامليت انسان، توان برنامه ريزي و اقدام هماهنگ او تاكيد دارد گفت : از اين منظر توسعه نمي تواند يك رخداد خود به خود و حادثه تلقي شود بلكه فرآيندي است كه بر اثر خواست و اراده انساني شكل گرفته و منجر به ايجاد وضعيت جديد مي شود. اين امر در كشورهايي چون ايران اهميت بيشتري يافته و برنامه ريزي و كنترل روند توسعه و در مجموع مديريت آن برجسته مي شود.
قاليباف افزود: توسعه روندي تكاملي است كه انسان در مسير زيست خود در اين كره خاكي ايجاد مي كند و زندگي خود را از حالت نامطلوب به مطلوب تغيير مي دهد. انسان به عنوان موجودي كمال جو در پي پيشرفت و تحول است و از اين رو توسعه جزو ذات انسان است.
شهردار تهران در ادامه تصريح كرد : اين روند تكاملي انسان به سوي پيشرفت در سالهاي اوليه اي كه مفهوم توسعه رواج پيدا كرده بود صرفا به صورت فرآيندي تلقي مي شد كه كشورهاي غربي طي كرده بودند و از اين رو توسعه با سكولاريسم ارزش زدايي از جامعه و در مجموع غربي شدن مترادف گشته بود.
وي با اشاره به درك و بصيرتي كه از تاريخ توسعه در كشورهاي مختلف و موفقيتها و شكستها در اين مسير حاصل شده اظهار داشت: اكنون همه نظريات كلان توسعه با اذعان و تاكيد بر اصول و قواعد جهانشمول توسعه بر اين نكته پافشاري مي كنند كه توسعه در هر كشوري بايد مطابق با ارزشهاي فرهنگي، هويتي و ويژگيها و مختصات سياسي، اجتماعي و اقتصادي آن كشور سامان يابد.
شهردار تهران افزود : در دهه هاي اول رواج مفهوم توسعه، توسعه بومي نامفهوم و دور از پذيرش صاحبنظران بود اما اكنون توسعه بومي و درون زا امري پذيرفته شده و مورد تاكيد همه نظريات توسعه است.
وي در توضيح ويژگيهاي توسعه بومي تصريح كرد: توسعه بومي توسعه اي است كه در آن بر دستيابي به كارآمدي بيشتر در عين حفظ ارزشهاي فرهنگي هر جامعه اعتلاي معنوي انسانها اهميت والاي عقلانيت در اتخاذ تصميمات اهميت محوري مردم در پيشبرد روندهاي ملي، اهميت آزادي و اهميت تعامل سازنده با كشورهاي ديگر تاكيد مي شود. در توسعه بومي همه مولفه هاي اصلي توسعه بر فرهنگ، هويت و ارزشهاي خاص هر جامعه اي استوار مي شود و اهداف و آرمانهاي ملي و بومي آن جامعه با اهداف اصلي توسعه پيوند مي خورد.
قاليباف ادامه داد : بدين ترتيب با شكست نظريه ها و رويكردهاي يكجانبه گرايانه توسعه در مكاتب كلاسيك ما شاهد گسترش انواع گرايشهاي هويت گرايانه در الگوهاي توسعه هستيم كه انقلاب اسلامي ما نيز يكي از بزرگترين آنان محسوب مي شود. انقلاب اسلامي در ذات خود حركت عميقي است در جهت توسعه كشور كه درصدد است پيشرفت و توسعه كشور را به صورت درون زا همراه با معنويت و عدالت و در ارتباط درست با ويژگيهاي فرهنگي ، اجتماعي و جغرافيايي جامعه پيش برد.
شهردارتهران افزود: فلسفه انقلاب اسلامي كه در انديشه هاي بنيانگذار كبير و رهبران اصلي آن و همچنين اكنون در كلام و انديشه مقام معظم رهبري آشكار است با درك درست و عميق از تاريخ كشور و شناخت جهان نوين بر اين اساس استوار شده است كه توسعه گرايي در كشور بدون توجه به معنويت و عدالت ره به جايي نخواهد برد و معنويت و عدالت هم بدون توسعه كشور بسط و گسترش نخواهد يافت و پيوند صحيح و منطقي ميان اين سه ركن است كه اهداف عاليه و آرمان هاي اصلي انقلاب و نظام را برآورده مي كند.
وي اظهارداشت: از اين منظر جمهوري اسلامي اگر بتواند به يك الگويي عملي و كارآمد از توسعه دست يابد كه با معنويت و عدالت عجين باشد در عين اينكه به خواست تاريخي جامعه و آرمان اصلي خود دست يافته اين امكان را خواهد داشت كه پيام اصلي خود براي جامعه جهاني را نيز بسط و گسترش بيشتري دهد.
شهردارتهران با بيان اينكه اگر چه هنوز در كشور ما گرايشاتي متقابل با اين نگرش اصلي انقلاب اسلامي وجود دارد اظهار داشت: يك گرايش در اساس در روند توسعه ، وجود سطحي از بي عدالتي، نابرابري و فساد را امري طبيعي مي انگارد در مقابل اين رويكرد يك جهتگيري نيز به نام عدالت، توسعه و الزامات آن را نفي مي كند. به واقع اين دو تلقي بر بنياد يك تلاقي ساختگي ميان توسعه و عدالت شكل گرفته اند در حالي كه بنابر فلسفه حقيقي انقلاب ارتباطي ارگانيك ميان معنويت، توسعه و عدالت وجود دارد البته هنوز نمي توانيم ادعا كنيم كه اين هدف و آرمان انقلاب تحقق عيني پيدا كرده است.
قاليباف اظهار داشت : اگر نگاهي آسيب شناسانه به تجربه توسعه در سه دهه اول انقلاب داشته باشيم مي توان به اين حقيقت اشاره كرد كه ما نتوانسته ايم بستر و زمينه هاي لازم براي تحقق توسعه را فراهم آوريم.
در ادامه شهردار تهران به مواردي كه نه تمام ضعفها بلكه برخي از مهمترين آنها را شامل مي شود اشاره كرد كه به شرح زير است:
1 – در علت يابي چرايي عدم تحقق كامل آرمان اصلي انقلاب اسلامي يعني شكل دادن به توسعه مبتني بر هويت ديني و بومي ايرانيان و داراي التزام عميق به عدالت مي توان به مهمترين عامل يعني "قرارداشتن در وضعيت اضطرار" اشاره كرد. اضطرار وضعيتي براي حكومت است كه به واسطه وجود انواع گوناگوني از فشارهاي داخلي و خارجي در هر دوره اي دولت فرصتي براي تجميع نيروهاي فكري و عملي خود ، در راستاي اقدام به توسعه را نمي يابد. اين وضعيتي است كه همواره در طي 30 سال گذشته با آن درگير بوده ايم و همگي با ابعاد گوناگون آن مانند رقابتهاي داخلي، منازعات قومي، ترورها، آشوبها، جنگ، تحريمها، انواع فشارهاي بين المللي و قرار داشتن در يك منطقه بحران ساز آشنا هستيم. طرحهاي توسعه در ايران بدون توجه به اهميت مقوله ثبات، سياستهايي را تجويز مي كردند كه تنها در شرايط ثبات كامل امكان اجرا پيدا مي كرد. الگوي توسعه بومي با در نظر گرفتن ابزارهاي لازم براي برقراري و استمرار ثبات يعني ايجاد تعاملي سازنده با محيط بين المللي، تاكيد بر اهميت عدالت و آزادي، زيربناي اساسي تمام طرحهاي توسعه را مورد توجه قرار مي دهد.

2 – " عدم اجماع نخبگان" : يكي از موانع اصلي توسعه يافتگي در طي سه دهه پس از انقلاب ، فقدان اجماع نخبگان درون و بيرون دولت در باب اهداف توسعه و روش هاي دست يابي به آن بوده است به گونه اي كه در دوره هاي مختلف، رويكردهاي متفاوت و حتي متضادي پي گرفته شد كه نتيجه آن تضاد سياستها و تداوم مسايل و مشكلات مربوط به توسعه بود.

3 – " فقدان عمل گرايي در طرحهاي توسعه " : اين عامل به گونه اي در پيوند با عدم اجماع نخبگان قابل طرح است تاريخ توسعه نشان مي دهد، توسعه در كشورهايي به نتيجه رسيده كه در آنجا توازني موفق ميان عرصه نظر و عمل صورت گرفته است به نظر مي رسد كه در طي سه دهه گذشته از يك طرف برخي انديشمندان ايراني، فارغ از عرصه واقعيت جامعه ايراني و عرصه عيني و عملي، طرحها و انديشه هايي، در جهت توسعه كشور ارائه كرده اند و از طرف ديگر برخي از سياستگذاران و مجريان ، بدون طرح ريزي برنامه هاي مدون ، منسجم و داراي پشتوانه هاي علمي ، به عمل گرايي فاقد انديشه ، روي آورده اند به نظر من در تحليل نهايي ، عمل توسعه بايستي در جريان باشد و آنگاه نظريه ، مجموعه اي از اعمال پراكنده را در جهتي خاص سامان دهد.

4 –" فقدان رويكرد ژئوپليتيكي و بين المللي" : حركت معطوف به توسعه در هر كشور به شدت تحت تاثير جايگاه آن كشور در ساختار قدرت بين المللي است به نظر مي رسد كه يكي از اشكالات اساسي تلاش هاي توسعه در ايران آن است كه اين طرح ها بر شناخت و بينشي استوار از ژئوپليتيك جهاني ، موقعيت ايران در اين ساختار و دگرگونيهاي دروني و موقعيت دگرگون شونده آن ، استوار نبوده است. براي تحقق توسعه ايران نيازمند برقراري مجموعه اي از روابط معقول با دنياي خارج از خود است به گونه9 اي كه محيط بين المللي را به عنوان عاملي مثبت در حركت به سوي توسعه كشور قرار دهد.

5 – "روند سينوسي توسعه و فقدان خصلت انباشتي در تجربيات": توسعه در هر كشور حاصل انباشت تجربه تلاش هاي انسانهاي آن جامعه در جهت دستيابي به زندگي بهتر و پايداري اين زندگي بوده است. نگاهي بر تجربه سه دهه تلاش براي دستيابي به توسعه در كشور گويايي اين واقعيت تلخ است كه طرح هاي توسعه در هر دوره با چرخش نخبگان و روي كارآمدن دولت و مجلس جديد به گونه اي رها شده اند.به نظر مي رسد كه تا زماني كه نتوانيم طرح مدون ، منسجم و بلندمدتي را طراحي كنيم كه در چارچوب آن طرح هاي 4 يا 5 ساله توسعه تدوين شوند نخواهيم توانست توسعه را در كشورمان به گونه اي موفق به پيش ببريم .سند چشم انداز ملي مي تواند اين افق ديد و چاره اصلي را براي برنامه هاي توسعه اي فراهم آورد و مارا از روند سينوسي در انباشت تجربه توسعه اي رها سازد و به انباشت تجربه هاي توسعه اي خصلتي متعادل و رو به پيشرفت ببخشد.

6 – "مديريت نا مناسب منابع انساني": وجود نيروي انساني آموزش ديده و متعادل سرمايه اصلي هر جامعه در مسير توسعه يافتگي محسوب مي شود. تجربه نشان داده است كه وجود نيرويي كارآزموده در هر جامعه يك مزيت نسبي براي دولت ها در مسير توسعه كشور قلمداد مي شود اما توسعه تنها در صورتي اتفاق مي افتد كه دولت قادر باشد تا از منابع و مزيت هاي اين نيروي انساني فعال در جهت مناسب استفاده كند.در سالهاي گذشته به رغم افزايش سطح تحصيلات و افراد آموزش ديده ، نبود توانايي لازم در جهت جذب و بهره برداري از قابليت هاي اين نيروها مسئله اي به نام مهاجرت نخبگان را براي كشور پديد آورده كه در واقع اتلاف كننده سرمايه عظيمي از كشور بوده است.علاوه بر اين نيروهاي كارآمد، مجرب و توانمندي كه جهت تربيت آنها هزينه هاي زيادي صرف شده است در حاشيه اداره كشور بوده اند و نتوانسته اند جايگاه محوري و نقش سازنده خود را ايفا كنند.
قاليباف در ادامه سخنانش خاطرنشان كرد : در كل اگر نگاهي دوباره به موارد ياد شده داشته باشيم مي توان به اين نكته توجه بيشتري كرد كه مسئله اصلي توسعه در كشور مسئله مديريت توسعه است. كشور ما داراي زمينه هاي مطلوبي از نظر درآمد ، مشروعيت سياسي و بنيان هاي عميق فرهنگي ، نيروي انساني كارآزموده و جايگاه استراتژيكي در خاور ميانه است . مسئله اصلي تبديل اين فرصت ها ، امكانات و محرك هاي بلقوه توسعه به عوامل بالفعل است كه تنها در يك مديريت كارآمد سازنده به دست مي آيد.
وي افزود : اين مديريت بنا به ملزومات و ويژگي هاي خاص كشور ما بايد در دولت استقرار يابد و الگوي ايده آل و موثر اين مديريت ، نوع خاصي از دولت است كه به آن عنوان دولت توسعه گرا داده مي شود . اين دولت در جهت توسعه كشور بايد حوزه هاي گوناگوني را مديريت كرده و سامان بخشد .
شهردار تهران تصريح كرد : اصلاح ساختار، رويكرد ها و فرآيندها و شرح وظايف دولت، مديريت اجماع ميان همه نخبگان، نهادهاي مدني و عموم مردم در جهت توسعه، مديريت سياسي براي حاكم كردن آرامش، ثبات و همبستگي ملي، مديريت منابع انساني و بهره گيري از همه ظرفيتها و تجربيات در جهت اداره بهينه كشور، اتخاذ سياست خارجي توسعه گرا كه ضمن حفظ عزت و استقلال ملي و ارزشهاي فرهنگي، تعاملي مثبت و سازنده با دنيا برقرار نمايد، بهره گيري درست و علمي از منابع مادي و معنوي در جهت توسعه، از درآمدهاي نفت گرفته تا ظرفيتهاي فرهنگي و معنوي و برقراري ارتباط موثر با بخش كارآفرين جامعه و نهادهاي مدني با يكك رويكرد اجتماعي، بخشي از عرصه هايي است كه دولت توسعه گرا جهت رسيدن به توسعه بايد به مديريت آن ها اهتمام ورزد .
قاليباف در پايان ضمن جمع بندي سخنان خود تاكيد كرد : اصلي ترين و محوري ترين عامل و مولفه مغفول در توسعه كشور، مديريت توسعه است مديريتي كه بتواند با اتكا به يك چارچوب منسجم نظري، نهادهاي كارآمد و داراي قابليت و توان تنظيم روابط با محيط داخلي و خارجي، همه ظرفيتهاي بالقوه را بالفعل سازد و با همبستگي ملي پيرامون آرمانها و اهداف عاليه انقلاب به تحقق اصلي ترين آرمان انقلاب اسلامي و خواسته تاريخي ملت ايران يعني توسعه همراه با عدالت و معنويت جامه عمل بپوشاند.
ششمين كنفرانس بين المللي مديريت از روز 30 آذر ماه آغاز شده و تا دوم دي ماه ادامه دارد.
يکشنبه 1 دي 1387

این صفحه را در گوگل محبوب کنید

[ارسال شده از: موج]

[مشاهده در: www.mojnews.com]

[تعداد بازديد از اين مطلب: 74]